Bộ luật Dân sự 2015, Luật số 91/2015/QH13 mới nhất 2022

QUỐC HỘI ——– Luật số : 91/2015 / QH13

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc —————   Bạn đang đọc: Bộ luật Dân sự 2015, Luật số 91/2015/QH13 mới nhất 2022

BỘ LUẬT

DÂN SỰ

Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

Quốc hội ban hành Bộ luật dân sự.

PHẦN THỨ NHẤT
QUY ĐỊNH CHUNG

Chương I
NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG

Điều 1. Phạm vi điều chỉnh
Bộ luật này quy định địa vị pháp lý, chuẩn mực pháp lý về cách ứng xử của cá nhân, pháp nhân; quyền, nghĩa vụ về nhân thân và tài sản của cá nhân, pháp nhân trong các quan hệ được hình thành trên cơ sở bình đẳng, tự do ý chí, độc lập về tài sản và tự chịu trách nhiệm (sau đây gọi chung là quan hệ dân sự).

Điều 2. Công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền dân sự

1. Ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, những quyền dân sự được công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo vệ theo Hiến pháp và pháp luật .2. Quyền dân sự chỉ hoàn toàn có thể bị hạn chế theo pháp luật của luật trong trường hợp thiết yếu vì nguyên do quốc phòng, bảo mật an ninh vương quốc, trật tự, bảo đảm an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe thể chất của hội đồng .

Điều 3. Các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự

1. Mọi cá thể, pháp nhân đều bình đẳng, không được lấy bất kể nguyên do nào để phân biệt đối xử ; được pháp luật bảo lãnh như nhau về những quyền nhân thân và gia tài .2. Cá nhân, pháp nhân xác lập, triển khai, chấm hết quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của mình trên cơ sở tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận hợp tác. Mọi cam kết, thỏa thuận hợp tác không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội có hiệu lực hiện hành thực thi so với những bên và phải được chủ thể khác tôn trọng .3. Cá nhân, pháp nhân phải xác lập, triển khai, chấm hết quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của mình một cách thiện chí, trung thực .4. Việc xác lập, thực thi, chấm hết quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự không được xâm phạm đến quyền lợi vương quốc, dân tộc bản địa, quyền lợi công cộng, quyền và quyền lợi hợp pháp của người khác .5. Cá nhân, pháp nhân phải tự chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về việc không triển khai hoặc triển khai không đúng nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự .

Điều 4. Áp dụng Bộ luật dân sự

1. Bộ luật này là luật chung kiểm soát và điều chỉnh những quan hệ dân sự .2. Luật khác có tương quan kiểm soát và điều chỉnh quan hệ dân sự trong những nghành đơn cử không được trái với những nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự lao lý tại Điều 3 của Bộ luật này .3. Trường hợp luật khác có tương quan không lao lý hoặc có lao lý nhưng vi phạm khoản 2 Điều này thì lao lý của Bộ luật này được vận dụng .4. Trường hợp có sự khác nhau giữa pháp luật của Bộ luật này và điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên về cùng một yếu tố thì vận dụng lao lý của điều ước quốc tế .

Điều 5. Áp dụng tập quán

1. Tập quán là quy tắc xử sự có nội dung rõ ràng để xác lập quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cá thể, pháp nhân trong quan hệ dân sự đơn cử, được hình thành và lặp đi lặp lại nhiều lần trong một thời hạn dài, được thừa nhận và vận dụng thoáng đãng trong một vùng, miền, dân tộc bản địa, hội đồng dân cư hoặc trong một nghành nghề dịch vụ dân sự .2. Trường hợp những bên không có thoả thuận và pháp luật không lao lý thì hoàn toàn có thể vận dụng tập quán nhưng tập quán vận dụng không được trái với những nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự lao lý tại Điều 3 của Bộ luật này .

Điều 6. Áp dụng tương tự pháp luật

1. Trường hợp phát sinh quan hệ thuộc khoanh vùng phạm vi kiểm soát và điều chỉnh của pháp luật dân sự mà những bên không có thoả thuận, pháp luật không có lao lý và không có tập quán được vận dụng thì vận dụng lao lý của pháp luật kiểm soát và điều chỉnh quan hệ dân sự tương tự như .2. Trường hợp không hề vận dụng tựa như pháp luật theo lao lý tại khoản 1 Điều này thì vận dụng những nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự lao lý tại Điều 3 của Bộ luật này, án lệ, lẽ công minh .

Điều 7. Chính sách của Nhà nước đối với quan hệ dân sự

1. Việc xác lập, triển khai, chấm hết quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự phải bảo vệ giữ gìn truyền thống dân tộc bản địa, tôn trọng và phát huy phong tục, tập quán, truyền thống lịch sử tốt đẹp, tình đoàn kết, tương thân, tương ái, mỗi người vì hội đồng, hội đồng vì mỗi người và những giá trị đạo đức cao đẹp của những dân tộc bản địa cùng sinh sống trên quốc gia Nước Ta .2. Trong quan hệ dân sự, việc hoà giải giữa những bên tương thích với lao lý của pháp luật được khuyến khích .

Chương II
XÁC LẬP, THỰC HIỆN VÀ BẢO VỆ QUYỀN DÂN SỰ

Điều 8. Căn cứ xác lập quyền dân sự
Quyền dân sự được xác lập từ các căn cứ sau đây:

1. Hợp đồng ;2. Hành vi pháp lý đơn phương ;3. Quyết định của Tòa án, cơ quan có thẩm quyền khác theo lao lý của luật ;4. Kết quả của lao động, sản xuất, kinh doanh thương mại ; hiệu quả của hoạt động giải trí phát minh sáng tạo ra đối tượng người dùng quyền sở hữu trí tuệ ;5. Chiếm hữu tài sản ;6. Sử dụng gia tài, được lợi về gia tài không có địa thế căn cứ pháp luật ;7. Bị thiệt hại do hành vi trái pháp luật ;8. Thực hiện việc làm không có uỷ quyền ;9. Căn cứ khác do pháp luật pháp luật .

Điều 9. Thực hiện quyền dân sự

1. Cá nhân, pháp nhân triển khai quyền dân sự theo ý chí của mình, không được trái với pháp luật tại Điều 3 và Điều 10 của Bộ luật này .2. Việc cá thể, pháp nhân không thực thi quyền dân sự của mình không phải là địa thế căn cứ làm chấm hết quyền, trừ trường hợp luật có pháp luật khác .

Điều 10. Giới hạn việc thực hiện quyền dân sự

1. Cá nhân, pháp nhân không được lạm dụng quyền dân sự của mình gây thiệt hại cho người khác, để vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm của mình hoặc thực thi mục tiêu khác trái pháp luật .2. Trường hợp cá thể, pháp nhân không tuân thủ pháp luật tại khoản 1 Điều này thì Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền khác địa thế căn cứ vào đặc thù, hậu quả của hành vi vi phạm mà hoàn toàn có thể không bảo vệ một phần hoặc hàng loạt quyền của họ, buộc bồi thường nếu gây thiệt hại và hoàn toàn có thể vận dụng chế tài khác do luật lao lý .

Điều 11. Các phương thức bảo vệ quyền dân sự
Khi quyền dân sự của cá nhân, pháp nhân bị xâm phạm thì chủ thể đó có quyền tự bảo vệ theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan hoặc yêu cầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền:

1. Công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo vệ quyền dân sự của mình ;2. Buộc chấm hết hành vi xâm phạm ;3. Buộc xin lỗi, cải chính công khai minh bạch ;4. Buộc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm ;5. Buộc bồi thường thiệt hại ;6. Hủy quyết định hành động riêng biệt trái pháp luật của cơ quan, tổ chức triển khai, người có thẩm quyền ;7. Yêu cầu khác theo pháp luật của luật .

Điều 12. Tự bảo vệ quyền dân sự
Việc tự bảo vệ quyền dân sự phải phù hợp với tính chất, mức độ xâm phạm đến quyền dân sự đó và không được trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự quy định tại Điều 3 của Bộ luật này.

Điều 13. Bồi thường thiệt hại
Cá nhân, pháp nhân có quyền dân sự bị xâm phạm được bồi thường toàn bộ thiệt hại, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

Điều 14. Bảo vệ quyền dân sự thông qua cơ quan có thẩm quyền

1. Tòa án, cơ quan có thẩm quyền khác có trách nhiệm tôn trọng, bảo vệ quyền dân sự của cá nhân, pháp nhân.
Trường hợp quyền dân sự bị xâm phạm hoặc có tranh chấp thì việc bảo vệ quyền được thực hiện theo pháp luật tố tụng tại Tòa án hoặc trọng tài.
Việc bảo vệ quyền dân sự theo thủ tục hành chính được thực hiện trong trường hợp luật quy định. Quyết định giải quyết vụ việc theo thủ tục hành chính có thể được xem xét lại tại Tòa án.

2. Tòa án không được khước từ xử lý vụ, việc dân sự vì nguyên do chưa có điều luật để vận dụng ; trong trường hợp này, lao lý tại Điều 5 và Điều 6 của Bộ luật này được vận dụng .

Điều 15. Hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền
Khi giải quyết yêu cầu bảo vệ quyền dân sự, Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền khác có quyền hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền.
Trường hợp quyết định cá biệt bị hủy thì quyền dân sự bị xâm phạm được khôi phục và có thể được bảo vệ bằng các phương thức quy định tại Điều 11 của Bộ luật này.

Chương III
CÁ NHÂN

Mục 1. NĂNG LỰC PHÁP LUẬT DÂN SỰ, NĂNG LỰC HÀNH VI DÂN SỰ CỦA CÁ NHÂN

Điều 16. Năng lực pháp luật dân sự của cá nhân

1. Năng lực pháp luật dân sự của cá thể là năng lực của cá thể có quyền dân sự và nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự .2. Mọi cá thể đều có năng lượng pháp luật dân sự như nhau .3. Năng lực pháp luật dân sự của cá thể có từ khi người đó sinh ra và chấm hết khi người đó chết .

Điều 17. Nội dung năng lực pháp luật dân sự của cá nhân

1. Quyền nhân thân không gắn với gia tài và quyền nhân thân gắn với gia tài .2. Quyền sở hữu, quyền thừa kế và quyền khác so với gia tài .3. Quyền tham gia quan hệ dân sự và có nghĩa vụ và trách nhiệm phát sinh từ quan hệ đó .

Điều 18. Không hạn chế năng lực pháp luật dân sự của cá nhân
Năng lực pháp luật dân sự của cá nhân không bị hạn chế, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

Điều 19. Năng lực hành vi dân sự của cá nhân
Năng lực hành vi dân sự của cá nhân là khả năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự.

Điều 20. Người thành niên

1. Người thành niên là người từ đủ mười tám tuổi trở lên .2. Người thành niên có năng lượng hành vi dân sự vừa đủ, trừ trường hợp pháp luật tại những điều 22, 23 và 24 của Bộ luật này .

Điều 21. Người chưa thành niên

1. Người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi .2. Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi do người đại diện thay mặt theo pháp luật của người đó xác lập, thực thi .3. Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự phải được người đại diện thay mặt theo pháp luật chấp thuận đồng ý, trừ thanh toán giao dịch dân sự Giao hàng nhu yếu hoạt động và sinh hoạt hàng ngày tương thích với lứa tuổi .4. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi tự mình xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự, trừ thanh toán giao dịch dân sự tương quan đến bất động sản, động sản phải ĐK và thanh toán giao dịch dân sự khác theo pháp luật của luật phải được người đại diện thay mặt theo pháp luật đồng ý chấp thuận .

Điều 22. Mất năng lực hành vi dân sự

1. Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.
Khi không còn căn cứ tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự thì theo yêu cầu của chính người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định huỷ bỏ quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.

2. Giao dịch dân sự của người mất năng lượng hành vi dân sự phải do người đại diện thay mặt theo pháp luật xác lập, thực thi .

Điều 23. Người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi

1. Người thành niên do thực trạng sức khỏe thể chất hoặc niềm tin mà không đủ năng lực nhận thức, làm chủ hành vi nhưng chưa đến mức mất năng lượng hành vi dân sự thì theo nhu yếu của người này, người có quyền, quyền lợi tương quan hoặc của cơ quan, tổ chức triển khai hữu quan, trên cơ sở Tóm lại giám định pháp y tinh thần, Tòa án ra quyết định hành động công bố người này là người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi và chỉ định người giám hộ, xác lập quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của người giám hộ .2. Khi không còn địa thế căn cứ công bố một người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi thì theo nhu yếu của chính người đó hoặc của người có quyền, quyền lợi tương quan hoặc của cơ quan, tổ chức triển khai hữu quan, Tòa án ra quyết định hành động huỷ bỏ quyết định hành động công bố người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi .

Điều 24. Hạn chế năng lực hành vi dân sự

1. Người nghiện ma túy, nghiện các chất kích thích khác dẫn đến phá tán tài sản của gia đình thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án có thể ra quyết định tuyên bố người này là người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.
Tòa án quyết định người đại diện theo pháp luật của người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự và phạm vi đại diện.

2. Việc xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự tương quan đến gia tài của người bị Tòa án công bố hạn chế năng lượng hành vi dân sự phải có sự đồng ý chấp thuận của người đại diện thay mặt theo pháp luật, trừ thanh toán giao dịch nhằm mục đích ship hàng nhu yếu hoạt động và sinh hoạt hàng ngày hoặc luật tương quan có lao lý khác .3. Khi không còn địa thế căn cứ công bố một người bị hạn chế năng lượng hành vi dân sự thì theo nhu yếu của chính người đó hoặc của người có quyền, quyền lợi tương quan hoặc của cơ quan, tổ chức triển khai hữu quan, Tòa án ra quyết định hành động huỷ bỏ quyết định hành động công bố hạn chế năng lượng hành vi dân sự .

Mục 2. QUYỀN NHÂN THÂN

Điều 25. Quyền nhân thân

1. Quyền nhân thân được pháp luật trong Bộ luật này là quyền dân sự gắn liền với mỗi cá thể, không hề chuyển giao cho người khác, trừ trường hợp luật khác có tương quan pháp luật khác .

2. Việc xác lập, thực hiện quan hệ dân sự liên quan đến quyền nhân thân của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi phải được người đại diện theo pháp luật của người này đồng ý theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan hoặc theo quyết định của Tòa án.
Việc xác lập, thực hiện quan hệ dân sự liên quan đến quyền nhân thân của người bị tuyên bố mất tích, người đã chết phải được sự đồng ý của vợ, chồng hoặc con thành niên của người đó; trường hợp không có những người này thì phải được sự đồng ý của cha, mẹ của người bị tuyên bố mất tích, người đã chết, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

Điều 26. Quyền có họ, tên

1. Cá nhân có quyền có họ, tên ( gồm có cả chữ đệm, nếu có ). Họ, tên của một người được xác lập theo họ, tên khai sinh của người đó .

2. Họ của cá nhân được xác định là họ của cha đẻ hoặc họ của mẹ đẻ theo thỏa thuận của cha mẹ; nếu không có thỏa thuận thì họ của con được xác định theo tập quán. Trường hợp chưa xác định được cha đẻ thì họ của con được xác định theo họ của mẹ đẻ.
Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi, chưa xác định được cha đẻ, mẹ đẻ và được nhận làm con nuôi thì họ của trẻ em được xác định theo họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo thỏa thuận của cha mẹ nuôi. Trường hợp chỉ có cha nuôi hoặc mẹ nuôi thì họ của trẻ em được xác định theo họ của người đó.
Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi, chưa xác định được cha đẻ, mẹ đẻ và chưa được nhận làm con nuôi thì họ của trẻ em được xác định theo đề nghị của người đứng đầu cơ sở nuôi dưỡng trẻ em đó hoặc theo đề nghị của người có yêu cầu đăng ký khai sinh cho trẻ em, nếu trẻ em đang được người đó tạm thời nuôi dưỡng.
Cha đẻ, mẹ đẻ được quy định trong Bộ luật này là cha, mẹ được xác định dựa trên sự kiện sinh đẻ; người nhờ mang thai hộ với người được sinh ra từ việc mang thai hộ theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình.

