Sự phát triển của Thương mại điện tử trên thế giới đã làm thay đổi cách thức kinh doanh, giao dịch truyền thống và đem lại những lợi ích to lớn cho xã hội. Tuy nhiên bên cạnh đó cũng phải thừa nhận rằng những rủi ro gặp phải trong quá trình giao dịch, kinh doanh trên mạng là hiện thực và việc này đòi hỏi phải có các giải pháp không chỉ về mặt kỹ thuật mà còn cần phải hình thành được một cơ sở pháp lý đầy đủ.
1. Sự cần thiết phải xây dựng khung pháp lý cho việc triển khai Thương mại điện tử.
Những kinh nghiệm tay nghề trong thực tiễn trên quốc tế cho thấy để thôi thúc Thương mại điện tử tăng trưởng thì vai trò của Nhà nước phải được bộc lộ rõ nét trên hai nghành : đáp ứng dịch vụ điện tử và thiết kế xây dựng một mạng lưới hệ thống pháp lý vừa đủ, thống nhất và đơn cử để kiểm soát và điều chỉnh những quan hệ Thương mại điện tử. Nếu như tất cả chúng ta thiếu đi một cơ sở pháp lý vững chãi choThương mại điện tử hoạt động giải trí thì những doanh nghiệp và người tiêu dùng sẽ rất lúng túng trong việc xử lý những yếu tố có tương quan và về phía những cơ quan Nhà nước cũng sẽ rất khó có cơ sở để trấn áp được những hoạt động kinh doanhThương mại điện tử .
Hơn thế nữa Thương mại điện tử là một nghành mới mẻ và lạ mắt vì vậy tạo được niềm tin cho những chủ thể tham gia vào những quan hệ Thương mại điện tử là một việc làm có tính cấp thiết mà một trong những hạt nhân là phải tạo ra được một sân chơi chung với những quy tắc được thống nhất một cách ngặt nghèo .
Trong tiến trình hội nhập với thế giới với tư cách là thành viên của APEC, Việt nam đang tích cực tham gia và ủng Sự phát triển của Thương mại điện tử trên thế giới đã làm thay đổi cách thức kinh doanh, giao dịch truyền thống và đem lại những lợi ích to lớn cho xã hội. Tuy nhiên bên cạnh đó cũng phải thừa nhận rằng những rủi ro gặp phải trong quá trình giao dịch, kinh doanh trên mạng là hiện thực và việc này đòi hỏi phải có các giải pháp không chỉ về mặt kỹ thuật mà còn cần phải hình thành được một cơ sở pháp lý đầy đủ.những đòi hỏi của pháp lý quốc tế chúng ta phải đáp ứng để có thể hoà nhập và theo kịp các nước trong khu vực và trên thế giới.
2. Các yêu cầu pháp lý cho việc phát triển Thương mại điện tử
2.1. Giá trị pháp lý của các hình thức thông tin điện tử
Hiện nay theo những pháp luật của pháp lý Việt nam hình thức văn bản được sử dụng như thể một trong những hình thức hầu hết trong những thanh toán giao dịch dân sự, thương mại và đặc biệt quan trọng là trong những hợp đồng kinh tế tài chính nó là một yếu tố bắt buộc. Tuy nhiên, lúc bấy giờ tất cả chúng ta vẫn chưa có một khái niệm đơn cử và rõ ràng rằng thế nào là “ văn bản ”. Theo ý niệm lâu nay của những người làm công tác làm việc pháp lý thì họ vẫn hiểu trong một nền thương mại truyền thống lịch sử thì văn bản được đồng nghĩa tương quan với sách vở ( dưới hình thức viết ). Như vậy, nếu những hình thức thông tin điện tử không được ghi nhận về mặt pháp lý là một trong những hình thức của văn bản, thì những hợp đồng được giao kết trên mạng máy tính giữa những chủ thể sẽ bị coi là vô hiệu theo pháp lý của Việt nam, do không cung ứng được những nhu yếu về mặt pháp lý của hợp đồng. Nếu yên cầu những hợp đồng thương mại, dân sự phải được bộc lộ dưới hình thức viết và chữ ký tay thì những lợi thế của những thanh toán giao dịch Thương mại điện tử sẽ không được tận dụng và phát huy. Chính thế cho nên việc xóa bỏ rào cản tiên phong tác động ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của Thương mại điện tử là về phía Nhà nước cần phải có sự ghi nhận về mặt pháp lý so với giá trị của văn bản thanh toán giao dịch trải qua phương tiện đi lại điện tử .
