Đề bài: Bình giảng đoạn Trao duyên trích trong Truyện Kiều
Bình giảng đoạn Trao duyên trích trong Truyện Kiều
Bạn đang xem : Bình giảng đoạn Trao duyên trích trong Truyện Kiều
I. Dàn ý Bình giảng đoạn Trao duyên trích trong Truyện Kiều (Chuẩn)
1. Mở bài
Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và đoạn trích Trao duyên.
2. Thân bài
a. Hoàn cảnh đoạn trích:
– Gia đình Kiều bị vu oan, cha và em bị bắt, gia đình bị tịch biên tài sản, cả nhà chỉ trông đợi và đôi vai Kiều gánh vác.
– Thúy Kiều bán mình chuộc cha để làm tròn chữ “hiếu”, nhưng bản thân nàng lại còn vướng mắc không biết làm sao cho trọn “tình với” Kim Trọng. Cuối cùng nàng nảy ra suy nghĩ trao duyên cho em gái là Thúy Vân.
b. Thúy Kiều trao duyên cho em:
* “Cậy em em có chịu lời/Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”:
– Cách nói và hành động cẩn thận, rụt rè khiến Thúy Vân nhận thức được sự hệ trọng của vấn đề.
– Kiều dùng từ “cậy”, tức là nhờ cậy một cách tin tưởng, thống thiết,
– E dè dùng từ “chịu lời”, tức là ẩn ý về một việc khó khăn, khó mở lời, chứa đựng ý bắt buộc, nài ép khiến Vân phải nhận lời.
– Hành động “lạy rồi sẽ thưa” là hành động khác thường trong lễ giáo phong kiến, nhưng khi rơi vào hoàn cảnh của Thúy Kiều, và nghĩ đến chuyện mà Thúy Kiều muốn cậy nhờ Thúy Vân, thì đó là một hành động hợp lý và khôn ngoan.
=> Lời nói và hành động như vậy đã tạo cho Vân cảm giác chân thành, nghiêm túc, tấm lòng trông mong sự giúp đỡ tha thiết, cùng với những dự cảm về một chuyện rất hệ trọng và chị ruột của mình sắp nói, thứ hai nữa là khiến Thúy Vân khó mà mở lời từ chối.
* “Giữa đường đứt gánh tương tư/Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em”:
– Kiều trực tiếp “trao duyên” của mình với Kim Trọng cho em gái, mong em không chê bai mà giúp chị chắp nốt “mối duyên thừa”.
=> Thúy Kiều tỏ ra rất lý trí khi trao duyên, nàng trao duyên cho em một cách nhẹ nhàng “chắp mối tơ thừa mặc em”, đã “trao duyên” tức là cắt đứt.
* Lý do trao duyên:
– “Kể từ khi gặp chàng Kim/Ngày ngày quạt ước đêm đêm chén thề”:
+ Cho em biết về tình cảm sâu nặng giữa hai người.
+ Giải thích Thúy Vân hiểu rằng chuyện nàng bỏ Kim Trọng đi lấy chồng là việc vô cùng bạc nghĩa, thế nên ắt phải có cách đền bù trọn nghĩa cho Kim Trọng.
– “Sự đâu sóng gió bất kỳ/Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai”.
+ Khiến Thúy Vân thấu hiểu nỗi khó xử của mình, khi gia đình gặp biến cố tày đình như thế, đành rằng nàng là con trưởng thế nên phải gánh vác gia đình, phải làm trọn chữ “hiếu” mà bỏ rơi chữ “tình”. Thế nên mới có việc “trao duyên” cho Vân.
=> Việc giải thích tường tận rõ ràng thế đã khiến Thúy Vân có cái nhìn thấu đáo về vấn đề mà Kiều gặp phải, từ đó khiến nàng dễ dàng chấp nhận việc thay chị gả cho Kim Trọng hơn.
* Khẩn thiết nhờ cậy Thúy Vân một lần nữa dựa trên tình nghĩa chị em:
“Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”.
-“Ngày xuân em hãy còn dài”, để thể hiện sự thấu hiểu của mình đối với cảnh ngộ của Thúy Vân, nếu không có biến cố gia đình và việc trao duyên này ,thì biết đâu Vân có thể có một mối duyên như ý nguyện, chứ không phải là phải chịu cảnh “chắp mối duyên thừa” của chị. => Dễ dàng khiến Thúy Vân động lòng thương chị.
– “Xót tình máu mủ thay lời nước non” dùng mối quan hệ máu mủ để thuyết phục Vân thương xót mình mà nhận lời, nhấn mạnh “Chị dù thịt nát xương mòn/Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”.
=> Khiến Thúy Vân cảm động, mềm lòng, và chấp nhận trao duyên.
c. Thúy Kiều trao tín vật tình yêu và tâm trạng đau đớn, day dứt của nàng:
– “Chiếc vành với bức tờ mây”, bao gồm chiếc vòng đeo tay mà Kim Trọng tặng và cả thư từ lúc hai người đi lại, nhưng lại nói “Duyên này thì giữ vật này của chung”. => Nhận ra rằng Kiều lý trí, mạnh mẽ trao duyên cho em chỉ là vỏ bọc mạnh mẽ kiên cường bên ngoài đang che giấu nội tâm đau khổ.
– Trong thâm tâm Thúy Kiều cũng còn chút gì đó ích kỷ, tiếc nuối cho mối tình đầu dang dở của mình. Kiều đã trao duyên cho em, nhưng nàng không muốn vì thế mà Kim Trọng quên mất mình, nàng vẫn muốn rằng dẫu vợ chồng Vân – Kim có được hạnh phúc lâu bền, thì trong một phút giây nào đó vẫn còn “Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên”.
– Mong muốn mỗi lần vợ chồng em gái nhớ đến chị, có thể “Đốt lò hương ấy so tơ phím này”, để nàng biết mà được an ủi.
– “Thấy hiu hiu gió thì hay chị về…Rưới xin giọt nước cho người thác oan”: Dự cảm không lành về số kiếp của bản thân.
d. Tâm trạng của Thúy Kiều sau khi kết thúc trao duyên và tín vật:
– Kiều bắt đầu nhìn lại bi kịch của bản thân, và gần nhất chính là bi kịch tình yêu, nỗi đau đớn, day dứt đang thi nhau giày vò cào xé trong tâm khảm nàng bây giờ lại càng trở nên rõ ràng sâu sắc và mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
– Nỗi đau ấy của nàng được bộc lộ một cách trực tiếp thông qua lời than “Ôi Kim lang hỡi Kim lang/Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây”.
