KỸ THUẬT TRỒNG, CHĂM SÓC, PHÂN THUỐC (Bài 39)
Long Tu – Dendrobium primulinum
Đại Hoàng Thảo (Long Tu Đá) – Dendrobium crepidatum
Hoàng Thảo Vôi – Dendrobium cretaceum
Ba giống lan này rất đáng để những bạn mê lan cho vào bộ sưu tập trong vườn nhà. Đơn giản vì những em ấy có hương thơm mát nhẹ nhàng điệu đàng, sắc tố rất tươi tắn, lại thường nở từ tháng cuối đông tới mùa xuân, nếu căn chuẩn hoàn toàn có thể nở đúng dịp Tết Nguyên Đán. Có thể nói những em ấy là những giống khỏe, khá dễ trồng và chăm nom, lại dễ ra hoa dù bạn có trồng ở đồng bằng hay miền núi, xứ nóng hay xứ lạnh …
Còn gì tuyệt vời hơn nếu mỗi dịp tết đến xuân về bạn có một vài giò với hàng trăm bông nở như suối hoa treo trước cửa! Hương thơm dịu dàng của các nàng có thể giúp hồn ta bay bổng và thăng hoa.
Về cơ bản thì ba nàng này đều sống ở những vùng rừng sâu núi cao 500 – 2100 m, thoáng mát và có ánh nắng từ 3-10 tiếng 1 ngày .
Các phân biệt và phân biệt ba nàng này, kính mời những bạn soi hình, tôi đã nỗ lực chuẩn bị sẵn sàng hình ảnh sắc nét và cụ thể để ship hàng những bạn mới chơi lan, kỳ vọng sẽ không làm những bạn tuyệt vọng. Tôi biết chắc rằng dùng ngôn từ để tả về hình thái của những nàng là không đủ và những bạn cũng không hề tưởng tượng ra nổi .
Các bạn hãy tải hết những hình ảnh chất lượng cao này về máy để hoàn toàn có thể từ từ nghiên cứu và điều tra. Riêng em Vôi và em Long Tu thì thực sự là rất giống nhau, vì thế tôi có chụp hình so sánh cho những bạn còn chưa rõ. Dù vậy, thì để chắc ăn, đôi lúc ta phải chờ những nàng khoe sắc mới biết được. Nếu bạn tự tin vào năng lực phân biệt của mình thì hãy thử soi hình nhé, sẽ làm bạn hết tự tin đấy !
Về sắc tố hoa thì rất phong phú và nhiều mẫu mã tùy vùng miền. Ví dụ nàng Hoàng Thảo Vôi thì có Cánh Hồng, Cánh Trắng, Cánh Tím với phổ màu rất rộng. Tương tự em Long Tu Đá cũng vậy .
Riêng em Long Tu thì lúc bấy giờ tại Nước Ta đang phổ cập hai nàng là Long Tu Xuân Việt Nam và nàng Long Tu Lào. Long Tu Xuân Việt Nam cũng giống như Hoàng Thảo Vôi nở thường vào dịp Tết Nguyên Đán nên rất được yêu thích, cũng rất thơm nhưng sắc tố thì ít tỏa nắng rực rỡ rạng ngời như Long Tu Lào. Long Tu Lào cũng như Long Tu Đá thường nở muộn sau tết 1-2 tháng .
Để phân biệt Long Tu Lào và Long Tu Nước Ta thì mời những bạn coi hình. Thường thì em ở bên Lào qua chịu nhiều nắng gió hơn nên giả hành tím hơn, đốt ngắn hơn, giả hành ú nu ú nần hơn, thẳng hơn chứ không dích dắc như em ở Nước Ta .
KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC
1. THỜI ĐIỂM GHÉP
Các bạn thường hỏi tôi là tháng nào thích hợp nhất để ghép thân thòng nói chung và 3 nàng này nói riêng là thời điểm nào tốt nhất trong năm? Câu trả lời của tôi luôn là: BẠN ĐỪNG QUAN TÂM TỚI THÁNG MẤY.
Kể từ khi em nó rụng hết lá cho tới khi sắp nhú nụ đều là thời điểm thích hợp nhất hoặc có chăng là cho tới khi mầm non nhú ra nhưng mầm non chưa mọc rễ.
Thường thì từ tháng 11 âm lịch cho tới tháng 2,3 âm lịch năm sau đều là thời gian tốt để ghép .