Việc tất cả chúng ta ghi nhận giá trị pháp lý của những hình thức thông tin điện tử hoàn toàn có thể được triển khai bằng hai cách chính như sau :
Thứ nhất : Nên đưa ra khái niệm văn bản điện tử và có những lao lý riêng so với loại văn bản này .
Thứ hai : Phải coi những hình thức thông tin điện tử như là những văn bản có giá trị tương tự với văn bản viết nếu như chúng bảo vệ được những yếu tố :
– Khả năng chứa thông tin, những thông tin hoàn toàn có thể được lưu giữ và tham chiếu lại khi thiết yếu .
– Đảm bảo được tính xác nhận của thông tin
– Đảm bảo được tính toàn vẹn của thông tin
Hiện nay tại Việt nam vấn đề này chúng ta đã có đề cập đến và đã được giải quyết tuy còn ở một góc độ rất hạn chế. Trong luật Thương mại Việt nam đã có quy định Hợp đồng mua bán hàng hoá thông qua điện báo, telex, fax, thư điện tử và các hình thức thông tin điện tử khác cũng được coi là hình thức văn bản. Tuy nhiên ở các hợp đồng kinh tế, dân sự, thương mại khác thì vấn đề này chưa đuợc thừa nhận một cách rõ ràng và cụ thể. Chính vì vậy để hoàn thiện và có một cách hiểu thống nhất chúng ta cần phải có những điều chỉnh kịp thời trong thời gian tới.
2.2. Giá trị pháp lý của chữ ký điện tử
Từ trước đến nay chữ ký là phương pháp phổ cập để ghi nhận tính xác nhận của thông tin được tiềm ẩn trong văn bản. Có một số ít đặc trưng cơ bản của chữ ký là :
– Chữ ký nhằm mục đích xác lập tác giả của văn bản
– Chữ ký biểu lộ sự gật đầu của tác giả với nội dung thông tin tiềm ẩn trong văn bản .
Trong thanh toán giao dịch thương mại trải qua những phương tiện đi lại điện tử, những nhu yếu về đặc trưng của chữ ký tay hoàn toàn có thể phân phối bằng hình thức chữ ký điện tử. Chữ ký điện tử trở thành một thành tố quan trọng trong văn bản điện tử. Một trong những yếu tố cấp thiết đặt ra là về mặt công nghệ tiên tiến và pháp lý thì chữ ký điện tử phải phân phối được sự bảo đảm an toàn và biểu lộ ý chí rõ ràng của những bên về thông tin tiềm ẩn trong văn bản điện tử. Hiện nay trên quốc tế đã có rất nhiều khu công trình điều tra và nghiên cứu và đã được ứng dụng thoáng đãng nhằm mục đích nhận dạng và xác nhận cá thể. Những công nghệ tiên tiến này gồm có công nghệ tiên tiến số và mật lệnh nhận dạng, tín hiệu hoặc thẻ mưu trí, sinh trắc học, tài liệu điện tử đơn thuần, chữ ký kỹ thuật số và những phối hợp của những công nghệ tiên tiến này. Luật pháp kiểm soát và điều chỉnh nghành nghề dịch vụ này sẽ tập trung chuyên sâu vào việc đặt ra những nhu yếu về nhận dạng chữ ký điện tử được cho phép những bên không tương quan hoặc có ít thông tin về nhau hoàn toàn có thể xác lập được đúng chuẩn chữ ký điện tử của những bên đối tác chiến lược. Và trong trường hợp này để xác lập được độ an toàn và đáng tin cậy của chữ ký điện tử người ta trù liệu hình thành một cơ quan trung gian nhằm mục đích xác nhận tính xác nhận và bảo vệ độ an toàn và đáng tin cậy của chữ ký điện tử. Cơ quan này hình thành nhằm mục đích cung ứng một dịch vụ mang nhiều ý nghĩa về mặt pháp lý hơn là về mặt công nghệ tiên tiến .
