1. Kiến thức cần nhớ
1.1. Văn bản “Ê-mi-li, con”
Ê – mi – li, con …
( Trích )
Ngày 2-11-1965, một công dân Mĩ tên là Mo-ri-xơn đã tự thiêu để phản đối cuộc cuộc chiến tranh xâm lược của chính quyền sở tại Mĩ ở Nước Ta. Xúc động trước hành vi của anh, nhà thơ Tố Hữu viết bài thơ Ê-mi-li, con … Bài thơ gợi lại hình ảnh Mo-ri-xơn bế con gái là bé Ê-mi-li 18 tháng tuổi đến trụ sở Bộ Quốc Phòng Mĩ, nơi anh tự thiêu vì tự do ở Nước Ta .
Ê – mi – li, con đi cùng cha
Sau khôn lớn, con thuộc đường, khỏi lạc …
– Đi đâu cha ?
– Ra bờ sông Pô-tô-mác .
– Xem gì cha ?
– Không, con ơi, chỉ có Lầu Ngũ Giác .
Giôn – xơn !
Tội ác bay chồng chất
Nhân danh ai
Bay mang những B. 52
Những napan, hơi độc
Đến Nước Ta
Để đốt những nhà thương, trường học
Giết những con người chỉ biết yêu thương
Giết những trẻ nhỏ chỉ biết đến trường
Giết những đồng xanh bốn mùa hoa lá
Và giết cả những dòng sông của thơ ca nhạc họa ?
Ê – mi – li con ôi !
Trời sắp tối rồi …
Cha không bế con về được nữa !
Khi đã sáng bùng lên ngọn lửa
Đêm nay mẹ đến tìm con
Con sẽ ôm lấy mẹ mà hôn
Cho cha nhé
Và con sẽ nói giùm với mẹ :
Cha đi vui, xin mẹ đừng buồn!
Oa-sinh-tơn
Buổi hoàng hôn
Ôi những linh hồn
Còn, mất ?
Đã đến phút lòng ta sáng nhất !
Ta đốt thân ta, cho ngọn lửa sáng lòa
Sự thật .
TỐ HỮU
1.2. Nội dung chính của văn bản
– Bài thơ “ Ê-mi-li, con ” chính là tuyên ngôn can đảm và mạnh mẽ nhất phản đối những cuộc cuộc chiến tranh gian ác lấy đi biết bao sinh mạng, tàn phá ruộng vườn, nhà cửa của mọi người dân, Tố Hữu đã sáng tác nên bài thơ để nói về câu truyện người công dân Mĩ Mo-ri-xơn đã tự thiêu để phản đối chính quyền sở tại Mĩ xâm lược Nước Ta. Đoạn trích lên án cuộc chiến tranh, ca tụng độc lập, chân lí, và là tình cảm xúc động nhà thơ dành cho Mo-ri-xơn .
– Bài thơ “ Ê-mi-li, con ” của tác giả Tố Hữu gợi lại hình ảnh Mo-ri-xơn bế con gái là Ê-mi-li 18 tháng tuổi tới trụ sở của Bộ Quốc phòng Mĩ, nơi anh tự thiêu vì độc lập ở Nước Ta. Ca ngợi hành vi gan góc của một công dân Mĩ tự thiêu để phản đối cuộc cuộc chiến tranh xâm lược Nước Ta .
1.3. Giải thích các cụm từ khó
– Lầu Ngũ Giác ( Lầu Năm Góc ) : toà nhà hình 5 góc, trụ sở Bộ Quốc Phòng Mĩ .
– Giôn-xơn : tổng thống Mĩ từ năm 1963 đến năm 1968
– Nhân danh : lấy danh nghĩa để làm một việc gì đó .
– B. 52 : máy bay ném bom khổng lồ của Mĩ .
– Na pan : bom dùng chất xăng đặc để gây cháy, bỏng .
– Oa-sinh-tơn : Hà Nội Thủ Đô của nước Mĩ .
2. Câu hỏi và hướng dẫn giải
2.1. Giải câu 1 trang 50 SGK Tiếng Việt lớp 5
a. Câu hỏi: Đọc diễn cảm khổ thơ đầu để thể hiện tâm trạng của chú Mo-ri-xơn và bé Ê-mi-li.
b. Hướng dẫn giải: Học sinh đọc bằng giọng trang nghiêm, kìm nén xúc động đới với lời của chú Mo-ri-xơn và bằng giọng ngây thơ, hồn nhiên đối với bé Ê-mi-li.
2.2. Giải câu 2 trang 50 SGK Tiếng Việt lớp 5
a. Câu hỏi: Vì sao chú Mo-ri-xơn lên án cuộc chiến xâm lược của chính quyền Mĩ?
b. Hướng dẫn giải: Văn bản “Ê-mi-li, con” của Tố Hữu mang những ý nghĩa vô cùng sâu sắc, nó như một áng văn lên án gay gắt những cuộc chiến tranh phi nghĩa làm hại biết bao người dân vô tội, cụ thể là chú Mo-ri-xơn lên án cuộc chiến xâm lược của chính quyền Mĩ vì đó là cuộc chiến tranh phi nghĩa: Đem bom B52, bom napan, hơi độc đến Việt Nam để đốt nhà thương, trường học, giết những con người chỉ biết yêu thương, giết những trẻ em chỉ biết đến trường, giết những đồng xanh bốn màu hoa lá, giết những dòng sông của thơ ca và nhạc họa.
2.3. Giải câu 3 trang 50 SGK Tiếng Việt lớp 5
a. Câu hỏi: Chú Mo-ri-xơn nói với con điều gì khi từ biệt?
b. Hướng dẫn giải: Trước khi từ biệt chú Mo-ri-xơn đã nói với con rằng:
– Chú nói trời sắp tối, không hề bế Ê-mi-li về được .
– Chú dặn con : Khi mẹ đến đây, hãy ôm hôn mẹ cho cha và nói với mẹ : “ Cha đi vui, xin mẹ đừng buồn ” .
2.4. Giải câu 4 trang 50 SGK Tiếng Việt lớp 5
a. Câu hỏi: Em có suy nghĩ gì về hành động chú Mo-ri-xơn?
b. Hướng dẫn giải: Là người dân của Việt Nam, hiểu và nghe nói rất nhiều về những hậu quả của chiến tranh để lại, đó là những mất mát, đau thương. Vì vậy em nghĩ rằng hành động của chú Mo-ri-xơn tự thiêu để phản đối chiến tranh xâm lược Việt Nam của đế quốc Mĩ, em rất khâm phục trước tình cảm và hành động dũng cảm đó. Hành động của chú như một lời kêu gọi, như ngọn lửa đốt lên thức tỉnh lương tâm mọi người, làm cho mọi người nhận ra bản chất tàn bạo của chiến tranh.
3. Tổng kết
Sau khi học xong bài này, những em cần nắm một số ít nội dung chính như sau :
– Có kĩ năng tập đọc một văn bản .
– Nắm được nội dung, ý nghĩa của tập đọc “ Ê-mi-li, con ” .
