Hiệp ước Pa-tơ-nốt là gì ? Hiệp ước Pa-tơ-nốt có tên trong tiếng Anh là gì ? Hoàn cảnh của Hiệp ước Pa-tơ-nốt ? Nội dung của Hiệp ước Pa-tơ-nốt ? Hậu quả của Hiệp ước Pa-tơ-nốt ?
Như đã biết thì Nước Ta là một nước bị độ hộ bởi Trung Quốc và bị thực dân Pháp và Mỹ xâm lược, ngoài những còn có những vương quốc khác. Cũng chính vì vậy mà nền lịch sử vẻ vang nước ta Open rất nhiều nhưng hiệp ước, hiệp định. Một trong những hiệp ước mà tác giả muốn ra mắt đến quý bạn đọc trong nội dung bài viết này đó chính là Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Vậy Hiệp ước Pa-tơ-nốt là gì ? Hoàn cảnh, nội dung và hậu quả ?
Luật sư tư vấn luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568
1. Hiệp ước Pa-tơ-nốt là gì?
Hòa ước Giáp Thân 1884, còn gọi là Hòa ước Patenôtre, là hòa ước sau cuối được triều Nguyễn ký với Pháp vào ngày 6 tháng 6 năm 1884 tại Huế, gồm 19 điều. Đại diện triều Nguyễn là Phạm Thận Duật – Toàn quyền, Tôn Thất Phan – Phó Toàn quyền, Nguyễn Văn Tường – Phó Thủ tướng và đại diện thay mặt Pháp là Jules Patenotre – Công sứ Cộng hòa Pháp. Sau khi ký Hòa ước Quý Mùi năm 1883, trong nội bộ triều đình Huế, những vua Hiệp Hòa, Kiến Phúc, Hàm Nghi liên tục lên ngôi nhưng đều quản lý trong một thời hạn ngắn. Lúc này, ở Bắc Kỳ, quân Pháp đang giao tranh với quân Thanh và đã đánh đuổi phần đông quân Thanh về Trung Quốc, tuy nhiên ở 1 số ít tỉnh, quân Thanh vẫn xuất hiện và uy hiếp sự hiện hữu của quân Pháp ở phương Bắc. Kỳ nhà nước Pháp cử François-Ernest Fournier đến Thiên Tân để ký với Lý Hồng Chương một hiệp định sơ bộ gọi là Hiệp ước Thiên Tân 1884. Nhà Thanh công nhận chính quyền sở tại bảo lãnh của Pháp tại Nước Ta. Trên cơ sở hiệp định sơ bộ năm 1884 tại Thiên Tân, hai bên đi đến ký kết hiệp ước chính thức, gọi là Hiệp ước Thiên Tân 1885, nhà nước Pháp cử Patenôtre – Đại diện nước Cộng hòa Pháp sang. Huế sửa đổi Hòa ước Quý Mùi 1883 trước đó giữa Pháp và nhà Nguyễn. Hầu hết những lao lý của hiệp ước độc lập mới này không khác nhiều so với hiệp định Harmand ký năm 1883, nhưng có hai lao lý mới : Chia Nước Ta thành ba nước : Tonkin ( Bắc Kỳ ), Trung Kỳ ( Annam ), Nam Kỳ ( Cochinchine ) dưới ba chính sách khác nhau ; Mỗi thời kỳ đều có quy luật riêng với tư cách là ba vương quốc riêng không liên quan gì đến nhau. Nam Kỳ là thuộc địa của Pháp ; Bắc Kỳ và Trung Kỳ là cơ quan bảo lãnh của Pháp, nhưng trên danh nghĩa triều đình nhà Nguyễn vẫn nắm quyền trấn áp. Trả những tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, TP Hà Tĩnh trước đây thuộc Bắc Kỳ, nay thuộc Trung Kỳ, trả tỉnh Bình Thuận cho Nam Kỳ, trả lại Trung Kỳ.
2. Hiệp ước Pa-tơ-nốt có tên trong tiếng Anh là gì?
Hiệp ước Pa-tơ-nốt có tên trong tiếng Anh là: Treaty of Patnos
3. Hoàn cảnh của Hiệp ước Pa-tơ-nốt?
Vào ngày 6 tháng 6 năm 1884, ba tuần sau khi ký kết Hiệp định Tientsin với Trung Quốc, theo đó mặc nhiên từ bỏ quyền duy nhất lịch sử dân tộc của Trung Quốc so với Nước Ta, người Pháp đã ký một hiệp ước với Nước Ta, pháp luật một sự bảo lãnh của Pháp so với cả An Nam và Bắc Kỳ. Hiệp ước được đàm phán cho Pháp bởi Jules Patenôtre, tân Bộ trưởng Pháp tại Trung Quốc .
