(QK7 Online) – Mối tình đầu, theo tôi, không phải là “tiếng sét” giữa hai người khác phái lần đầu tiên gặp nhau, mà là nơi đã cho ta hơi thở đầu đời. Nơi cha ta đã cho ta những giọt mồ hôi mặn, mẹ đã cho ta dòng sữa ngọt để ta được lớn lên thành người.
Chân dung tác giả Lê Thanh Sơn .
Nơi đã thâm nhập vào tâm thức ta những dòng họ thân tộc, bà con xóm giềng, bến sông ruộng lúa… Ngay từ lúc ban sơ mà suốt cuộc đời dù đang sống nơi đâu, với bất cứ hoàn cảnh nào cũng không sao phai nhòa được trong tâm trí. Đó là quê hương. Đó là tình yêu mang đầy ý nghĩa thiêng liêng cao quý. Nhưng quê hương đâu chỉ là nơi chôn nhau cắt rốn? Quê hương còn trải rộng ra khắp mọi miền đất nước, nơi có cùng giống nòi, có cùng phong tục tập quán mà mỗi bước chân đi là mỗi vùng kỷ niệm, mỗi nơi trú ngụ tạo nhiều dấu ấn, mỗi lần cách xa mang theo nhiều vấn vương thương nhớ.
Lê Thanh Sơn không đứng ra ngoài những suy nghĩ ấy. Anh là một nhà thơ nên đã cảm nhận được cái “hồn” của quê bàng bạc trong từng hơi thở. Anh trải hồn quê lên từng con chữ bằng tất cả sự chân tình có được.
Dù biết nơi nào trên đất nước cũng đều là quê hương, nhưng nơi khởi nguồn của cuộc sống vẫn là dấu ấn không thể phai nhòa. Nên bao nhiêu năm tháng không về được nơi “thuở ban đầu” người thơ cảm thấy ray rứt đến thèm thuồng. Nhớ những buổi chiều thả diều theo chân đê, nhìn cánh cò bay về phía trời xa, cảm thương bác nông dân lặn lội trên đồng dưới ruộng. Ôi những ngày mùa bộn bề rơm rạ đầy khắp đường thôn, thơm mùi cá nướng bên bếp lửa hồng lãng đãng khói lam chiều. Nhớ dòng sông nước chảy hiền hòa vừa vui đùa tắm mát, vừa cho phù sa màu mỡ ruộng đồng. Nhớ cả hoa cau trắng, rặng tre xanh, cải vươn ngồng, lò gạch hun khói. Nhớ những bữa cơm dưa cà, mái trường êm ái, áo tím thướt tha…Tất cả những hình ảnh thân thương ấy vẫn nằm sâu trong ký ức, năm tháng dù có đi qua nhưng ký ức thì làm sao có thể phai nhòa?.
Năm tháng không phôi pha
Đậm đà bao nghĩa tình
Đi vào lòng thấm thía
Nghe “Hồn quê” thăng hoa…
(Hồn quê)
Ba mươi năm xa quê, ba mươi năm mới có dịp được trở về quê nhà. Thời gian đã làm thay đổi gần như toàn bộ, chỉ còn để lại trong tâm hồn người thơ nỗi ray rứt khôn nguôi. Khu vườn xưa của mẹ cha đã từng đổ mồ hôi tạo dựng. Ngõ cũ đã từng đi về của thời thơ ấu có gốc cam già đang chớm nở hoa. Chiếc cầu ao tắm rửa mỗi ngày, cây cau vút cao, vườn cọ cha trồng … toàn bộ chỉ còn là kỷ niệm. Chỉ còn thấy được ấn tích của nền nhà cũ, cháu con đều đã lập nghiệp phương xa …
Bìa cuốn Hồn quê của Lê Thanh Sơn .