3. Việc đặt tên bị hạn chế trong trường hợp xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác hoặc trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự quy định tại Điều 3 của Bộ luật này.
Tên của công dân Việt Nam phải bằng tiếng Việt hoặc tiếng dân tộc khác của Việt Nam; không đặt tên bằng số, bằng một ký tự mà không phải là chữ.

4. Cá nhân xác lập, triển khai quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự theo họ, tên của mình .5. Việc sử dụng bí danh, bút danh không được gây thiệt hại đến quyền, quyền lợi hợp pháp của người khác .

Điều 27. Quyền thay đổi họ

1. Cá nhân có quyền nhu yếu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc biến hóa họ trong trường hợp sau đây :a ) Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại ;b ) Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo nhu yếu của cha nuôi, mẹ nuôi ;c ) Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ nhu yếu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ ;d ) Thay đổi họ cho con theo nhu yếu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác lập cha, mẹ cho con ;đ ) Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình ;e ) Thay đổi họ theo họ của vợ, họ của chồng trong quan hệ hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình có yếu tố quốc tế để tương thích với pháp luật của nước mà vợ, chồng người quốc tế là công dân hoặc lấy lại họ trước khi biến hóa ;g ) Thay đổi họ của con khi cha, mẹ biến hóa họ ;h ) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch lao lý .2. Việc đổi khác họ cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự chấp thuận đồng ý của người đó .3. Việc đổi khác họ của cá thể không làm biến hóa, chấm hết quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự được xác lập theo họ cũ .

Điều 28. Quyền thay đổi tên

1. Cá nhân có quyền nhu yếu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc biến hóa tên trong trường hợp sau đây :a ) Theo nhu yếu của người có tên mà việc sử dụng tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng tác động đến tình cảm mái ấm gia đình, đến danh dự, quyền, quyền lợi hợp pháp của người đó ;b ) Theo nhu yếu của cha nuôi, mẹ nuôi về việc biến hóa tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ nhu yếu lấy lại tên mà cha đẻ, mẹ đẻ đã đặt ;c ) Theo nhu yếu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác lập cha, mẹ cho con ;d ) Thay đổi tên của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình ;đ ) Thay đổi tên của vợ, chồng trong quan hệ hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình có yếu tố quốc tế để tương thích với pháp luật của nước mà vợ, chồng người quốc tế là công dân hoặc lấy lại tên trước khi biến hóa ;e ) Thay đổi tên của người đã xác lập lại giới tính, người đã quy đổi giới tính ;g ) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch lao lý .2. Việc đổi khác tên cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý chấp thuận của người đó .3. Việc đổi khác tên của cá thể không làm đổi khác, chấm hết quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự được xác lập theo tên cũ .

Điều 29. Quyền xác định, xác định lại dân tộc

1. Cá nhân có quyền xác lập, xác lập lại dân tộc bản địa của mình .

2. Cá nhân khi sinh ra được xác định dân tộc theo dân tộc của cha đẻ, mẹ đẻ. Trường hợp cha đẻ, mẹ đẻ thuộc hai dân tộc khác nhau thì dân tộc của con được xác định theo dân tộc của cha đẻ hoặc mẹ đẻ theo thoả thuận của cha đẻ, mẹ đẻ; trường hợp không có thỏa thuận thì dân tộc của con được xác định theo tập quán; trường hợp tập quán khác nhau thì dân tộc của con được xác định theo tập quán của dân tộc ít người hơn.
Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi, chưa xác định được cha đẻ, mẹ đẻ và được nhận làm con nuôi thì được xác định dân tộc theo dân tộc của cha nuôi hoặc mẹ nuôi theo thỏa thuận của cha mẹ nuôi. Trường hợp chỉ có cha nuôi hoặc mẹ nuôi thì dân tộc của trẻ em được xác định theo dân tộc của người đó.
Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi, chưa xác định được cha đẻ, mẹ đẻ và chưa được nhận làm con nuôi thì được xác định dân tộc theo đề nghị của người đứng đầu cơ sở nuôi dưỡng trẻ em đó hoặc theo đề nghị của người đang tạm thời nuôi dưỡng trẻ em vào thời điểm đăng ký khai sinh cho trẻ em.

3. Cá nhân có quyền nhu yếu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác lập lại dân tộc bản địa trong trường hợp sau đây :a ) Xác định lại theo dân tộc bản địa của cha đẻ hoặc mẹ đẻ trong trường hợp cha đẻ, mẹ đẻ thuộc hai dân tộc bản địa khác nhau ;b ) Xác định lại theo dân tộc bản địa của cha đẻ hoặc mẹ đẻ trong trường hợp con nuôi đã xác lập được cha đẻ, mẹ đẻ của mình .4. Việc xác lập lại dân tộc bản địa cho người từ đủ mười lăm tuổi đến dưới mười tám tuổi phải được sự chấp thuận đồng ý của người đó .5. Cấm tận dụng việc xác lập lại dân tộc bản địa nhằm mục đích mục tiêu trục lợi hoặc gây chia rẽ, phương hại đến sự đoàn kết của những dân tộc bản địa Nước Ta .

Điều 30. Quyền được khai sinh, khai tử

1. Cá nhân từ khi sinh ra có quyền được khai sinh .2. Cá nhân chết phải được khai tử .3. Trẻ em sinh ra mà sống được từ hai mươi bốn giờ trở lên mới chết thì phải được khai sinh và khai tử ; nếu sinh ra mà sống dưới hai mươi bốn giờ thì không phải khai sinh và khai tử, trừ trường hợp cha đẻ, mẹ đẻ có nhu yếu .4. Việc khai sinh, khai tử do pháp luật về hộ tịch pháp luật .

Điều 31. Quyền đối với quốc tịch

1. Cá nhân có quyền có quốc tịch .2. Việc xác lập, đổi khác, nhập, thôi, trở lại quốc tịch Nước Ta do Luật quốc tịch Nước Ta pháp luật .3. Quyền của người không quốc tịch cư trú, sinh sống trên chủ quyền lãnh thổ Nước Ta được bảo vệ theo luật .

Điều 32. Quyền của cá nhân đối với hình ảnh

1. Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình.
Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.
Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

2. Việc sử dụng hình ảnh trong trường hợp sau đây không cần có sự chấp thuận đồng ý của người có hình ảnh hoặc người đại diện thay mặt theo pháp luật của họ :a ) Hình ảnh được sử dụng vì quyền lợi vương quốc, dân tộc bản địa, quyền lợi công cộng ;b ) Hình ảnh được sử dụng từ những hoạt động giải trí công cộng, gồm có hội nghị, hội thảo chiến lược, hoạt động giải trí tranh tài thể thao, màn biểu diễn nghệ thuật và thẩm mỹ và hoạt động giải trí công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh .3. Việc sử dụng hình ảnh mà vi phạm lao lý tại Điều này thì người có hình ảnh có quyền nhu yếu Tòa án ra quyết định hành động buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức triển khai, cá thể có tương quan phải tịch thu, tiêu hủy, chấm hết việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và vận dụng những giải pháp giải quyết và xử lý khác theo pháp luật của pháp luật .

Điều 33. Quyền sống, quyền được bảo đảm an toàn về tính mạng, sức khỏe, thân thể

1. Cá nhân có quyền sống, quyền bất khả xâm phạm về tính mạng con người, thân thể, quyền được pháp luật bảo lãnh về sức khỏe thể chất. Không ai bị tước đoạt tính mạng con người trái luật .2. Khi phát hiện người bị tai nạn đáng tiếc, bệnh tật mà tính mạng con người bị rình rập đe dọa thì người phát hiện có nghĩa vụ và trách nhiệm hoặc nhu yếu cá thể, cơ quan, tổ chức triển khai khác có điều kiện kèm theo thiết yếu đưa ngay đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nơi gần nhất ; cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có nghĩa vụ và trách nhiệm thực thi việc khám bệnh, chữa bệnh theo lao lý của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh .

3. Việc gây mê, mổ, cắt bỏ, cấy ghép mô, bộ phận cơ thể người; thực hiện kỹ thuật, phương pháp khám, chữa bệnh mới trên cơ thể người; thử nghiệm y học, dược học, khoa học hay bất cứ hình thức thử nghiệm nào khác trên cơ thể người phải được sự đồng ý của người đó và phải được tổ chức có thẩm quyền thực hiện.
Trường hợp người được thử nghiệm là người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc là bệnh nhân bất tỉnh thì phải được cha, mẹ, vợ, chồng, con thành niên hoặc người giám hộ của người đó đồng ý; trường hợp có nguy cơ đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân mà không chờ được ý kiến của những người nêu trên thì phải có quyết định của người có thẩm quyền của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

4. Việc khám nghiệm tử thi được thực thi khi thuộc một trong những trường hợp sau đây :a ) Có sự đồng ý chấp thuận của người đó trước khi chết ;b ) Có sự chấp thuận đồng ý của cha, mẹ, vợ, chồng, con thành niên hoặc người giám hộ nếu không có quan điểm của người đó trước khi chết ;c ) Theo quyết định hành động của người đứng đầu cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong trường hợp luật pháp luật .

Điều 34. Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín

1. Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá thể là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ .

2. Cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án bác bỏ thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình.
Việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín có thể được thực hiện sau khi cá nhân chết theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc con thành niên; trường hợp không có những người này thì theo yêu cầu của cha, mẹ của người đã chết, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.

3. tin tức ảnh hưởng tác động xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá thể được đăng tải trên phương tiện thông tin đại chúng nào thì phải được gỡ bỏ, cải chính bằng chính phương tiện thông tin đại chúng đó. Nếu thông tin này được cơ quan, tổ chức triển khai, cá thể cất giữ thì phải được hủy bỏ .4. Trường hợp không xác lập được người đã đưa tin ảnh hưởng tác động xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình thì người bị đưa tin có quyền nhu yếu Tòa án công bố thông tin đó là không đúng .5. Cá nhân bị thông tin làm tác động ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín thì ngoài quyền nhu yếu bác bỏ thông tin đó còn có quyền nhu yếu người đưa ra thông tin xin lỗi, cải chính công khai minh bạch và bồi thường thiệt hại .

Điều 35. Quyền hiến, nhận mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác

1. Cá nhân có quyền hiến mô, bộ phận khung hình của mình khi còn sống hoặc hiến mô, bộ phận khung hình, hiến xác của mình sau khi chết vì mục tiêu chữa bệnh cho người khác hoặc điều tra và nghiên cứu y học, dược học và những điều tra và nghiên cứu khoa học khác .2. Cá nhân có quyền nhận mô, bộ phận khung hình của người khác để chữa bệnh cho mình. Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, pháp nhân có thẩm quyền về nghiên cứu và điều tra khoa học có quyền nhận bộ phận khung hình người, lấy xác để chữa bệnh, thử nghiệm y học, dược học và những nghiên cứu và điều tra khoa học khác .3. Việc hiến, lấy mô, bộ phận khung hình người, hiến, lấy xác phải tuân thủ theo những điều kiện kèm theo và được triển khai theo lao lý của Bộ luật này, Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận khung hình người và hiến, lấy xác và luật khác có tương quan .

Điều 36. Quyền xác định lại giới tính

1. Cá nhân có quyền xác định lại giới tính.
Việc xác định lại giới tính của một người được thực hiện trong trường hợp giới tính của người đó bị khuyết tật bẩm sinh hoặc chưa định hình chính xác mà cần có sự can thiệp của y học nhằm xác định rõ giới tính.

2. Việc xác lập lại giới tính được triển khai theo pháp luật của pháp luật .3. Cá nhân đã thực thi việc xác lập lại giới tính có quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm ĐK biến hóa hộ tịch theo lao lý của pháp luật về hộ tịch ; có quyền nhân thân tương thích với giới tính đã được xác lập lại theo pháp luật của Bộ luật này và luật khác có tương quan .

Điều 37. Chuyển đổi giới tính
Việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật. Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có quyền nhân thân phù hợp với giới tính đã được chuyển đổi theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan.

Điều 38. Quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình

1. Đời sống riêng tư, bí hiểm cá thể, bí hiểm mái ấm gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ .2. Việc tích lũy, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin tương quan đến đời sống riêng tư, bí hiểm cá thể phải được người đó chấp thuận đồng ý, việc tích lũy, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin tương quan đến bí hiểm mái ấm gia đình phải được những thành viên mái ấm gia đình chấp thuận đồng ý, trừ trường hợp luật có lao lý khác .

3. Thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của cá nhân được bảo đảm an toàn và bí mật.
Việc bóc mở, kiểm soát, thu giữ thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác chỉ được thực hiện trong trường hợp luật quy định.

4. Các bên trong hợp đồng không được bật mý thông tin về đời sống riêng tư, bí hiểm cá thể, bí hiểm mái ấm gia đình của nhau mà mình đã biết được trong quy trình xác lập, thực thi hợp đồng, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

Điều 39. Quyền nhân thân trong hôn nhân và gia đình

1. Cá nhân có quyền kết hôn, ly hôn, quyền bình đẳng của vợ chồng, quyền xác định cha, mẹ, con, quyền được nhận làm con nuôi, quyền nuôi con nuôi và các quyền nhân thân khác trong quan hệ hôn nhân, quan hệ cha mẹ và con và quan hệ giữa các thành viên gia đình.
Con sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha, mẹ đều có quyền và nghĩa vụ như nhau đối với cha, mẹ của mình.

2. Cá nhân thực thi quyền nhân thân trong hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình theo lao lý của Bộ luật này, Luật hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình và luật khác có tương quan .

Mục 3. NƠI CƯ TRÚ

Điều 40. Nơi cư trú của cá nhân

1. Nơi cư trú của cá thể là nơi người đó liên tục sinh sống .2. Trường hợp không xác lập được nơi cư trú của cá thể theo pháp luật tại khoản 1 Điều này thì nơi cư trú của cá thể là nơi người đó đang sinh sống .3. Trường hợp một bên trong quan hệ dân sự đổi khác nơi cư trú gắn với việc triển khai quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm thì phải thông tin cho bên kia biết về nơi cư trú mới .

Điều 41. Nơi cư trú của người chưa thành niên

1. Nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha, mẹ ; nếu cha, mẹ có nơi cư trú khác nhau thì nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha hoặc mẹ mà người chưa thành niên tiếp tục chung sống .2. Người chưa thành niên hoàn toàn có thể có nơi cư trú khác với nơi cư trú của cha, mẹ nếu được cha, mẹ đồng ý chấp thuận hoặc pháp luật có lao lý .

Điều 42. Nơi cư trú của người được giám hộ

1. Nơi cư trú của người được giám hộ là nơi cư trú của người giám hộ .2. Người được giám hộ hoàn toàn có thể có nơi cư trú khác với nơi cư trú của người giám hộ nếu được người giám hộ chấp thuận đồng ý hoặc pháp luật có lao lý .

Điều 43. Nơi cư trú của vợ, chồng

1. Nơi cư trú của vợ, chồng là nơi vợ, chồng liên tục chung sống .2. Vợ, chồng hoàn toàn có thể có nơi cư trú khác nhau nếu có thoả thuận .