2. GIÁ THỂ
Giá Thể tốt nhất thì tôi không biết, nhưng tôi biết chắc như đinh nếu bạn ghép vào bảng dớn hoặc trụ dớn là dễ chăm nhất và cây lên sung nhất, sau đó là miếng hoặc khúc gỗ, rồi tới lũa hoặc trồng trong chậu .
Cách giải quyết và xử lý giá thể tôi đã trình diễn rất kỹ trong bài 37 – Dớn, bài 38 – Lũa, bài 12 – Giá thể tốt nhất cho lan. Mời những bạn kéo lại trên facebook cá thể tôi coi lại hoặc vào đường link https://vvc.vn/bai-viet-ve-hoa-lan-nguyen-ngoc-ha/ để đọc hàng loạt những bài viết của tôi .
3. XỬ LÝ GIỐNG
Bước 1: Banh – Đâm – Khía – Tách – Cắt
Khi mua giề lan về, sẽ có từ 1-2 giả hàng TƠ (tơ trong từ cầy tơ) nghĩa là giả hành 1 tuổi chưa nở hoa và một tới ba bốn năm giả hành 2,3,4,5 tuổi.
Bạn hãy ngồi bệt xuống đất, lấy hai ngón chân trái kẹp vào hai giả hành 1 và 2 tuổi, tay trái nắm chắc các giả hành 3,4,5,6 tuổi và nhẹ nhàng banh ra. Nhẹ thôi nhé, bạn sẽ thấy cái khe nhỏ và có mối nối hai giả hành với nhau. Hãy tiếp tục vừa banh nhẹ ra, tay phải cầm dao dọc giấy nhẹ nhàng chích mũi dao vào mối nối và khía từ từ.
Vâng, cứ vừa kéo banh nhẹ nhàng ra vừa chọc và khía mũi dao vào cho tới khi hai giả hành tách rời nhau hẳn ra. Trong chuyện này, sức mạnh không xử lý được yếu tố, mà cần sự khôn khéo nhẹ nhàng của đôi bàn tay .
Yêu cầu dao thật mỏng mảnh và nhớ soi cái mắt ngủ sát gốc kẻo cắt trúng mắt ngủ. Tuyệt đối không chủ quan xé toạc hai giả hành ra, có khi hư hết cả mắt ngủ thậm chí còn vết toác to còn hư luôn cả nửa giề lan .
Tiếp tục làm như vậy với giả hành 3,4 tuổi với 5, 6 tuổi nếu có. Nếu bạn không làm như vậy thì khi bạn trồng lên, mầm chỉ hầu hết mọc ở giả hành 1 tuổi thôi. Rất phí giống. Nếu kinh nghiệm tay nghề cao và soi mắt ngủ còn có năng lực nảy mầm tốt, bạn trọn vẹn hoàn toàn có thể tách từng giả hành 3,4,5,6 tuổi ra và tiến hành ghép. Nhưng với kinh nghiệm tay nghề cá thể mình, tôi vẫn khuyên những bạn nên để 2 giả hành đi chung với nhau .
Sau khi tách riêng ra rồi, lúc này bạn mới khởi đầu tỉa rễ già đi, nói chung là để lại 2 cm rễ để bắn ghim còn lại cắt cụt bỏ hết. Nhớ là tách xong mới cắt rễ !
Bước 2: Ngâm
Pha 1 chậu Physan 20 nồng độ 1 ml / 1 lít nước hoặc 1 chậu Benkona 2 ml / 1 lít nước sau đó cho hàng loạt lan giống vào ngâm 5-10 phút .
Vớt ra để ráo vài tiếng .
Tiếp tục ngâm B1+Atonik (nồng độ như trên bao bì trong 30 phút) (Atonik dùng vài lần thôi, không nên lạm dụng). Đó là cách ngày trước tôi làm vậy. Bây giờ tôi không dùng B1+Atonik nữa mà hoàn toàn chuyển sang dùng chế phẩm Hùng Nguyễn. Pha 1ml chế phẩm Hùng Nguyễn (khoảng 20 giọt) với 1 lít nước và ngâm lan vào đó 2 tiếng. Sau đó vớt ra để ráo và ghép liền lên dớn hoặc gỗ, lũa.
Lưu ý là ngâm kích mầm nên chọn thời gian khí hậu ấm cúng trên 15 độ. Để mầm mọc ra đỡ bị đứng lại vì lạnh .
