Trong tố tụng hình sự, luật sư hoàn toàn có thể tham gia vào nhiều tiến trình với tư cách khác nhau. Cụ thể, luật sư được tham gia từ tiến trình nào của vụ án ?
Luật sư có thể tham gia với tư cách người bào chữa hoặc người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tố giác, bị kiến nghị khởi tố, của bị hại, đương sự. Tuy nhiên, trong khuôn khổ bài viết này xin phép chỉ đề cập tới khía cạnh luật sư bào chữa.
Luật sư bào chữa tham gia từ giai đoạn điều tra
Theo Điều 74 Bộ luật Tố tụng hình sự năm năm ngoái, thời gian luật sư bào chữa tham gia tố tụng là từ khi khởi tố bị can .Trừ trường hợp bắt, tạm giữ người thì người bào chữa tham gia từ khi người bị bắt xuất hiện tại trụ sở của Cơ quan tìm hiểu, cơ quan được giao trách nhiệm thực thi 1 số ít hoạt động giải trí tìm hiểu hoặc từ khi có quyết định hành động tạm giữ .Trong đó, khoản 2 Điều 109 Bộ luật Tố tụng hình sự pháp luật, bắt người gồm :
- Bắt người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp ;
-
Bắt người phạm tội quả tang ;
- Bắt người đang bị truy nã ;
-
Bắt bị can, bị cáo để tạm giam ;
-
Bắt người bị yêu cầu dẫn độ
Còn so với trường hợp cần giữ bí hiểm tìm hiểu so với những tội xâm phạm bảo mật an ninh vương quốc thì Viện trưởng Viện kiểm sát có thẩm quyền quyết định hành động để người bào chữa tham gia tố tụng từ khi kết thúc tìm hiểu .Như vậy, sớm nhất, luật sư hoàn toàn có thể tham gia tố tụng ngay từ khi người bị bắt xuất hiện tại trụ sở cơ quan tìm hiểu nếu được mời / lựa chọn bào chữa và được cơ quan, người có thẩm quyền triển khai tố tụng tiếp đón việc ĐK bào chữa .Trong quy trình tiến độ này, người bào chữa sẽ do người bị buộc tội, người đại diện thay mặt hoặc người thân thích của họ mời / lựa chọn .
Luật sư được tham gia từ giai đoạn nào của vụ án hình sự? (Ảnh minh họa)
Các trường hợp bắt buộc phải có luật sư
Luật sư bào chữa tham gia vào vụ án hình sự khi được người bị buộc tội nhờ bào chữa hoặc cơ quan có thẩm quyền chỉ định ( khoản 1 Điều 72 Bộ luật Tố tụng hình sự số 101 / năm ngoái / QH13 ) .Theo đó, sẽ có luật sư được mời hoặc luật sư chỉ định. Và trong những trường hợp sau đây, nếu không mời được người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền phải chỉ định người bào chữa :- Bị can, bị cáo về tội mà Bộ luật hình sự lao lý mức cao nhất của khung hình phạt là 20 năm tù, tù chung thân, tử hình ;
– Người bị buộc tội có nhược điểm về thể chất mà không thể tự bào chữa; người có nhược điểm về tâm thần hoặc là người dưới 18 tuổi.
Theo đó, trong 2 trường hợp nêu trên bắt buộc phải có người bào chữa nếu không mời được thì phải chỉ định người bào chữa. Sự tham gia của người bào chữa vào những vụ án này không phụ thuộc vào vào ý chí của bị can, bị cáo .
>> Quyền từ chối bào chữa của luật sư và bị can, bị cáo
Hậu Nguyễn