Điều 44. Nơi cư trú của quân nhân

1. Nơi cư trú của quân nhân đang thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược là nơi đơn vị chức năng của quân nhân đó đóng quân .2. Nơi cư trú của sĩ quan quân đội, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng là nơi đơn vị chức năng của người đó đóng quân, trừ trường hợp họ có nơi cư trú theo pháp luật tại khoản 1 Ðiều 40 của Bộ luật này .

Điều 45. Nơi cư trú của người làm nghề lưu động
Nơi cư trú của người làm nghề lưu động trên tàu, thuyền, phương tiện hành nghề lưu động khác là nơi đăng ký tàu, thuyền, phương tiện đó, trừ trường hợp họ có nơi cư trú theo quy định tại khoản 1 Ðiều 40 của Bộ luật này.

Mục 4. GIÁM HỘ

Điều 46. Giám hộ

1. Giám hộ là việc cá thể, pháp nhân được luật pháp luật, được Ủy ban nhân dân cấp xã cử, được Tòa án chỉ định hoặc được pháp luật tại khoản 2 Điều 48 của Bộ luật này ( sau đây gọi chung là người giám hộ ) để triển khai việc chăm nom, bảo vệ quyền, quyền lợi hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng lượng hành vi dân sự, người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi ( sau đây gọi chung là người được giám hộ ) .2. Trường hợp giám hộ cho người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi thì phải được sự đồng ý chấp thuận của người đó nếu họ có năng lượng biểu lộ ý chí của mình tại thời gian nhu yếu .

3. Việc giám hộ phải được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về hộ tịch.
Người giám hộ đương nhiên mà không đăng ký việc giám hộ thì vẫn phải thực hiện nghĩa vụ của người giám hộ.

Điều 47. Người được giám hộ

1. Người được giám hộ gồm có :a ) Người chưa thành niên không còn cha, mẹ hoặc không xác lập được cha, mẹ ;b ) Người chưa thành niên có cha, mẹ nhưng cha, mẹ đều mất năng lượng hành vi dân sự ; cha, mẹ đều có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi ; cha, mẹ đều bị hạn chế năng lượng hành vi dân sự ; cha, mẹ đều bị Tòa án công bố hạn chế quyền so với con ; cha, mẹ đều không có điều kiện kèm theo chăm nom, giáo dục con và có nhu yếu người giám hộ ;c ) Người mất năng lượng hành vi dân sự ;d ) Người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi .2. Một người chỉ hoàn toàn có thể được một người giám hộ, trừ trường hợp cha, mẹ cùng giám hộ cho con hoặc ông, bà cùng giám hộ cho cháu .

Điều 48. Người giám hộ

1. Cá nhân, pháp nhân có đủ điều kiện kèm theo lao lý tại Bộ luật này được làm người giám hộ .2. Trường hợp người có năng lượng hành vi dân sự khá đầy đủ lựa chọn người giám hộ cho mình thì khi họ ở thực trạng cần được giám hộ, cá thể, pháp nhân được lựa chọn là người giám hộ nếu người này chấp thuận đồng ý. Việc lựa chọn người giám hộ phải được lập thành văn bản có công chứng hoặc xác nhận .3. Một cá thể, pháp nhân hoàn toàn có thể giám hộ cho nhiều người .

Điều 49. Điều kiện của cá nhân làm người giám hộ
Cá nhân có đủ các điều kiện sau đây có thể làm người giám hộ:

1. Có năng lượng hành vi dân sự không thiếu ;2. Có tư cách đạo đức tốt và những điều kiện kèm theo thiết yếu để triển khai quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của người giám hộ ;3. Không phải là người đang bị truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự hoặc người bị phán quyết nhưng chưa được xoá án tích về một trong những tội cố ý xâm phạm tính mạng con người, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, gia tài của người khác ;4. Không phải là người bị Tòa án công bố hạn chế quyền so với con chưa thành niên .

Điều 50. Điều kiện của pháp nhân làm người giám hộ
Pháp nhân có đủ các điều kiện sau đây có thể làm người giám hộ:

1. Có năng lượng pháp luật dân sự tương thích với việc giám hộ ;2. Có điều kiện kèm theo thiết yếu để triển khai quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của người giám hộ .

Điều 51. Giám sát việc giám hộ

1. Người thân thích của người được giám hộ thỏa thuận cử người giám sát việc giám hộ trong số những người thân thích hoặc chọn cá nhân, pháp nhân khác làm người giám sát việc giám hộ.
Việc cử, chọn người giám sát việc giám hộ phải được sự đồng ý của người đó.
Trường hợp giám sát việc giám hộ liên quan đến quản lý tài sản của người được giám hộ thì người giám sát phải đăng ký tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người được giám hộ.
Người thân thích của người được giám hộ là vợ, chồng, cha, mẹ, con của người được giám hộ; nếu không có ai trong số những người này thì người thân thích của người được giám hộ là ông, bà, anh ruột, chị ruột, em ruột của người được giám hộ; nếu cũng không có ai trong số những người này thì người thân thích của người được giám hộ là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người được giám hộ.

2. Trường hợp không có người thân thích của người được giám hộ hoặc những người thân thích không cử, chọn được người giám sát việc giám hộ theo pháp luật tại khoản 1 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người giám hộ cử cá thể hoặc pháp nhân giám sát việc giám hộ. Trường hợp có tranh chấp về việc cử, chọn người giám sát việc giám hộ thì Tòa án quyết định hành động .3. Người giám sát việc giám hộ phải là người có năng lượng hành vi dân sự khá đầy đủ nếu là cá thể, có năng lượng pháp luật dân sự tương thích với việc giám sát nếu là pháp nhân ; có điều kiện kèm theo thiết yếu để triển khai việc giám sát .4. Người giám sát việc giám hộ có quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm sau đây :a ) Theo dõi, kiểm tra người giám hộ trong việc thực thi giám hộ ;b ) Xem xét, có quan điểm kịp thời bằng văn bản về việc xác lập, triển khai thanh toán giao dịch dân sự lao lý tại Điều 59 của Bộ luật này ;c ) Yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giám hộ xem xét đổi khác hoặc chấm hết việc giám hộ, giám sát việc giám hộ .

Điều 52. Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên
Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 47 của Bộ luật này được xác định theo thứ tự sau đây:

1. Anh ruột là anh cả hoặc chị ruột là chị cả là người giám hộ ; nếu anh cả hoặc chị cả không có đủ điều kiện kèm theo làm người giám hộ thì anh ruột hoặc chị ruột tiếp theo là người giám hộ, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác anh ruột hoặc chị ruột khác làm người giám hộ ;2. Trường hợp không có người giám hộ pháp luật tại khoản 1 Điều này thì ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại là người giám hộ hoặc những người này thỏa thuận hợp tác cử một hoặc 1 số ít người trong số họ làm người giám hộ ;3. Trường hợp không có người giám hộ pháp luật tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột hoặc dì ruột là người giám hộ .

Điều 53. Người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự
Trường hợp không có người giám hộ theo quy định tại khoản 2 Điều 48 của Bộ luật này thì người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự được xác định như sau:

1. Trường hợp vợ là người mất năng lượng hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ ; nếu chồng là người mất năng lượng hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ ;2. Trường hợp cha và mẹ đều mất năng lượng hành vi dân sự hoặc một người mất năng lượng hành vi dân sự, còn người kia không có đủ điều kiện kèm theo làm người giám hộ thì người con cả là người giám hộ ; nếu người con cả không có đủ điều kiện kèm theo làm người giám hộ thì người con tiếp theo có đủ điều kiện kèm theo làm người giám hộ là người giám hộ ;3. Trường hợp người thành niên mất năng lượng hành vi dân sự chưa có vợ, chồng, con hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện kèm theo làm người giám hộ thì cha, mẹ là người giám hộ .

Điều 54. Cử, chỉ định người giám hộ

1. Trường hợp người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự không có người giám hộ đương nhiên theo quy định tại Điều 52 và Điều 53 của Bộ luật này thì Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người được giám hộ có trách nhiệm cử người giám hộ.
Trường hợp có tranh chấp giữa những người giám hộ quy định tại Điều 52 và Điều 53 của Bộ luật này về người giám hộ hoặc tranh chấp về việc cử người giám hộ thì Tòa án chỉ định người giám hộ.
Trường hợp cử, chỉ định người giám hộ cho người chưa thành niên từ đủ sáu tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của người này.

2. Việc cử người giám hộ phải được sự đồng ý chấp thuận của người được cử làm người giám hộ .3. Việc cử người giám hộ phải được lập thành văn bản, trong đó ghi rõ nguyên do cử người giám hộ, quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm đơn cử của người giám hộ, thực trạng gia tài của người được giám hộ .4. Trừ trường hợp vận dụng pháp luật tại khoản 2 Điều 48 của Bộ luật này, người giám hộ của người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi do Tòa án chỉ định trong số những người giám hộ pháp luật tại Điều 53 của Bộ luật này. Trường hợp không có người giám hộ theo pháp luật trên, Tòa án chỉ định người giám hộ hoặc ý kiến đề nghị một pháp nhân triển khai việc giám hộ .

Điều 55. Nghĩa vụ của người giám hộ đối với người được giám hộ chưa đủ mười lăm tuổi

1. Chăm sóc, giáo dục người được giám hộ .2. Đại diện cho người được giám hộ trong những thanh toán giao dịch dân sự, trừ trường hợp pháp luật pháp luật người chưa đủ mười lăm tuổi hoàn toàn có thể tự mình xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự .3. Quản lý tài sản của người được giám hộ .4. Bảo vệ quyền, quyền lợi hợp pháp của người được giám hộ .

Điều 56. Nghĩa vụ của người giám hộ đối với người được giám hộ từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi

1. Đại diện cho người được giám hộ trong những thanh toán giao dịch dân sự, trừ trường hợp pháp luật lao lý người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi hoàn toàn có thể tự mình xác lập, triển khai thanh toán giao dịch dân sự .2. Quản lý tài sản của người được giám hộ, trừ trường hợp pháp luật có lao lý khác .3. Bảo vệ quyền, quyền lợi hợp pháp của người được giám hộ .

Điều 57. Nghĩa vụ của người giám hộ đối với người được giám hộ mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi

1. Người giám hộ của người mất năng lượng hành vi dân sự có những nghĩa vụ và trách nhiệm sau đây :a ) Chăm sóc, bảo vệ việc điều trị bệnh cho người được giám hộ ;b ) Đại diện cho người được giám hộ trong những thanh toán giao dịch dân sự ;c ) Quản lý tài sản của người được giám hộ ;d ) Bảo vệ quyền, quyền lợi hợp pháp của người được giám hộ .2. Người giám hộ của người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi có nghĩa vụ và trách nhiệm theo quyết định hành động của Tòa án trong số những nghĩa vụ và trách nhiệm pháp luật tại khoản 1 Điều này .

Điều 58. Quyền của người giám hộ

1. Người giám hộ của người chưa thành niên, người mất năng lượng hành vi dân sự có những quyền sau đây :a ) Sử dụng gia tài của người được giám hộ để chăm nom, chi dùng cho những nhu yếu thiết yếu của người được giám hộ ;b ) Được giao dịch thanh toán những ngân sách hài hòa và hợp lý cho việc quản lý tài sản của người được giám hộ ;c ) Đại diện cho người được giám hộ trong việc xác lập, triển khai thanh toán giao dịch dân sự và thực thi những quyền khác theo lao lý của pháp luật nhằm mục đích bảo vệ quyền, quyền lợi hợp pháp của người được giám hộ .2. Người giám hộ của người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi có quyền theo quyết định hành động của Tòa án trong số những quyền pháp luật tại khoản 1 Điều này .

Điều 59. Quản lý tài sản của người được giám hộ

1. Người giám hộ của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự có trách nhiệm quản lý tài sản của người được giám hộ như tài sản của chính mình; được thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến tài sản của người được giám hộ vì lợi ích của người được giám hộ.
Việc bán, trao đổi, cho thuê, cho mượn, cho vay, cầm cố, thế chấp, đặt cọc và giao dịch dân sự khác đối với tài sản có giá trị lớn của người được giám hộ phải được sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ.
Người giám hộ không được đem tài sản của người được giám hộ tặng cho người khác. Các giao dịch dân sự giữa người giám hộ với người được giám hộ có liên quan đến tài sản của người được giám hộ đều vô hiệu, trừ trường hợp giao dịch được thực hiện vì lợi ích của người được giám hộ và có sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ.

2. Người giám hộ của người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi được quản lý tài sản của người được giám hộ theo quyết định hành động của Tòa án trong khoanh vùng phạm vi được lao lý tại khoản 1 Điều này .

Điều 60. Thay đổi người giám hộ

1. Người giám hộ được biến hóa trong trường hợp sau đây :a ) Người giám hộ không còn đủ những điều kiện kèm theo pháp luật tại Điều 49, Điều 50 của Bộ luật này ;b ) Người giám hộ là cá thể chết hoặc bị Tòa án công bố hạn chế năng lượng hành vi dân sự, có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi, mất năng lượng hành vi dân sự, mất tích ; pháp nhân làm giám hộ chấm hết sống sót ;c ) Người giám hộ vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ và trách nhiệm giám hộ ;d ) Người giám hộ đề xuất được biến hóa và có người khác nhận làm giám hộ .2. Trường hợp đổi khác người giám hộ đương nhiên thì những người được pháp luật tại Điều 52 và Điều 53 của Bộ luật này là người giám hộ đương nhiên ; nếu không có người giám hộ đương nhiên thì việc cử, chỉ định người giám hộ được triển khai theo pháp luật tại Điều 54 của Bộ luật này .3. Thủ tục đổi khác người giám hộ được triển khai theo lao lý của pháp luật về hộ tịch .

Điều 61. Chuyển giao giám hộ

1. Khi biến hóa người giám hộ thì trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày có người giám hộ mới, người đã triển khai việc giám hộ phải chuyển giao giám hộ cho người sửa chữa thay thế mình .2. Việc chuyển giao giám hộ phải được lập thành văn bản, trong đó ghi rõ nguyên do chuyển giao và thực trạng gia tài, yếu tố khác có tương quan của người được giám hộ tại thời gian chuyển giao. Cơ quan cử, chỉ định người giám hộ, người giám sát việc giám hộ tận mắt chứng kiến việc chuyển giao giám hộ .3. Trường hợp đổi khác người giám hộ lao lý tại khoản 1 Điều 60 của Bộ luật này thì cơ quan cử, chỉ định người giám hộ lập biên bản, ghi rõ thực trạng gia tài, yếu tố khác có tương quan của người được giám hộ, quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm phát sinh trong quy trình triển khai việc giám hộ để chuyển giao cho người giám hộ mới với sự tận mắt chứng kiến của người giám sát việc giám hộ .

Điều 62. Chấm dứt việc giám hộ

1. Việc giám hộ chấm hết trong trường hợp sau đây :a ) Người được giám hộ đã có năng lượng hành vi dân sự khá đầy đủ ;b ) Người được giám hộ chết ;c ) Cha, mẹ của người được giám hộ là người chưa thành niên đã có đủ điều kiện kèm theo để thực thi quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của mình ;d ) Người được giám hộ được nhận làm con nuôi .2. Thủ tục chấm hết việc giám hộ triển khai theo pháp luật của pháp luật về hộ tịch .

