Khái niệm, đặc thù, thành phần của quan hệ pháp luật : Quan hệ xã hội trong đời sống rất phong phú, đa dạng chủng loại nhưng chỉ những quan hệ xã hội do Nhà nước sử dụng quy phạm Pháp luật ảnh hưởng tác động lên mới được gọi là quan hệ Pháp luật .
Vậy quan hệ Pháp luật hình thành ra sao, những thành phần cấu trúc nên quan hệ Pháp luật, những địa thế căn cứ làm phát sinh biến hóa, chấm hết quan hệ Pháp luật .
Trong bài này sẽ đề cập đến toàn bộ các yếu tố trên .
1. Khái niệm và đặc điểm quan hệ Pháp luật
Quan hệ Pháp luật là một loại quan hệ xã hội do các quy phạm Pháp luật kiểm soát và điều chỉnh, trong đó các bên tham gia quan hệ có quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm chủ thể, được Nhà nước bảo vệ thực thi bằng các giải pháp tổ chức triển khai, cưỡng chế Nhà nước .
Như vậy hoàn toàn có thể xem quan hệ Pháp luật là hình thức pháp lý của quan hệ xã hội Open dưới sự tác động ảnh hưởng của quy phạm Pháp luật .Quan hệ Pháp luật là một loại quan hệ xã hội đặc biệt quan trọng nên có những đặc thù riêng của nó mà các quan hệ xã hội khác không có. Đó là các đặc thù sau :
- Quan hệ Pháp luật là quan hệ thể hiện ý chí của Nhà nước.
- Quan hệ Pháp luật là quan hệ được xác lập trên cơ sở của quy phạm pháp luật.
- Quan hệ Pháp luật là quan hệ phát sinh giữa các chủ thể được xác định rõ nội dung thực hiện.
- Quan hệ Pháp luật xuất hiện, thay đổi hay chấm dứt gắn liền với sự kiện pháp lý.
Xem thêm bài viết:
2. Thành phần của quan hệ Pháp luật
Các bộ phận hợp thành quan hệ Pháp luật được gọi là thành phần quan hệ Pháp luật, gồm có : Chủ thể của quan hệ Pháp luật, khách thể của quan hệ Pháp luật và nội dung của quan hệ Pháp luật .
2.1. Chủ thể quan hệ Pháp luật
Là các bên tham gia vào quan hệ Pháp luật trên cơ sở quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm do Nhà nước lao lý. Chủ thể QHPL hoàn toàn có thể là cá thể hoặc tổ chức triển khai ( Pháp nhân, Hộ mái ấm gia đình, Tổ hợp tác và tổ chức triển khai không có tư cách pháp nhân ) .
– Cá nhân còn gọi là thể nhân, là những con người đơn cử riêng không liên quan gì đến nhau .
– Pháp nhân là tổ chức triển khai được pháp luật được cho phép có những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm như con người đơn cử khi tổ chức triển khai đó hội đủ những điều kiện kèm theo luật định. Điều kiện để trở thành pháp nhân được lao lý tại điều 84 Bộ luật dân sự đó là : Tổ chức được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền được cho phép xây dựng, ĐK hoặc công nhận ; Có cơ cấu tổ chức tổ chức triển khai ngặt nghèo ; Có gia tài độc lập với cá thể, tổ chức triển khai khác và tự chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bằng gia tài đó ; Nhân danh mình tham gia vào các quan hệ Pháp luật .
– Tổ chức không có tư cách pháp nhân là tổ chức triển khai, đoàn thể xã hội không có đủ điều kiện kèm theo để trở thành pháp nhân .
– Hộ mái ấm gia đình là tổ chức triển khai mà các thành viên có gia tài để hoạt động giải trí kinh tế tài chính chung trong quan hệ sản xuất kinh doanh thương mại, quan hệ sử dụng đất trong hoạt động giải trí nông lâm ngư nghiệp do lao lý lao lý .
– Tổ hợp tác là tổ chức triển khai hình thành trên cơ sở hợp đồng hợp tác có xác nhận của cơ quan Nhà nước địa phương của từ 3 thành viên trở lên cùng góp gia tài công sức của con người để triển khai những việc làm nhất định, cùng chịu nghĩa vụ và trách nhiệm và cùng hưởng lợi .
Chủ thể QHPL khi tham gia vào quan hệ Pháp luật phải được Nhà nước thừa nhận năng lực của chủ thể trong QHPL, gọi là Năng lực chủ thể .
Năng lực chủ thể gồm : Năng lực Pháp luật và Năng lực hành vi .
Năng lực Pháp luật : là năng lực của chủ thể được Nhà nước thừa nhận, hoàn toàn có thể triển khai các quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý do Nhà nước lao lý khi tham gia vào các quan hệ Pháp luật .
