2/ Thừa kế theo pháp luật
Thừa kế theo pháp luật là hình thức phân loại di sản rất thông dụng tại Việt Nam, do người để lại di sản ít chú trọng đến việc lập di chúc đồng thời di chúc thiếu những yếu tố hợp pháp dẫn tới bị vô hiệu và di sản phải phân loại theo pháp luật .
Theo lao lý của BLDS năm ngoái thì : Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện kèm theo và trình tự thừa kế do pháp luật lao lý .
Như đã đề cập thừa kế theo pháp luật được áp dụng rất phổ biến trong nhiều vụ việc phân chia thừa kế. Dưới đây là những trường hợp thừa kế theo pháp luật theo quy định tại Điều 650 BLDS 2015:
Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật
1. Thừa kế theo pháp luật được vận dụng trong trường hợp sau đây :
a ) Không có di chúc ;
b ) Di chúc không hợp pháp ;
c ) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời gian với người lập di chúc ; cơ quan, tổ chức triển khai được hưởng thừa kế theo di chúc không còn sống sót vào thời gian mở thừa kế ;
d ) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc khước từ nhận di sản .
2. Thừa kế theo pháp luật cũng được vận dụng so với những phần di sản sau đây :
a ) Phần di sản không được định đoạt trong di chúc ;
b) Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;
c ) Phần di sản có tương quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, khước từ nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời gian với người lập di chúc ; tương quan đến cơ quan, tổ chức triển khai được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn sống sót vào thời gian mở thừa kế .
Khi vận dụng hình thức thừa kế theo pháp luật thì chỉ những người là đối tượng người dùng được lao lý dưới đây mới được quyền hưởng di sản thừa kế của người chết .
Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật
1. Những người thừa kế theo pháp luật được pháp luật theo thứ tự sau đây :
a ) Hàng thừa kế thứ nhất gồm : vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết ;
b ) Hàng thừa kế thứ hai gồm : ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết ; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại ;
c ) Hàng thừa kế thứ ba gồm : cụ nội, cụ ngoại của người chết ; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết ; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột ; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại .
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc phủ nhận nhận di sản .
Khi con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng thời gian với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống và nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời gian với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống. Đây là nội dung lao lý tại Điều 652 về thừa kế thế vị di sản của người chết được chia thừa kế theo pháp luật
Như vậy, vận dụng thừa kế thế vị thì sẽ xảy ra trường hợp người không cùng hàng thừa kế vẫn được phần di sản bằng với những người người thường trực hàng thừa kế được nhận di sản .
