Một điều tra viên có thể giỏi trong điều tra hình sự nhưng các lĩnh vực khác thì làm sao rành rẽ để có thể hành nghề ngay?
Nên miễn thời hạn giảng dạy nghề luật sư cho những ai ? Đối với nghề luật sư, uy tín và đạo đức nghề nghiệp có vai trò như thế nào ? Đó là những yếu tố gây quan tâm tại hội thảo chiến lược góp ý sửa đổi Luật Luật sư do Đoàn đại biểu Quốc hội Thành Phố Hồ Chí Minh vừa tổ chức triển khai. Theo dự thảo sửa đổi Luật Luật sư, ngoài những người từng là cán bộ tư pháp như thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, rất nhiều đối tượng người dùng khác cũng được miễn thời hạn huấn luyện và đào tạo nghề như chấp hành viên, thừa phát lại, thanh tra viên chính, nhân viên chính … làm trong nghành nghề dịch vụ pháp lý từ năm năm trở lên, sĩ quan quân đội công tác làm việc trong nghành nghề dịch vụ pháp lý từ 15 năm trở lên …
Không nên miễn tràn lan
Theo Thẩm phán Vũ Phi Long ( Phó Chánh tòa Hình sự tòa án nhân dân Thành Phố Hồ Chí Minh ), việc liệt kê đối tượng người dùng được miễn thời hạn đào tạo và giảng dạy nghề như dự thảo là quá nhiều và mang tính … “ mặt trận ”. Giới luật sư đều muốn vị thế của mình được nâng cao, vị thế pháp lý được coi trọng thì bắt buộc họ phải khẳng định chắc chắn mình bằng việc đào tạo và giảng dạy cơ bản. Tại sao khi họ muốn làm những chức vụ tư pháp khác thì phải huấn luyện và đào tạo khó khăn vất vả mà trở thành luật sư lại thông thoáng thế ? Chưa kể nếu bị lạm dụng thì việc trở thành luật sư sẽ quá thuận tiện. Từ đó, ông Long đề xuất kiến nghị phải siết chặt lại việc miễn thời hạn giảng dạy nghề luật sư. Chẳng hạn như điều tra viên, dù họ được huấn luyện và đào tạo sâu xa để tìm hiểu hình sự nhưng những nghành nghề dịch vụ khác như sàn chứng khoán, dân sự … thì làm thế nào họ rành rẽ ? Hoặc như thẩm phán, kiểm sát viên buộc phải nghỉ việc vì cơ quan kỷ luật do vi phạm pháp lý ( nhưng chưa đến mức giải quyết và xử lý hình sự ) thì ưu tiên miễn thời hạn giảng dạy nghề và nhận họ làm luật sư ngay rõ ràng là không ổn. Đồng tình, kiểm sát viên Trần Ngọc Lãm ( Viện Phúc thẩm 3 VKSND Tối cao tại TP.Hồ Chí Minh ) cũng cho rằng phải siết lại những điều kiện kèm theo của những đối tượng người tiêu dùng nằm trong diện miễn đào tạo và giảng dạy nghề luật sư. Theo ông Lãm, nghề luật sư là nghề của xã hội nên yếu tố đạo đức phải được coi trọng, tiêu chuẩn để làm nghề phải tốt. Không những siết nguồn vào mà khi đã thành luật sư, kiến thức và kỹ năng trình độ cũng phải vững vàng, thực sự có tâm, có tầm. Muốn vậy việc tu dưỡng, tập huấn phải được tổ chức triển khai chuyên nghiệp, định kỳ liên tục như ở ngành TANDTC hoặc VKS lúc bấy giờ.
Đạo đức, uy tín là trên hết?
Một chuyện khác cũng được chăm sóc không kém là uy tín, đạo đức nghề nghiệp của luật sư. Đây cũng là khởi nguồn cho một yếu tố cũ mà đến nay vẫn còn đang gây tranh cãi : Có nên cho người từng bị phán quyết làm luật sư hay không ? Theo dự thảo, người đang bị truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự ; đã bị phán quyết mà chưa được xóa án tích về tội phạm do vô ý hoặc tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng do cố ý ; đã bị phán quyết về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt quan trọng nghiêm trọng do cố ý, kể cả trường hợp đã được xóa án tích thì không được hành nghề luật sư. Phản đối lao lý này, luật sư Nguyễn Văn Hậu ( Đoàn Luật sư Thành Phố Hồ Chí Minh ) nói xét về một góc nhìn nào đó, việc đóng cửa nghề trọn vẹn so với 1 số ít người đã từng có “ vết ” là vi hiến. Bởi lẽ theo ý thức của Hiến pháp, người đã được xóa án tích coi như chưa bị phán quyết và có vừa đủ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm như công dân thông thường. Nó cũng vênh với pháp luật hình sự ( đã xóa án thì coi như chưa phạm tội ) và pháp lý về lý lịch tư pháp ( khi được xóa án thì trong lý lịch tư pháp ghi “ chưa có án tích ” ). Nghề luật sư cũng như nhiều nghề khác đều cần phải có đạo đức tốt nhưng không vì lý do đó mà ngăn cản những người đã được xóa án.
