Điều ước quốc tế là gì? Đặc điểm, vai trò và hiệu lực của điều ước quốc tế? Các đặc điểm cơ bản của điều ước quốc tế? Vai trò của điều ước quốc tế, hiệu lực của điều ước quốc tế?
Điều ước quốc tế là một trong những văn bản mà quốc gia sử dụng phổ biến và hiệu quả trong việc thiết lập những mối quan hệ đối ngoại. Theo đó, điều ước quốc tế có vai trò không nhỏ trong một số quốc gia nếu phát sinh sự xung đột về quy định pháp luật quốc tế – pháp luật quốc gia.
Tư vấn pháp luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568
1. Điều ước quốc tế là gì?
Theo luật quốc tế, cụ thể là Công ước Viên về luật điều ước quốc tế năm 1969 (Công ước Viên năm 1969) và Công ước Viên về luật điều ước giữa các quốc gia và các tổ chức quốc tế năm 1986 (Công ước Viên năm 1986), điều ước quốc tế là văn bản thỏa thuận được ký kết giữa các chủ thể của luật pháp quốc tế (quốc gia và tổ chức quốc tế) và được điều chỉnh bằng luật quốc tế, bất kể tên gọi của văn bản thỏa thuận đó là gì. Công ước Viên năm 1969 có hiệu lực vào ngày 27/01/1980 và hiện có 114 thành viên; Công ước Viên năm 1986 chưa có hiệu lực và hiện có 43 thành viên. Phần lớn các quy định của hai Công ước này, trong đó có định nghĩa điều ước, đã được thừa nhận là luật tập quán quốc tế.
Nhiều nước không có định nghĩa điều ước quốc tế hoặc không có cả luật pháp luật riêng về việc ký kết, thực thi điều ước quốc tế. Như vậy hoàn toàn có thể hiểu là họ sử dụng định nghĩa điều ước quốc tế của luật quốc tế. Một số nước chuyển hóa định nghĩa của Công ước Viên vào nội luật, tiêu biểu vượt trội như : + Luật pháp của Anh pháp luật điều ước quốc tế là một thỏa thuận hợp tác bằng văn bản, qua đó hai hay nhiều vương quốc hoặc tổ chức triển khai quốc tế xác lập, hoặc có dự tính xác lập mối quan hệ giữa họ với nhau trên cơ sở pháp luật quốc tế. Các nước từng là thuộc địa của Anh như Ma-lai-xi-a, Băng-la-đét chịu tác động ảnh hưởng của mạng lưới hệ thống pháp lý Anh và vì thế cũng sử dụng định nghĩa điều ước này. + Luật số 45 năm 2012 về Ký kết và Phê chuẩn điều ước quốc tế của Kê-ny-a định nghĩa điều ước quốc tế trọn vẹn giống với định nghĩa của Công ước Viên năm 1969. + Điều 1 Luật số 1188 – XII về điều ước quốc tế của Cộng hòa Bê – la-rút ngày 23/10/1991 định nghĩa điều ước quốc tế gần như trọn vẹn giống với pháp luật của Công ước Viên 1969 và Công ước Viên 1986. + Đối với Lào, điều ước quốc tế được hiểu là thỏa thuận hợp tác giữa những vương quốc được ký kết bằng văn bản giữa Nhà nước này với Nhà nước kia hoặc với Nhà nước với Tổ chức quốc tế / khu vực hoặc chủ thể khác theo lao lý của LPQT, được lập thành một bản hoặc nhiều bản và được gọi bằng nhiều tên khác nhau như : Hiệp ước, Hiệp định, Thỏa thuận, Nghị định thư, Biên bản ghi nhớ, Thư trao đổi hoặc những văn bản có tên gọi khác. Mông Cổ pháp luật điều ước quốc tế là thỏa thuận hợp tác song phương hoặc đa phương được lập thành văn bản có tương quan đến LPQT trong đó xác lập quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của Mông Cổ, Quốc hội, nhà nước, những cơ quan hành chính của Mông Cổ cũng như của những tổ chức triển khai quốc tế … Có thể thấy, những tiêu chuẩn xác lập điều ước quốc tế của Công ước Viên như thỏa thuận hợp tác bằng văn bản – giữa vương quốc với nhau hoặc với tổ chức triển khai quốc tế đa số được giữ nguyên khi chuyển hóa vào nội luật, trong khi những tiêu chuẩn được kiểm soát và điều chỉnh bởi lao lý quốc tế có sự kiểm soát và điều chỉnh nhất định. Khái niệm được kiểm soát và điều chỉnh bởi pháp luật quốc tế hoàn toàn có thể chưa đủ rõ để vận dụng nên những vương quốc thường sử dụng cụm từ như xác lập / làm phát sinh quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm theo pháp luật quốc tế, có giá trị ràng buộc theo pháp luật quốc tế … Những định nghĩa điều ước như thế này hoàn toàn có thể được tìm thấy trong mạng lưới hệ thống pháp lý Anh, Ốt-xtơ-rây-lia, Ru-ma-ni, Mông Cổ, In-đô-nê-xia …
Xem thêm: Mối quan hệ giữa điều ước quốc tế và tập quán quốc tế
Tóm lại, định nghĩa và cách phân loại điều ước quốc tế trong pháp lý của những vương quốc trên quốc tế khá phong phú, nhưng những yếu tố cơ bản nhất để xác lập thế nào là một điều ước quốc tế vẫn được tôn trọng. Những yếu tố đó là : ( i ) thỏa thuận hợp tác bằng văn bản ; ( ii ) được ký giữa những chủ thể của luật quốc tế ( gồm có vương quốc, tổ chức triển khai quốc tế ) ; ( iii ) được pháp luật quốc tế kiểm soát và điều chỉnh.
