Nội dung hiệp ước Pa tơ nốt là gì? Sự khác nhau cơ bản giữa Hiệp định Pa tơ nốt và hiệp định Hác măng? Hệ quả của việc triều đình Huế ký kết Hiệp ước pa tơ nốt với người Pháp như nào? Hãy cùng DINHNGHIA.VN tìm hiểu ngay sau đây nhé
Nguyên nhân dẫn tới Hiệp định Pa tơ nốt
Triều đình Huế ngày càng suy yếu, luôn có tư tưởng đầu hàng, Pháp đã tận dụng tốt thời cơ buộc triều đình Huế đi tới ký kết Hiệp ước Hác măng và sau đó là Hiệp ước Pa tơ nốt, đặt Nước Ta dưới sự quản lý của thực dân Pháp. Nội dung hiệp ước Pa tơ nốt được dựa trên những nội dung của Hiệp ước Hác măng, nhưng chỉ sửa đổi 1 số ít điểm để mua chuộc vu quan nhà Nguyễn bù nhìn và xoa dịu dư luận .
Tìm hiểu về hiệp ước Hác măng
Hiệp ước Hác măng hay còn được gọi là Hòa ước Quý Mùi, đã được ký kết vào ngày 25 tháng 8 năm 1883 tại kinh đô Huế giữa đại diện ngoại giao Cộng hòa Pháp là François Jules Harmand và đại diện của triều Nguyễn chánh sứ Trần Định Túc, phó sứ Nguyễn Trọng Hợp. Hiệp ước này ra đời đánh dấu thời kỳ toàn bộ nước Việt Nam trở thành thuộc địa của Pháp ( giai đoạn 1883 – 1945).
Thời điểm ký hiệp ước Hác măng, triều đình Huế đang ở thế thua. Theo triều đình Huế, việc ký kết hiệp ước Hác măng không phải là quy phục mà chỉ là kế hoãn binh để chờ cuộc giao tranh ở phía Bắc giữa quân Pháp và nhà Thanh và trong thời hạn này, hoàn toàn có thể chuẩn bị sẵn sàng tìm cách chống cự lâu dài hơn .
Hiệp ước Hác măng gồm 27 lao lý với nội dung cơ bản như sau :
- Triều đình Huế công nhận sự bảo lãnh của người Pháp ; mọi hoạt động giải trí ngoài giao kể cả với Trung Quốc đều do Pháp nắm giữ
- Cắt tỉnh Bình Thuận từ Trung Kỳ nhập vào Nam Kỳ – thuộc địa của Pháp từ năm 1874
- Quân Pháp được đóng quân ở cửa Thuận An và Đèo Ngang
- Cắt ba tỉnh Thanh – Nghệ – Tĩnh nhập vào Bắc Kỳ ; những tỉnh Trung Kỳ từ Khánh Hòa đến Đèo Ngang thuộc triều đình nhà Nguyễn
- Khâm sứ Pháp tại Huế có quyền tự do ra vào và yết kiến vua
- Pháp có quyền đặt công sứ ở những tỉnh Bắc Kỳ để trấn áp quan lại Nước Ta nhưng không tác động ảnh hưởng đến việc nội trị
- Triều đình Huế phải rút quân khỏi Bắc Kỳ
- Công tác thuế quan đều do người Pháp điều hành quản lý
Xem chi tiết >>> Hiệp ước Hác Măng – Biểu hiện cao nhất sự suy vong của triều đình Huế!
Nguyên nhân dẫn tới Hiệp ước pa tơ nốt
Sau khi ký kết Hiệp ước Hác măng năm 1883, nội bộ triều đình lục đục ; những vị vua Hiệp Hòa, Kiến Phúc, Hàm Nghi đều tiếp nối đuôi nhau lên ngôi nhưng chỉ quản lý được trong thời hạn rất ngắn .
Việc triều đình ký hòa ước 1883, đã làm quần chúng nhân dân phẫn nộ trước sự đầu hàng của vua quan nhà Nguyễn, những trào lưu đầu tranh của quần chúng phản đối sự nhu nhược của nhà Nguyễn được nổ ra ngày càng can đảm và mạnh mẽ
Lúc này, tiềm lực quân sự chiến lược, kinh tế tài chính của Pháp ngày càng mạnh
Ở Bắc Kỳ thực dân Pháp đánh nhau với quân Thanh và đuổi được hầu hết quân Thanh về nước. Từ cuối 1883 đến giữa năm 1885, thực dân Pháp cho quân chiếm Tuyên Quang, TP Bắc Ninh, Thái Nguyên, Hưng Hóa, … Tuy nhiên, ở 1 số ít tỉnh quân Thanh vẫn chiếm giữ rình rập đe dọa sự xuất hiện của quân Pháp ở Bắc Kỳ. Cuối cùng, hai quân Pháp – Thanh đã đi đến thỏa thuận hợp tác bằng việc ký kết Hòa ước Thiên Tân 1885, trong đó có pháp luật nhà Thanh công nhận quyền bảo lãnh của Pháp ở Nước Ta và quân Thanh cam kết rút khỏi Bắc Kỳ .
Sau khi vượt mặt quân Thanh, người Pháp làm chủ tình thế, bắt nhà Nguyễn ký bản hiệp ước pa tơ nốt ngày 6/6/1884, nội dung hiệp ước pa tơ nốt về cơ bản là giống Hiệp ước Hác măng ( hiệp ước Quý Mùi ), chỉ sửa đổi đôi chút về ranh giới khu vực Trung Kỳ nhằm mục đích lấy lòng vua quan phong kiến bù nhìn và xoa dịu dư luận
Nội dung Hiệp ước pa tơ nốt
Hiệp ước pa tơ nốt được ký kết vào ngày 6/6/1884 tại kinh đô Huế bởi :
- Đại diện Cộng hòa Pháp : Bộ trưởng Jules Patenôtre – đặc phái viên và đại sứ đặc mệnh toàn quyền của Pháp tại Bắc Kinh .