Xem thêm: NATO là gì? Giới thiệu về Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO)
Hiệp ước mới thay thế sửa chữa cho ‘ hiệp ước Philastre ’ ngày 15 tháng 3 năm 1874 ( Hiệp ước Hồ Chí Minh ) nổi tiếng mơ hồ, vốn dành cho Pháp những độc quyền thương mại hạn chế ở Bắc Kỳ. Nó được trình diễn lại, mặc dầu bằng ngôn từ nhẹ nhàng hơn, nhiều lao lý trong Hiệp ước Harmand trừng phạt tháng 8 năm 1883, chưa khi nào được QH Pháp phê chuẩn. Nó cố thủ chính quyền sở tại bảo lãnh của Pháp trên cả An Nam và Bắc Kỳ và được cho phép người Pháp đóng quân ở hầu hết những thị xã của Nước Ta. Nó cũng cấp 1 số ít độc quyền thương mại cho Pháp. Sau khi ký kết Hiệp ước Hác măng năm 1883, nội bộ triều đình lục đục ; những vị vua Hiệp Hòa, Kiến Phúc, Hàm Nghi đều tiếp nối đuôi nhau lên ngôi nhưng chỉ quản lý được trong thời hạn rất ngắn. Việc triều đình ký hòa ước 1883, đã làm quần chúng nhân dân phẫn nộ trước sự đầu hàng của vua quan nhà Nguyễn, những trào lưu đầu tranh của quần chúng phản đối sự nhu nhược của nhà Nguyễn được nổ ra ngày càng can đảm và mạnh mẽ Lúc này, tiềm lực quân sự chiến lược, kinh tế tài chính của Pháp ngày càng mạnh Ở Bắc Kỳ thực dân Pháp đánh nhau với quân Thanh và đuổi được phần nhiều quân Thanh về nước. Từ cuối 1883 đến giữa năm 1885, thực dân Pháp cho quân chiếm Tuyên Quang, TP Bắc Ninh, Thái Nguyên, Hưng Hóa, … Tuy nhiên, ở một số ít tỉnh quân Thanh vẫn chiếm giữ rình rập đe dọa sự xuất hiện của quân Pháp ở Bắc Kỳ. Cuối cùng, hai quân Pháp – Thanh đã đi đến thỏa thuận hợp tác bằng việc ký kết Hòa ước Thiên Tân 1885, trong đó có pháp luật nhà Thanh công nhận quyền bảo lãnh của Pháp ở Nước Ta và quân Thanh cam kết rút khỏi Bắc Kỳ. Sau khi vượt mặt quân Thanh, người Pháp làm chủ tình thế, bắt nhà Nguyễn ký bản hiệp ước pa tơ nốt ngày 6/6/1884, nội dung hiệp ước pa tơ nốt về cơ bản là giống Hiệp ước Hác măng ( hiệp ước Quý Mùi ), chỉ sửa đổi đôi chút về ranh giới khu vực Trung Kỳ nhằm mục đích lấy lòng vua quan phong kiến bù nhìn và xoa dịu dư luận. Việc sửa đổi hiệp ước Harmand đã được báo trước vào tháng Giêng năm 1884, khi nhà ngoại giao Pháp Arthur Tricou đến thăm Huế để được cơ quan chính phủ Nước Ta phê chuẩn. Tricou ám chỉ rằng một số ít pháp luật dễ bị phản đối hơn của hiệp ước Harmand hoàn toàn có thể được sửa đổi nếu người Nước Ta bộc lộ sự chân thành của họ, và vào ngày 1 tháng 1 năm 1884, cơ quan chính phủ Nước Ta công bố tuân thủ khá đầy đủ và trọn vẹn với hiệp ước Harmand. Đáng chú ý quan tâm, nó cũng nói rằng nó ‘ tin cậy vào thiện chí của Cộng hòa Pháp rằng một số ít pháp luật của nó sẽ được làm mềm vào một ngày sau đó ’ ( s’en preferttant au bon ). Một trong những góc nhìn khó khăn vất vả nhất của Hiệp ước Harmand, theo con mắt của Quai d’Orsay, là nó đã áp đặt những nhượng bộ chủ quyền lãnh thổ so với Nước Ta, sáp nhập bốn tỉnh vào Nam Kỳ và Bắc Kỳ. Những pháp luật này phản ánh quan điểm cá thể của Harmand rằng Pháp nên hướng tới tiềm năng chinh phục trọn vẹn Nước Ta. Đây không phải là quan điểm của Bộ Ngoại giao Pháp, vốn tin rằng sẽ bảo đảm an toàn và thuận tiện hơn cho Pháp nếu gián tiếp quản lý Nước Ta, trải qua một chính sách bảo lãnh. Theo đó, theo Điều 3 và 16, Pháp hiện đã khôi phục quyền tài phán nội bộ của Nước Ta so với những tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, TP Hà Tĩnh và Bình Thuận, mà hiệp ước Harmand đã chuyển giao cho Pháp trấn áp một năm trước đó .