Điều ước quốc tế trong tiếng Anh là International Treaties.
Điều ước quốc tế (International Treaties) được hiểu là những văn bản có chứa những qui phạm pháp luật trong hệ thống pháp luật quốc gia được xây dựng, kí kết, công nhận và có hiệu lực pháp lí đối với chủ thể của các quốc gia thành viên, thường bao gồm: Hiệp ước, Hiệp định, Nghị định thư, công hàm trao đổi…
Phân loại điều ước quốc tế
Liên quan đến hoạt động mua bán hàng hóa thường có hai loại điều ước quốc tế được áp dụng. Đó là loại điều ước quốc tế mang những nguyên tắc pháp lí chung làm cơ sở cho hoạt động thương mại, nó không điều chỉnh trực tiếp các vấn đề quyền và nghĩa vụ, trách nhiệm pháp lí của các bên tham gia hợp đồng mà chỉ đề ra các nguyên tắc pháp lí chung có tính chất định hướng chỉ đạo như Hiệp định Thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ (BTA); Hiệp định cắt giảm thuế quan với ASEAN…
Loại điều ước thứ hai là loại điều ước quốc tế trực tiếp điều chỉnh đến các bên trong kí kết và thực hiện hợp đồng. Đây chính là nguồn qui phạm pháp luật dùng để giải quyết tranh chấp, thường được các bên và cơ quan tiến hành tố tụng viện dẫn trong quá trình giải quyết tranh chấp. Loại điều ước này điển hình có Công ước Brussel 1964 về chuyên chở hàng hóa, Công ước Viên 1980 về mua bán hàng hóa quốc tế (United Nations Convention For The International Sales Of Goods – Vienna Convention 1980 – CISG).
2. Đặc điểm của điều ước quốc tế:
Về cơ bản điều ước quốc tế có đặc thù sau đây : – Đối với chủ thể :
Xem thêm: Bảo lưu điều ước quốc tế là gì? Trình tự bảo lưu điều ước quốc tế?
Chủ thể ở đây gồm có là vương quốc hoặc một tổ chức triển khai quốc tế nào đó và những chủ thể khác Luật quốc tế. – Đối với hình thức : + Điều ước quốc tế hiện tại chỉ sống sót ở hình thức văn bản ghi nhận trên sách vở, tài liệu + Về tên gọi của điều ước quốc tế phong phú như : hiệp ước, công ước, hiệp định, định ước, .. Tuy nhiên tên gọi này sẽ phụ thuộc vào từ sự thỏa thuận hợp tác giữa những bên. + Cấu trúc của một điều ước quốc tế đều giống nhau, đơn cử gồm có : Phần lời nói đầu, nội dung cơ bản, phần sau cuối và phần phụ lục. + Ngôn ngữ : Thực tế thì điều ước quốc tế sẽ được soạn thảo dùng ngôn từ của cả hai bên hoặc do thỏa thuận hợp tác ( nếu có ). Tuy nhiên, trong trường hợp nếu là điều ước quốc tế đa phương phổ cập thì văn bản sẽ được soạn thảo bằng ngôn từ chính thức trong Liên hợp quốc ví dụ như tiếng Anh, tiếng Nga, tiếng Pháp, … – Đối với nội dung : ghi nhận những nguyên tắc hoặc quy phạm pháp luật về quyền – nghĩa vụ và trách nhiệm những bên tham gia ký kết. Theo đó, những nguyên tắc hoặc những quy phạm này có sự ràng buộc lẫn nhau, nhưng được thiết kế xây dựng do những bên thỏa thuận hợp tác và trọn vẹn tự nguyện, bình đẳng .
Xem thêm: Ký kết điều ước quốc tế là gì? Quy trình các bước ký kết điều ước quốc tế?