Điều 63. Hậu quả chấm dứt việc giám hộ

1. Trường hợp người được giám hộ đã có năng lượng hành vi dân sự khá đầy đủ thì trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày chấm hết việc giám hộ, người giám hộ thanh toán giao dịch gia tài với người được giám hộ, chuyển giao quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm phát sinh từ thanh toán giao dịch dân sự vì quyền lợi của người được giám hộ cho người được giám hộ .2. Trường hợp người được giám hộ chết thì trong thời hạn 03 tháng, kể từ ngày chấm hết việc giám hộ, người giám hộ giao dịch thanh toán gia tài với người thừa kế hoặc giao gia tài cho người quản trị di sản của người được giám hộ, chuyển giao quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm phát sinh từ thanh toán giao dịch dân sự vì quyền lợi của người được giám hộ cho người thừa kế của người được giám hộ ; nếu hết thời hạn đó mà chưa xác lập được người thừa kế thì người giám hộ liên tục quản lý tài sản của người được giám hộ cho đến khi gia tài được xử lý theo lao lý của pháp luật về thừa kế và thông tin cho Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người được giám hộ .3. Trường hợp chấm hết việc giám hộ lao lý tại điểm c và điểm d khoản 1 Điều 62 của Bộ luật này thì trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày chấm hết việc giám hộ, người giám hộ thanh toán giao dịch gia tài và chuyển giao quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm phát sinh từ thanh toán giao dịch dân sự vì quyền lợi của người được giám hộ cho cha, mẹ của người được giám hộ .4. Việc giao dịch thanh toán gia tài và chuyển giao quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm pháp luật tại Điều này được lập thành văn bản với sự giám sát của người giám sát việc giám hộ .

Mục 5. THÔNG BÁO TÌM KIẾM NGƯỜI VẮNG MẶT TẠI NƠI CƯ TRÚ, TUYÊN BỐ MẤT TÍCH, TUYÊN BỐ CHẾT

Điều 64. Yêu cầu thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú và quản lý tài sản của người đó
Khi một người biệt tích 06 tháng liền trở lên thì những người có quyền, lợi ích liên quan có quyền yêu cầu Tòa án thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự và có thể yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú quy định tại Điều 65 của Bộ luật này.

Điều 65. Quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú

1. Theo nhu yếu của người có quyền, quyền lợi tương quan, Tòa án giao gia tài của người vắng mặt tại nơi cư trú cho người sau đây quản trị :a ) Đối với gia tài đã được người vắng mặt uỷ quyền quản trị thì người được uỷ quyền liên tục quản trị ;b ) Đối với gia tài chung thì do chủ sở hữu chung còn lại quản trị ;c ) Đối với gia tài do vợ hoặc chồng đang quản trị thì vợ hoặc chồng liên tục quản trị ; nếu vợ hoặc chồng chết hoặc mất năng lượng hành vi dân sự, có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi, bị hạn chế năng lượng hành vi dân sự thì con thành niên hoặc cha, mẹ của người vắng mặt quản trị .2. Trường hợp không có những người được lao lý tại khoản 1 Điều này thì Tòa án chỉ định một người trong số những người thân thích của người vắng mặt tại nơi cư trú quản lý tài sản ; nếu không có người thân thích thì Tòa án chỉ định người khác quản lý tài sản .

Điều 66. Nghĩa vụ của người quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú

1. Giữ gìn, dữ gìn và bảo vệ gia tài của người vắng mặt như gia tài của chính mình .2. Bán ngay gia tài là hoa màu, mẫu sản phẩm khác có rủi ro tiềm ẩn bị hư hỏng .3. Thực hiện nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng, giao dịch thanh toán nợ đến hạn, nghĩa vụ và trách nhiệm kinh tế tài chính khác của người vắng mặt phẳng gia tài của người đó theo quyết định hành động của Tòa án .4. Giao lại gia tài cho người vắng mặt khi người này quay trở lại và phải thông tin cho Tòa án biết ; nếu có lỗi trong việc quản lý tài sản mà gây thiệt hại thì phải bồi thường .

Điều 67. Quyền của người quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú

1. Quản lý tài sản của người vắng mặt .2. Trích một phần gia tài của người vắng mặt để thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng, nghĩa vụ và trách nhiệm thanh toán giao dịch nợ đến hạn, nghĩa vụ và trách nhiệm kinh tế tài chính khác của người vắng mặt .3. Được giao dịch thanh toán những ngân sách thiết yếu trong việc quản lý tài sản của người vắng mặt .

Điều 68. Tuyên bố mất tích

1. Khi một người biệt tích 02 năm liền trở lên, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự nhưng vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hay đã chết thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án có thể tuyên bố người đó mất tích.
Thời hạn 02 năm được tính từ ngày biết được tin tức cuối cùng về người đó; nếu không xác định được ngày có tin tức cuối cùng thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của tháng tiếp theo tháng có tin tức cuối cùng; nếu không xác định được ngày, tháng có tin tức cuối cùng thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của năm tiếp theo năm có tin tức cuối cùng.

2. Trường hợp vợ hoặc chồng của người bị công bố mất tích xin ly hôn thì Tòa án xử lý cho ly hôn theo lao lý của pháp luật về hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình .3. Quyết định của Tòa án công bố một người mất tích phải được gửi cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú ở đầu cuối của người bị công bố mất tích để ghi chú theo pháp luật của pháp luật về hộ tịch .

Điều 69. Quản lý tài sản của người bị tuyên bố mất tích
Người đang quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú quy định tại Điều 65 của Bộ luật này tiếp tục quản lý tài sản của người đó khi người đó bị Tòa án tuyên bố mất tích và có các quyền, nghĩa vụ quy định tại Điều 66 và Điều 67 của Bộ luật này.
Trường hợp Tòa án giải quyết cho vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố mất tích ly hôn thì tài sản của người mất tích được giao cho con thành niên hoặc cha, mẹ của người mất tích quản lý; nếu không có những người này thì giao cho người thân thích của người mất tích quản lý; nếu không có người thân thích thì Tòa án chỉ định người khác quản lý tài sản.

Điều 70. Huỷ bỏ quyết định tuyên bố mất tích

1. Khi người bị công bố mất tích trở lại hoặc có tin tức xác nhận là người đó còn sống thì theo nhu yếu của người đó hoặc của người có quyền, quyền lợi tương quan, Tòa án ra quyết định hành động huỷ bỏ quyết định hành động công bố mất tích so với người đó .2. Người bị công bố mất tích trở lại được nhận lại gia tài do người quản lý tài sản chuyển giao sau khi đã thanh toán giao dịch ngân sách quản trị .3. Trường hợp vợ hoặc chồng của người bị công bố mất tích đã được ly hôn thì dù người bị công bố mất tích trở lại hoặc có tin tức xác nhận là người đó còn sống, quyết định hành động cho ly hôn vẫn có hiệu lực thực thi hiện hành pháp luật .4. Quyết định của Tòa án hủy bỏ quyết định hành động công bố một người mất tích phải được gửi cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người bị công bố mất tích để ghi chú theo pháp luật của pháp luật về hộ tịch .

Điều 71. Tuyên bố chết

1. Người có quyền, quyền lợi tương quan hoàn toàn có thể nhu yếu Tòa án ra quyết định hành động công bố một người là đã chết trong trường hợp sau đây :a ) Sau 03 năm, kể từ ngày quyết định hành động công bố mất tích của Tòa án có hiệu lực hiện hành pháp luật mà vẫn không có tin tức xác nhận là còn sống ;b ) Biệt tích trong cuộc chiến tranh sau 05 năm, kể từ ngày cuộc chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác nhận là còn sống ;c ) Bị tai nạn thương tâm hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ ngày tai nạn đáng tiếc hoặc thảm hoạ, thiên tai đó chấm hết vẫn không có tin tức xác nhận là còn sống, trừ trường hợp pháp luật có lao lý khác ;d ) Biệt tích 05 năm liền trở lên và không có tin tức xác nhận là còn sống ; thời hạn này được tính theo lao lý tại khoản 1 Điều 68 của Bộ luật này .2. Căn cứ vào những trường hợp lao lý tại khoản 1 Điều này, Tòa án xác lập ngày chết của người bị công bố là đã chết .3. Quyết định của Tòa án công bố một người là đã chết phải được gửi cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người bị công bố là đã chết để ghi chú theo lao lý của pháp luật về hộ tịch .

Điều 72. Quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản của người bị Tòa án tuyên bố là đã chết

1. Khi quyết định hành động của Tòa án công bố một người là đã chết có hiệu lực thực thi hiện hành pháp luật thì quan hệ về hôn nhân gia đình, mái ấm gia đình và những quan hệ nhân thân khác của người đó được xử lý như so với người đã chết .2. Quan hệ gia tài của người bị Tòa án công bố là đã chết được xử lý như so với người đã chết ; gia tài của người đó được xử lý theo pháp luật của pháp luật về thừa kế .

Điều 73. Huỷ bỏ quyết định tuyên bố chết

1. Khi một người bị công bố là đã chết quay trở lại hoặc có tin tức xác nhận là người đó còn sống thì theo nhu yếu của người đó hoặc của người có quyền, quyền lợi tương quan, Tòa án ra quyết định hành động huỷ bỏ quyết định hành động công bố người đó là đã chết .2. Quan hệ nhân thân của người bị công bố là đã chết được Phục hồi khi Tòa án ra quyết định hành động hủy bỏ quyết định hành động công bố người đó là đã chết, trừ trường hợp sau đây :a ) Vợ hoặc chồng của người bị công bố là đã chết đã được Tòa án cho ly hôn theo lao lý tại khoản 2 Điều 68 của Bộ luật này thì quyết định hành động cho ly hôn vẫn có hiệu lực thực thi hiện hành pháp luật ;b ) Vợ hoặc chồng của người bị công bố là đã chết đã kết hôn với người khác thì việc kết hôn đó vẫn có hiệu lực hiện hành pháp luật .

3. Người bị tuyên bố là đã chết mà còn sống có quyền yêu cầu những người đã nhận tài sản thừa kế trả lại tài sản, giá trị tài sản hiện còn.
Trường hợp người thừa kế của người bị tuyên bố là đã chết biết người này còn sống mà cố tình giấu giếm nhằm hưởng thừa kế thì người đó phải hoàn trả toàn bộ tài sản đã nhận, kể cả hoa lợi, lợi tức; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.

4. Quan hệ gia tài giữa vợ và chồng được xử lý theo lao lý của Bộ luật này, Luật hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình .5. Quyết định của Tòa án hủy bỏ quyết định hành động công bố một người là đã chết phải được gửi cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người bị công bố là đã chết để ghi chú theo pháp luật của pháp luật về hộ tịch .

Chương IV
PHÁP NHÂN

Điều 74. Pháp nhân

1. Một tổ chức triển khai được công nhận là pháp nhân khi có đủ những điều kiện kèm theo sau đây :a ) Được xây dựng theo pháp luật của Bộ luật này, luật khác có tương quan ;b ) Có cơ cấu tổ chức tổ chức triển khai theo lao lý tại Điều 83 của Bộ luật này ;c ) Có gia tài độc lập với cá thể, pháp nhân khác và tự chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bằng gia tài của mình ;d ) Nhân danh mình tham gia quan hệ pháp luật một cách độc lập .2. Mọi cá thể, pháp nhân đều có quyền thành lập pháp nhân, trừ trường hợp luật có pháp luật khác .

Điều 75. Pháp nhân thương mại

1. Pháp nhân thương mại là pháp nhân có tiềm năng chính là tìm kiếm doanh thu và doanh thu được chia cho những thành viên .2. Pháp nhân thương mại gồm có doanh nghiệp và những tổ chức triển khai kinh tế tài chính khác .3. Việc xây dựng, hoạt động giải trí và chấm hết pháp nhân thương mại được triển khai theo lao lý của Bộ luật này, Luật doanh nghiệp và lao lý khác của pháp luật có tương quan .

Điều 76. Pháp nhân phi thương mại

1. Pháp nhân phi thương mại là pháp nhân không có tiềm năng chính là tìm kiếm doanh thu ; nếu có doanh thu thì cũng không được phân loại cho những thành viên .2. Pháp nhân phi thương mại gồm có cơ quan nhà nước, đơn vị chức năng vũ trang nhân dân, tổ chức triển khai chính trị, tổ chức triển khai chính trị – xã hội, tổ chức triển khai chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức triển khai xã hội, tổ chức triển khai xã hội – nghề nghiệp, quỹ xã hội, quỹ từ thiện, doanh nghiệp xã hội và những tổ chức triển khai phi thương mại khác .3. Việc xây dựng, hoạt động giải trí và chấm hết pháp nhân phi thương mại được thực thi theo pháp luật của Bộ luật này, những luật về tổ chức triển khai cỗ máy nhà nước và lao lý khác của pháp luật có tương quan .

Điều 77. Điều lệ của pháp nhân

1. Pháp nhân phải có điều lệ trong trường hợp pháp luật có pháp luật .2. Điều lệ của pháp nhân có những nội dung hầu hết sau đây :a ) Tên gọi của pháp nhân ;b ) Mục đích và khoanh vùng phạm vi hoạt động giải trí của pháp nhân ;c ) Trụ sở chính ; Trụ sở, văn phòng đại diện thay mặt, nếu có ;d ) Vốn điều lệ, nếu có ;đ ) Đại diện theo pháp luật của pháp nhân ;e ) Cơ cấu tổ chức triển khai ; thể thức cử, bầu, chỉ định, không bổ nhiệm, không bổ nhiệm, trách nhiệm và quyền hạn của những chức vụ của cơ quan quản lý và những cơ quan khác ;g ) Điều kiện trở thành thành viên hoặc không còn là thành viên của pháp nhân, nếu là pháp nhân có thành viên ;h ) Quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của những thành viên, nếu là pháp nhân có thành viên ;i ) Thể thức trải qua quyết định hành động của pháp nhân ; nguyên tắc xử lý tranh chấp nội bộ ;k ) Thể thức sửa đổi, bổ trợ điều lệ ;l ) Ðiều kiện hợp nhất, sáp nhập, chia, tách, quy đổi hình thức, giải thể pháp nhân .

Điều 78. Tên gọi của pháp nhân

1. Pháp nhân phải có tên gọi bằng tiếng Việt .2. Tên gọi của pháp nhân phải bộc lộ rõ mô hình tổ chức triển khai của pháp nhân và phân biệt với những pháp nhân khác trong cùng một nghành hoạt động giải trí .3. Pháp nhân phải sử dụng tên gọi của mình trong thanh toán giao dịch dân sự .4. Tên gọi của pháp nhân được pháp luật công nhận và bảo vệ .

Điều 79. Trụ sở của pháp nhân

1. Trụ sở của pháp nhân là nơi đặt cơ quan điều hành của pháp nhân.
Trường hợp thay đổi trụ sở thì pháp nhân phải công bố công khai.

2. Địa chỉ liên lạc của pháp nhân là địa chỉ trụ sở của pháp nhân. Pháp nhân hoàn toàn có thể chọn nơi khác làm địa chỉ liên lạc .

Điều 80. Quốc tịch của pháp nhân
Pháp nhân được thành lập theo pháp luật Việt Nam là pháp nhân Việt Nam.

Điều 81. Tài sản của pháp nhân
Tài sản của pháp nhân bao gồm vốn góp của chủ sở hữu, sáng lập viên, thành viên của pháp nhân và tài sản khác mà pháp nhân được xác lập quyền sở hữu theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan.

Điều 82. Thành lập, đăng ký pháp nhân

1. Pháp nhân được xây dựng theo sáng tạo độc đáo của cá thể, pháp nhân hoặc theo quyết định hành động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền .2. Đăng ký pháp nhân gồm có ĐK xây dựng, ĐK đổi khác và ĐK khác theo lao lý của pháp luật .3. Việc ĐK pháp nhân phải được công bố công khai minh bạch .