Xem thêm: Hiệp ước Maastricht là gì? Nội dung cơ bản và ý nghĩa của Hiệp ước Maastricht?
Để che giấu thực sự rằng Trung Quốc trên thực tiễn đang từ bỏ độc quyền so với Nước Ta, Điều IV của Hiệp định Tientsin đã ràng buộc Pháp không được sử dụng bất kể ngôn từ nào hạ thấp phẩm giá của Thiên quốc trong hiệp ước mới với Nước Ta. Điều I của Hiệp ước Harmand 1883 đã có cụm từ xúc phạm ‘ gồm có cả Trung Quốc ’ ( y compris la Chine ) trong công bố rằng từ đó Pháp sẽ trấn áp quan hệ của Nước Ta với những nước khác. Patenôtre đã vô hiệu cụm từ này, và do đó, Điều I của Hiệp ước Patenôtre không đề cập đến Trung Quốc. Mặc dù người Pháp đã cẩn trọng để giữ thể diện của Trung Quốc trong văn bản của những hiệp ước của họ với Trung Quốc và Nước Ta, việc ký hiệp ước Patenôtre đi kèm với một cử chỉ hình tượng quan trọng. Con dấu do nhà vua Trung Quốc Tặng cho vua Nước Ta Gia Long vài thập kỷ trước đó đã bị nung chảy trước sự tận mắt chứng kiến của những đại diện thay mặt đặc mệnh toàn quyền của Pháp và Nước Ta. Con dấu, một tấm bảng bằng bạc có mạ vàng, hình vuông vắn bốn inch rưỡi và nặng 13 pound, có khắc hình một con lạc đà đang ngồi. Việc người Việt từ bỏ mối quan hệ truyền kiếp với Trung Quốc đã được người Pháp công khai minh bạch thoáng rộng. Trong mắt người Pháp, điều đó cho thấy rằng Pháp đã sửa chữa thay thế Trung Quốc một cách hiệu suất cao trong vai trò trọng tài những yếu tố của Nước Ta
Triều đình Huế ngày càng suy yếu, luôn có tư tưởng đầu hàng, Pháp đã tận dụng tốt thời cơ buộc triều đình Huế đi tới ký kết Hiệp ước Hác măng và sau đó là Hiệp ước Pa tơ nốt, đặt Việt Nam dưới sự cai trị của thực dân Pháp. Nội dung hiệp ước Pa tơ nốt được dựa trên những nội dung của Hiệp ước Hác măng, nhưng chỉ sửa đổi một số điểm để mua chuộc vu quan nhà Nguyễn bù nhìn và xoa dịu dư luận.
Hiệp ước Huế hay Hiệp ước Bảo hộ ( tiếng Việt : Hòa ước Giáp Thân 1884, hay Hòa ước Patenotre ) được ký kết vào ngày 6 tháng 6 năm 1884 giữa Pháp và An Nam ( Nước Ta ). Nó trình diễn lại những nguyên tắc chính của Hiệp ước Harmand trừng phạt ngày 25 tháng 8 năm 1883, nhưng làm dịu bớt 1 số ít pháp luật khắc nghiệt hơn của hiệp ước này. Hiệp ước, là cơ sở cho những chính sách bảo lãnh của An Nam và Bắc Kỳ, và cho sự quản lý của thực dân Pháp ở Nước Ta trong bảy thập kỷ tiếp theo, do Jules Patenôtre, Bộ trưởng Pháp tại Trung Quốc, đàm phán và thường được gọi là Hiệp ước Patenôtre. Hiệp ước được ký kết với phía Nước Ta bởi Phạm Thận Duật và, đại diện thay mặt của triều đình vua Tự Đức.
