Với loạt bài Công thức tính hiệu suất của nguồn điện Vật Lí lớp 11 sẽ giúp học viên nắm vững công thức, từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu suất cao để đạt tác dụng cao trong những bài thi môn Vật Lí 11 .
Bài viết Công thức tính hiệu suất của nguồn điện hay nhất gồm 4 phần : Định nghĩa, Công thức – Đơn vị đo, Mở rộng và Bài tập minh họa vận dụng công thức trong bài có giải thuật cụ thể giúp học viên dễ học, dễ nhớ Công thức tính hiệu suất của nguồn điện Vật Lí 11 .
9. Công thức tính hiệu suất của nguồn điện
1. Định nghĩa
Mạch điện một chiều khá đầy đủ gồm có nguồn điện, dây dẫn và những thiết bị tiêu thụ điện như điện trở hay bóng đèn. Phần đoạn mạch điện không chứa nguồn được gọi là mạch ngoài, phần đoạn mạch điện chỉ chứa nguồn gọi là mạch trong .
Ví dụ :
Nguồn điện khi nào cũng có điện trở trong, thế cho nên, khi có dòng điện chạy trong mạch thì điện năng do nguồn điện phân phối sẽ được tiêu thụ ở cả mạch ngoài và ở mạch trong. Công của nguồn điện bằng tổng điện năng tiêu thụ ở mạch ngoài và ở mạch trong. Trong đó, phần điện năng tiêu thụ ở mạch ngoài là điện năng tiêu thụ có ích, phần điện năng tiêu thụ ở mạch trong là điện năng hao phí .
Hiệu suất của nguồn điện là đại lượng đặc trưng cho mức độ sử dụng có ích điện năng do nguồn điện phân phối, được tính bằng tỉ số điện năng tiêu thụ có ích và công của nguồn điện, tính theo đơn vị chức năng Tỷ Lệ .
2. Công thức – Đơn vị đo
Công thức tính hiệu suất
Trong đó :
+ H là hiệu suất của nguồn điện, có đơn vị chức năng %
+ Aich là điện năng tiêu thụ có ích, là điện năng tiêu thụ trên mạch ngoài, có đơn vị chức năng Jun ( J ) ;
+ Ang là công của nguồn điện, có đơn vị chức năng Jun ( J ) ;
+ U là hiệu điện thế trên hai đầu mạch ngoài, có đơn vị chức năng vôn ( V ) ;
+ ξ là suất điện động của nguồn điện, có đơn vị chức năng vôn ( V ) ;
+ I là cường độ dòng điện trong toàn mạch, có đơn vị chức năng ampe ( A ) ;
+ t là thời hạn dòng điện chạy trong mạch, có đơn vị chức năng giây ( s ) .
3. Mở rộng
Sử dụng công thức tính hiệu suất tiêu thụ điện P. và hiệu suất của nguồn, ta hoàn toàn có thể tính được hiệu suất của nguồn như sau :
Trong trường hợp mạch ngoài chỉ gồm điện trở RN thì hiệu suất của nguồn còn được tính bằng công thức :
Khi biết hiệu suất của nguồn ta hoàn toàn có thể suy ra điện năng tiêu thụ có ích hoặc công của nguồn điện .
4. Bài tập minh họa
Bài 1: Mắc một điện trở 14Ω vào hai cực của một nguồn điện co điện trở trong là 1Ω thì hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn là 8,4 V.
a ) Tính cường độ dòng điện trong mạch và suất điện động của nguồn .
b ) Tính hiệu suất của nguồn điện .
Bài giải :
a ) Áp dụng định luật Ôm cho mạch ngoài, cường độ dòng điện là :
Suất điện động của nguồn điện là : ξ = I. ( R + r ) = 0,6. ( 14 + 1 ) = 9 ( V )
b ) Hiệu suất của nguồn điện là :
Bài 2: Một acquy có suất điện động 2V, điện trở trong r = 1 Ω, và cứ mỗi giây nó chuyển một điện lượng 2,4 C từ cực âm sang cực dương của nguồn.
a ) Tính điện năng mà acquy phân phối trong một giờ .
b ) Nối hai cực acquy với một điện trở R = 9 Ω thì hiệu suất tiêu thụ trên mạch ngoài là bao nhiêu ? Tính hiệu suất của acquy .
Bài giải:
a ) Điện năng của acquy cung ứng trong một giờ là : Ang = q. ξ = 2,4. 2 = 4,8 J
b ) Khi nối hai cực acquy với điện trở 9 Ω thì cường độ dòng điện trong mạch là
Công suất tiêu thụ của mạch ngoài là P = R.I 2 = 9.0,22 = 0,36 ( W )
Công suất của nguồn là Png = I. ξ = 0,2. 2 = 0,4 ( W )
Hiệu suất của nguồn là
Bài 3: Một nguồn điện có suất điện động 12 V và điện trở trong 2W. Nối điện trở R vào hai cực của nguồn điện thành mạch kín thì công suất tiêu thụ trên điện trở R bằng 16 W. Tính giá trị của điện trở R và hiệu suất của nguồn.
Bài giải:
Công suất tiêu thụ trên điện trở R là :
=> R2 – 5R + 4 = 0
=> R = R1 = 4 W hoặc R = R2 = 1 Ω
Khi R = R1 = 4 Ω thì H = = 67%
Khi R = R2 = 1 W thì H = = 33%.
Xem thêm những Công thức Vật Lí lớp 11 quan trọng hay khác :