Phân tích căn cứ truy cứu trách nhiệm pháp lý so với chủ thể vi phạm pháp lý ?
1 – Truy cứu trách nhiệm pháp lý là gì?
Truy cứu trách nhiệm pháp lý là hoạt động thể hiện quyền lực nhà nước do cơ quan nhà nước hay nhà chức trách có thẩm quyền tiến hành nhằm cá biệt hoá bộ phận chế tài của quy phạm pháp luật đối với các chủ thể vi phạm pháp luật.
Ví dụ : Khi công an giao thông vận tải ra Quyết định xử phạt người vi phạm pháp lý giao thông vận tải có nghĩa là công an đã truy cứu trách nhiệm pháp lý so với người vi phạm đó .
2 – Căn cứ truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với chủ thể vi phạm pháp luật
Truy cứu trách nhiệm pháp lý thực ra là vận dụng giải pháp cưỡng chế nhà nước so với chủ thể vi phạm pháp lý, bắt họ phải gánh chịu những hậu quả pháp lý bất lợi, do vậy, để bảo vệ tính đúng đắn, đúng mực của hoạt động giải trí truy cứu trách nhiệm pháp lý thì hoạt động giải trí này không hề được thực thi một cách tùy tiện mà phải dựa trên những căn cứ nhất định .Căn cứ để truy cứu trách nhiệm pháp lý so với chủ thể vi phạm pháp lý gồm có căn cứ pháp lý và căn cứ trong thực tiễn .
a – Căn cứ pháp lý
Căn cứ pháp lý để truy cứu trách nhiệm pháp lý so với chủ thể vi phạm pháp lý là những lao lý của pháp lý về vi phạm pháp lý và giải quyết và xử lý vi phạm pháp lý. Đó là những lao lý của pháp lý về những yếu tố sau :
– Những hành vi bị coi là vi phạm pháp lý ;
– Các giải pháp cưỡng chế nhà nước dự kiến sẽ vận dụng so với chủ thể vi phạm, điều kiện kèm theo để vận dụng những giải pháp đó ;
– Về hiệu lực hiện hành hồi tố, về những diễn biến tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm pháp lý … ;
– Thời hiệu truy cứu trách nhiệm pháp lý ;
– Thẩm quyền truy cứu trách nhiệm pháp lý ;
– Trình tự, thủ tục truy cứu trách nhiệm pháp lý …
b – Căn cứ thực tế
Căn cứ trong thực tiễn để truy cứu trách nhiệm pháp lý so với chủ thể vi phạm pháp lý là những yếu tố cấu thành vi phạm pháp lý của chủ thể vi phạm nhằm mục đích nhìn nhận đúng đặc thù và mức độ nguy hại cho xã hội của vi phạm pháp lý, trên cơ sở đó, chủ thể có thẩm quyền mới hoàn toàn có thể xác lập được giải pháp cưỡng chế cần vận dụng cho tương thích với mức độ vi phạm của chủ thể. Cụ thể là căn cứ vào những yếu tố sau :
– Căn cứ vào hành vi trái pháp lý, tức là chủ thể có thẩm quyền phải chứng minh và khẳng định được trong thực tiễn đã xảy ra hành vi trái pháp lý, phải xác lập được đơn cử dạng hành vi trái pháp lý là thuộc loại vi phạm pháp lý nào, hình sự, dân sự hoặc hành chính hay kỷ luật ; nếu là vi phạm hành chính thì thuộc loại vi phạm đơn cử nào ; nếu là tội phạm hình sự thì thuộc loại tội đơn cử nào ; phải xác lập được đặc thù và mức độ nguy hại cho xã hội của hành vi đó …
– Căn cứ vào hậu quả nguy hại cho xã hội của hành vi trái pháp lý, tức là những thiệt hại trong thực tiễn mà xã hội đã phải gánh chịu do hành vi này gây ra và xác lập được mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả nguy hại cho xã hội đó .
– Căn cứ vào mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật và thiệt hại cho xã hội, bởi lẽ, một người sẽ không phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại không phải do hành vi của mình gây ra.
– Căn cứ vào thời hạn, khu vực, phương tiện đi lại vi phạm ( phương tiện đi lại có làm sát thương nhiều người không ) chính do đó cũng là những yếu tố hoàn toàn có thể giúp cho việc xác lập đặc thù và mức độ nguy khốn cho xã hội của vi phạm pháp lý .
– Căn cứ vào lỗi của chủ thể, phải xác lập được đơn cử đó là lỗi cố ý hay lỗi vô ý ; nếu cố ý thì đó là cố ý trực tiếp hay gián tiếp ; nếu vô ý thì là vô ý vì cấu thả hay vô ý vì quá tự tin .
– Căn cứ vào động cơ, mục tiêu đơn cử của chủ thể vi phạm ; đó có phải là động cơ vụ lợi, động cơ đê hèn … không ; mục tiêu đơn cử của chủ thể khi triển khai hành vi trái pháp lý là gì …
– Căn cứ vào chủ thể của vi phạm pháp lý, tức là phải chú ý quan tâm tới năng lượng trách nhiệm pháp lý của chủ thể vi phạm. Với chủ thể là cá thể thì phải xem xét đến độ tuổi, sự tăng trưởng về trí tuệ và trạng thái tâm ý của chủ thể khi triển khai hành vi trái pháp lý. Với chủ thể là tổ chức triển khai thì phải xem xét đến tư cách pháp nhân hoặc vị thế pháp lý của nó .