– Nỗi xót xa, đoạn trường là tâm trạng day dứt, có lỗi với chàng Kim mà Kiều chỉ còn cách “Trăm nghìn gửi lạy tình quân” và “trao duyên” cho em gái để tạ lỗi với chàng.
– Thúy Kiều không chỉ xót xa cho mối duyên ngắn ngủi, lỡ làng của mình mà nàng còn trực tiếp bộc lộ cả lời than, sự bất lực trước số phận bất hạnh của mình rằng “Phận sao phận bạc như vôi/Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng”.
3. Kết bài:
Nêu cảm nhận chung.
II. Bài văn mẫu Bình giảng đoạn Trao duyên trích trong Truyện Kiều
1. Bình giảng đoạn Trao duyên trích trong Truyện Kiều, mẫu số 1 ( Chuẩn )
Trong văn học trung đại Nước Ta quy trình tiến độ nửa sau từ khoảng chừng thế kỷ thứ XV trở đi, những sáng tác với đề tài phản ánh, tố cáo hiện thực xã hội và đặc biệt quan trọng tôn vinh những giá trị nhân văn như thương cảm trước số phận xấu số con người, hay ca tụng trân trọng những vẻ đẹp phẩm cách của người phụ nữ đặc biệt quan trọng được một số ít tác giả thời kỳ này chú ý quan tâm đến. Tiêu biểu như Nguyễn Gia Thiều với Cung oán ngâm khúc, Đặng Trần Côn với Chinh phụ ngâm, Nguyễn Dữ mở đường cho thể loại truyền kỳ với Truyền kỳ mạn lục, Hồ Xuân Hương với một loạt những bài thơ Tự tình, Bánh trôi nước, … trong đó điển hình nổi bật nhất phải kể đến đại thi hào Nguyễn Du và Truyện Kiều. Bằng kĩ năng, sự phát minh sáng tạo cái nhìn nhân đạo đi trước thời đại cả trăm năm, Nguyễn Du đã khôn khéo kiến thiết xây dựng và viết nên một siêu phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật, được xếp vào hàng tầm cỡ trong văn học nước nhà với những giá trị hiện thực và nhân đạo thâm thúy. Nếu như trong chương trình trung học cơ sở, những đoạn trích Cảnh ngày xuân, Kiều ở lầu Ngưng Bích, Chị em Thúy Kiều, là những phân đoạn rực rỡ tiêu biểu vượt trội cho nghệ thuật và thẩm mỹ tả cảnh ngụ tình độc lạ và bút pháp ước lệ tượng trưng của Nguyễn Du, thì ở bậc trung học phổ thông tất cả chúng ta lại được tìm hiểu và khám phá thêm nghệ thuật và thẩm mỹ miêu tả, nghiên cứu và phân tích diễn biến tâm ý nhân vật tài tình của tác giả. Một trong số những đoạn trích hay và đặc trưng cho bút pháp này của Nguyễn Du chính là đoạn trích Trao duyên .
Trao duyên là đoạn trích rực rỡ đi sâu vào khai thác những góc nhìn éo le trong nội tâm của Thúy Kiều khi bị buộc phải lựa chọn giữa chữ “ hiếu ” và chữ “ tình. Người con gái tài sắc vẹn toàn đang sống trong cảnh nhung lụa “ trướng rủ màn che ” êm đềm, niềm hạnh phúc, lại có được mối lương duyên ngọt ngào với chàng Kim Trọng. Những tưởng cuộc sống như thế là đủ mãn nguyện, nhưng ngờ đâu chuyện “ Chữ tài đi với chữ tai một vần ”. Chỉ trong một đêm biến cố ập đến, mái ấm gia đình bị vu vạ, cha và em Thúy Kiều bị quan sai giải đi, ngôi nhà chỉ còn lại phận nữ nhi yếu ớt, hàng loạt gia tài bị tịch biên, lâm vào cảnh tay trắng mà không ai gánh vác. Thúy Kiều lúc ấy mới có bao nhiêu tuổi đầu đâu, vậy mà phải gánh vác cả một mái ấm gia đình, trên vai nàng chính là tính mạng con người của Vương Ông và Vương Quan, là phận con, phận chị, về hiếu hay nghĩa nàng cũng buộc phải chọn mái ấm gia đình và từ bỏ mối lương duyên mới bén với Kim Trọng. Thúy Kiều không còn cách nào khác đành phải nhờ mối mai bán mình cho Mã Giám Sinh làm vợ lẽ để lấy tiền chuộc cha đang đau đớn, tủi nhục. Lúc này đây sau khi đã xử lý xong chuyện nhà, nghĩ đến Kim Trọng nàng không khỏi day dứt áy náy, vì bản thân mình đã bạc nghĩa với chàng, thế nên nàng đành “ trao duyên ” cho em gái là Thúy Vân, để em thay mình chắp nối mối duyên thừa, cũng coi như là trọn nghĩa với chàng Kim .
Dĩ nhiên chuyện “ trao duyên ” cho Thúy Vân, hay nói đúng hơn đó là ép gả Thúy Vân cho Kim Trọng là chuyện vô cùng khó khăn vất vả, một mặt nàng Vân vốn chưa chắc đã chịu đồng ý chấp thuận nhận lời, mặt khác tận nơi cắt bỏ tơ duyên của mình rồi đẩy tình nhân vào một vòng tay khác, dẫu đó có là em gái ruột thì cũng là một nỗi đau vô cùng lớn so với Thúy Kiều. Thế nên trong đoạn trích Trao duyên ta không chỉ nhận ra sự mưu trí khôn khéo của nàng Kiều trong việc lựa lời “ nhờ ” em, mà còn là nỗi đau khổ dằn vặt của nàng khi tình yêu tan vỡ. Người con gái ấy phải chịu quá nhiều xấu số trong một thời hạn ngắn, nhà tan cửa nát, bản thân phải bán mình làm lẽ, đồng ý từ bỏ mối tình đầu đã thề nguyền đính ước trong nước mắt. Hỏi trần gian này mấy ai chịu đựng được ?
Quay về với đoạn trích Trao duyên, Kiều đã mở lời với Thúy Vân bằng một phương pháp độc lạ và khôn khéo, có vẻ như khiến người được nhờ là Vân có phần ngỡ ngàng và hoảng sợ .
“ Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa ”
Rõ ràng với cách nói và hành vi cẩn trọng, ngần ngại ấy đã khiến Thúy Vân nhận thức được rằng, chị mình đang nhắc đến một chuyện vô cùng quan trọng và tráng lệ, thậm chí còn là chuyện mà nàng khó hoàn toàn có thể chối từ. Kiều vốn mưu trí, khôn khéo, lời lẽ mực thước và sắc bén, nàng dùng từ “ cậy ”, tức là nhờ cậy một cách tin yêu, thống thiết, tạo cảm xúc bản thân nàng không còn cách nào khác nên mới phải nhờ đến Vân giúp. Đối với Vân lại ngần ngại dùng từ “ chịu lời ”, tức là ẩn ý về một việc khó khăn vất vả, khó mở lời, thế nhưng cớ gì thì Kiều cũng buộc phải nói ra cho Vân biết rằng nàng cũng lâm vào thế khó xử, ở đó tiềm ẩn ý bắt buộc, nài ép khiến Vân phải nhận lời. Bên cạnh đó hành vi “ lạy rồi sẽ thưa ” là hành vi khác thường trong lễ giáo phong kiến, bởi người xưa vốn xem trọng tôn ti trật tự, vai vế trong mái ấm gia đình, dẫu có sinh cách nhau một khắc thì chị vẫn là chị em vẫn là em, cớ sao hoàn toàn có thể làm hành vi chị cúi lạy em khi nào. Thế nhưng khi rơi vào hoàn cảnh của Thúy Kiều, và nghĩ đến chuyện mà Thúy Kiều muốn cậy nhờ Thúy Vân, thì đó là một hành vi hài hòa và hợp lý và khôn ngoan. Thứ nhất Kiều với lời nói và hành vi như vậy đã tạo cho Vân cảm xúc chân thành, tráng lệ, tấm lòng trông mong sự giúp sức tha thiết, cùng với những dự cảm về một chuyện rất hệ trọng và chị ruột của mình sắp nói, thứ hai nữa là khiến Thúy Vân khó mà mở lời khước từ trong hoàn cảnh chị vừa “ cậy ” vừa “ lạy ” như vậy, dù đó có là chuyện khiến nàng khó xử .
Sau khi đã đưa ra lời nhờ cậy và hành vi rào trước đón sau khôn khéo như vậy, Kiều mới đi vào trực tiếp yếu tố trong hai câu thơ “ Giữa đường đứt gánh tương tư / Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em ”. Tức bản thân Kiều trực tiếp “ trao duyên ” của mình với Kim Trọng cho em gái, rằng bản thân mình và chàng Kim nay chẳng may gặp phải cảnh trái ngang, nàng không hề cùng Kim Trọng nên duyên vợ chồng, thì mong em không chê bai mà giúp chị chắp nối “ mối duyên thừa ”. Khi bản thân Kiều nói ra những lời này, nàng cực kỳ lý trí, chuyện tình yêu tan vỡ, cùng với việc phải gả đi xa làm thiếp thất đầy đau đớn tủi nhục như thế nhưng có cảm xúc nàng trao duyên cho em một cách nhẹ nhàng “ chắp mối tơ thừa mặc em ”, tức là nàng sẽ không còn tương quan gì đến chuyện của Vân và chàng Kim sau này, đã “ trao duyên ” tức là cắt đứt. Nhưng sau đó khi nghe nàng nhắc lại chuyện tình giữa mình và Kim Trọng người ta mới vỡ lẽ ra, hóa ra Kiều nói vậy nhưng lòng nàng thì đang nổi sóng, những nỗi đau đớn theo những kỷ niệm đang trào ra trong đáy lòng Kiều. Nàng nhẹ nhàng kể về chuyện “ Kể từ khi gặp chàng Kim / Ngày ngày quạt ước đêm đêm chén thề ”, tức là cho em biết về tình cảm sâu nặng giữa hai người, đã từng khuyến mãi quạt làm vật đính ước, lại cùng uống rượu thề nguyền tự định chung thân. Nói như vậy để cho Thúy Vân hiểu rằng chuyện nàng bỏ Kim Trọng đi lấy chồng là việc vô cùng bạc nghĩa, thế nên ắt phải có cách đền bù trọn nghĩa cho Kim Trọng, và đó chính là “ trao duyên ” cho Vân. Rồi Kiều lại nghiên cứu và phân tích tiếp tại sao nàng buộc phải từ bỏ mối duyên với chàng Kim rồi trao duyên cho em “ Sự đâu sóng gió bất kể / Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai ”. Để khiến Thúy Vân đồng cảm nỗi khó xử của mình, khi mái ấm gia đình gặp biến cố tày đình như vậy, đành rằng nàng là con trưởng thế nên phải gánh vác mái ấm gia đình, phải làm trọn chữ “ hiếu ” mà bỏ rơi chữ “ tình ”. Không phải nàng muốn như thế mà bản thân Thúy Kiều không còn cách nào khác để xoay chuyển, đôi vai yếu ớt, non dại của nàng chỉ hoàn toàn có thể nỗ lực bấy nhiêu. Thế nên mới có việc “ trao duyên ” cho Vân. Việc lý giải tường tận rõ ràng thế đã khiến Thúy Vân có cái nhìn thấu đáo về yếu tố mà Kiều gặp phải, từ đó khiến nàng thuận tiện gật đầu việc thay chị gả cho Kim Trọng hơn. Sau tổng thể những lý lẽ trao duyên của mình, Kiều lại một lần nữa khẩn thiết nhờ cậy Thúy Vân rằng :
“ Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây ” .
