Trường hợp bắt buộc nào phải có người bào chữa trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm ngoái ?
LSVNO – Những trường hợp nào phải chỉ định người bào chữa ? Tôi có người em bị bắt về tội luân chuyển trái phép chất ma túy thì có bắt buộc phải mời luật sư bào chữa ? ( Bạn đọc N.T.A )
LSVNO – Những trường hợp nào phải chỉ định người bào chữa ? Tôi có người em bị bắt về tội luân chuyển trái phép chất ma túy thì có bắt buộc phải mời luật sư bào chữa ? ( Bạn đọc N.T.A )
Luật sư tư vấn:
Các trường hợp chỉ định người bào chữa cho người bị buộc tội trong vụ án hình sự được lao lý tại Khoản 1 Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự năm ngoái ( có hiệu lực hiện hành từ ngày 01/01/2018 ). Theo đó, trong những trường hợp sau đây nếu người bị buộc tội, người đại diện thay mặt hoặc người thân thích của họ không mời người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền thực thi tố tụng phải chỉ định người bào chữa cho họ :
-
a ) Bị can, bị cáo về tội mà Bộ luật hình sự pháp luật mức cao nhất của khung hình phạt là 20 năm tù, tù chung thân, tử hình ;
-
b ) Người bị buộc tội có điểm yếu kém về sức khỏe thể chất mà không hề tự bào chữa ; người có điểm yếu kém về tinh thần hoặc là người dưới 18 tuổi .
Như vậy, ngoài các trường hợp bắt buộc phải có người bào chữa là bị can, bị cáo phạm tội mà mức cao nhất của khung hình phạt là tử hình; bị can, bị cáo là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về thể chất, tâm thần thì BLTTHS năm 2015 còn mở rộng thêm người có mức cao nhất của khung hình phạt là 20 năm tù, tù chung thân cũng thuộc diện bắt buộc phải có người bào chữa.
Sự tham gia bắt buộc của người bào chữa trong tố tụng hình sự là pháp luật mang tính nhân đạo của pháp lý tố tụng hình sự nước ta. Theo đó, trong 1 số ít trường hợp đặc trưng, do đặc thù và hậu quả của tội phạm, hoặc do hạn chế về năng lượng nhận thức, năng lượng hành vi, dù bị can, bị cáo không mời người bào chữa thì những cơ quan thực thi tố tụng vẫn phải chỉ định người bào chữa để bảo vệ quyền hạn cho họ. Quyền bào chữa là thiết yếu để người bị buộc tội bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của mình, nhằm mục đích bảo vệ việc xét xử khách quan, công minh, giảm oan sai người vô tội trong xét xử .
Về nguyên tắc, người bào chữa do người bị buộc tội, người đại diện thay mặt hoặc người thân thích của họ lựa chọn. Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp đặc biệt quan trọng, luật lao lý sự tham gia của người bào chữa vào trong vụ án không phụ thuộc vào vào ý chí của bị can, bị cáo. Đó là những trường hợp mà những người bị buộc tội hoặc người đại diện thay mặt hợp pháp của họ không mời người bào chữa thì những cơ quan triển khai tố tụng có nghĩa vụ và trách nhiệm nhu yếu Đoàn luật sư hoặc ý kiến đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cử người bào chữa cho họ theo pháp luật tại Điều 76 Bộ luật tố tụng hình sự năm năm ngoái bảo vệ quyền con người, quyền công dân trong tố tụng hình sự .
Đối với trường hợp em bạn nếu bị khởi tố ở khung hình phạt theo khoản 3 và khoản 4 Điều 250 Bộ luật Hình sự 2017 với mức hình phạt từ 15 năm đến 20 năm trở lên thì thuộc trường hợp chỉ định người bào chữa.
Luật sư Phạm Thị Bích Hảo