Điều 83. Cơ cấu tổ chức của pháp nhân

1. Pháp nhân phải có cơ quan quản lý và điều hành. Tổ chức, trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan quản lý của pháp nhân được lao lý trong điều lệ của pháp nhân hoặc trong quyết định hành động thành lập pháp nhân .2. Pháp nhân có cơ quan khác theo quyết định hành động của pháp nhân hoặc theo pháp luật của pháp luật .

Điều 84. Chi nhánh, văn phòng đại diện của pháp nhân

1. Chi nhánh, văn phòng đại diện thay mặt là đơn vị chức năng nhờ vào của pháp nhân, không phải là pháp nhân .2. Chi nhánh có trách nhiệm thực thi hàng loạt hoặc một phần công dụng của pháp nhân .3. Văn phòng đại diện thay mặt có trách nhiệm đại diện thay mặt trong khoanh vùng phạm vi do pháp nhân giao, bảo vệ quyền lợi của pháp nhân .4. Việc xây dựng, chấm hết Trụ sở, văn phòng đại diện thay mặt của pháp nhân phải được ĐK theo lao lý của pháp luật và công bố công khai minh bạch .5. Người đứng đầu Trụ sở, văn phòng đại diện thay mặt thực thi trách nhiệm theo uỷ quyền của pháp nhân trong khoanh vùng phạm vi và thời hạn được uỷ quyền .6. Pháp nhân có quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự phát sinh từ thanh toán giao dịch dân sự do Trụ sở, văn phòng đại diện thay mặt xác lập, thực thi .

Điều 85. Đại diện của pháp nhân
Đại diện của pháp nhân có thể là đại diện theo pháp luật hoặc đại diện theo ủy quyền. Người đại diện của pháp nhân phải tuân theo quy định về đại diện tại Chương IX Phần này.

Điều 86. Năng lực pháp luật dân sự của pháp nhân

1. Năng lực pháp luật dân sự của pháp nhân là khả năng của pháp nhân có các quyền, nghĩa vụ dân sự.
Năng lực pháp luật dân sự của pháp nhân không bị hạn chế, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

2. Năng lực pháp luật dân sự của pháp nhân phát sinh từ thời gian được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xây dựng hoặc được cho phép xây dựng ; nếu pháp nhân phải ĐK hoạt động giải trí thì năng lượng pháp luật dân sự của pháp nhân phát sinh từ thời gian ghi vào sổ ĐK .3. Năng lực pháp luật dân sự của pháp nhân chấm hết kể từ thời gian chấm hết pháp nhân .

Điều 87. Trách nhiệm dân sự của pháp nhân

1. Pháp nhân phải chịu trách nhiệm dân sự về việc thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự do người đại diện xác lập, thực hiện nhân danh pháp nhân.
Pháp nhân chịu trách nhiệm dân sự về nghĩa vụ do sáng lập viên hoặc đại diện của sáng lập viên xác lập, thực hiện để thành lập, đăng ký pháp nhân, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

2. Pháp nhân chịu nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự bằng gia tài của mình ; không chịu nghĩa vụ và trách nhiệm thay cho người của pháp nhân so với nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự do người của pháp nhân xác lập, triển khai không nhân danh pháp nhân, trừ trường hợp luật có pháp luật khác .3. Người của pháp nhân không chịu nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự thay cho pháp nhân so với nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự do pháp nhân xác lập, thực thi, trừ trường hợp luật có pháp luật khác .

Điều 88. Hợp nhất pháp nhân

1. Các pháp nhân hoàn toàn có thể hợp nhất thành một pháp nhân mới .2. Sau khi hợp nhất, những pháp nhân cũ chấm hết sống sót kể từ thời gian pháp nhân mới được xây dựng ; quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của pháp nhân cũ được chuyển giao cho pháp nhân mới .

Điều 89. Sáp nhập pháp nhân

1. Một pháp nhân hoàn toàn có thể được sáp nhập ( sau đây gọi là pháp nhân được sáp nhập ) vào một pháp nhân khác ( sau đây gọi là pháp nhân sáp nhập ) .2. Sau khi sáp nhập, pháp nhân được sáp nhập chấm hết sống sót ; quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của pháp nhân được sáp nhập được chuyển giao cho pháp nhân sáp nhập .

Điều 90. Chia pháp nhân

1. Một pháp nhân hoàn toàn có thể chia thành nhiều pháp nhân .2. Sau khi chia, pháp nhân bị chia chấm hết sống sót ; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của pháp nhân bị chia được chuyển giao cho những pháp nhân mới .

Điều 91. Tách pháp nhân

1. Một pháp nhân hoàn toàn có thể tách thành nhiều pháp nhân .2. Sau khi tách, pháp nhân bị tách và pháp nhân được tách triển khai quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của mình tương thích với mục tiêu hoạt động giải trí .

Điều 92. Chuyển đổi hình thức của pháp nhân

1. Pháp nhân hoàn toàn có thể được quy đổi hình thức thành pháp nhân khác .2. Sau khi quy đổi hình thức, pháp nhân được quy đổi chấm hết sống sót kể từ thời gian pháp nhân quy đổi được xây dựng ; pháp nhân quy đổi thừa kế quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của pháp nhân được quy đổi .

Điều 93. Giải thể pháp nhân

1. Pháp nhân giải thể trong trường hợp sau đây :a ) Theo pháp luật của điều lệ ;b ) Theo quyết định hành động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền ;c ) Hết thời hạn hoạt động giải trí được ghi trong điều lệ hoặc trong quyết định hành động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền ;d ) Trường hợp khác theo pháp luật của pháp luật .2. Trước khi giải thể, pháp nhân phải triển khai khá đầy đủ những nghĩa vụ và trách nhiệm về gia tài .

Điều 94. Thanh toán tài sản của pháp nhân bị giải thể

1. Tài sản của pháp nhân bị giải thể được thanh toán giao dịch theo thứ tự sau đây :a ) giá thành giải thể pháp nhân ;b ) Các khoản nợ lương, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế so với người lao động theo lao lý của pháp luật và những quyền hạn khác của người lao động theo thoả ước lao động tập thể và hợp đồng lao động đã ký kết ;c ) Nợ thuế và những khoản nợ khác .2. Sau khi đã thanh toán giao dịch hết ngân sách giải thể pháp nhân và những khoản nợ, phần còn lại thuộc về chủ sở hữu pháp nhân, những thành viên góp vốn, trừ trường hợp lao lý tại khoản 3 Điều này hoặc pháp luật có pháp luật khác .

3. Trường hợp quỹ xã hội, quỹ từ thiện đã thanh toán hết chi phí giải thể và các khoản nợ quy định tại khoản 1 Điều này, tài sản còn lại được chuyển giao cho quỹ khác có cùng mục đích hoạt động.
Trường hợp không có quỹ khác có cùng mục đích hoạt động nhận tài sản chuyển giao hoặc quỹ bị giải thể do hoạt động vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội thì tài sản của quỹ bị giải thể thuộc về Nhà nước.

Điều 95. Phá sản pháp nhân
Việc phá sản pháp nhân được thực hiện theo quy định của pháp luật về phá sản.

Điều 96. Chấm dứt tồn tại pháp nhân

1. Pháp nhân chấm hết sống sót trong trường hợp sau đây :a ) Hợp nhất, sáp nhập, chia, quy đổi hình thức, giải thể pháp nhân theo pháp luật tại những điều 88, 89, 90, 92 và 93 của Bộ luật này ;b ) Bị công bố phá sản theo pháp luật của pháp luật về phá sản .2. Pháp nhân chấm hết sống sót kể từ thời gian xóa tên trong sổ ĐK pháp nhân hoặc từ thời gian được xác lập trong quyết định hành động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền .3. Khi pháp nhân chấm hết sống sót, gia tài của pháp nhân được xử lý theo lao lý của Bộ luật này, lao lý khác của pháp luật có tương quan .

Chương V
NHÀ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM, CƠ QUAN NHÀ NƯỚC Ở TRUNG ƯƠNG, Ở ĐỊA PHƯƠNG TRONG QUAN HỆ DÂN SỰ

Điều 97. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước ở trung ương, ở địa phương trong quan hệ dân sự
Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước ở trung ương, ở địa phương khi tham gia quan hệ dân sự thì bình đẳng với các chủ thể khác và chịu trách nhiệm dân sự theo quy định tại Điều 99 và Điều 100 của Bộ luật này.

Điều 98. Đại diện tham gia quan hệ dân sự
Việc đại diện cho Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước ở trung ương, ở địa phương tham gia quan hệ dân sự được thực hiện theo quy định của pháp luật về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của cơ quan nhà nước. Việc đại diện thông qua cá nhân, pháp nhân khác chỉ được thực hiện trong các trường hợp và theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.

Điều 99. Trách nhiệm về nghĩa vụ dân sự

1. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước ở TW, ở địa phương chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của mình bằng gia tài mà mình là đại diện thay mặt chủ sở hữu và thống nhất quản trị, trừ trường hợp gia tài đã được chuyển giao cho pháp nhân theo pháp luật tại khoản 2 Điều này .2. Pháp nhân do Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước ở TW, ở địa phương xây dựng không chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về nghĩa vụ và trách nhiệm phát sinh từ quan hệ dân sự của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước ở TW, ở địa phương .3. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước ở TW, ở địa phương không chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của pháp nhân do mình xây dựng, gồm có cả doanh nghiệp nhà nước, trừ trường hợp Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước ở TW, ở địa phương bảo lãnh cho nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của pháp nhân này theo pháp luật của pháp luật .4. Cơ quan nhà nước ở TW, ở địa phương không chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước khác ở TW, ở địa phương, trừ trường hợp luật tương quan có pháp luật khác .

Điều 100. Trách nhiệm về nghĩa vụ dân sự của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước ở trung ương, ở địa phương trong quan hệ dân sự với một bên là nhà nước, pháp nhân, cá nhân nước ngoài

1. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước ở TW, ở địa phương chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự do mình xác lập với nhà nước, pháp nhân, cá thể quốc tế trong trường hợp sau đây :a ) Điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có pháp luật về việc từ bỏ quyền miễn trừ ;b ) Các bên trong quan hệ dân sự có thỏa thuận hợp tác từ bỏ quyền miễn trừ ;c ) Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước ở TW, ở địa phương từ bỏ quyền miễn trừ .2. Trách nhiệm về nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của nhà nước, cơ quan nhà nước của quốc tế khi tham gia quan hệ dân sự với Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nhà nước ở TW, ở địa phương, pháp nhân, cá thể Nước Ta được vận dụng tương tự như khoản 1 Điều này .

Chương VI
HỘ GIA ĐÌNH, TỔ HỢP TÁC VÀ TỔ CHỨC KHÁC KHÔNG CÓ TƯ CÁCH PHÁP NHÂN TRONG QUAN HỆ DÂN SỰ

Điều 101. Chủ thể trong quan hệ dân sự có sự tham gia của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân

1. Trường hợp hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân tham gia quan hệ dân sự thì các thành viên của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân là chủ thể tham gia xác lập, thực hiện giao dịch dân sự hoặc ủy quyền cho người đại diện tham gia xác lập, thực hiện giao dịch dân sự. Việc ủy quyền phải được lập thành văn bản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Khi có sự thay đổi người đại diện thì phải thông báo cho bên tham gia quan hệ dân sự biết.
Trường hợp thành viên của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân tham gia quan hệ dân sự không được các thành viên khác ủy quyền làm người đại diện thì thành viên đó là chủ thể của quan hệ dân sự do mình xác lập, thực hiện.

2. Việc xác lập chủ thể của quan hệ dân sự có sự tham gia của hộ mái ấm gia đình sử dụng đất được triển khai theo pháp luật của Luật đất đai .

Điều 102. Tài sản chung của các thành viên hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân

1. Việc xác lập gia tài chung của những thành viên hộ mái ấm gia đình, quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm so với gia tài này được xác lập theo lao lý tại Điều 212 của Bộ luật này .2. Việc xác lập gia tài chung của những thành viên tổ hợp tác, quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm so với gia tài này được xác lập theo pháp luật tại Điều 506 của Bộ luật này .3. Việc xác lập gia tài chung của những thành viên của tổ chức triển khai khác không có tư cách pháp nhân, quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm so với gia tài này được xác lập theo thỏa thuận hợp tác của những thành viên, trừ trường hợp pháp luật có lao lý khác .

Điều 103. Trách nhiệm dân sự của thành viên hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân

1. Nghĩa vụ dân sự phát sinh từ việc tham gia quan hệ dân sự của hộ mái ấm gia đình, tổ hợp tác, tổ chức triển khai khác không có tư cách pháp nhân được bảo vệ thực thi bằng gia tài chung của những thành viên .2. Trường hợp những thành viên không có hoặc không đủ gia tài chung để thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm chung thì người có quyền hoàn toàn có thể nhu yếu những thành viên triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm theo pháp luật tại Điều 288 của Bộ luật này .3. Trường hợp những bên không có thỏa thuận hợp tác, hợp đồng hợp tác hoặc luật không có pháp luật khác thì những thành viên chịu nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự lao lý tại khoản 1 và khoản 2 Điều này theo phần tương ứng với phần góp phần gia tài của mình, nếu không xác lập được theo phần tương ứng thì xác lập theo phần bằng nhau .

Điều 104. Hậu quả pháp lý đối với giao dịch dân sự do thành viên không có quyền đại diện hoặc vượt quá phạm vi đại diện xác lập, thực hiện

1. Trường hợp thành viên không có quyền đại diện thay mặt mà xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự nhân danh những thành viên khác của hộ mái ấm gia đình, tổ hợp tác, tổ chức triển khai khác không có tư cách pháp nhân hoặc người đại diện thay mặt xác lập, triển khai vượt quá khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt thì hậu quả pháp lý của thanh toán giao dịch được vận dụng theo pháp luật tại những điều 130, 142 và 143 của Bộ luật này .2. Giao dịch dân sự do bên không có quyền đại diện thay mặt hoặc vượt quá khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt xác lập, triển khai mà gây thiệt hại cho thành viên khác của hộ mái ấm gia đình, tổ hợp tác, tổ chức triển khai khác không có tư cách pháp nhân hoặc người thứ ba thì phải bồi thường cho người bị thiệt hại .

Chương VII
TÀI SẢN

Điều 105. Tài sản

1. Tài sản là vật, tiền, sách vở có giá và quyền gia tài .2. Tài sản gồm có bất động sản và động sản. Bất động sản và động sản hoàn toàn có thể là gia tài hiện có và gia tài hình thành trong tương lai .

Điều 106. Đăng ký tài sản

1. Quyền sở hữu, quyền khác so với gia tài là bất động sản được ĐK theo lao lý của Bộ luật này và pháp luật về ĐK gia tài .2. Quyền sở hữu, quyền khác so với gia tài là động sản không phải ĐK, trừ trường hợp pháp luật về ĐK gia tài có pháp luật khác .3. Việc ĐK gia tài phải được công khai minh bạch .

Điều 107. Bất động sản và động sản

1. Bất động sản gồm có :a ) Đất đai ;b ) Nhà, khu công trình kiến thiết xây dựng gắn liền với đất đai ;c ) Tài sản khác gắn liền với đất đai, nhà, khu công trình thiết kế xây dựng ;d ) Tài sản khác theo pháp luật của pháp luật .2. Động sản là những gia tài không phải là bất động sản .

Điều 108. Tài sản hiện có và tài sản hình thành trong tương lai

1. Tài sản hiện có là gia tài đã hình thành và chủ thể đã xác lập quyền sở hữu, quyền khác so với gia tài trước hoặc tại thời gian xác lập thanh toán giao dịch .2. Tài sản hình thành trong tương lai gồm có :a ) Tài sản chưa hình thành ;b ) Tài sản đã hình thành nhưng chủ thể xác lập quyền sở hữu tài sản sau thời gian xác lập thanh toán giao dịch .