Một lần nữa ta lại nhận thấy sự khôn khéo của Thúy Kiều trong việc đối đáp, nhờ cậy, nàng nói “ Ngày xuân em hãy còn dài ”, để bộc lộ sự đồng cảm của mình so với cảnh ngộ của Thúy Vân. Nàng biết Vân hãy còn trẻ tuổi, thực sự rằng nếu không có biến cố mái ấm gia đình và việc trao duyên này, thì biết đâu Vân hoàn toàn có thể có một mối duyên như ý nguyện, chứ không phải là phải chịu cảnh “ chắp mối duyên thừa ” của chị, phải gả cho người mà nàng không yêu thương. Kiều hiểu nỗi khó xử của Thúy Vân, cũng thông cảm cho vị trí của nàng lúc này. Cái sự đồng cảm, thương xót ấy thuận tiện khiến Thúy Vân động lòng thương chị, đặc biệt quan trọng là ở câu sau Kiều đã dùng cả mối quan hệ máu mủ ruột già “ Xót tình máu mủ thay lời nước non ” để thuyết phục Vân thương xót mình mà nhận lời. Ở vị trí của Vân, khi thấy chị mình đã cậy nhờ một cách khẩn thiết, đặc biệt quan trọng còn nhấn mạnh vấn đề “ Chị dù thịt nát xương mòn / Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây ” thì dù có là gỗ đá cũng phải thấy cảm động, mềm lòng, huống chi Thúy Vân dẫu không sánh được với chị về tài sắc, nhưng nàng cũng là cô gái được ăn học, đồng cảm lễ nghĩa, nghe lời trọn lời thiết tha của Kiều sao hoàn toàn có thể không nhận lời, không xuôi theo mà chấp thuận đồng ý kết hôn với Kim Trọng thay chị ?
Sau cảnh trao duyên, chính là cảnh Thúy Kiều trao những tín vật định tình của nàng với chàng Kim cho em, để sau này Thúy Vân dễ bề thưa chuyện với Kim Trọng. Cũng từ đây ta nhận thấy một cách rõ ràng tình yêu của Thúy Kiều dành cho Kim Trọng cũng như những nỗi đớn đau, khắc khoải đang gặm nhấm trong lòng người con gái tội nghiệp. Kiều đưa lại cho em “ Chiếc vành với bức tờ mây ”, gồm có chiếc vòng đeo tay mà Kim Trọng khuyến mãi ngay và cả thư từ lúc hai người đi lại, nhưng lại nói “ Duyên này thì giữ vật này của chung ”. Đến đây người đọc mới thấy giật mình, tại sao đến bước này rồi, Kiều vốn đã trao hết duyên nợ cho em sao lại còn dặn dò em như vậy nữa, thì mới hiểu ra rằng Kiều lý trí, can đảm và mạnh mẽ trao duyên cho em, thốt lời “ chắp mối tơ thừa mặc em ”, chỉ là vỏ bọc can đảm và mạnh mẽ kiên cường bên ngoài đang che giấu nội tâm đau khổ của nàng mà thôi. Đến khi vấn đề đã thành, Thúy Vân đã nhận lời, chắc rằng rằng trong thâm tâm Thúy Kiều cũng còn chút gì đó ích kỷ, hụt hẫng cho mối tình đầu dang dở của mình. Kiều đau đớn lắm chứ, còn gì đau hơn khi phải chắp tay dâng người mình yêu cho kẻ khác, dẫu đó có là em gái mình ? Suy cho cùng cũng chỉ là tấm lòng ích kỷ của những người trong tình yêu, Kiều đã trao duyên cho em, nhưng nàng không muốn cho nên vì thế mà Kim Trọng quên mất mình, nàng vẫn muốn rằng dẫu vợ chồng Vân – Kim có được niềm hạnh phúc lâu bền, thì trong một phút giây nào đó vẫn còn “ Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên ”. Và trong những lúc ấy, Kiều kỳ vọng rằng chút tình nghĩa với Kim Trọng, hay mối quan hệ ruột thịt với Vân sẽ đủ để khiến hai người mãi nhớ về nàng, dẫu “ mất người ” nhưng vẫn “ còn chút của tin ”. Để rồi tương lai dù Kiều còn sống lưu lạc phương trời hay thậm chí còn chết đi thì mỗi lần vợ chồng em gái nhớ đến chị, hoàn toàn có thể “ Đốt lò hương ấy so tơ phím này ”, để nàng biết mà được an ủi. Đọc đến đoạn này ta bỗng thấy Thúy Kiều luôn có một dự cảm không lành về số kiếp của bản thân, từ việc trao duyên, đến việc trao lại tín vật, ta thấy những tưởng tượng của nàng về tương lai ngày một tối tăm và bế tắc, thậm chí còn những câu từ của nàng luôn gợi đến cái chết đậm đặc trong một đoạn nàng dặn dò Thúy Vân đốt hương, gảy đàn rằng :
“ Thấy hiu hiu gió thì hay chị về
Hồn còn mang nặng lời thề
Nát thân bồ liễu nghìn đề trúc mai
Dạ đài cách mặt khuất lời
Rưới xin giọt nước cho người thác oan ”
Thúy Kiều khi đi chuyến này có vẻ như đã có những dự cảm không lành về cuộc sống xấu số của mình, Thúy Kiều lúc ấy ngây thơ nghĩ rằng còn gì ghê gớm đáng sợ hơn cái chết nữa, nhưng không ngờ cuộc sống của nàng lại lâm vào cảnh đau khổ thậm chí còn sống còn không bằng chết đi. Nàng đã tìm đến cái chết tận ba lần ( một lần khi ở cùng với Mã Giám Sinh, 2 lần tại lầu xanh ), nhưng sau cuối vẫn không hề chết mà sống lay lắt, đau khổ tận 15 năm, trước khi được Kim Trọng tìm về .
Sau những lời dặn dò cùng những dự cảm không lành của bản thân, Thúy Kiều lúc này đây đã trút bỏ được hết mọi mối tơ vò, chữ “ hiếu ” nàng đã sắp trọn, chữ “ tình ” cũng coi như xong. Kiều mở màn nhìn lại thảm kịch của bản thân, và gần nhất chính là thảm kịch tình yêu, nỗi đau đớn, day dứt đang thi nhau giày vò cào xé trong tâm khảm nàng giờ đây lại càng trở nên rõ ràng thâm thúy và can đảm và mạnh mẽ hơn khi nào hết. Phụ nữ vốn sống bằng tình cảm là nhiều, Thúy Kiều còn trẻ tuổi, lại có mối tình đầu quá đẹp và kết thúc trong đau thương thế nên nàng lại càng nghĩ ngợi và đau đớn hơn cả. Nỗi đau ấy của nàng được thể hiện một cách trực tiếp trải qua lời than “ Ôi Kim lang hỡi Kim lang / Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây ”. Đó là nỗi xót xa, đoạn trường là tâm trạng day dứt, có lỗi với chàng Kim mà Kiều chỉ còn cách “ Trăm nghìn gửi lạy tình quân ” và “ trao duyên ” cho em gái để tạ lỗi với chàng, chứ chẳng còn cách nào khác nữa. Thúy Kiều không chỉ xót xa cho mối duyên ngắn ngủi, lỡ làng của mình mà nàng còn trực tiếp thể hiện cả lời than, sự bất lực trước số phận xấu số của mình rằng “ Phận sao phận bạc như vôi / Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng ”. Kiều đứng trước nghiệt ngã của cuộc sống, những mất mát to lớn như vậy đã không kìm được là lên tiếng than phiền, tự thương xót cho số phận bèo bọt của mình. Đọc những lời thơ đau đớn, chan đầy nước mắt ấy, người ta không khỏi thương cảm, xót xa cho cô gái trẻ tuổi, tài sắc vẹn toàn thế nhưng lại có một cuộc sống bế tắc, xấu số tột cùng như vậy .