Đối với Việt nam yếu tố chữ ký điện tử vẫn còn là một yếu tố mà tất cả chúng ta mới có những bước đi tiên phong. Tháng 3/2002 nhà nước đã có quyết định hành động số 44/2002 / QĐ-TTg về gật đầu chữ ký điện tử trong giao dịch thanh toán liên ngân hàng nhà nước do Ngân hàng Nhà nước Việt nam ý kiến đề nghị. Có thể coi đây là văn bản pháp lý cao nhất lao lý về chữ ký điện tử hiện đang được vận dụng tại Việt nam. Chúng ta vẫn còn nhiều việc phải làm để hoàn thành xong và nhân rộng để chữ ký điện tử trở thành thông dụng trong những thanh toán giao dịch Thương mại điện tử .
2.3. Vấn đề bản gốc
Vấn đề “ bản gốc ” có tương quan ngặt nghèo đến yếu tố “ chữ ký ” và “ văn bản ” trong môi trường tự nhiên kinh doang điện tử. Bản gốc bộc lộ sự toàn vẹn của thông tin tiềm ẩn trong văn bản. Trong môi trường tự nhiên thanh toán giao dịch qua mạng thì yếu tố bản gốc được đặt gắn liền với việc sử dụng chữ ký điện tử. Do đó chữ ký điện tử không những chỉ xác lập người ký mà còn nhằm mục đích xác định cho tính toàn vẹn của nội dung thông tin chứa trong văn bản. Việc sử dụng chữ ký điện tử đồng nghĩa tương quan với việc mã hóa tài liệu được ký kết. Về mặt nguyên tắc thì văn bản điện tử và văn bản truyền thống lịch sử có giá trị ngang nhau về mặt pháp lý. Vấn đề này được làm rõ sẽ là cơ sở cho việc xác lập giá trị chứng cứ của văn bản điện tử. Việc công nhận giá trị chứng cứ của văn bản điện tử đóng một vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng của TMĐT. Chỉ khi giá trị của văn bản điện tử được đặt ngang hàng với văn bản viết truyền thống cuội nguồn thì những chủ thể trong thanh toán giao dịch Thương mại điện tử mới sử dụng một cách liên tục văn bản điện tử thay cho văn bản viết truyền thống cuội nguồn. Tuy vậy giá trị của văn bản điện tử cũng chỉ được xác nhận khi nó bảo vệ được những thành tố mà đã được nêu ở phần trên .
Có thể nói yếu tố thiết kế xây dựng khung pháp lý làm cơ sở cho Thương mại điện tử tăng trưởng là một việc làm mang tính cấp thiết. Dẫu là còn nhiều yếu tố mà tất cả chúng ta phải bàn về nó tuy nhiên một trong thực tiễn là Thương mại điện tửkhông thể tăng trưởng mạnh và triển khai xong nếu như không có thiên nhiên và môi trường pháp lý khá đầy đủ cho nó hoạt động giải trí. Theo kế hoạch tới cuối năm 2002 Bộ Thương mại sẽ trình nhà nước Pháp lệnh về Thương mại điện tử. Đây là sẽ một tin vui cho tổng thể những ai đã, đang và sẽ tiến hành, chăm sóc đến Thương mại điện tử .
Theo Vnemart