Đôi khi bạn nghĩ tôi là nhân viên cấp dưới của công ty Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng nên tôi mới hay ra mắt bạn dùng chế phẩm như vậy. Sai rồi nhé !
– Thứ nhất tôi thấy chế phẩm Hùng Nguyễn cùng rẻ. Nếu bạn xử lý 2 ký lan chỉ cần 2-3 lít nước pha với 40-60 giọt (1 lọ cỡ 400 giọt, tính ra 1 lần xử lý giống hết có 2 ngàn đồng). Giả sử bạn dùng Atonik thì bắt buộc là phải dùng cả gói 10ml pha 16 lít nước, quả là lãng phí.
– Thứ nhì là nó có nhiều công dụng, cả kích rễ và kích mầm, không giống 1 số loại kích keiki khác, chỉ mỗi kích keiki mà không kích rễ .
– Thứ 3 là nó hoàn toàn có thể hủy hoại vài loại nấm gây đốm đen thân và lá, nấm mảng phấn bám giá thể gỗ vú sữa …
– Thứ 4 : Mình thích thì mình san sẻ thôi ! Chẳng cần phải làm nhân viên cấp dưới cho ai cả. Hiệu quả như nào thì mời bạn xem lại BÀI ĐẶC BIỆT nhé. https://vvc.vn/nguyen-ngoc-ha-thuc-nghiem-che-pham-hung-nguyen/
Bước 3: Ghép, treo.
Bắn ghim hoặc găm phần rễ vào bảng dớn hoặc bảng gỗ thật chẵc chắn.
Bạn nên tách riêng giả hành tơ với giả hành tơ ghép chung 1 bảng, giả hành già 1 bảng. Nói chung là cùng tuổi ghép 1 bảng.
Nhớ là hạn chế dùng càng ít sắt thép được thì càng tốt!
Giả hành dài ghép chung với dài vào 1 giò, ngắn ghép chung ngắn cho có sự đồng đều và khi nở được đều .
Trong bài GIÁ THỂ DỚN GHÉP LAN tôi có hình ảnh và phương pháp ghép lan vào DỚN, mời bạn xem lại. Trong bài đó tôi có nói cách giải quyết và xử lý dớn, chỗ mua uy tín ( Vỏ Cây Thông )
Bạn cũng hoàn toàn có thể trồng vào chậu với vỏ thông hoặc dớn giống như ở quốc tế, rất đẹp bạn ạ !
Sau khi ghép bạn nên treo lên giàn luôn. Cho ăn nắng 60-70 % luôn ( Nghĩa là 1 lớp lưới xanh đen của Thái ). Nếu bạn ở đồng bằng xứ nóng thì gốc lan cách lưới tối thiểu 1,5 m, nếu vùng cao thoáng mát thì cách lưới tối thiểu 1,2 m. Tóm lại là càng xa lưới thì càng tốt .
Hồi mới chơi tôi cứ nghĩ là mới ghép, em nó không có cái lá nào mà cho ăn nắng nhiều nó sẽ chết, nên tôi treo chỗ râm mát, đợi mãi nó mới nảy mầm, sau khi mầm dài hơn 5 cm tôi nghĩ nó đủ khỏe để ăn nắng nên tôi treo ra nắng, cháy mất lá non luôn .
Lời khuyên của tôi cho bạn đó là tái tạo tiểu khí hậu ( bài 11 ) cho thật giống trong rừng, ngày tưới vào giá thể 2 lần sáng và chiều mát, cho ăn nắng tẹt ga ngay khi mới ghép. Như vậy lan của bạn sẽ rất khỏe !
4. PHÂN BÓN
– Cứ 1 tuần phun chế phẩm Hùng Nguyễn 1 lần nồng độ 1ml/1 lít (20 giọt) hoặc B1+Atonik. Lưu ý: Atonik chỉ dùng cho chi lan có giả hành mọng nước là có hiệu quả, còn các chi đơn thân… thì hiệu quả thấp. Bên cạnh đó lạm dụng Atonik sẽ có nhiều tác dụng không tốt về sau. Phun chế phẩm tới khi bộ rễ mầm non đủ khỏe mạnh thì ngừng.
– 7-10 ngày phun 30-10-10 TE hoặc 20-20-20 TE 1 lần .
– Sau khi mần nin thiếu nhi ra rễ dài được 5 cm, gắn phân chì ( xám, tan chậm ) và nửa tháng phun trung lượng và vi lượng 1 lần .