Trao duyên là một đoạn trích hay và ấn tượng về nghệ thuật phân tích, miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật trong Truyện Kiều của Nguyễn Du. Thể hiện được nhiều khía cạnh trong tâm hồn của Thúy Kiều, đó là sự thông minh, sắc bén khi trao duyên cho Thúy Vân, là tấm lòng ích kỷ, đau đớn, tiếc nuối khi trao lại tín vật tình yêu cho em, cuối cùng là nỗi xót thương cho thân phận, và sự day dứt, cảm giác tội lỗi với chàng Kim khi bội ước. Tất cả đã được Nguyễn Du thể hiện một cách khéo léo và tinh tế trong đoạn trích gồm 34 câu thơ lục bát.
2. Bình giảng đoạn Trao duyên trích trong Truyện Kiều, mẫu số 2:
Trong số những trích đoạn của thiên truyện “ Truyện Kiều ” của tác giả Nguyễn Du, “ Trao duyên ” là một đoạn hay và có ý nghĩa rất lớn biểu lộ thâm thúy chủ đề thảm kịch tình yêu tan vỡ của tác phẩm. Đây chính là đoạn khởi đầu cho những thảm kịch trong cuộc sống Kiều, thảm kịch về cả tình yêu và số phận, cũng là điểm khởi đầu cho quãng đời mười năm lưu lạc đầy đau khổ chốn phương xa của Thúy Kiều. Qua đoạn trích, người đọc đồng cảm nỗi đau khổ xót xa của kẻ “ hồng nhan bạc mệnh ”, cũng như thấy được biệt tài miêu tả tâm lí nhân vật của Nguyễn Du .
Vì một tai ương ập xuống mái ấm gia đình, Kiều đành phải bán mình để lấy tiền hối lộ cho bọn sai nha, chuộc cha và em trai ra khỏi chốn lao tù. Việc Kiều phải bán thân đồng nghĩa tương quan với việc nàng hi sinh mối tình của mình với Kim Trọng, khi nghĩ đến tình yêu son sắt, mối nhân duyên trời ban của mình, Kiều đã quyết định hành động trao duyên cho em gái Thúy Vân, nhờ cậy em hãy kết hôn với chàng Kim :
“Cậy em, em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
Giữa đường đứt gánh tương tư,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.”
Lời khẩn cầu, nhờ cậy của Thúy Kiều với Thúy Vân mở ra một trường hợp đầy éo le, những lời mà Kiều nói không phải là lời lẽ hằng ngày giữa hai chị em. Chữ “ cậy ” là sự khẩn khoản đặc biệt quan trọng, những từ “ lạy ” và “ thưa ” tạo nên không khí sang chảnh trong một trường hợp tâm lí phức tạp. Lời lẽ và hành vi của Kiều cho thấy rõ vị trí của nàng đã đổi khác, nàng đã hạ mình trước em của mình để cầu khẩn, nhờ vả, chính vì nàng hiểu rõ việc mình nhờ cậy là khó khăn vất vả, gánh nặng và rất khó xử so với Thúy Vân nên nhất thiết phải cầu khẩn như vậy. Kiều biết Vân hiều hoàn cảnh mái ấm gia đình, hiểu tình cảnh éo le mà Kiều sẽ phải trải qua, bán thân chuộc cha và em nghĩa là nàng không còn hoàn toàn có thể đến với Kim Trọng nữa, chính cho nên vì thế nên đành phải nhờ Vân kết hôn với chàng Kim. Từng lời của Kiều ngắn gọn nhưng đủ tình đủ lí, hơn thế đó còn là nghĩa tình máu mủ ruột già :
“Ngày xuân em hãy còn dài,
Xót tình máu mủ, thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.”
Giờ đây, so với Kiều mà nói, nàng không còn gì cả, chỉ biết lấy cái chết để nói hết ơn nghĩa so với em, bởi chính nàng cũng không biết sau khi rời khỏi mái ấm gia đình cuộc sống sẽ đi về đâu, sống chết thế nào, có nhờ cậy được em dù nàng có chết cũng mới yên lòng, toại nguyện. Thúy Kiều tuy khẩn thiết nhờ cậy em trả nghĩa cho Kim Trọng nhưng vẫn không hề che giấu được nỗi đau xót xa, tình cảm sâu nặng của mình so với chàng Kim, khi trao những kỉ vật tình yêu lại cho Vân, có vẻ như Kiều đang đứng trước sự mất mát to lớn :
“Chiếc vành với bức tờ mây,
Duyên này thì giữ vật này của chung.
Dù em nên vợ nên chồng,
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên.”
Nhắc đến những kỉ vật tình yêu “ chiếc vành ”, “ bức tờ mây ” nàng Kiều như đang được sống lại với những hoài niệm yêu đương, sống lại với tình yêu của mình, những kỉ vật của tình yêu ngọt ngào kia giờ đây chỉ là thêm muối xát vào nỗi đau chi li của mối nhân duyên. Kiều tham lam muốn những kỉ vật kia trở thành của chung của ba người, và sau này khi chàng Kim có trở về, có nên duyên với em của mình thì hãy nhớ đến kẻ bạc mệnh như nàng. Đứng trước thảm kịch đầy đau đớn, Kiều nói những lời đầy tang thương, dù có phải sang quốc tế bên kia, nàng vẫn mang nặng lời hẹn ước, lời thề chung thủy :
“Hồn còn mang nặng lời thề,
Nát thân bồ liễu nghì đền trúc mai.
Dạ đài cách mặt khuất lời,
Rưới xin giọt nước cho người thác oan.”