Điều 109. Hoa lợi, lợi tức

1. Hoa lợi là sản vật tự nhiên mà gia tài mang lại .2. Lợi tức là khoản lợi thu được từ việc khai thác gia tài .

Điều 110. Vật chính và vật phụ

1. Vật chính là vật độc lập, hoàn toàn có thể khai thác tác dụng theo tính năng .2. Vật phụ là vật trực tiếp ship hàng cho việc khai thác hiệu quả của vật chính, là một bộ phận của vật chính, nhưng hoàn toàn có thể tách rời vật chính .3. Khi triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm chuyển giao vật chính thì phải chuyển giao cả vật phụ, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 111. Vật chia được và vật không chia được

1. Vật chia được là vật khi bị phân loại vẫn giữ nguyên đặc thù và tính năng sử dụng bắt đầu .

2. Vật không chia được là vật khi bị phân chia thì không giữ nguyên được tính chất và tính năng sử dụng ban đầu.
Khi cần phân chia vật không chia được thì phải trị giá thành tiền để chia.

Điều 112. Vật tiêu hao và vật không tiêu hao

1. Vật tiêu hao là vật khi đã qua một lần sử dụng thì mất đi hoặc không giữ được tính chất, hình dáng và tính năng sử dụng ban đầu.
Vật tiêu hao không thể là đối tượng của hợp đồng cho thuê hoặc hợp đồng cho mượn.

2. Vật không tiêu tốn là vật khi đã qua sử dụng nhiều lần mà cơ bản vẫn giữ được đặc thù, hình dáng và tính năng sử dụng khởi đầu .

Điều 113. Vật cùng loại và vật đặc định

1. Vật cùng loại là những vật có cùng hình dáng, tính chất, tính năng sử dụng và xác định được bằng những đơn vị đo lường.
Vật cùng loại có cùng chất lượng có thể thay thế cho nhau.

2. Vật đặc định là vật phân biệt được với các vật khác bằng những đặc điểm riêng về ký hiệu, hình dáng, màu sắc, chất liệu, đặc tính, vị trí.
Khi thực hiện nghĩa vụ chuyển giao vật đặc định thì phải giao đúng vật đó.

Điều 114. Vật đồng bộ
Vật đồng bộ là vật gồm các phần hoặc các bộ phận ăn khớp, liên hệ với nhau hợp thành chỉnh thể mà nếu thiếu một trong các phần, các bộ phận hoặc có phần hoặc bộ phận không đúng quy cách, chủng loại thì không sử dụng được hoặc giá trị sử dụng của vật đó bị giảm sút.
Khi thực hiện nghĩa vụ chuyển giao vật đồng bộ thì phải chuyển giao toàn bộ các phần hoặc các bộ phận hợp thành, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

Điều 115. Quyền tài sản
Quyền tài sản là quyền trị giá được bằng tiền, bao gồm quyền tài sản đối với đối tượng quyền sở hữu trí tuệ, quyền sử dụng đất và các quyền tài sản khác.

Chương VIII
GIAO DỊCH DÂN SỰ

Điều 116. Giao dịch dân sự
Giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.

Điều 117. Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự

1. Giao dịch dân sự có hiệu lực thực thi hiện hành khi có đủ những điều kiện kèm theo sau đây :a ) Chủ thể có năng lượng pháp luật dân sự, năng lượng hành vi dân sự tương thích với thanh toán giao dịch dân sự được xác lập ;b ) Chủ thể tham gia thanh toán giao dịch dân sự trọn vẹn tự nguyện ;c ) Mục đích và nội dung của thanh toán giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội .2. Hình thức của thanh toán giao dịch dân sự là điều kiện kèm theo có hiệu lực thực thi hiện hành của thanh toán giao dịch dân sự trong trường hợp luật có pháp luật .

Điều 118. Mục đích của giao dịch dân sự
Mục đích của giao dịch dân sự là lợi ích mà chủ thể mong muốn đạt được khi xác lập giao dịch đó.

Điều 119. Hình thức giao dịch dân sự

1. Giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.
Giao dịch dân sự thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử được coi là giao dịch bằng văn bản.

2. Trường hợp luật lao lý thanh toán giao dịch dân sự phải được biểu lộ bằng văn bản có công chứng, xác nhận, ĐK thì phải tuân theo lao lý đó .

Điều 120. Giao dịch dân sự có điều kiện

1. Trường hợp những bên có thỏa thuận hợp tác về điều kiện kèm theo phát sinh hoặc hủy bỏ thanh toán giao dịch dân sự thì khi điều kiện kèm theo đó xảy ra, thanh toán giao dịch dân sự phát sinh hoặc hủy bỏ .2. Trường hợp điều kiện kèm theo làm phát sinh hoặc hủy bỏ thanh toán giao dịch dân sự không hề xảy ra được do hành vi cố ý cản trở trực tiếp hoặc gián tiếp của một bên thì coi như điều kiện kèm theo đó đã xảy ra ; trường hợp có sự ảnh hưởng tác động trực tiếp hoặc gián tiếp của một bên cố ý thôi thúc cho điều kiện kèm theo xảy ra thì coi như điều kiện kèm theo đó không xảy ra .

Điều 121. Giải thích giao dịch dân sự

1. Giao dịch dân sự có nội dung không rõ ràng, khó hiểu, được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau và không thuộc lao lý tại khoản 2 Điều này thì việc lý giải thanh toán giao dịch dân sự đó được thực thi theo thứ tự sau đây :a ) Theo ý chí đích thực của những bên khi xác lập thanh toán giao dịch ;b ) Theo nghĩa tương thích với mục tiêu của thanh toán giao dịch ;c ) Theo tập quán nơi thanh toán giao dịch được xác lập .2. Việc lý giải hợp đồng được triển khai theo pháp luật tại Điều 404 của Bộ luật này ; việc lý giải nội dung di chúc được triển khai theo lao lý tại Điều 648 của Bộ luật này .

Điều 122. Giao dịch dân sự vô hiệu
Giao dịch dân sự không có một trong các điều kiện được quy định tại Điều 117 của Bộ luật này thì vô hiệu, trừ trường hợp Bộ luật này có quy định khác.

Điều 123. Giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội
Giao dịch dân sự có mục đích, nội dung vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội thì vô hiệu.
Điều cấm của luật là những quy định của luật không cho phép chủ thể thực hiện những hành vi nhất định.
Đạo đức xã hội là những chuẩn mực ứng xử chung trong đời sống xã hội, được cộng đồng thừa nhận và tôn trọng.

Điều 124. Giao dịch dân sự vô hiệu do giả tạo

1. Khi những bên xác lập thanh toán giao dịch dân sự một cách giả tạo nhằm mục đích che giấu một thanh toán giao dịch dân sự khác thì thanh toán giao dịch dân sự giả tạo vô hiệu, còn thanh toán giao dịch dân sự bị che giấu vẫn có hiệu lực thực thi hiện hành, trừ trường hợp thanh toán giao dịch đó cũng vô hiệu theo lao lý của Bộ luật này hoặc luật khác có tương quan .2. Trường hợp xác lập thanh toán giao dịch dân sự giả tạo nhằm mục đích trốn tránh nghĩa vụ và trách nhiệm với người thứ ba thì thanh toán giao dịch dân sự đó vô hiệu .

Điều 125. Giao dịch dân sự vô hiệu do người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự xác lập, thực hiện

1. Khi thanh toán giao dịch dân sự do người chưa thành niên, người mất năng lượng hành vi dân sự, người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc người bị hạn chế năng lượng hành vi dân sự xác lập, triển khai thì theo nhu yếu của người đại diện thay mặt của người đó, Tòa án công bố thanh toán giao dịch đó vô hiệu nếu theo lao lý của pháp luật thanh toán giao dịch này phải do người đại diện thay mặt của họ xác lập, triển khai hoặc chấp thuận đồng ý, trừ trường hợp lao lý tại khoản 2 Điều này .2. Giao dịch dân sự của người pháp luật tại khoản 1 Điều này không bị vô hiệu trong trường hợp sau đây :a ) Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi, người mất năng lượng hành vi dân sự nhằm mục đích phân phối nhu yếu thiết yếu hàng ngày của người đó ;b ) Giao dịch dân sự chỉ làm phát sinh quyền hoặc chỉ miễn trừ nghĩa vụ và trách nhiệm cho người chưa thành niên, người mất năng lượng hành vi dân sự, người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lượng hành vi dân sự với người đã xác lập, thực thi thanh toán giao dịch với họ ;c ) Giao dịch dân sự được người xác lập thanh toán giao dịch thừa nhận hiệu lực hiện hành sau khi đã thành niên hoặc sau khi Phục hồi năng lượng hành vi dân sự .

Điều 126. Giao dịch dân sự vô hiệu do bị nhầm lẫn

1. Trường hợp thanh toán giao dịch dân sự được xác lập có sự nhầm lẫn làm cho một bên hoặc những bên không đạt được mục tiêu của việc xác lập thanh toán giao dịch thì bên bị nhầm lẫn có quyền nhu yếu Tòa án công bố thanh toán giao dịch dân sự vô hiệu, trừ trường hợp pháp luật tại khoản 2 Điều này .2. Giao dịch dân sự được xác lập có sự nhầm lẫn không vô hiệu trong trường hợp mục tiêu xác lập thanh toán giao dịch dân sự của những bên đã đạt được hoặc những bên hoàn toàn có thể khắc phục ngay được sự nhầm lẫn làm cho mục tiêu của việc xác lập thanh toán giao dịch dân sự vẫn đạt được .

Điều 127. Giao dịch dân sự vô hiệu do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép
Khi một bên tham gia giao dịch dân sự do bị lừa dối hoặc bị đe dọa, cưỡng ép thì có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu.
Lừa dối trong giao dịch dân sự là hành vi cố ý của một bên hoặc của người thứ ba nhằm làm cho bên kia hiểu sai lệch về chủ thể, tính chất của đối tượng hoặc nội dung của giao dịch dân sự nên đã xác lập giao dịch đó.
Đe dọa, cưỡng ép trong giao dịch dân sự là hành vi cố ý của một bên hoặc người thứ ba làm cho bên kia buộc phải thực hiện giao dịch dân sự nhằm tránh thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ, danh dự, uy tín, nhân phẩm, tài sản của mình hoặc của người thân thích của mình.

Điều 128. Giao dịch dân sự vô hiệu do người xác lập không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình
Người có năng lực hành vi dân sự nhưng đã xác lập giao dịch vào đúng thời điểm không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình thì có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu.

Điều 129. Giao dịch dân sự vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức
Giao dịch dân sự vi phạm quy định điều kiện có hiệu lực về hình thức thì vô hiệu, trừ trường hợp sau đây:

1. Giao dịch dân sự đã được xác lập theo pháp luật phải bằng văn bản nhưng văn bản không đúng pháp luật của luật mà một bên hoặc những bên đã thực thi tối thiểu hai phần ba nghĩa vụ và trách nhiệm trong thanh toán giao dịch thì theo nhu yếu của một bên hoặc những bên, Tòa án ra quyết định hành động công nhận hiệu lực thực thi hiện hành của thanh toán giao dịch đó ;2. Giao dịch dân sự đã được xác lập bằng văn bản nhưng vi phạm lao lý bắt buộc về công chứng, xác nhận mà một bên hoặc những bên đã thực thi tối thiểu hai phần ba nghĩa vụ và trách nhiệm trong thanh toán giao dịch thì theo nhu yếu của một bên hoặc những bên, Tòa án ra quyết định hành động công nhận hiệu lực hiện hành của thanh toán giao dịch đó. Trong trường hợp này, những bên không phải triển khai việc công chứng, xác nhận .

Điều 130. Giao dịch dân sự vô hiệu từng phần
Giao dịch dân sự vô hiệu từng phần khi một phần nội dung của giao dịch dân sự vô hiệu nhưng không ảnh hưởng đến hiệu lực của phần còn lại của giao dịch.

Điều 131. Hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu

1. Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, đổi khác, chấm hết quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của những bên kể từ thời gian thanh toán giao dịch được xác lập .

2. Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.
Trường hợp không thể hoàn trả được bằng hiện vật thì trị giá thành tiền để hoàn trả.

3. Bên ngay tình trong việc thu hoa lợi, cống phẩm không phải hoàn trả lại hoa lợi, cống phẩm đó .4. Bên có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường .5. Việc xử lý hậu quả của thanh toán giao dịch dân sự vô hiệu tương quan đến quyền nhân thân do Bộ luật này, luật khác có tương quan lao lý .

Điều 132. Thời hiệu yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu

1. Thời hiệu nhu yếu Tòa án công bố thanh toán giao dịch dân sự vô hiệu pháp luật tại những điều 125, 126, 127, 128 và 129 của Bộ luật này là 02 năm, kể từ ngày :a ) Người đại diện thay mặt của người chưa thành niên, người mất năng lượng hành vi dân sự, người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lượng hành vi dân sự biết hoặc phải biết người được đại diện thay mặt tự mình xác lập, thực thi thanh toán giao dịch ;b ) Người bị nhầm lẫn, bị lừa dối biết hoặc phải ghi nhận thanh toán giao dịch được xác lập do bị nhầm lẫn, do bị lừa dối ;c ) Người có hành vi rình rập đe dọa, cưỡng ép chấm hết hành vi rình rập đe dọa, cưỡng ép ;d ) Người không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình xác lập thanh toán giao dịch ;đ ) Giao dịch dân sự được xác lập trong trường hợp thanh toán giao dịch dân sự không tuân thủ lao lý về hình thức .2. Hết thời hiệu lao lý tại khoản 1 Điều này mà không có nhu yếu công bố thanh toán giao dịch dân sự vô hiệu thì thanh toán giao dịch dân sự có hiệu lực hiện hành .3. Đối với thanh toán giao dịch dân sự lao lý tại Điều 123 và Điều 124 của Bộ luật này thì thời hiệu nhu yếu Tòa án công bố thanh toán giao dịch dân sự vô hiệu không bị hạn chế .

Điều 133. Bảo vệ quyền lợi của người thứ ba ngay tình khi giao dịch dân sự vô hiệu

1. Trường hợp thanh toán giao dịch dân sự vô hiệu nhưng đối tượng người tiêu dùng của thanh toán giao dịch là gia tài không phải ĐK đã được chuyển giao cho người thứ ba ngay tình thì thanh toán giao dịch được xác lập, triển khai với người thứ ba vẫn có hiệu lực thực thi hiện hành, trừ trường hợp pháp luật tại Điều 167 của Bộ luật này .

2. Trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng tài sản đã được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, sau đó được chuyển giao bằng một giao dịch dân sự khác cho người thứ ba ngay tình và người này căn cứ vào việc đăng ký đó mà xác lập, thực hiện giao dịch thì giao dịch đó không bị vô hiệu.
Trường hợp tài sản phải đăng ký mà chưa được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì giao dịch dân sự với người thứ ba bị vô hiệu, trừ trường hợp người thứ ba ngay tình nhận được tài sản này thông qua bán đấu giá tại tổ chức có thẩm quyền hoặc giao dịch với người mà theo bản án, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là chủ sở hữu tài sản nhưng sau đó chủ thể này không phải là chủ sở hữu tài sản do bản án, quyết định bị huỷ, sửa.