– Về phân loại : Hiện tại điều ước quốc tế hoàn toàn có thể được phân loại thành những loại tùy thuộc vào địa thế căn cứ cơ sở khác nhau, đơn cử như sau : + Phân loại dựa vào số lượng chủ thể tham gia để ký kết, gồm có : Điều ước quốc tế song phương Điều ước quốc tế song phương + Phân loại dựa vào chủ thể nổi bật là : Quốc gia – vương quốc Quốc gia – tổ chức triển khai quốc tế Tổ chức quốc tế – tổ chức triển khai quốc tế
Xem thêm: Chấm dứt, bảo lưu và thay đổi hiệu lực của điều ước quốc tế
Tổ chức quốc tế – chủ thể đặc biệt quan trọng + Phân loại dựa vào khoanh vùng phạm vi vận dụng : Điều ước khu vực Điều ước phổ cập Điều ước song phương + Dựa vào nghành tham gia kiểm soát và điều chỉnh nổi bật ví dụ là : Điều ước về kinh tế tài chính Điều ước quốc tế về chính trị
Xem thêm: Điều ước quốc tế về kinh doanh thương mại
– Thẩm quyền ký trong điều ước quốc tế : + Bộ trưởng Bộ Ngoại giao + Nguyên thủ vương quốc + Đại diện của vương quốc trong tổ chức triển khai quốc tế, hội nghị quốc tế + Người đứng đầu chính phủ nước nhà Ngoài ra còn có đại diện thay mặt được chuyển nhượng ủy quyền.
3. Vai trò của điều ước quốc tế:
– Được vận dụng kiểm soát và điều chỉnh những mối quan hệ trong quốc tế : Thực tế thì điều ước quốc tế chỉ cần thỏa thuận hợp tác sau đó được ký kết từ những chủ thể tham gia là được hình thành và được vận dụng nhanh, từ đó kịp thời vận dụng kiểm soát và điều chỉnh những mối quan hệ trong quốc tế. – Đóng vai trò quan trọng trong 1 số ít nước thuộc từ dòng họ Civil Law : Bởi khi có sự xung đột xích míc giữa pháp luật quốc tế và pháp lý trong nước thì được ưu tiên vận dụng. Vì so với nước có mạng lưới hệ thống nguồn luật Civil law hầu hết luật thành văn được soạn thảo do cơ quan hành pháp, cơ quan lập pháp, … theo đó mạng lưới hệ thống luật có tính khái quát hơn và được vận dụng trong thực tiễn .
Xem thêm: Mối quan hệ giữa đàm phán song phương và đàm phán đa phương
Ví dụ : Tại một số ít nước – thuộc dòng họ Civil law, nổi bật là Pháp họ lao lý rõ Điều ước quốc tế được ưu tiên và vận dụng thông dụng hơn so với pháp lý vương quốc thường trực so với pháp lý thành văn. Do đó, lúc bấy giờ mạng lưới hệ thống pháp lý hành văn được sử dụng phổ cập, cụ thể, rõ ràng nên được vận dụng trực tiếp – Theo nguyên tắc của Điều ước quốc tế thì cần phải soạn thảo tương thích với pháp lý của quốc tế. Cùng với đó, trước khi ký kết điều ước thì hầu hết điều ước này tương thích với hiến pháp của vương quốc, nếu trái với pháp luật vương quốc thì hoàn toàn có thể sửa đổi hiến pháp vương quốc. Theo đó, sau khi ký kết điều ước quốc tế thì thực tiễn hoàn toàn có thể vận dụng trực tiếp điều ước quốc tế mà không cần phải nghị định hướng dẫn nào khác. – Theo một trong những nguyên tắc khi ký kết Điều ước quốc tế dựa trên sự tự nguyện, bình đẳng và tận tâm. Nhưng thực tiễn vẫn có 1 số ít vương quốc không tham gia việc ký kết nhưng vẫn triển khai theo những lao lý về nghĩa vụ và trách nhiệm của Điều ước quốc tế. Điều này chứng tỏ rằng Điều ước quốc tế được coi là cách xử sự chung được vận dụng thông dụng.