Những lời trên càng bộc lộ rõ tình yêu sâu đậm, một đời trọn một lòng chung thủy của Thúy Kiều dành cho Kim Trọng, dù có chết Thúy Kiều vẫn mong ước được gặp lại Kim Trọng, gặp lại tình nhân, người mà nàng đã đành phải đen bạc, hơn thế nữa nàng chết đi vẫn mong mọi người ở trên trần gian sẽ đồng cảm với mình. Đắm chìm trong nỗi đau thương, Kiều quên mất cả mình đang nói với Vân mà như nói với chính mình, nàng cất lên tiếng kêu xé lòng than oán cho tình yêu tan vỡ :
“Ôi Kim Lang! Hỡi Kim Lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!”
Nàng Kiều gọi tên Kim Trọng hai lần cho thấy nàng đang vô cùng đau xót cho Kim Trọng, nàng đang trong hoàn cảnh xấu số vô cùng nhưng nàng lại thấy người bị mình đen bạc, gán duyên còn xấu số hơn nhiều. Thúy Kiều yêu và thương Kim Trọng hơn cả bản thân mình, cảm thấy sự bạc nghĩa là do chính bản thân mình, câu thơ đã làm sáng lên vẻ đẹp nhân cách, giàu lòng vị tha, trước sau như một của Thúy kiều .
Trích đoạn “ Trao duyên ” trong “ Truyện Kiều ” đã cho thấy ngòi bút tâm lí bậc thầy của Nguyễn Du, Thúy Kiều trong đoạn trích tuy đặt vào hoàn cảnh thảm kịch nhưng nàng không hề bị động mà rất dữ thế chủ động, dữ thế chủ động hiểu hoàn cảnh của mình và rồi dữ thế chủ động trình diện những tâm tư nguyện vọng, mong ước của cuộc sống. Đoạn trích tuy xoay quanh thảm kịch tình yêu tan vỡ nhưng lại chứa chan sự chung thủy son sắt và đức hi sinh cao quý của Thúy Kiều dành cho Kim Trọng, tác giả đã qua nhân vật Thúy Kiều tô đậm vẻ đẹp phẩm chất của người con gái thời xưa, tài sắc vẹn toàn, hiếu nghĩa và giàu lòng vị tha .
3. Bình giảng đoạn Trao duyên trích trong Truyện Kiều, mẫu số 3:
Nguyễn Du – Đại thi hào trong làng văn học Nước Ta, người đã để lại cho kho tàng văn chương dân tộc bản địa một tuyệt tác thơ Nôm, đưa văn thơ Nước Ta xuất hiện trên bản đồ nghệ thuật quốc tế. Cùng với những tên tuổi lúc bấy giờ như Nguyễn Bỉnh Khiêm, Hồ Xuân Hương, … Nguyễn Du được coi như một bậc thành nhân, tác giả của tập truyện gối đầu giường của toàn thể những tri thức yêu thơ đương thời – Truyện Kiều. Đoạn trích “ Trao duyên ” trích từ câu 723 đến câu 756 là một trong số những đoạn tiêu biểu vượt trội, bộc lộ thảm kịch tình yêu tan vỡ và sự dằn vặt ý thức của nhân vật Kiều khi trao duyên cho em gái .
Được viết bằng thể loại truyện thơ chữ Nôm, Truyện Kiều được coi là một siêu phẩm văn chương của Nguyễn Du, lấy diễn biến của Thanh Tâm Tài Nhân từ Trung Quốc. Trước khi Nguyễn Du chắp bút lại, tác phẩm của Thanh Tâm Tài Nhân hoàn toàn vô danh, không được ai biết đến. Bằng nghệ thuật và thẩm mỹ ngôn từ tinh tế cùng lối khai thác diễn biến đi vào lòng người, Truyện Kiều giống như một tiếng đời, một bản nhạc u sầu não lòng về người con gái tuy xinh đẹp, mưu trí nhưng lại bạc phận. Đoạn trích “ Trao duyên ” nằm trong phần “ Gia biến và lưu lạc ”, là lời tâm sự, giãi bày và nhờ cậy của Kiều so với em gái Thúy Vân trước khi nàng phải rời xa mái ấm gia đình. Biết không hề cứu vãn được số phận, nàng Kiều đành trao lại mối duyên dang dở với chàng Kim Trọng, mong em gái thuận lòng trợ giúp .
Mở đầu là lời cầu khẩn của Kiều so với Vân :
Cậy em, em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
Một không khí có phần căng thẳng mệt mỏi, một trường hợp đặc biệt quan trọng, éo le. Lời nói của Kiều so với Vân tuy xưng chị em, nhưng lối dùng từ “ cậy ”, “ lạy ”, “ thưa ” không giống như quy tắc, cung cách vai vế trong mái ấm gia đình phong kiến. Từ “ cậy ” cùng thái độ khẩn khoản mời em “ ngồi lên ” cho chị ” lạy ” và “ thưa ” của Kiều đã tạo nên một hoàn cảnh vừa lạ lẫm, vừa báo hiệu những điều chẳng lành. Kiều tự đặt bản thân xuống thân phận thấp hơn em gái, khẩn khoản cầu xin em ngồi lên trên để mình thưa chuyện, giãi bày tấm lòng. Kiều đặt mình vào thân phận của kẻ đi cầu xin lòng xót thương của người khác, van lơn chính đứa em gái ruột của mình. Phải chăng, vì nàng biết rằng những lời nàng sắp nói tới đây thật khó để Thúy Vân gật đầu, làm như vậy là để đặt lên vai Thúy Vân một gánh nặng nghĩa vụ và trách nhiệm, buộc phải trợ giúp nàng .
