 Phóng to |
| Nhà thơ Phạm Thiên Thư |
Với nhiều người thì Ngày xưa Hoàng thị (kể cả thơ lẫn nhạc) từng là một tuyệt tác. Nhưng với chính nhà thơ Phạm Thiên Thư thì “đó chỉ là những kỷ niệm dĩ vãng, mối tình thoảng nhẹ vu vơ của thời trai trẻ”.
Với nhiều người thì Ngày xưa Hoàng thị ( kể cả thơ lẫn nhạc ) từng là một tuyệt tác. Nhưng với chính nhà thơ Phạm Thiên Thư thì “ đó chỉ là những kỷ niệm dĩ vãng, mối tình thoảng nhẹ vu vơ của thời trai trẻ ” .Quê ông ở Kiến Xương – Tỉnh Thái Bình nhưng ông sinh ra ở Lạc Viên – TP. Hải Phòng. Năm 1954, khi mới 14 tuổi, ông theo cha mẹ di cư vào miền Nam, ngụ tại căn nhà gần khu Tân Định – TP HCM .
“ Tôi vẫn nhớ tới căn nhà những ngày ấy, đó là một căn nhà nhỏ nằm đằng sau chợ Tân Định. Cha tôi xin cho tôi học tại trường Trung học Văn Lang cách nhà chừng non một cây số. Tôi đã học hết tú tài ở đó ” .
Ông nhớ lại: Cũng trong những năm học tú tài này, ông đã để ý một cô bạn học cùng lớp tên là Hoàng Thị Ngọ, cô gái đó quê gốc Hải Dương, ở gần nhà ông. Nhưng chỉ là để ý thôi chứ không dám ngỏ lời.
|
Ngày xưa Hoàng thị Em tan trường về Đường mưa nho nhỏ Chim non giấu mỏ Dưới cội hoa vàng Bước em thênh thang Áo tà nguyệt bạch Ôm nghiêng cặp sách Vai nhỏ tóc dài Anh đi theo hoài Gót giày thầm lặng Đường chiều úa nắng Mưa nhẹ bâng khuâng Em tan trường về Cuối đường mây đỏ Anh tìm theo Ngọ Dáng lau lách buồn Tay nụ hoa thuôn Vương bờ tóc suối Tìm lời mở nói Lòng sao ngập ngừng Lòng sao rưng rưng Như trời mây ngợp Hôm sau vào lớp Nhìn em ngại ngần Em tan trường về Đường mưa nho nhỏ Trao vội chùm hoa Ép vào cuốn vở Thương ơi ! Vạn thuở Biết nói chi nguôi Em mỉm môi cười Anh mang nỗi nhớ Hè sang phượng nở Rồi chẳng gặp nhau Ơi mối tình đầu Như đi trên cát Bước nhẹ mà sâu Mà cũng hòa mau … Tưởng đã phai màu Đường chiều hoa cỏ Mười năm rồi Ngọ Tình cờ qua đây Cây xưa vẫn gầy Phơi nghiêng dáng đỏÁo em ngày nọ Phai nhạt mấy màu Chân theo tìm nhau Còn là vang vọng Đời như biển động Xóa dấu ngày qua Tay ngắt chùm hoa Mà thương mà nhớ Phố ơi ! Muôn thuở Giữ vết chân tình Tìm xưa quẩn quanh Ai mang bụi đỏ Dáng ai nho nhỏ Trong cõi xa vời. Tình ơi ! … Tình ơi ! … |
Hàng ngày, khi xếp hàng vào lớp, cô gái đứng ở đầu hàng bên nữ, nổi bật, mái tóc dài xoã trên bờ vai mảnh dẻ. Ông chỉ im lặng ngắm nhìn. Rồi khi tan trường, cô gái một mình trên đường về nhà, ông lại là kẻ lẽo đẽo theo sau.
Hàng ngày, khi xếp hàng vào lớp, cô gái đứng ở đầu hàng bên nữ, điển hình nổi bật, mái tóc dài xoã trên bờ vai mảnh dẻ. Ông chỉ im lặng ngắm nhìn. Rồi khi tan trường, cô gái một mình trên đường về nhà, ông lại là kẻ lẽo đẽo theo sau .“ Cô ấy ôm cặp đi trước, tôi đi theo nhưng không dám lên tiếng. Trong bóng chiều tà, ánh nắng hắt qua hàng cây, cô ấy lặng lẽ bước, gây cho tôi những xúc cảm bâng khuâng khó tả. Cứ thế, tôi chỉ biết lặng lẽ đi theo sau cô ấy hàng ngày, giấu kín những cảm hứng của mình không cho bất kỳ ai biết ” .
