I. Kiến thức cần nhớ
a.Tác giả
b. Tác phẩm
– Xuất xứ
- “ Một thứ quà của lúa non : Cốm ” in trong tập tuỳ bút “ TP.HN Băm sáu phố phường ” ( 1943 )
Thể loại : Tuỳ bút
- Là thể văn, ghi chép về những hình ảnh và vấn đề có thực mà nhà văn quan sát được từ đó thể hiện xúc cảm, tâm lý của mình trước những hiện tượng kỳ lạ và yếu tố của đời sống .
– Đặc điểm
- Tuỳ bút thường thiên về biểu cảm, nên gần với thơ .
- Bên cạnh đó nó còn có yếu tố nghị luận, suy tư, triết lí .
- Mặc dù tuỳ bút không có diễn biến nhưng đều có cảm hứng chủ yếu .
– Phương thức diễn đạt : Kết hợp nhiều phương pháp miêu tả, biểu cảm, phản hồi trên nền biểu cảm .
– Bố cục : Chia làm 3 phần
- Phần 1. Từ đầu đến …. “ thuyền rồng ” : Nguồn gốc của cốm .
- Phần 2. Tiếp đến …. “ nhũn nhặn ” : Giá trị của cốm .
- Phần 3. Phần còn lại : Sự chiêm ngưỡng và thưởng thức cốm
II. Phân tích bài thơ
a. Nguồn gốc của cốm
– Cách miêu tả : từ khái quát đến đơn cử : Từ cánh đồng lúa bát ngát xanh. Hương vị thơm mát của bông lúa, hạt lúa …
– Từ ngữ : tinh lọc, tinh xảo .
– Cách dẫn nhập: tự nhiên, gợi cảm.
– Cốm được làm ra từ mùi vị thanh khiết của đông quê, sự khôn khéo của người dân quê TP.HN .
– Cảm nhận bằng nhiều giác quan .
– Vừa gợi hình, quyến rũ, gợi liên tưởng. Thể hiện sự tinh xảo trong cảm thụ cốm của tác giả .
– Nguồn gốc trong sáng, cao quý, thanh khiết .
– Thức quà đơn giản và giản dị, nhã nhặn, tinh xảo .
b. Giá trị của cốm
– Cốm là quà quê, thức quà thiêng liêng .
– Cốm là đặc sản nổi tiếng của dân tộc bản địa vì nó kết tinh mùi vị thanh khiết của đồng quê .
– Ca ngợi rất thâm thúy, thấm thía .
– Cốm làm quà tặng sêu tết, góp thêm phần trong niềm hạnh phúc lứa đôi của con người .
→ Cốm mang giá trị ý thức, giá trị văn hóa truyền thống truyền thống của người Nước Ta .
c. Sự chiêm ngưỡng và thưởng thức cốm
– Bằng nhiều giác quan
- Khứu giác : Mùi thơm phức của lúa .
- Vị giác : Chất ngọt của cốm .
- Thị giác : màu xanh .
- Xúc giác : Tươi mát của lá .
- Sự suy tưởng : Cái dịu dàng êm ả, thanh đạm .
– Ăn : Thong thả từng chút, ngẫm nghĩ .
– Mua: Nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chắt chiu, mà vuốt ve, kính trọng lộc của trời cho, người, thần lúa.
→ Lời tranh luận, khuyên răn rất là biểu cảm .
⇒ Cái nhìn văn hoá với việc ẩm thực ăn uống .
⇒ Cốm : Giá trị niềm tin đáng được tất cả chúng ta tôn trọng, giữ gìn