3. Chủ sở hữu không có quyền đòi lại gia tài từ người thứ ba ngay tình, nếu thanh toán giao dịch dân sự với người này không bị vô hiệu theo lao lý tại khoản 2 Điều này nhưng có quyền khởi kiện, nhu yếu chủ thể có lỗi dẫn đến việc thanh toán giao dịch được xác lập với người thứ ba phải hoàn trả những ngân sách hài hòa và hợp lý và bồi thường thiệt hại .

Chương IX
ĐẠI DIỆN

Điều 134. Đại diện

1. Đại diện là việc cá thể, pháp nhân ( sau đây gọi chung là người đại diện thay mặt ) nhân danh và vì quyền lợi của cá thể hoặc pháp nhân khác ( sau đây gọi chung là người được đại diện thay mặt ) xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự .2. Cá nhân, pháp nhân hoàn toàn có thể xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự trải qua người đại diện thay mặt. Cá nhân không được để người khác đại diện thay mặt cho mình nếu pháp luật pháp luật họ phải tự mình xác lập, thực thi thanh toán giao dịch đó .3. Trường hợp pháp luật lao lý thì người đại diện thay mặt phải có năng lượng pháp luật dân sự, năng lượng hành vi dân sự tương thích với thanh toán giao dịch dân sự được xác lập, triển khai .

Điều 135. Căn cứ xác lập quyền đại diện
Quyền đại diện được xác lập theo ủy quyền giữa người được đại diện và người đại diện (sau đây gọi là đại diện theo ủy quyền); theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, theo điều lệ của pháp nhân hoặc theo quy định của pháp luật (sau đây gọi chung là đại diện theo pháp luật).

Điều 136. Đại diện theo pháp luật của cá nhân

1. Cha, mẹ so với con chưa thành niên .2. Người giám hộ so với người được giám hộ. Người giám hộ của người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi là người đại diện thay mặt theo pháp luật nếu được Tòa án chỉ định .3. Người do Tòa án chỉ định trong trường hợp không xác lập được người đại diện thay mặt pháp luật tại khoản 1 và khoản 2 Điều này .4. Người do Tòa án chỉ định so với người bị hạn chế năng lượng hành vi dân sự .

Điều 137. Đại diện theo pháp luật của pháp nhân

1. Người đại diện thay mặt theo pháp luật của pháp nhân gồm có :a ) Người được pháp nhân chỉ định theo điều lệ ;b ) Người có thẩm quyền đại diện thay mặt theo pháp luật của pháp luật ;c ) Người do Tòa án chỉ định trong quy trình tố tụng tại Tòa án .2. Một pháp nhân hoàn toàn có thể có nhiều người đại diện thay mặt theo pháp luật và mỗi người đại diện thay mặt có quyền đại diện thay mặt cho pháp nhân theo pháp luật tại Điều 140 và Điều 141 của Bộ luật này .

Điều 138. Đại diện theo ủy quyền

1. Cá nhân, pháp nhân hoàn toàn có thể uỷ quyền cho cá thể, pháp nhân khác xác lập, triển khai thanh toán giao dịch dân sự .2. Các thành viên hộ mái ấm gia đình, tổ hợp tác, tổ chức triển khai khác không có tư cách pháp nhân hoàn toàn có thể thỏa thuận hợp tác cử cá thể, pháp nhân khác đại diện thay mặt theo ủy quyền xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự tương quan đến gia tài chung của những thành viên hộ mái ấm gia đình, tổ hợp tác, tổ chức triển khai khác không có tư cách pháp nhân .3. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi hoàn toàn có thể là người đại diện thay mặt theo uỷ quyền, trừ trường hợp pháp luật pháp luật thanh toán giao dịch dân sự phải do người từ đủ mười tám tuổi trở lên xác lập, thực thi .

Điều 139. Hậu quả pháp lý của hành vi đại diện

1. Giao dịch dân sự do người đại diện thay mặt xác lập, thực thi với người thứ ba tương thích với khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt làm phát sinh quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm so với người được đại diện thay mặt .2. Người đại diện thay mặt có quyền xác lập, thực thi hành vi thiết yếu để đạt được mục tiêu của việc đại diện thay mặt .3. Trường hợp người đại diện thay mặt biết hoặc phải biết việc xác lập hành vi đại diện thay mặt là do bị nhầm lẫn, bị lừa dối, bị rình rập đe dọa, cưỡng ép mà vẫn xác lập, triển khai hành vi thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm so với người được đại diện thay mặt, trừ trường hợp người được đại diện thay mặt biết hoặc phải ghi nhận về việc này mà không phản đối .

Điều 140. Thời hạn đại diện

1. Thời hạn đại diện thay mặt được xác lập theo văn bản chuyển nhượng ủy quyền, theo quyết định hành động của cơ quan có thẩm quyền, theo điều lệ của pháp nhân hoặc theo pháp luật của pháp luật .2. Trường hợp không xác lập được thời hạn đại diện thay mặt theo pháp luật tại khoản 1 Điều này thì thời hạn đại diện thay mặt được xác lập như sau :a ) Nếu quyền đại diện thay mặt được xác lập theo thanh toán giao dịch dân sự đơn cử thì thời hạn đại diện thay mặt được tính đến thời gian chấm hết thanh toán giao dịch dân sự đó ;b ) Nếu quyền đại diện thay mặt không được xác lập với thanh toán giao dịch dân sự đơn cử thì thời hạn đại diện thay mặt là 01 năm, kể từ thời gian phát sinh quyền đại diện thay mặt .3. Đại diện theo ủy quyền chấm hết trong trường hợp sau đây :a ) Theo thỏa thuận hợp tác ;b ) Thời hạn ủy quyền đã hết ;c ) Công việc được uỷ quyền đã hoàn thành xong ;d ) Người được đại diện thay mặt hoặc người đại diện thay mặt đơn phương chấm hết thực thi việc chuyển nhượng ủy quyền ;đ ) Người được đại diện thay mặt, người đại diện thay mặt là cá thể chết ; người được đại diện thay mặt, người đại diện thay mặt là pháp nhân chấm hết sống sót ;e ) Người đại diện thay mặt không còn đủ điều kiện kèm theo pháp luật tại khoản 3 Điều 134 của Bộ luật này ;g ) Căn cứ khác làm cho việc đại diện thay mặt không hề triển khai được .4. Đại diện theo pháp luật chấm hết trong trường hợp sau đây :a ) Người được đại diện thay mặt là cá thể đã thành niên hoặc năng lượng hành vi dân sự đã được Phục hồi ;b ) Người được đại diện thay mặt là cá thể chết ;c ) Người được đại diện thay mặt là pháp nhân chấm hết sống sót ;d ) Căn cứ khác theo pháp luật của Bộ luật này hoặc luật khác có tương quan .

Điều 141. Phạm vi đại diện

1. Người đại diện thay mặt chỉ được xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự trong khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt theo địa thế căn cứ sau đây :a ) Quyết định của cơ quan có thẩm quyền ;b ) Điều lệ của pháp nhân ;c ) Nội dung chuyển nhượng ủy quyền ;d ) Quy định khác của pháp luật .2. Trường hợp không xác lập được đơn cử khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt theo lao lý tại khoản 1 Điều này thì người đại diện thay mặt theo pháp luật có quyền xác lập, triển khai mọi thanh toán giao dịch dân sự vì quyền lợi của người được đại diện thay mặt, trừ trường hợp pháp luật có pháp luật khác .3. Một cá thể, pháp nhân hoàn toàn có thể đại diện thay mặt cho nhiều cá thể hoặc pháp nhân khác nhau nhưng không được nhân danh người được đại diện thay mặt để xác lập, triển khai thanh toán giao dịch dân sự với chính mình hoặc với bên thứ ba mà mình cũng là người đại diện thay mặt của người đó, trừ trường hợp pháp luật có pháp luật khác .4. Người đại diện thay mặt phải thông tin cho bên thanh toán giao dịch biết về khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt của mình .

Điều 142. Hậu quả của giao dịch dân sự do người không có quyền đại diện xác lập, thực hiện

1. Giao dịch dân sự do người không có quyền đại diện thay mặt xác lập, thực thi không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm so với người được đại diện thay mặt, trừ một trong những trường hợp sau đây :a ) Người được đại diện thay mặt đã công nhận thanh toán giao dịch ;b ) Người được đại diện thay mặt biết mà không phản đối trong một thời hạn hài hòa và hợp lý ;c ) Người được đại diện thay mặt có lỗi dẫn đến việc người đã thanh toán giao dịch không biết hoặc không hề biết về việc người đã xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự với mình không có quyền đại diện thay mặt .2. Trường hợp thanh toán giao dịch dân sự do người không có quyền đại diện thay mặt xác lập, triển khai không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm so với người được đại diện thay mặt thì người không có quyền đại diện thay mặt vẫn phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm so với người đã thanh toán giao dịch với mình, trừ trường hợp người đã thanh toán giao dịch biết hoặc phải ghi nhận về việc không có quyền đại diện thay mặt mà vẫn thanh toán giao dịch .3. Người đã thanh toán giao dịch với người không có quyền đại diện thay mặt có quyền đơn phương chấm hết triển khai hoặc huỷ bỏ thanh toán giao dịch dân sự đã xác lập và nhu yếu bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp người đó biết hoặc phải ghi nhận về việc không có quyền đại diện thay mặt mà vẫn thanh toán giao dịch hoặc trường hợp lao lý tại điểm a khoản 1 Điều này .4. Trường hợp người không có quyền đại diện thay mặt và người đã thanh toán giao dịch cố ý xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự mà gây thiệt hại cho người được đại diện thay mặt thì phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trực tiếp bồi thường thiệt hại .

Điều 143. Hậu quả của giao dịch dân sự do người đại diện xác lập, thực hiện vượt quá phạm vi đại diện

1. Giao dịch dân sự do người đại diện thay mặt xác lập, triển khai vượt quá khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của người được đại diện thay mặt so với phần thanh toán giao dịch được triển khai vượt quá khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt, trừ một trong những trường hợp sau đây :a ) Người được đại diện thay mặt chấp thuận đồng ý ;b ) Người được đại diện thay mặt biết mà không phản đối trong một thời hạn hài hòa và hợp lý ;c ) Người được đại diện thay mặt có lỗi dẫn đến việc người đã thanh toán giao dịch không biết hoặc không hề biết về việc người đã xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự với mình vượt quá khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt .2. Trường hợp thanh toán giao dịch dân sự do người đại diện thay mặt xác lập, triển khai vượt quá khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của người được đại diện thay mặt so với phần thanh toán giao dịch được xác lập, triển khai vượt quá khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt thì người đại diện thay mặt phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm so với người đã thanh toán giao dịch với mình về phần thanh toán giao dịch vượt quá khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt, trừ trường hợp người đã thanh toán giao dịch biết hoặc phải ghi nhận về việc vượt quá khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt mà vẫn thanh toán giao dịch .3. Người đã thanh toán giao dịch với người đại diện thay mặt có quyền đơn phương chấm hết thực thi hoặc huỷ bỏ thanh toán giao dịch dân sự so với phần vượt quá khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt hoặc hàng loạt thanh toán giao dịch dân sự và nhu yếu bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp người đó biết hoặc phải ghi nhận về việc vượt quá khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt mà vẫn thanh toán giao dịch hoặc trường hợp pháp luật tại điểm a khoản 1 Điều này .4. Trường hợp người đại diện thay mặt và người thanh toán giao dịch với người đại diện thay mặt cố ý xác lập, triển khai thanh toán giao dịch dân sự vượt quá khoanh vùng phạm vi đại diện thay mặt mà gây thiệt hại cho người được đại diện thay mặt thì phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trực tiếp bồi thường thiệt hại .

Chương X
THỜI HẠN VÀ THỜI HIỆU

Mục 1. THỜI HẠN

Điều 144. Thời hạn

1. Thời hạn là một khoảng chừng thời hạn được xác lập từ thời gian này đến thời gian khác .2. Thời hạn hoàn toàn có thể được xác lập bằng phút, giờ, ngày, tuần, tháng, năm hoặc bằng một sự kiện hoàn toàn có thể sẽ xảy ra .

Điều 145. Áp dụng cách tính thời hạn

1. Cách tính thời hạn được vận dụng theo pháp luật của Bộ luật này, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có lao lý khác .2. Thời hạn được tính theo dương lịch, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 146. Quy định về thời hạn, thời điểm tính thời hạn

1. Trường hợp những bên có thoả thuận về thời hạn là một năm, nửa năm, một tháng, nửa tháng, một tuần, một ngày, một giờ, một phút mà khoảng chừng thời hạn diễn ra không liền nhau thì thời hạn đó được tính như sau :a ) Một năm là ba trăm sáu mươi lăm ngày ;b ) Nửa năm là sáu tháng ;c ) Một tháng là ba mươi ngày ;d ) Nửa tháng là mười lăm ngày ;đ ) Một tuần là bảy ngày ;e ) Một ngày là hai mươi tư giờ ;g ) Một giờ là sáu mươi phút ;h ) Một phút là sáu mươi giây .2. Trường hợp những bên thoả thuận về thời gian đầu tháng, giữa tháng, cuối tháng thì thời gian đó được pháp luật như sau :a ) Đầu tháng là ngày tiên phong của tháng ;b ) Giữa tháng là ngày thứ mười lăm của tháng ;c ) Cuối tháng là ngày ở đầu cuối của tháng .3. Trường hợp những bên thoả thuận về thời gian đầu năm, giữa năm, cuối năm thì thời gian đó được lao lý như sau :a ) Đầu năm là ngày tiên phong của tháng một ;b ) Giữa năm là ngày sau cuối của tháng sáu ;c ) Cuối năm là ngày sau cuối của tháng mười hai .

Điều 147. Thời điểm bắt đầu thời hạn

1. Khi thời hạn được xác lập bằng phút, giờ thì thời hạn được mở màn từ thời gian đã xác lập .2. Khi thời hạn được xác lập bằng ngày, tuần, tháng, năm thì ngày tiên phong của thời hạn không được tính mà tính từ ngày tiếp theo liền kề ngày được xác lập .3. Khi thời hạn mở màn bằng một sự kiện thì ngày xảy ra sự kiện không được tính mà tính từ ngày tiếp theo liền kề của ngày xảy ra sự kiện đó .

Điều 148. Kết thúc thời hạn

1. Khi thời hạn tính bằng ngày thì thời hạn kết thúc tại thời gian kết thúc ngày sau cuối của thời hạn .2. Khi thời hạn tính bằng tuần thì thời hạn kết thúc tại thời gian kết thúc ngày tương ứng của tuần ở đầu cuối của thời hạn .3. Khi thời hạn tính bằng tháng thì thời hạn kết thúc tại thời gian kết thúc ngày tương ứng của tháng sau cuối của thời hạn ; nếu tháng kết thúc thời hạn không có ngày tương ứng thì thời hạn kết thúc vào ngày ở đầu cuối của tháng đó .4. Khi thời hạn tính bằng năm thì thời hạn kết thúc tại thời gian kết thúc ngày, tháng tương ứng của năm sau cuối của thời hạn .5. Khi ngày ở đầu cuối của thời hạn là ngày nghỉ cuối tuần hoặc ngày nghỉ lễ thì thời hạn kết thúc tại thời gian kết thúc ngày thao tác tiếp theo ngày nghỉ đó .6. Thời điểm kết thúc ngày sau cuối của thời hạn vào lúc hai mươi tư giờ của ngày đó .

Mục 2. THỜI HIỆU

Điều 149. Thời hiệu

1. Thời hiệu là thời hạn do luật quy định mà khi kết thúc thời hạn đó thì phát sinh hậu quả pháp lý đối với chủ thể theo điều kiện do luật quy định.
Thời hiệu được áp dụng theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan.