Sau khi học xong tú tài, khác với nhiều người, Phạm Thiên Thư chọn cửa Phật làm chốn dừng chân. Ông theo học trường Phật học Vạn Hạnh, gửi hồn trong lời Kinh tiếng Kệ .
Thế nhưng mỗi khi đi ngang con đường một thuở, hình ảnh cô gái với mái tóc xoã ngang vai lại hiện về trong ông. Và trong một lần đắm chìm trong cảm hứng ấy, ông đã cầm bút viết lên bài thơ Ngày xưa Hoàng thị : “ Em tan trường về – Đường mưa nho nhỏ – Chim non giấu mỏ – Dưới cội hoa vàng … ” .
Ông tâm sự : “ Đây không phải là bài thơ đầu tay của tôi. Cha tôi tuy làm nghề thuốc nhưng ông có làm thơ, tôi còn nhớ ông đã từng đạt giải Nhì về thơ do một tờ báo ở Thành Phố Hà Nội trao tặng .
Khi còn nhỏ tuổi tôi cũng đã làm vài bài thơ và được cha tôi khen. Nhưng tôi làm thơ chủ yếu để trải lòng mình chứ không làm thơ chuyên nghiệp.
Vì vậy mãi đến năm 1968, tôi mới tự xuất bản tập thơ tiên phong. In ít thôi, hầu hết để mình đọc và Tặng Kèm 1 số ít bạn hữu thân. Tôi chẳng muốn nhiều người biết về mình ” .
“ Thế khi nào mọi người mới biết tới những bài thơ của bác ? ” – “ Ấy là khi chúng tôi nhờ nhạc sỹ Phạm Duy phổ nhạc 10 bài Đạo ca do tôi viết lời, Phạm Duy gặp và vô tình đọc được tập thơ của tôi. Tôi cũng không nghĩ nhạc sỹ lại thích bài thơ Ngày xưa Hoàng thị đến thế, ông ý kiến đề nghị phổ nhạc bài thơ đó. Dĩ nhiên được một nhạc sĩ nổi tiếng như Phạm Duy chú ý đến bài thơ của mình thì có gì niềm hạnh phúc bằng. Và tôi cũng giật mình nghe lại bài thơ của mình khi đã phổ nhạc. Nhạc sĩ đã tôn bài thơ lên rất nhiều qua những giai điệu nhạc bay bổng ” .
Vào những năm 70, bài Ngày xưa Hoàng thị đã trở thành một hiện tượng kỳ lạ tại miền Nam Nước Ta. Ca sĩ Thanh Thúy là người tiên phong bộc lộ bài hát này và sau đó nhiều ca sĩ khác cũng chọn bài Ngày xưa Hoàng thị để hát, tạo thành trào lưu .
Thậm chí báo chí truyền thông Hồ Chí Minh cũng vào cuộc, nêu câu hỏi “ Nhân vật chính trong Ngày xưa Hoàng thị là ai ? ”. Một số người tự nhận mình là nhân vật của bài thơ, số khác thì nghiên cứu và phân tích bài thơ rồi cho rằng nhân vật chính trong bài thơ là cô A, cô B nào đó …
“ Ngày đó báo chí truyền thông cũng gặp tôi hỏi chuyện tôi nói rằng đó là cô Hoàng Thị Ngọ nhưng không biết tại sao nhiều người vẫn không tin ”. Ông bảo .
Nhạc sĩ Phạm Duy còn phổ nhạc thêm một số ít bài thơ tình khác của ông như Đưa em tìm động hoa vàng, Gọi em là đoá tình sầu, Em lễ chùa này …
Căn nhà của ông giờ là một quán cà phê nhỏ mang tên “Hoa vàng”, có lẽ ông lấy từ bài “Đưa em tìm động hoa vàng” để đặt tên.
Quán nhỏ nhưng bài trí khá đẹp nên khá đông khách. Có lẽ ít ai vào quán lại chú ý tới một ông già có dáng như một lão nông hay ngồi lặng lẽ trong góc nhà lại chính là nhà thơ Phạm Thiên Thư .
Ông cười : “ Thì tôi đâu dám nhận mình là nhà thơ ”. Biết chúng tôi đang tìm hiểu và khám phá về bài Ngày xưa Hoàng thị, cô con gái của ông tinh ý mở lại bản nhạc. Giọng ca của Thanh Thúy cất lên : “ Em tan trường về – Đường mưa nho nhỏ … ”
Ông buông bút, nhắm mắt. Có lẽ ông đang hồi tưởng về những ngày thời xưa, những ngày trên con đường trải nắng vàng, một chàng trai trẻ lẽo đẽo theo chân cô gái tên Ngọ có mái tóc dài xoã ngang vai … để rồi tạo ra sự những vần thơ lộng lẫy và xót xa đến thế .