Tuy nhiên, giảng viên Lê Vũ Nam (khoa Luật Trường ĐH Kinh tế-Luật TP.HCM) lại ủng hộ dự thảo. Ông Nam lý giải: Việc đã từng vi phạm pháp luật là một tiêu chí quan trọng đánh giá đạo đức của một con người. Chuyện đã từng có án tích phải được ghi nhận vì uy tín đã bị ảnh hưởng. Hơn nữa, nghề luật sư là nghề bảo vệ công lý, lẽ phải nên trước khi hành nghề, luật sư phải từng là người tuyệt đối tuân thủ pháp luật. Luật sư muốn sống được bằng nghề của mình thì cần nhất là uy tín, khách hàng sẽ nghĩ sao khi biết luật sư của mình từng có tiền án? Đó là chưa kể luật sư ấy đã từng phạm tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng do cố ý thì làm sao có thể như người sống lương thiện chưa từng phạm tội được?
|
Hướng dẫn tập sự: Giữ quy định cũ
Dự thảo đưa thêm hai điều kiện kèm theo để trở thành người hướng dẫn luật sư tập sự : Ngoài việc tối thiểu có ba năm kinh nghiệm tay nghề hành nghề như luật hiện hành, còn phải có đạo đức tốt, uy tín và kinh nghiệm tay nghề trong nghề. Nhiều quan điểm nhận xét lao lý cũ đã ổn, thêm những điều kiện kèm theo mới là thừa. Vì qua quy trình xét tuyển để được làm luật sư và quy trình hành nghề, đạo đức của luật sư luôn được giám sát nên nếu không vi phạm pháp lý bị giải quyết và xử lý thì ai mà chẳng có “ đạo đức tốt ”. Mặt khác, nội điều kiện kèm theo họ hành nghề được ba năm cũng đã đủ nói lên chuyện kinh nghiệm tay nghề, uy tín rồi. Hơn nữa, việc nhìn nhận thế nào là đạo đức tốt, thế nào là có uy tín cũng rất khó khăn vất vả vì bản thân hai khái niệm này vốn trừu tượng.
Luật sư phải là người cao quý
Vấn đề đạo đức nói chung với nghề nào cũng quan trọng nhưng với nghề luật sư là rất quan trọng. Hơn nữa, muốn xã hội tôn vinh nghề nghiệp thì trước hết bản thân những luật sư phải là những người cao quý, có phẩm chất đạo đức tốt. Chẳng hạn thẩm phán đã vi phạm đạo đức nghề nghiệp của mình thì không nên cho làm luật sư, người từng có tiền án cũng vậy. Trong kỳ họp sắp tới, Đoàn đại biểu Quốc hội TP.Hồ Chí Minh sẽ trực tiếp đề đạt những góp phần, do dự từ những quan điểm của những người làm thực tiễn trong lần góp ý này.
Ông TRẦN DU LỊCH, Phó đoàn chuyên trách
Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM
Học luật ở nước ngoài thì sao?
Khoản 1 Điều 13 dự thảo liệt kê các đối tượng được miễn đào tạo nghề luật sư gồm có GS, PGS ngành luật, tiến sĩ luật. Điều tôi băn khoăn là nếu các chức danh trên được đào tạo ở nước ngoài thì sao, có nên miễn học chứng chỉ luật sư hay không? Bởi lẽ chúng ta có rất nhiều người lấy bằng tiến sĩ luật ở nước ngoài, do hệ thống pháp luật giữa Việt Nam và các nước khác nhau, tư duy pháp luật khác nhau nên hiểu biết cũng khác nhau. Thực tiễn đã cho thấy có nhiều xung đột giữa những người học luật trong nước và nước ngoài về. Khi ấy kiến thức pháp luật Việt Nam họ nắm chưa vững mà miễn học cho họ thì có ổn không?
Giảng viên ĐÀO THỊ THU HẰNG,
Trường ĐH Kinh tế-Luật TP.HCM
|
Thanh Tùng
Theo: Tạp chí Pháp luật TP.HCM online