4. Nội dung của Hiệp ước Pa-tơ-nốt?
Hiệp ước pa tơ nốt được ký kết vào ngày 6/6/1884 tại kinh đô Huế bởi : – Đại diện Cộng hòa Pháp : Bộ trưởng Jules Patenôtre – đặc phái viên và đại sứ đặc mệnh toàn quyền của Pháp tại Bắc Kinh. – Đại diện Hoàng đế An Nam : Nguyễn Văn Tường – đệ nhất phụ chính đại thần, toàn quyền đại thần Phạm Thận Duật và Phó toàn quyền đại thần Tôn Thất Phán Nội dung hiệp ước pa tơ nốt gồm 19 pháp luật, gồm những nội dung cơ bản sau đây :
Xem thêm: Hiệp ước là gì? Hiệp định là gì? Sự khác nhau giữa Hiệp định và Hiệp ước?
– An Nam đồng ý sự bảo lãnh của Pháp ( kể cả những người dân An Nam ở quốc tế ), Pháp sẽ đại diện thay mặt cho An Nam trên quan hệ ngoại giao ( kể cả với Trung Quốc ) – Các tỉnh nằm ở giữa ranh giới Nam Kỳ cho đến Tỉnh Ninh Bình ( Trung Kỳ ) vẫn thuộc quyền quản lý của quan chức An Nam ; nhưng những yếu tố về hải quan, công chánh cần phải có sự chỉ huy thống nhất, những dịch vụ cần phải sử dụng nhân viên cấp dưới người Âu Châu. Trong số lượng giới hạn này, được cho phép việc Open kinh doanh với mọi vương quốc tại những cảng Tourane, Quy Nhơn, Xuân Đài, TP. Đà Nẵng ; những cảng mở thêm cửa trong tương lai phải có sự thống nhất của cả hai bên – Viên công sứ toàn quyền sẽ ở trong nội thành của thành phố Huế với một đội quân để chủ trì quan hệ ngoại giao, quản lý việc làm của cỗ máy bảo lãnh. – Những người quốc tế thuộc bất kể quốc tịch nào tại Bắc Kỳ và Trung Kỳ đều đặt dưới quyền tài phán của người Pháp – Các hoạt động giải trí kinh tế tài chính và công tác làm việc thuế quan sẽ do người Pháp nắm giữ và quản lý. Ngoài ra, 1 số ít nội dung khác đều tựa như như Hiệp ước Hác măng được ký kết trước đó. – Triều đình Huế công nhận sự bảo lãnh của người Pháp ; mọi hoạt động giải trí ngoài giao kể cả với Trung Quốc đều do Pháp nắm giữ – Cắt tỉnh Bình Thuận từ Trung Kỳ nhập vào Nam Kỳ – thuộc địa của Pháp từ năm 1874
Xem thêm: Hiệp ước vốn Basel II là gì? Mục tiêu và nội dung của Basel II
– Quân Pháp được đóng quân ở cửa Thuận An và Đèo Ngang – Cắt ba tỉnh Thanh – Nghệ – Tĩnh nhập vào Bắc Kỳ ; những tỉnh Trung Kỳ từ Khánh Hòa đến Đèo Ngang thuộc triều đình nhà Nguyễn – Khâm sứ Pháp tại Huế có quyền tự do ra vào và yết kiến vua – Pháp có quyền đặt công sứ ở những tỉnh Bắc Kỳ để trấn áp quan lại Nước Ta nhưng không tác động ảnh hưởng đến việc nội trị – Triều đình Huế phải rút quân khỏi Bắc Kỳ
– Công tác thuế quan đều do người Pháp điều hành
5. Hậu quả của Hiệp ước Pa-tơ-nốt?
Ttriều đại phong kiến nhà Nguyễn được hận định là chấm hết tư cách là một vương quốc độc lập khi triều đình nhà Nguyễn ký kết với người Pháp hiệp ước Pa tơ nốt. Chế độ thuộc địa nửa phong kiến, đặt Nước Ta trước ách đô hộ của thực dân Pháp cho đến cách mạng tháng 8 năm 1945 đã được thay thế sửa chữa chính sách cũ. Hiệp ước Hác măng, Hiệp ước pa tơ nốt đã từng bước đặt dấu chấm hết cho triều đại phong kiến Nước Ta, đưa dân tộc bản địa Nước Ta vào một kiếp nạn mới là ách đô hộ của thực dân Pháp .
Xem thêm: Hiệp ước vốn Basel I là gì? Mục tiêu và nội dung của Basel I?