Thúy Kiều mở màn bày tỏ lời tâm sự về mối tình dở dang giữa nàng và Kim Trọng, tha thiết cầu xin Thúy Vân hãy vì tình chị em, vì sự hi sinh cho mái ấm gia đình của nàng mà đồng ý thay mình mối duyên. Đi thẳng vào yếu tố muốn nói với em, Kiều mở màn kể về sự gặp gỡ của mình và chàng Kim
Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề
“ Quạt ước ”, “ chén thề cùng với “ chiếc mành ”, “ bức tờ mây ” là những vật kỉ niệm, dẫn chứng cho lời thề thủy chung sắt son của Kim và Kiều. Những vật đính ước đã trao, chén rượu trao duyên đã uống, về mặt ý niệm, hai người đã chính thức trở thành vợ chồng. Nhắc đến Kim Trọng, nàng Kiều nghĩ đến những kỉ niệm kí ức của nàng với tình nhân, những món đồ làm tin lứa đôi trao cho nhau. Quý báu là vậy, trân trọng là vậy, nhưng giờ đây, trong hoàn cảnh éo le, nàng buộc phải đang tâm trao lại hàng loạt cho em gái. Sao hoàn toàn có thể tránh khỏi đau đớn, xót xa. Trong hoàn cảnh cùng quẫn, Kiều phải lấy cả nguyên do chị em, máu mủ ruột thịt để hằng mong em nhận lời trợ giúp : “ Ngày xuân em hãy còn dài / Xót tình máu mủ, thay lời nước non. ”. Thậm chí, Kiều còn đề cập đến cả cái chết như một sự an bài của số phận nghiệt ngã, lấy đó làm nguyên do để khẩn khoản xin Thúy Vân triển khai lời nhờ cậy của nàng, cho nàng được toại nguyện “ Chị dù thịt nát xương mòn / Ngậm cười chín suối vẫn còn thơm lây. ”
Lời cầu xin của nàng Kiều vừa có cái lý, vừa đậm chất tình. Nàng đưa ra những nguyên do rất là thuyết phục, từ việc bản thân đã gật đầu bán mình chuộc cha, nhờ em triển khai giúp mối duyên với Kim Trọng vì lời hứa, lời thề đã định. Rồi tuy Vân Và Kiều cùng đến tuổi cập kê, nhưng Kiều lại nói “ ngày xuân em hẵng còn dài ” như muốn ám chỉ một nguyên do trọn vẹn xác đáng, vì em còn trẻ, còn nhiều thời cơ nên hãy giúp chị triển khai xong mối duyên với chàng Kim. Cái tình ở đây là tình chị em, tình cảm lứa đôi, tình mái ấm gia đình máu mủ ruột rà. Những lời lẽ vừa thiết tha lại vừa ràng buộc như vậy, Vân nào hoàn toàn có thể nhẫn tâm gạt bỏ. Trong cái khổ đau, trong cảnh cùng khổ như vậy nhưng người con gái ấy vẫn rất khôn khéo, bộc lộ thực chất mưu trí trời phú và tài ăn nói ngắn gọn, có sức ảnh hưởng tác động .
Bao phủ lên từng lời nói của Kiều trong Trao duyên là những lời tâm sự chân thực nhất, mộc mạc nhất của một cô gái mới biết yêu, mới yêu lần đầu nhưng chẳng suôn sẻ có được thời cơ ở cạnh người thương. Miêu tả Thúy Kiều, Nguyễn Du đã khai thác triệt để góc nhìn tâm ý, dùng lời của nhân vật để biểu lộ tính cách của chính nhân vật ấy. Nàng Kiều với những cung bậc cảm hứng phức tạp, thăng trầm. Kiều nhờ em thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng, như bản thân nàng không hề che đậy nỗi đau khi duyên phận nghiệt ngã “ giữa đường đứt gánh tương tư ”, cũng như không đành lòng trao lại hết kỉ vật cho em gái. Tay thì trao nhưng lệ trào trong lồng ngực, để rồi bật thốt lên câu nói : “ Duyên này thì giữ, vật này của chung ”. Cố gắng níu kéo một chút ít ân tình, một chút ít luyến tiếc kỉ vật lứa đôi. Có người cho rằng, hành vi này của Kiều thật thống kê giám sát và nhỏ nhen, rõ ràng đã quỵ lụy van lơn người khác, nhưng đến khi trao duyên lại mở lời muốn giữ làm của chung. Nhưng cũng dễ hiểu thôi cho một cô gái đang lứa tuổi xuân thì. Yêu cháy bỏng khát khao là thế, làm thế nào đành lòng nhìn những vật đính ước của mình trọn vẹn thuộc về người khác. Cái níu giữ rất con gái, mang đầy sự ai oán, xót thương. Những mặt xúc cảm trái chiều ấy càng làm rõ nét hơn thảm kịch tình yêu tan vỡ của nàng. Chỉ mới hôm nào còn yên ấm, còn trao nhau những vật hẹn thề, nhưng giờ đây chỉ còn là quá khứ lùi xa. Hạnh phúc chẳng tày gang, thực sự phũ phàng ngay trước mắt. Nỗi đau khi nhớ đến quá kuws dày vò, cắn rứt niềm tin của người con gái bạc mệnh. Chẳng còn gì đau hơn nỗi đau ý thức, chẳng còn gì chua xót hơn phải chia lìa với người mình yêu thương, đồng ý trao lại mối duyên cho người khác. Dương như, fan hâm mộ cảm thấy có mình trong Kiều. Đứng trước những quyết định hành động khó khăn vất vả đến vậy, chẳng ai là không xao động, nao lòng .
Thương nhớ về quá khứ, Kiều cũng đề cập đến tương lai mịt mù, tăm tối, vô định của bản thân. Đứng trước sự chia lìa, người con gái tội nghiệp ấy chẳng màng đến ngày tương phùng, chẳng nghĩ đến ngày được đoàn viên. Trước mắt nàng chỉ có cái chết đã được định sẵn, sự kết thúc của cuộc sống. Đáng thương thay khi một cô gái đang tuổi xuân thì, biết yêu và được yêu nhưng đã trọn vẹn mất niềm tin vào cuộc sống. Trong cơn bĩ cực, một lòng Kiều vẫn hướng về phía Kim Trọng, một mực cầu xin Thúy Vân thay mình tiếp duyên, mong cho hai người niềm hạnh phúc, ấm cúng
Mai sau dù có bao giờ,
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này.
Trông ra ngọn cỏ lá cây,
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về.
Hồn còn mang nặng lời thề,
Nát thân, bồ liễu đền ghì trúc mai
Dạ đài cách mặt khuất lời,
Răy xin chém nước cho người thác oan
Dẫu đã sang quốc tế bên kia nhưng linh hồn Kiều đã vẫn còn mang nặng lời thề, vẫn còn mong ước, khao khát được về thăm tình nhân qua những cơn gió hiu hiu nhè nhẹ, vẫn muốn được nhớ tới công ơn đã se duyên cho em gái và chàng Kim. Diễn biến tâm trạng từng bước tăng trưởng đến cao trào, từ “ lạy ”, “ thưa ” cho đến khi trao từng món kỉ vật cho em, sau cuối là những lời gửi gắm trước khi phải thật sự rời xa. Những lời tâm sự của nàng với Thúy Vân mang đặc thù của những lời trăn trối với mục tiêu khiến cho em không hề không nhận lời trợ giúp, đồng thời không hề che giấu việc luyến tiếc, níu kéo tình yêu tột độ. Sức mạnh của tình yêu son sắt mãnh liệt đã chi phối hàng loạt những hành vi, lời nói của nàng Kiều. Tình yêu ấy quả thực lớn lao, để đến khi ngay cả lúc chỉ còn là hồn người vương vấn vẫn mong được nhớ tới, được quay trở lại thăm người tình cũ .
