Lựa chọn câu để xem giải thuật nhanh hơnPhong cách thẩm mỹ và nghệ thuật : tích hợp giữa tính hiện thực và tính nhân văn, giữa triết lý và trữ tình ; chăm sóc đến yếu tố giá trị đạo đức giữa dịch chuyển lớn lao của thời cuộc .Các tác phẩm tiêu biểu vượt trội của ông : Mùa lá rụng trong vườn, Hoa gạo đỏ, Đồng bạc trắng hoa xòe, Mưa mùa hạ, Chim én liệng trời cao, …
“Tôi đặt nhiều sự quan tâm vào giai đoạn lịch sử, đưa ra những vấn đề mang tính sử thi. Tôi quan niệm không có sử thi thì không có nền văn học dân tộc. Văn học phải có những tác phẩm khắc họa bước đi lớn của đất nước.”
– Năm 1976, ông chuyển về Thành Phố Hà Nội và giữ nhiều chức vụ quan trọng trong ngành báo chí truyền thông, văn học nước nhà, …- Trong kháng chiến chống Mỹ, ông đến vùng cao miền Bắc để dạy học- Ma Văn Kháng tên thật là Đinh Trọng Đoàn, ông sinh năm 1936 tại Đống Đa, TP.HN .
II. Tác phẩm
1. Tóm tắt
Chị Hoài từng là dâu trưởng, vợ anh cả Tường liệt sĩ, trong nhà ông giáo Bằng. Sau đó chị đã có mái ấm gia đình mới và sinh sống ở quê nhưng cả mái ấm gia đình ông Bằng vẫn rất yêu quý chị. Nhận được thư ông Bằng kể về truyện Cừ bỏ trốn ra quốc tế, chị sắp xếp lên với nhà chồng cũ vào chiều 30 Tết. Thấy chị, những người em chồng đều mừng cuống, tay bắt mặt mừng. Chị ân cần hỏi han từng người và đem quà quê biếu mái ấm gia đình. Ông Bằng đang chuẩn bị sẵn sàng cúng bữa cơm tất niên cuối năm. Cả ông Bằng và chị Hoài đều rưng rưng xúc động, không ngăn được dòng nước mắt. Sau những lời hỏi thăm ân cần, ông Bằng chắp tay tôn kính cúng tổ tiên. Dòng tâm tư nguyện vọng và lời khấn vái của ông bày tỏ tấm lòng tri ân với tiên tổ, liên kết quá khứ với hiện tại. Ông Bằng vừa cúng xong, Hoài liền thế chân ông cụ bái lạy tiên tổ. Sau lễ cúng, mọi người hân hoan ngồi vào mâm cơm chiều 30 Tết, một mâm cơm sung túc, đủ đầy với đủ những món ăn truyền thống lịch sử và thêm cả những món cầu kì do cô Lí sẵn sàng chuẩn bị .
2. Tìm hiểu chung
a. Xuất xứ và hoàn cảnh sinh ra
– Truyện trích trong phần II của tiểu thuyết cùng tên .
– Tác phẩm sinh ra khi Ma Văn Kháng trở về TP. Hà Nội và quốc gia có những bước chuyển mình sau cuộc chiến tranh. Công cuộc thay đổi đó có ảnh hưởng tác động thâm thúy tới từng mái ấm gia đình – tế bào của xã hội .
b. Vị trí, tầm ảnh hưởng tác động của tác phẩm
Tác phẩm đạt phần thưởng của Hội nhà văn Nước Ta năm 1986 .
3. Tìm hiểu chi tiết
a. Nhân vật chị Hoài
* Mang vẻ đẹp của người phụ nữ nông thôn đơn giản và giản dị, mộc mạc, đằm thắm và đôn hậu
– Vẻ đẹp ngọai hình : ” người thon gọn trong cái áo lông trần hạt lựu. Chiếc khăn len nâu thắt ôm khuôn mặt rộng có cặp mắt hai mí đằm thắm và cái miệng cười rất tươi ” .
– Vẻ đẹp tâm hồn :
+ Thùy mị, nết na, sống tình cảm với mọi người : thái độ thân thiện, vui tươi, lời nói ấm cúng .
+ Có quá khứ đáng trân trọng và khâm phục: Là dâu trưởng, vợ liệt sĩ.
+ Là người giàu tình nghĩa, thủy chung, son sắt : Tuy đã lập mái ấm gia đình mới nhưng vẫn lên thăm và mang quà cho nhà chồng cũ .
+ Là người phụ nữ bản lĩnh, đảm đang, biết vượt lên trên số phận : kiến thiết xây dựng mái ấm gia đình mới, làm chủ nhiệm hợp tác xã, …
* Chị là mẫu người phụ nữ vẫn giữ được nét đẹp truyền thống cuội nguồn quý giá trước những ” cơn địa chấn ” xã hội .
b. Cảnh đoàn viên trước giờ cúng tất niên cuối năm
* Diễn biến tâm ý của ông Bằng và chị Hoài
– Ông Bằng :
+ Chuẩn bị tâm thế gọn gàng để cúng tất niên cuối năm : “ cố đi cho ngay ngắn ”, phong thái “ sang trọng và quý phái, chỉnh tề hơn ” ; khuôn mặt “ ánh lên cái cảm hứng … hai bên cằm ” .
+ Bất ngờ và xúc động khi gặp lại chị Hoài : “ sững lại ”, “ mắt ông chớp liên hồi … ông sắp khóc òa ”, giọng rè rè, khàn đặc .
+ Yêu quý con dâu như ngày nào : ân cần hỏi han .
– Chị Hoài :
+ Xúc động thâm thúy khi gặp lại ông Bằng : “ không dữ thế chủ động được mình ”, “ lao về phía ông Bằng … hai hàng gạch hoa ”, thốt lên tiếng chào như tiếng nấc .
+ Mừng rỡ, bồi hồi kể cho ông nghe về mái ấm gia đình hiện tại của mình .
* Tình cảm mái ấm gia đình vẫn sâu nặng như xưa : vẫn luôn chăm sóc, san sẻ và lo ngại cho mái ấm gia đình này như trước. Đó là tấm lòng của những người có ý nghĩa như trụ cột. Họ có tình cảm đẹp, bền chặt và lối ứng xử đẹp .
* Lưu giữ được nét đẹp văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử : Thờ cúng tổ tiên một cách trịnh trọng và trang nghiêm .
c. Giá trị nội dung
Thông qua câu truyện xảy ra trong mái ấm gia đình ông Bằng, một mái ấm gia đình nề nếp, luôn giữ gia pháp nay trở nên chao đảo trong những cơn địa chấn từ bên ngoài, nhà văn bày tỏ niềm lo ngại thâm thúy cho giá trị truyền thống lịch sử trước những thay đổi của thời cuộc .
d. Giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật
– Nghệ thuật miêu tả tâm ý nhân vật sinh động, mê hoặc
– Nghệ thuật dẫn truyện tự nhiên
– Nghệ thuật khắc họa nhân vật tài tình
– Nghệ thuật dựng cảnh chân thực, tinh xảo .
Loigiaihay.com