– Khoảng tám tháng tuổi phun 6-30-30 TE 3-4 lần, 10 ngày 1 lần .
– Sau đó tới tháng tuổi thứ 9 cắt nước trọn vẹn, cho em nó rụng trụi hết lá và cứ để như vậy cho tới giữa tháng tuổi thứ 11 bạn hãy tưới thật đẫm vào gốc, ngày 1-3 lần tùy giá thể và chờ hoa, sau 10-20 ngày Open nụ hoa, nếu nụ to thì để ở nơi mát và giảm tưới nước, còn nụ nhỏ tăng ánh sáng và nước tưới .
Bạn hoàn toàn có thể dùng phân chuồng như trâu, bò, dê, gà, heo …. Cách giải quyết và xử lý và cách dùng tôi đã trình diễn trong bài 6 – PHÂN CHO LAN. Mời bạn đọc lại, vì nếu bón phân sai cách, hậu quả rất lớn. Bên cạnh đó ủ phân sai cách, hậu quả còn lớn hơn .
5. THUỐC PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH
– Cứ 20 ngày phun Movento và Pesieu 1 lần để phòng nhện đỏ, rầy, rệp, bọ trĩ …
– Cứ 15 – 30 ngày 1 lần pha chung thuốc trừ nấm và vi trùng phun phòng 1 lần. Nếu trời mưa nhiều thì 7 ngày 1 lần .
Thuốc nấm gồm: RidomilGold, Antracol, Aliette, TopsinM…
Thuốc vi khuẩn gồm: Kasumin, Poner, Starner, Physan…
Cứ 1 nấm 1 khuẩn pha chung là được. Còn khi lan bị bệnh rồi mới trị, thì ý kiến đề nghị những bạn đọc lại bài 27, 28, 29 .
Cá nhân tôi giờ đây phòng bệnh cho lan bằng Nano Bạc, Nano Đồng, Agrifos 400. Cứ 15-20 ngày tôi phun 1 lần. Ví dụ tuần 1 dùng nano Bạc, tuần 2 dùng nano đồng, tuần 3 dùng Agrifos 400. Nhiệt độ trong ngày trên 33 độ thì không phun. Quá trình cứ tái diễn như vậy là quá đủ !
LƯU Ý:
Hiện tại đang là thời gian vào vụ ghép 3 nàng này, bạn nên chớp thời cơ ghép cho đúng vụ. Đợi 1,2 tháng nữa mới ghép thì đừng bảo tại sao mầm đang mơn mởn mà ghép lên giò nó teo tóp đi .
Yếu tố ra hoa tháng nào còn nhờ vào vào vùng miền, nhiệt độ và nhiệt độ không khí trong giàn chứ không hề chuẩn 100 % như bài tôi nói được. Ví dụ Long Tu và Vôi nở trúng tết trong nam nhưng ngoài bắc có khi lạnh quá không kịp tết. Cũng tùy năm mưa nhiều hay ít và mưa lâu hay mau mà hoa nở ngày nào. Như năm ngoái đang ép khô hạn ( cắt nước, ngừng tưới ) lá vàng và rụng được 1 nửa thì dính mưa dầm chục ngày, nhiệt độ không khí cao. Lá xanh mơn mởn trở lại, thế là tạch tết thôi, nông dân lại đói !
Vườn nhà mình, em Vôi hoa đang thơm phức hương nhài, nửa tháng mới tàn, cùng 1 lô đó gửi đi miền trung nóng quá hết mùi luôn, nở tuần tàn mất tiêu …. Tôi nói vậy để làm gì ? Để gửi tới ai đó đang gân cổ lên cãi là ở nhà bạn hoa nào đó không thơm nhanh tàn, trong khi bài tôi viết là thơm và lâu tàn … .
Khi bạn thực sự hiểu thâm thúy về lan, nhất định bạn sẽ chinh phục được những nàng. Chúc những bạn có nhiều sức khỏe thể chất và đủ sự kiên trì, tận tâm để có những giò lan đẹp .
Một lượt CHIA SẺ không mất gì của bạn, nhưng có khi lại cứu được rất nhiều lan cho bè bạn của bạn. Mạnh dạn nhấn CHIA SẺ nhé !
Nguyễn Ngọc Hà – Liên Nghĩa, Đức Trọng, Lâm Đồng.
