Bộ phận dùng làm thuốc là quả chín sấy hay phơi khô của cây kha tử ( còn gọi là cây chiêu liêu ) .
Quả có hình trứng thon, dài khoảng 3 – 4cm, hai đầu tù, có 5 cạnh dọc, màu nâu vàng nhạt. Phần cùi thịt có màu đen nhạt, khô, chắc.
Kha tử thường được thu hoạch vào tháng 9, 10, 11 khi quả chín để triển khai phơi / sấy khô .
Quả kha tử trị viêm họng .
Thành phần hóa học của kha tử
Kha tử chứa một lượng lớn hợp chất phenolic ( acid phenolic, tannin và flavonoid ) và acid ascorbic ( vitamin C ) .Tannin là thành phần chiếm từ 20 – 40 % trong kha tử, nếu quả thật khô hàm lượng tannin hoàn toàn có thể lên tới 51,3 %. Các hợp chất thuộc tannin chính trong kha tử gồm có terflavin A, terchebulin, punicalagin, acid chebulagic, acid chebulinic và corilagin .Flavonoid có trong kha tử gồm có rutin, quercetin và dẫn xuất methyl của quercetin .
Vị thuốc cát cánh .
Tác dụng của kha tử
Kha tử tính ấm, vị cay đắng, có tính năng liễm phế chỉ khái, sáp trường chỉ tả .Kha tử là vị thuốc thường được dùng để chữa ho, khàn tiếng, viêm họng. Ngoài ra, do thành phần của kha tử có chứa nhiều tannin nên còn được dùng chữa đại tiện lỏng lâu ngày, lỵ mạn tính. Kha tử còn được sử dụng trong điều trị ra mồ hôi trộm, trĩ, di tinh, xích bạch đới .Liều sử dụng thường thì là 3 – 6 g / ngày .- Khi sử dụng để trị ho, viêm họng, khàn tiếng hoàn toàn có thể nhai ngậm phần thịt quả ( tách bỏ hạt ), nuốt nước từ từ đến khi thấy hết vị chát ( hoàn toàn có thể ngậm cùng vài hạt muối nhỏ ) .Ngày ngậm 2 – 3 lần, mỗi lần 1 quả. Nên ngậm ngay từ khi mở màn cảm thấy hơi đau họng hoặc vướng khi nuốt nước bọt .
– Hoặc dùng dưới dạng thuốc sắc cùng các vị thuốc có tác dụng trừ ho, tiêu đờm, bổ khí… tùy theo trường hợp bệnh như: Kha tử kết hợp với cát cánh, cam thảo khi ho có đờm do viêm họng; kha tử kết hợp đảng sâm, ngũ vị tử khi ho kéo dài do phế khí phế âm lưỡng hư…
Vị thuốc cam thảo .
Các điều tra và nghiên cứu về công dụng dược lý và lâm sàng củakha tử
Kháng khuẩn, kháng virus
Hoạt tính kháng nhiều loại vi trùng của kha tử đã được nhiều điều tra và nghiên cứu chứng tỏ. Trong đó acid gallic và ethyl gallate là hai thành phần có vai trò chính trong công dụng kháng khuẩn so với tụ cầu vàng kháng methicillin. Acid ellagic ức chế mạnh vi trùng C. perfringens và E. coli. Methyl gallate trong kha tử có tính năng điều trị nhiễm khuẩn nặng do trực khuẩn lỵ đa kháng thuốc .Kha tử còn có tính năng so với các vi trùng Bacillus subtilis, S. epidermidis, Sa. typhi và Pseudomonas aeruginosa .Kha tử có năng lực ngăn ngừa một số ít virus như virus cúm, HSV-1, CMV, HIV typ 1, virus viêm gan B ; kháng ký sinh trùng sốt rét ; kháng nấm Candida Albicans …Dung dịch súc miệng từ dịch chiết kha tử đã được chứng tỏ trên lâm sàng có công dụng giảm đáng kể tổng lượng vi trùng nói chung và số lượng liên cầu trong nước bọt của người bệnh. Tác dụng bảo vệ lê dài 3 giờ sau khi súc miệng .Những hiệu quả điều tra và nghiên cứu này đã góp thêm phần chứng tỏ vai trò của kha tử trong điều trị các bệnh lý viêm đường hô hấp trên ( mũi, họng, thanh quản ) .
Hoạt tính chống oxy hóa, chống viêm
Dịch chiết kha tử bằng methanol đã được chứng minh có tiềm năng chống oxy hóa, trong đó chebulic ellatannin là hợp chất phenolic chính. Kha tử cũng được chứng minh có tác dụng giảm viêm, giảm đau trên động vật thực nghiệm.
Ngoài các tính năng dược lý trên, các điều tra và nghiên cứu gần đây còn đưa lại những tác dụng hứa hẹn về nhiều tính năng tiềm năng của kha tử trong chống lão hóa, điều trị đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid máu, ung thư, bệnh lý thận, bảo vệ tế bào thần kinh, tế bào gan, bảo vệ niêm mạc dạ dày …
Xem thêm video đang được chăm sóc :
Bác sĩ trong tâm dịch : Những gì tôi tận mắt chứng kiến đủ đau thương cho cả đời người .