Năng lực hành vi : là năng lực xử sự có ý thức của chủ thể, bằng hành vi của mình tạo ra quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý được Nhà nước thừa nhận khi chủ thể tham gia vào các quan hệ Pháp luật .
2.2. Khách thể quan hệ Pháp luật
Là những giá trị vật chất, niềm tin và các giá trị xã hội khác mà các chủ thể tham gia vào quan hệ Pháp luật mong ước đạt được nhằm mục đích thỏa mãn nhu cầu nhu yếu, quyền lợi của mình .
Ví dụ: Hàng hóa mua bán, sức khỏe, tác quyền…
2.3. Nội dung quan hệ Pháp luật
Là quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của các bên tham gia vào quan hệ Pháp luật .
Là những các xử sự mà lao lý lao lý bắt buộc các chủ thể phải triển khai khi tham gia vào một quan hệ Pháp luật .
Quyền chủ thể được triển khai theo ý chí của chủ thể nhưng trong sự số lượng giới hạn của pháp luật, để bảo vệ trật tự xã hội và quyền của các chủ thể khác .
Nghĩa vụ chủ thể là năng lực xử sự của chủ thể bắt buộc phải làm để triển khai quyền của chủ thể khác về mặt pháp lý hoặc phải triển khai vì nghĩa vụ và trách nhiệm so với hội đồng .
3. Sự kiện pháp lý
Sự kiện pháp lý là những vấn đề, trường hợp, hiện tượng kỳ lạ xảy ra trong đời sống xã hội, tương thích với những điều kiện kèm theo Pháp luật dự kiến, do đó làm phát sinh, đổi khác hay chấm hết một quan hệ Pháp luật .
Có nhiều loại sự kiện pháp lý, địa thế căn cứ vào các tiêu chuẩn khác nhau người ta phân loại sự kiện pháp lý với các tên gọi khác nhau .
– Căn cứ vào hậu quả pháp lý của sự kiện pháp lý, chia thành 2 loại :
Sự kiện pháp lý đơn thuần : Là sự kiện chỉ duy nhất làm phát sinh, biến hóa hay chấm hết một quan hệ Pháp luật .
Ví dụ : Người lao động làm đơn xin nghỉ việc, cơ quan có quyết định hành động cho nghỉ đã làm chấm hết quan hệ lao động giũa 2 bên .
Sự kiện pháp lý phức tạp : Là sự kiện cùng lúc làm phát sinh, biến hóa hay chấm hết nhiều quan hệ Pháp luật .
Ví dụ : Sự kiện một người chết .
– Căn cứ vào ý chí chủ th, chia thành 2 loại :
Sự biến pháp lý : Là sự kiện pháp lý phát sinh không phụ thuộc vào vào ý chí của chủ thể làm phát sinh, đổi khác hay chấm hết một quan hệ Pháp luật .
Ví dụ : Hỏa hoạn, việc sinh hay chết của một người .
Hành vi pháp lý : Là cách xử sự của chủ thể ( làm hoặc không làm ) làm phát sinh, biến hóa hoặc chấm hết một quan hệ Pháp luật .
Ví dụ : Việc kết hôn, mua và bán .
TÓM LƯỢC
- Quan hệ Pháp luật là hình thức pháp lý của quan hệ xã hội xuất hiện dưới sự tác động của quy phạm Pháp luật.
- Thành phần quan hệ Pháp luật, bao gồm: Chủ thể của quan hệ Pháp luật, khách thể của quan hệ Pháp luật và nội dung của quan hệ Pháp luật.
- Năng lực chủ thể gồm Năng lực Pháp luật và Năng lực hành vi.
- Năng lực Pháp luật: là khả năng của chủ thể được Nhà nước thừa nhận, có thể thực hiện các quyền và nghĩa vụ pháp lý do Nhà nước quy định khi tham gia vào các quan hệ Pháp luật.
- Năng lực hành vi: là khả năng xử sự có ý thức của chủ thể, bằng hành vi của mình tạo ra quyền và nghĩa vụ pháp lý được Nhà nước thừa nhận khi chủ thể tham gia vào các quan hệ Pháp luật.
- Pháp nhân là tổ chức được luật pháp công nhận có những quyền và nghĩa vụ như con người cụ thể khi tổ chức đó hội đủ những điều kiện luật định.
- Sự kiện pháp lý là những sự việc, tình huống, hiện tượng xảy ra trong đời sống xã hội, phù hợp với những điều kiện Pháp luật dự kiến, do đó làm phát sinh, thay đổi hay chấm dứt một quan hệ Pháp luật.
Tài liệu cùng môn học
Chia sẻ bài viết :
