A. Lý thuyết, Nội dung bài học
Một trong những ứng dụng của công nghệ vi sinh là khai thác, sử dụng những vi sinh gây bệnh cho sâu, bệnh hại cây cối để sản xuất ra những chế phẩm sinh học bảo vệ cây cối. Các chế phẩm này ngày càng được yêu thích vì chúng không gây độc cho con người và không làm ô nhiễm môi trường tự nhiên .
I – CHẾ PHẨM VI KHUẨN TRỪ SÂU
Vi khuẩn sản xuất chế phẩm trừ sâu là những vi trùng có tinh thể protein độc ở quá trình bào tử, rất độc với một số ít sâu bọ nhưng không độc nhiều loài khác .
Tinh thể protein độc có hình quả trám hoặc lập phương. Sau khi nuốt phải bào tử có tinh thể protein độc, cơ thể sâu bọ bị tê liệt và bị chết sau 2 – 4 ngày.
Loài vi trùng chăm sóc điều tra và nghiên cứu nhất là Baccillus thuringiensis, từ loại vi trùng này người ta sản xuất ra thuốc trừ sâu Bt. Quy trình sản xuất như sau :
II – CHẾ PHẨM VI RÚT TRỪ SÂU
Hiện nay người ta đã phát hiện hơn 250 bệnh virus ở 200 loài sâu bọ. Ở tiến trình sâu non, sâu dễ bị nhiễm virus nhất .
Khi mắc bệnh vi rút, khung hình sâu bọ mềm nhũn do mô tan rã, sắc tố và độ căng khung hình đổi khác .
Để sản xuất ra chế phẩm vi rút trừ sâu, người ta gây nhiễm virus nhân đa diện (NPV) trên sâu non (vật chủ). Nghiền nát sâu non đã bị nhiễm virus và pha với nước theo tỉ lệ nhất định. Lọc lấy nước ta thu được dịch virus. Từ dịch này sản xuất ra chế phẩm thuốc trừ sâu N.P.V
Quy trình công nghệ sản xuất chế phẩm virus trừ sâu
Chế phẩm N.P.V dùng để trừ sâu róm thông, sâu đo, sâu xanh hại bông, đay, thuốc lá, …
III – CHẾ PHẨM NẤM TRỪ SÂU
Có rất nhiều nhóm nấm gây bệnh cho sâu. Trong số này có hai nhóm : nấm túi và nấm phân trắng được ứng dụng thoáng rộng trong phòng trừ dịch hại cây xanh .
Nấm túi ký sinh trên nhiều loại sâu bọ và rệp khác nhau Sau khi bị nhiễm nấm, khung hình sâu bị trương lên. Nấm càng tăng trưởng thì những hệ cơ quan của sâu bọ càng bị ép vào thành khung hình. Sâu bọ yếu dần rồi chết .
Nấm phấn trắng có năng lực gây bệnh cho khoảng chừng 200 loài sâu bọ
Khi bị nhiễm bệnh, khung hình sâu bị cứng lại và trắng ra như bị rắc bột, chết vài ngày sau nhiễm bệnh
Từ nấm phấn trắng, người ta sản xuất chế phẩm nấm Beauveria bassiana trừ sâu hại cây cối : sâu róm thông, sâu đục thân ngô, rầy nâu hại lúa, bọ cánh cứng khoai tây, …