4. Hiệu lực của điều ước quốc tế:
Thời điểm bắt đầu có hiệu lực
Điều 24 của Công ước Viên lao lý thời gian và phương pháp mà một điều ước quốc tế khởi đầu có hiệu lực hiện hành. Khoản 1 Điều 24 lao lý nguyên tắc rằng điều ước có hiệu lực thực thi hiện hành theo phương pháp và vào ngày mà điều ước đó lao lý hoặc theo thỏa thuận hợp tác của những vương quốc tham gia đàm phán. Đối với những vương quốc bộc lộ sự chấp thuận đồng ý chịu ràng buộc sau ngày điều ước có hiệu lực hiện hành, thì điều ước sẽ có hiệu lực thực thi hiện hành với những vương quốc đó vào chính ngày đưa ra sự chấp thuận đồng ý, trừ khi điều ước có pháp luật khác. Thông thường những điều ước quốc tế đều có lao lý rõ ràng về yếu tố này, đơn cử về phương pháp và ngày có hiệu lực thực thi hiện hành so với những vương quốc ký kết và so với những vương quốc gia nhập sau đó. Ví dụ như Điều 84 ( 1 ) Công ước Viên quy định Công ước sẽ có hiệu lực thực thi hiện hành vào ngày thứ 30 sau ngày văn kiện phê chuẩn hay gia nhập Công ước được nộp lưu chiểu. Điều 84 ( 2 ) pháp luật về ngày có hiệu lực thực thi hiện hành so với những vương quốc gia nhập Công ước sau khi Công ước đã khởi đầu có hiệu lực thực thi hiện hành. Trong trường hợp, điều ước quốc tế không có lao lý và những vương quốc cũng không có thỏa thuận hợp tác, khoản 2 Điều 24 pháp luật điều ước sẽ có hiệu lực hiện hành ngay khi tổng thể những vương quốc tham gia đàm phán biểu lộ sự chấp thuận đồng ý chịu ràng buộc. Nghĩa là, điều ước sẽ có hiệu lực thực thi hiện hành vào ngày vương quốc tham gia đàm phán ở đầu cuối bộc lộ sự chấp thuận đồng ý chịu ràng buộc. Quốc gia tham gia đàm phán là vương quốc tham gia vào quy trình soạn thảo và trải qua văn bản điều ước quốc tế .
Xem thêm: Điều ước quốc tế là gì?? Quy định chung về điều ước quốc tế?
Thời điểm điều ước hết hiệu lực
Ngày mà một điều ước quốc tế sẽ hết hiệu lực hiện hành sẽ theo lao lý của điều ước quốc tế đó, theo thỏa thuận hợp tác giữa những vương quốc, hoặc khi điều ước quốc tế bị chấm hết hiệu lực thực thi hiện hành.
Hiệu lực hồi tố của điều ước
Tương tự như pháp lý vương quốc, Công ước Viên không được cho phép điều ước quốc tế có hiệu lực hiện hành hồi tố trở lại trước khi điều ước có hiệu lực thực thi hiện hành. Điều 28 pháp luật rằng điều ước chỉ có hiệu lực thực thi hiện hành hồi tố so với những hành vi hay sự kiện đã diễn ra hoặc những trường hợp đã không còn sống sót trước ngày điều ước có hiệu lực thực thi hiện hành khi điều ước có lao lý như vậy hoặc có thỏa thuận hợp tác như vậy. Nếu một hành vi khởi đầu trước thời gian điều ước có hiệu lực hiện hành và liên tục diễn ra sau thời gian đó, bộ phận hành vi diễn ra sau đó vẫn chịu sự kiểm soát và điều chỉnh của điều ước. Nếu những vương quốc có thỏa thuận hợp tác hoặc điều ước quốc tế có lao lý, thì một điều ước hoàn toàn có thể có hiệu lực hiện hành hồi tố. Ví dụ như năm 1997, Nước Ta và Mỹ đạt được thỏa thuận hợp tác trả nợ, theo đó, phía Nước Ta chấp thuận đồng ý chi trả 140 triệu USD cho những khoản nợ mà chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hòa đã vay từ Mỹ trong quy trình tiến độ kháng chiến chống Mỹ.
Hiệu lực theo không gian
Điều 29 quy định ngắn gọn một nguyên tắc rằng một điều ước có hiệu lực ràng buộc quốc gia thành viên trên toàn bộ lãnh thổ của quốc gia đó. Lãnh thổ thường được chia làm bốn loại: lãnh thổ vô chủ (terra nullius), lãnh thổ thuộc chủ quyền quốc gia, lãnh thổ hỗn hợp và lãnh thổ quốc tế.
Xem thêm: Đàm phán là một khoa học
Lãnh thổ được đề cập trong Điều 29 là chủ quyền lãnh thổ thuộc chủ quyền lãnh thổ vương quốc. Lãnh thổ này gồm có hàng loạt chủ quyền lãnh thổ đất liền và những hòn đảo, nội thủy và lãnh hải và vùng trời vương quốc phía trên những bộ phận đó.
Kết luận: Trong quá trình đàm phán, kí kết và thực hiện hợp đồng quốc tế các bên có thể lựa chọn các qui định trong Điều ước quốc tế khi quốc gia đó đã là thành viên hoặc thậm chí chưa phải là thành viên bởi nó được vận dụng một cách linh hoạt trên cơ sở của sự thỏa hiệp.