- Đại diện Hoàng đế An Nam : Nguyễn Văn Tường – đệ nhất phụ chính đại thần, toàn quyền đại thần Phạm Thận Duật và Phó toàn quyền đại thần Tôn Thất Phán
Nội dung hiệp ước pa tơ nốt gồm 19 lao lý, gồm những nội dung cơ bản sau đây :
- An Nam gật đầu sự bảo lãnh của Pháp ( kể cả những người dân An Nam ở quốc tế ), Pháp sẽ đại diện thay mặt cho An Nam trên quan hệ ngoại giao ( kể cả với Trung Quốc )
- Các tỉnh nằm ở giữa ranh giới Nam Kỳ cho đến Tỉnh Ninh Bình ( Trung Kỳ ) vẫn thuộc quyền quản lý của quan chức An Nam ; nhưng những yếu tố về hải quan, công chánh cần phải có sự chỉ huy thống nhất, những dịch vụ cần phải sử dụng nhân viên cấp dưới người Âu Châu. Trong số lượng giới hạn này, được cho phép việc Open kinh doanh với mọi vương quốc tại những cảng Tourane, Quy Nhơn, Xuân Đài, Thành Phố Đà Nẵng ; những cảng mở thêm cửa trong tương lai phải có sự thống nhất của cả hai bên
- Viên công sứ toàn quyền sẽ ở trong nội thành của thành phố Huế với một đội quân để chủ trì quan hệ ngoại giao, điều hành quản lý việc làm của cỗ máy bảo lãnh .
- Những người quốc tế thuộc bất kể quốc tịch nào tại Bắc Kỳ và Trung Kỳ đều đặt dưới quyền tài phán của người Pháp
- Các hoạt động giải trí kinh tế tài chính và công tác làm việc thuế quan sẽ do người Pháp nắm giữ và quản lý và điều hành .
Ngoài ra, một số nội dung khác đều tương tự như Hiệp ước Hác măng được ký kết trước đó.
Đánh giá chung về nội dung Hiệp ước pa tơ nốt
Hiệp ước Pa tơ nốt là hiệp ước ở đầu cuối của triều đình nhà Nguyễn ; về cơ bản, không làm đổi khác tình hình nước ta, nước ta vẫn bị Pháp đô hộ, triều đình Huế vẫn đầu hàng, làm tay sai cho giặc .
Sự khác nhau giữa nội dung hiệp ước pa tơ nốt và hiệp ước Hác măng
Về cơ bản nội dung hiệp ước pa tơ nốt giống với hiệp ước Hác măng nhưng sửa lại 1 số ít điều để xoa dụ dư luận và vua quan phong kiến bù nhìn :
- Chia nước ta ra làm ba xứ : Bắc Kỳ, Trung Kỳ ( An Nam ) và Nam Kỳ. Mỗi kỳ đều có một chính sách khác nhau, chính sách quản lý như ba nước riêng không liên quan gì đến nhau. Nam Kỳ là thuộc địa của Pháp, Bắc Kỳ và Trung Kỳ đặt dưới sự bảo lãnh của Pháp nhưng về danh nghĩa triều đình nhà Nguyễn vẫn được quyền quản lý
- Ba tỉnh Bắc Kỳ là Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tỉnh sáp nhập vào Trung Kỳ, tỉnh Bình Thuận trước thuộc Nam Kỳ nay thuộc về Trung Kỳ
Như vậy, cũng như hiệp ước Hác măng, nội dung hiệp ước pa tơ nốt không đặt hàng loạt chủ quyền lãnh thổ của Nước Ta dưới ách đô hộ của người Pháp. Việt Nam được chia thành ba xứ : Nam Kỳ là thuộc địa của Pháp, Bắc Kỳ đặt dưới sự bảo lãnh của người Pháp ; Trung Kỳ thuộc chủ quyền lãnh thổ của triều đình nhà Nguyễn nhưng bị người Pháp chiếm giữ trước sự bất lực của vua quan nhà Nguyễn
Hệ quả của hiệp ước Pa tơ nốt
Việc triều đình nhà Nguyễn ký kết với người Pháp hiệp ước Pa tơ nốt đã chấm hết triều đại phong kiến nhà Nguyễn với tư cách là một vương quốc độc lập, thay vào đó là chính sách thuộc địa nửa phong kiến, đặt Nước Ta trước ách đô hộ của thực dân Pháp cho đến cách mạng tháng 8 năm 1945 .
Hiệp ước Hác măng, Hiệp ước pa tơ nốt đã từng bước đặt dấu chấm hết cho triều đại phong kiến Nước Ta, đưa dân tộc bản địa Nước Ta vào một kiếp nạn mới là ách đô hộ của thực dân Pháp .
Trên đây là một số thông tin liên quan đến chuyên đề nội dung hiệp ước pa tơ nốt, hy vọng sẽ là nguồn tư liệu bổ ích cho quá trình học tập và nghiên cứu của các bạn. Nếu có thắc mắc về bài viết nội dung hiệp ước pa tơ nốt hãy để lại bình luận ngay bên dưới bài viết này, DINHNGHIA.VN sẽ hỗ trợ giải đáp cho bạn trong thời gian sớm nhất.
Xem thêm >>> Hiệp ước Giáp Tuất 1874: Nguyên nhân, Hoàn cảnh, Nội dung và Hậu quả
Xem thêm >>> Hiệp ước Nhâm Tuất 1862: Nguyên nhân, Nội dung, Hậu quả, Ý nghĩa
4.6
/
5
(
14
bầu chọn
)
Please follow and like us :