Dù có mộng tưởng về quá khứ tình yêu mặn nồng hay dự cảm về tương lai dậy sóng, Kiều vẫn phải đương đầu với thực sự nghiệt ngã ở hiện tại. Nàng Kiều ở đầu cuối lại phải quay về với tình cảnh của mình, đau đớn tột độ khi nhận thức được thảm kịch số phận, thảm kịch tình yêu tan vỡ của bản thân không gì hoàn toàn có thể cứu vãn nổi .
Bây giờ trâm gãy bình tan,
Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân!
Trăm nghìn gửi lạy tình quân
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi.
Phân sao phận bạc như vôi?
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng.
Nào là “ trâm gãy bình tan ”, nào là “ tơ duyên ngắn ngủi ”, “ nước chảy hoa trôi ”, “ phận bạc như vôi ”, … đã nói nên tình cảnh thấm thía, xót thương về nỗi đau giằng xé tâm can. Buổi trao duyên đã trở thành những lời tâm sự, giãi bày của nàng Kiều so với em gái, hay chính là lời tự thuật, độc thoại nội tâm của nàng. Bi kịch tình yêu vẫn còn đang mơn mởn, niềm hạnh phúc lứa đôi mới chỉ chớm nở chẳng được bao lâu đã phải đứng trước thảm cảnh chia cắt. Đau lòng hơn là khi mái ấm gia đình Kiều gặp gia cố, Kim Trọng còn đang ở quê chịu tang, không hay biết một tin tức gì. Dẫu vậy, tận trong tâm khảm của nàng, khát khao về tình yêu vẫn cháy bỏng mãnh liệt :
Bây giờ trâm gãy gương tan
Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân.
Ôi Kim lang! Hỡi Kim Lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!
Một lời than, một lời tự trách, một lời chia lìa đầy chua xót. Kiều thốt lên gọi Kim Trọng hai lần. Nàng gọi Kim Trọng là “ lang ”, cách gọi của người vợ so với đấng lang quân, với chồng mình. Nàng trân trọng mối tình ấy, so với nàng, Kim Trọng khi chỉ còn là tình nhân trong mộng mà đã là chồng, là người mà nàng tin cậy phó mặc số phận. Sống hết mình vì tình yêu đến khoảng thời gian ngắn ở đầu cuối, tuy bị xã hội phong kiến chà đạp, nhưng ẩn sâu trong người con gái ấy vẫn là một trái tim khát khao yêu thương, vẫn giàu lòng nhân ái, tự nhận bản thân mình có lỗi, đã “ phụ ” chàng Kim. Nỗi xấu số của nàng bị đẩy lùi ra sau, nhường chỗ cho sự cảm thông thâm thúy, thương cho chàng Kim. Nàng Kiều nghĩ đến tình nhân khi quay trở lại thành phố học tập sẽ nhận được tin mình đã lưu lạc phương trời nào không hay, bản thân nàng không tránh khói đau đớn. Kiều thơn chàng hơn cả bản thân mình, ý thức được hoàn cảnh hiện tại là do mình tự lựa chọn, vì thế, nàng mới phải trao duyên cho em gái để Kim Trọng bớt cảm thấy đơn độc, đau lòng .
Qua những câu nói, hành vi và diễn biến tâm trạng của Kiều, người đọc hoàn toàn có thể tưởng tượng ra nỗi xấu số của cô gái tài sắc vẹn toàn nhưng số phận khổ đau ấy. Bản chất mưu trí, tinh tế cùng tài ăn nói khôn khéo, thuyết phục, buổi trao duyên giữa Kiều và Thúy Vân được thiết kế xây dựng giống như một cuộc đối thoại, nhưng thực ra chỉ là một mình Kiều độc thoại. Từng lời nàng nói với em đều như dứt ruột dứt gan, tâm sự từ tận đáy lòng mong em cảm thông và thay mình giữ trọn lời hứa với tình nhân nàng. Sử dụng giải pháp độc thoại nội tâm nhân vật, Nguyễn Du đã khai thác triệt để được những cảm hứng riêng mang đậm dấu ấn cá thể. Một quy trình diễn biến tâm lí phức tạp, biến chuyển, nhiều tâm lý chồng chất. Nàng Kiều tự kể, tự bộc bạch, tự bày tỏ những khó khăn vất vả, đau khổ và niềm khát vọng thầm kín của bản thân. Người đọc cảm thấy thật thân mật, đồng cảm và sẻ chia cho số phận con người cùng khổ ấy, như được trực tiếp đứng tận mắt chứng kiến cảnh trao duyên đầy nước mắt tủi thân và nuối tiệc của cô gái Kiều .
Đoạn trích “Trao duyên” đã khắc họa được những cung bậc cảm xúc thăng trầm của nàng Kiều khi rơi vào tình cảnh éo le, buộc phải xa rời người yêu, đành nhờ em gái thực hiện lời hứa với Kim Trọng. Tác giả không trực tiếp miêu tả tâm lý nhân vật mà để nhân vật tự bộc lộ tính cách và cảm nhận qua từng hành động, cử chỉ và lời nói. Qua đó, Nguyễn Du bày tỏ sự yêu thương, tôn trọng với những người phụ nữ thông minh, sắc sảo nhưng kém may mắn, truyền tải niềm thương cảm với bi kịch tình yêu tan vỡ của Kiều. Đồng thời, tác giả cũng khéo léo lên án xã hội bất công, tính người bị coi rẻ, con người chỉ là vật mua bán, tình yêu đích thực bị chia cắt bởi những thế lực tàn bạo.
Đăng bởi : trung học phổ thông Sóc Trăng
Chuyên mục: Giáo Dục
Bản quyền bài viết thuộc trường trung học phổ thông Sóc Trăng. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận !
Nguồn san sẻ : Trường trung học phổ thông TP Sóc Trăng ( thptsoctrang.edu.vn )