Nhà thơ Lê Thanh Sơn không thể chỉ là mang nỗi buồn man mác. Nỗi buồn đã kết tơ sâu đậm trong lòng anh, nặng trĩu khi thời gian đã nhẫn tâm xóa nhòa gần như tất cả, không còn là sự mong muốn có được:
Ngắm lại vườn xưa tim buốt giá
Cay cay mắt đỏ lệ hoen nhòe
Giã biệt cảnh xưa, vườn cũ nhé
Tâm tình còn mãi với ông cha…
(Thăm lại vườn xưa)
thành phố Hà Tĩnh đã cho Lê Thanh Sơn tiếng khóc chào đời, đã lớn lên thành người từ bàn tay chắt chui nuôi nấng của cha mẹ. Nhưng thành phố Hồ Chí Minh lại là nơi dìu anh vững bước đi lên làm lên mái ấm gia đình, sự nghiệp. Nơi sinh ra và nơi nuôi dưỡng đều cho nhà thơ có được những niềm vui niềm hạnh phúc nên đều song song sống sót nghĩa tình sâu đậm, không có sự cân đo đong đếm nặng nhẹ. Ở thành phố vẫn nghe nỗi buồn sâu lắng đeo đẳng trong tâm hồn, nhớ giọng hò quê nhà da diết. Về thành phố Hà Tĩnh quên sao đành nghĩa tình nặng sâu của thành phố thân thương ? Với Lê Thanh Sơn, tuy hai vùng xứ sở cách nhau nhưng quê nhà cũng chỉ là một, như thể mỗi người có mỗi trái tim :
Cả hai quê hương trong tôi là một
Như chỉ là một trái tim mỗi người
Hai quê hương tình tôi không thể khác
Mang ơn người – Mãi mãi suốt đời tôi.
(Hai quê hương)
Hồn Quê đâu phải là những điều to lớn nằm ngoài tầm tay với ? Hồn Quê chỉ giản đơn mà sâu lắng qua những việc làm thông thường vẫn diễn ra hàng ngày. Bình thường nhưng lại quá đỗi chân tình, quá đỗi thâm thúy không hề nghe qua mà không nao lòng ! Như chỉ mỗi một chiếc đòn gánh được đẽo bằng tre mà đã nói lên được toàn bộ những chân tình, những thâm thúy, những xúc động, những nao lòng ấy. Ông đẽo đòn gánh bằng tre để bà gánh khổ bỏ đi, đổi ấm no về. Cái đòn gánh ấy đã nặng trĩu trên đôi vai bà dài theo năm tháng. Cái đòn gánh ấy lại là di sản của bà để lại cho mẹ làm phương tiện đi lại gánh vũ khí ra chiến trận lúc đi dân công vào miền hỏa tuyến. Hết cuộc chiến tranh lại có dịp gánh lúa, gánh khoai về lại quê nhà. Chỉ là đồ vật giản đơn, dù đã vẹt mòn theo dấu thời hạn, qua từng mỗi thời kỳ nhưng lại mang đầy ý nghĩa nhân văn thâm thúy đến lạ lùng :
Theo dấu thời gian
Hai mấu đòn gánh vẹt mòn
Trên đôi vai của mẹ…
(Đòn gánh)
Hồn Quê không chỉ có từng ấy. Hồn quê còn là những địa danh, thắng tích đã từng bước đến, còn là những chiến sĩ hùng anh một thuở nhớ về, còn là những bằng hữu ngày xưa gặp lại, còn là những quá khứ tình cảm chợt hiện, còn là những tiếc nuối, những thân thương, những kỷ niệm… không thể phai mờ đã làm lên một Hồn Quê đích thực của Lê Thanh Sơn.
Tôi biết Lê Thanh Sơn khá lâu, đọc thơ anh cũng khá nhiều. Nhưng cứ sau mỗi thời gian gặp lại, anh vẫn vậy mà thơ anh có điều khang khác. Sự khang khác ấy chính là việc chọn lọc ngôn từ phù hợp, từng bước xóa bỏ sáo mòn để đi dần vào ổn định. Điều ấy tôi đã gặp được trong Hồn Quê, nên không thể không chúc mừng anh!
Nhà thơ Trà Kim Long