– Căn cứ vào khách thể của vi phạm pháp lý, tức là phải quan tâm tới đặc thù và tầm quan trọng của quan hệ xã hội bị xâm hại để nhìn nhận mức độ nguy khốn cho xã hội của hành vi trái pháp lý .
3 – Ý nghĩa của việc xác định cấu thành vi phạm pháp luật đối với hoạt động truy cứu trách nhiệm pháp lý
Có thể nói, ý nghĩa cơ bản của việc xác lập cấu thành vi phạm pháp lý so với hoạt động giải trí truy cứu trách nhiệm pháp lý là nhằm mục đích xác lập được đúng đặc thù và mức độ nguy hại cho xã hội của vi phạm pháp lý, trên cơ sở đó hoàn toàn có thể xác lập được đúng đắn, đúng mực những giải pháp cưỡng chế nhà nước cần vận dụng cho tương thích với từng trường hợp vi phạm, qua đó bảo vệ được mục tiêu của việc truy cứu trách nhiệm pháp lý. Cụ thể :
– Hành vi trái pháp lý là căn cứ tiên phong cho việc truy cứu trách nhiệm pháp lý, do tại nếu không có hành vi trái pháp lý thì không có vi phạm pháp lý, do vậy, nếu không xác lập được hành vi trái pháp lý thì không hề triển khai truy cứu trách nhiệm pháp lý .
– Hậu quả nguy hại cho xã hội hay thiệt hại mà xã hội phải gánh chịu là cơ sở để xác lập loại trách nhiệm pháp lý và giải pháp cưỡng chế nhà nước đơn cử cần vận dụng, đó là trách nhiệm hành chính hay hình sự, nếu là hình sự thì thuộc loại tội nào, khung hình phạt đơn cử nào …
– Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp lý và hậu quả nguy hại cho xã hội là một căn cứ quan trọng để truy cứu trách nhiệm pháp lý, bởi lẽ, một người sẽ không phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại không phải do hành vi của mình gây ra, trừ trường hợp có trách nhiệm trực tiếp .
– Thời gian, khu vực, công cụ, phương tiện đi lại, đặc thù, giải pháp, thủ đoạn triển khai hành vi là những yếu tố có ý nghĩa quan trọng trong việc xác lập giải pháp cưỡng chế đơn cử cần vận dụng .
– Việc xác lập được loại lỗi đơn cử của chủ thể vi phạm có ý nghĩa quan trọng trong việc truy cứu trách nhiệm pháp lý và xác lập những giải pháp cưỡng chế đơn cử cần vận dụng, vì nếu chủ thể không có lỗi trong hành vi của mình thì không bị coi là vi phạm pháp lý ; với cùng một mức độ thiệt hại do vi phạm pháp lý gây ra cho xã hội tuy nhiên nếu chủ thể vi phạm với lỗi cố ý thì phải trừng phạt nghiêm khắc hơn so với khi họ vi phạm với lỗi vô ý .
– Việc xác lập được động cơ, mục tiêu vi phạm pháp lý của chủ thể cũng là căn cứ quan trọng để quyết định hành động vận dụng giải pháp cưỡng chế nhà nước đơn cử so với chủ thể vi phạm pháp lý, đặc biệt quan trọng trong trường hợp chúng là tín hiệu đặc trưng của vi phạm, ví dụ động cơ vụ lợi là một trong những tín hiệu đặc trưng của tội vi phạm lao lý về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng ; mục tiêu nhằm mục đích lật đổ chính quyền sở tại nhân dân là một trong những tín hiệu đặc trưng của tội hoạt động giải trí nhằm mục đích lật đổ chính quyền sở tại nhân dân …
– Việc xác định độ tuổi, khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của chủ thể là cá nhân có ý nghĩa quan trọng trong việc khẳng định họ có phải là chủ thể của vi phạm pháp luật không, trong việc xác định biện pháp cưỡng chế nhà nước cụ thể cần áp dụng cho chủ thể, vì với hành vi và hậu quả nguy hiểm cho xã hội tương tự nhau thì biện pháp cưỡng chế nhà nước cần áp dụng đối với người đã thành niên phải nghiêm khắc hơn đối với người chưa thành niên.
– Đối với chủ thể là tổ chức triển khai thì việc xác lập vị thế pháp lý hoặc tư cách pháp nhân của chủ thể sẽ là cơ sở để xác lập loại trách nhiệm pháp lý cần truy cứu, Ví dụ : ở nước ta lúc bấy giờ, chỉ pháp nhân thương mại mới hoàn toàn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về một số ít tội nhất định, còn những pháp nhân khác thì không .
– Việc xác lập khách thể của vi phạm pháp lý là cơ sở quan trọng để nhìn nhận đặc thù và mức độ nguy khốn cho xã hội, trên cơ sở đó xác lập đúng mực giải pháp cưỡng chế nhà nước cần vận dụng, vì quan hệ xã hội được pháp lý bảo vệ càng quan trọng thì giải pháp cưỡng chế cần vận dụng so với chủ thể vi phạm phải càng nghiêm khắc .
Chia sẻ bài viết :