2. Tòa án chỉ áp dụng quy định về thời hiệu theo yêu cầu áp dụng thời hiệu của một bên hoặc các bên với điều kiện yêu cầu này phải được đưa ra trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ, việc.
Người được hưởng lợi từ việc áp dụng thời hiệu có quyền từ chối áp dụng thời hiệu, trừ trường hợp việc từ chối đó nhằm mục đích trốn tránh thực hiện nghĩa vụ.

Điều 150. Các loại thời hiệu

1. Thời hiệu hưởng quyền dân sự là thời hạn mà khi kết thúc thời hạn đó thì chủ thể được hưởng quyền dân sự .2. Thời hiệu miễn trừ nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự là thời hạn mà khi kết thúc thời hạn đó thì người có nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự được miễn việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm .3. Thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà chủ thể được quyền khởi kiện để nhu yếu Tòa án xử lý vụ án dân sự bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp bị xâm phạm ; nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện .4. Thời hiệu nhu yếu xử lý việc dân sự là thời hạn mà chủ thể được quyền nhu yếu Tòa án xử lý việc dân sự để bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của cá thể, pháp nhân, quyền lợi vương quốc, dân tộc bản địa, quyền lợi công cộng ; nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền nhu yếu .

Điều 151. Cách tính thời hiệu
Thời hiệu được tính từ thời điểm bắt đầu ngày đầu tiên của thời hiệu và chấm dứt tại thời điểm kết thúc ngày cuối cùng của thời hiệu.

Điều 152. Hiệu lực của thời hiệu hưởng quyền dân sự, miễn trừ nghĩa vụ dân sự
Trường hợp pháp luật quy định cho các chủ thể được hưởng quyền dân sự hoặc được miễn trừ nghĩa vụ dân sự theo thời hiệu thì chỉ sau khi thời hiệu đó kết thúc, việc hưởng quyền dân sự hoặc miễn trừ nghĩa vụ dân sự mới có hiệu lực.

Điều 153. Tính liên tục của thời hiệu hưởng quyền dân sự, miễn trừ nghĩa vụ dân sự

1. Thời hiệu hưởng quyền dân sự, miễn trừ nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự có tính liên tục từ khi khởi đầu cho đến khi kết thúc ; nếu có sự kiện làm gián đoạn thì thời hiệu phải được tính lại từ đầu, sau khi sự kiện làm gián đoạn chấm hết .2. Thời hiệu hưởng quyền dân sự, miễn trừ nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự bị gián đoạn khi có một trong những sự kiện sau đây :a ) Có sự xử lý bằng một quyết định hành động có hiệu lực thực thi hiện hành pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền so với quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự đang được vận dụng thời hiệu ;b ) Quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự đang được vận dụng thời hiệu mà bị người có quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm tương quan tranh chấp và đã được xử lý bằng một bản án, quyết định hành động có hiệu lực hiện hành pháp luật của Tòa án .3. Thời hiệu cũng được tính liên tục trong trường hợp việc hưởng quyền dân sự, miễn trừ nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự được chuyển giao hợp pháp cho người khác .

Điều 154. Bắt đầu thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự, thời hiệu yêu cầu giải quyết việc dân sự

1. Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự được tính từ ngày người có quyền nhu yếu biết hoặc phải biết quyền, quyền lợi hợp pháp của mình bị xâm phạm, trừ trường hợp pháp luật có pháp luật khác .2. Thời hiệu nhu yếu xử lý việc dân sự được tính từ ngày phát sinh quyền nhu yếu, trừ trường hợp pháp luật có lao lý khác .

Điều 155. Không áp dụng thời hiệu khởi kiện
Thời hiệu khởi kiện không áp dụng trong trường hợp sau đây:

1. Yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân không gắn với gia tài ;2. Yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có tương quan lao lý khác ;3. Tranh chấp về quyền sử dụng đất theo pháp luật của Luật đất đai ;4. Trường hợp khác do luật pháp luật .

Điều 156. Thời gian không tính vào thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự, thời hiệu yêu cầu giải quyết việc dân sự
Thời gian không tính vào thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự, thời hiệu yêu cầu giải quyết việc dân sự là khoảng thời gian xảy ra một trong các sự kiện sau đây:

1. Sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan làm cho chủ thể có quyền khởi kiện, quyền yêu cầu không thể khởi kiện, yêu cầu trong phạm vi thời hiệu.
Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.
Trở ngại khách quan là những trở ngại do hoàn cảnh khách quan tác động làm cho người có quyền, nghĩa vụ dân sự không thể biết về việc quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm hoặc không thể thực hiện được quyền, nghĩa vụ dân sự của mình;

2. Chưa có người đại diện thay mặt trong trường hợp người có quyền khởi kiện, người có quyền nhu yếu là người chưa thành niên, mất năng lượng hành vi dân sự, có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc bị hạn chế năng lượng hành vi dân sự ;3. Người chưa thành niên, người mất năng lượng hành vi dân sự, người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lượng hành vi dân sự chưa có người đại diện thay mặt khác sửa chữa thay thế trong trường hợp sau đây :a ) Người đại diện thay mặt chết nếu là cá thể, chấm hết sống sót nếu là pháp nhân ;b ) Người đại diện thay mặt vì nguyên do chính đáng mà không hề liên tục đại diện thay mặt được .

Điều 157. Bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự

1. Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự khởi đầu lại trong trường hợp sau đây :a ) Bên có nghĩa vụ và trách nhiệm đã thừa nhận một phần hoặc hàng loạt nghĩa vụ và trách nhiệm của mình so với người khởi kiện ;b ) Bên có nghĩa vụ và trách nhiệm thừa nhận hoặc thực thi xong một phần nghĩa vụ và trách nhiệm của mình so với người khởi kiện ;c ) Các bên đã tự hoà giải với nhau .2. Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự mở màn lại kể từ ngày tiếp theo sau ngày xảy ra sự kiện lao lý tại khoản 1 Điều này .

PHẦN THỨ HAI
QUYỀN SỞ HỮU VÀ QUYỀN KHÁC ĐỐI VỚI TÀI SẢN

Chương XI
QUY ĐỊNH CHUNG

Mục 1. NGUYÊN TẮC XÁC LẬP, THỰC HIỆN QUYỀN SỞ HỮU, QUYỀN KHÁC ĐỐI VỚI TÀI SẢN

Điều 158. Quyền sở hữu
Quyền sở hữu bao gồm quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt tài sản của chủ sở hữu theo quy định của luật.

Điều 159. Quyền khác đối với tài sản

1. Quyền khác so với gia tài là quyền của chủ thể trực tiếp nắm giữ, chi phối gia tài thuộc quyền sở hữu của chủ thể khác .2. Quyền khác so với gia tài gồm có :a ) Quyền so với bất động sản liền kề ;b ) Quyền hưởng dụng ;c ) Quyền mặt phẳng .

Điều 160. Nguyên tắc xác lập, thực hiện quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản

1. Quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản được xác lập, thực hiện trong trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định.
Quyền khác đối với tài sản vẫn có hiệu lực trong trường hợp quyền sở hữu được chuyển giao, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

2. Chủ sở hữu được triển khai mọi hành vi theo ý chí của mình so với gia tài nhưng không được trái với pháp luật của luật, gây thiệt hại hoặc làm tác động ảnh hưởng đến quyền lợi vương quốc, dân tộc bản địa, quyền lợi công cộng, quyền và quyền lợi hợp pháp của người khác .3. Chủ thể có quyền khác so với gia tài được triển khai mọi hành vi trong khoanh vùng phạm vi quyền được pháp luật tại Bộ luật này, luật khác có tương quan nhưng không được gây thiệt hại hoặc làm tác động ảnh hưởng đến quyền lợi vương quốc, dân tộc bản địa, quyền lợi công cộng, quyền và quyền lợi hợp pháp của chủ sở hữu tài sản hoặc của người khác .

Điều 161. Thời điểm xác lập quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản

1. Thời điểm xác lập quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản thực hiện theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan; trường hợp luật không có quy định thì thực hiện theo thỏa thuận của các bên; trường hợp luật không quy định và các bên không có thỏa thuận thì thời điểm xác lập quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản là thời điểm tài sản được chuyển giao.
Thời điểm tài sản được chuyển giao là thời điểm bên có quyền hoặc người đại diện hợp pháp của họ chiếm hữu tài sản.

2. Trường hợp gia tài chưa được chuyển giao mà phát sinh hoa lợi, cống phẩm thì hoa lợi, cống phẩm thuộc về bên có gia tài chuyển giao, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

Điều 162. Chịu rủi ro về tài sản

1. Chủ sở hữu phải chịu rủi ro đáng tiếc về gia tài thuộc chiếm hữu của mình, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc Bộ luật này, luật khác có tương quan lao lý khác .2. Chủ thể có quyền khác so với gia tài phải chịu rủi ro đáng tiếc về gia tài trong khoanh vùng phạm vi quyền của mình, trừ trường hợp có thoả thuận khác với chủ sở hữu tài sản hoặc Bộ luật này, luật khác có tương quan pháp luật khác .

Mục 2. BẢO VỆ QUYỀN SỞ HỮU, QUYỀN KHÁC ĐỐI VỚI TÀI SẢN

Điều 163. Bảo vệ quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản

1. Không ai hoàn toàn có thể bị hạn chế, bị tước đoạt trái luật quyền sở hữu, quyền khác so với gia tài .2. Trường hợp thật thiết yếu vì nguyên do quốc phòng, bảo mật an ninh hoặc vì quyền lợi vương quốc, thực trạng khẩn cấp, phòng chống thiên tai, Nhà nước trưng mua hoặc trưng dụng có bồi thường gia tài của tổ chức triển khai, cá thể theo giá thị trường .

Điều 164. Biện pháp bảo vệ quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản

1. Chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác so với gia tài có quyền tự bảo vệ, ngăn ngừa bất kể người nào có hành vi xâm phạm quyền của mình bằng những giải pháp không trái với pháp luật của pháp luật .2. Chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác so với gia tài có quyền nhu yếu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác buộc người có hành vi xâm phạm quyền phải trả lại gia tài, chấm hết hành vi cản trở trái pháp luật việc triển khai quyền sở hữu, quyền khác so với gia tài và nhu yếu bồi thường thiệt hại .

Điều 165. Chiếm hữu có căn cứ pháp luật

1. Chiếm hữu có địa thế căn cứ pháp luật là việc chiếm hữu tài sản trong trường hợp sau đây :a ) Chủ sở hữu chiếm hữu tài sản ;b ) Người được chủ sở hữu ủy quyền quản lý tài sản ;c ) Người được chuyển giao quyền chiếm hữu trải qua thanh toán giao dịch dân sự tương thích với lao lý của pháp luật ;d ) Người phát hiện và giữ gia tài vô chủ, gia tài không xác lập được ai là chủ sở hữu, gia tài bị đánh rơi, bị bỏ quên, bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm tương thích với điều kiện kèm theo theo pháp luật của Bộ luật này, lao lý khác của pháp luật có tương quan ;đ ) Người phát hiện và giữ gia súc, gia cầm, vật nuôi dưới nước bị thất lạc tương thích với điều kiện kèm theo theo pháp luật của Bộ luật này, pháp luật khác của pháp luật có tương quan ;e ) Trường hợp khác do pháp luật lao lý .2. Việc chiếm hữu tài sản không tương thích với pháp luật tại khoản 1 Điều này là chiếm hữu không có địa thế căn cứ pháp luật .

Điều 166. Quyền đòi lại tài sản

1. Chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác so với gia tài có quyền đòi lại gia tài từ người chiếm hữu, người sử dụng gia tài, người được lợi về gia tài không có địa thế căn cứ pháp luật .2. Chủ sở hữu không có quyền đòi lại gia tài từ sự chiếm hữu của chủ thể đang có quyền khác so với gia tài đó .

Điều 167. Quyền đòi lại động sản không phải đăng ký quyền sở hữu từ người chiếm hữu ngay tình
Chủ sở hữu có quyền đòi lại động sản không phải đăng ký quyền sở hữu từ người chiếm hữu ngay tình trong trường hợp người chiếm hữu ngay tình có được động sản này thông qua hợp đồng không có đền bù với người không có quyền định đoạt tài sản; trường hợp hợp đồng này là hợp đồng có đền bù thì chủ sở hữu có quyền đòi lại động sản nếu động sản đó bị lấy cắp, bị mất hoặc trường hợp khác bị chiếm hữu ngoài ý chí của chủ sở hữu.

Điều 168. Quyền đòi lại động sản phải đăng ký quyền sở hữu hoặc bất động sản từ người chiếm hữu ngay tình
Chủ sở hữu được đòi lại động sản phải đăng ký quyền sở hữu hoặc bất động sản từ người chiếm hữu ngay tình, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 133 của Bộ luật này.

Điều 169. Quyền yêu cầu chấm dứt hành vi cản trở trái pháp luật đối với việc thực hiện quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản
Khi thực hiện quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản, chủ thể có quyền yêu cầu người có hành vi cản trở trái pháp luật phải chấm dứt hành vi đó hoặc có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác buộc người đó chấm dứt hành vi vi phạm.

Điều 170. Quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại
Chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản có quyền yêu cầu người có hành vi xâm phạm quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản bồi thường thiệt hại.

Mục 3. GIỚI HẠN QUYỀN SỞ HỮU, QUYỀN KHÁC ĐỐI VỚI TÀI SẢN

Điều 171. Quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản trong trường hợp xảy ra tình thế cấp thiết

1. Tình thế cấp thiết là tình thế của người vì muốn tránh một rủi ro tiềm ẩn đang trong thực tiễn rình rập đe dọa trực tiếp quyền lợi công cộng, quyền, quyền lợi hợp pháp của mình hoặc của người khác mà không còn cách nào khác là phải có hành vi gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa .2. Trong tình thế cấp thiết, chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác so với gia tài không được cản trở người khác dùng gia tài của mình hoặc cản trở người khác gây thiệt hại so với gia tài đó để ngăn ngừa, làm giảm mối nguy hại hoặc thiệt hại lớn hơn có rủi ro tiềm ẩn xảy ra .3. Gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết không phải là hành vi xâm phạm quyền sở hữu, quyền khác so với gia tài. Chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác so với gia tài bị thiệt hại trong tình thế cấp thiết được bồi thường thiệt hại theo lao lý tại Điều 595 của Bộ luật này .

Điều 172. Nghĩa vụ bảo vệ môi trường
Khi thực hiện quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản thì chủ thể phải tuân theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường; nếu làm ô nhiễm môi trường thì phải chấm dứt hành vi gây ô nhiễm, thực hiện các biện pháp để khắc phục hậu quả và bồi thường thiệt hại.

Điều 173. Nghĩa vụ tôn trọng, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội
Khi thực hiện quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản thì chủ thể phải tôn trọng, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, không được lạm dụng quyền để gây mất trật tự, an toàn xã hội, làm thiệt hại đến lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng, quyền, lợi ích hợp pháp của người khác.

Điều 174. Nghĩa vụ tôn trọng quy tắc xây dựng
Khi xây dựng công trình, chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản phải tuân theo pháp luật về xây dựng, bảo đảm an toàn, không được xây vượt quá độ cao, khoảng cách mà pháp luật về xây dựng quy định và không được xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu, người có quyền khác đối với tài sản là bất động sản liền kề và xung quanh.

Điều 175. Ranh giới giữa các bất động sản

1. Ranh giới giữa các bất động sản liền kề được xác định theo thoả thuận hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Ranh giới cũng có thể được xác định theo tập quán hoặc theo ranh giới đã tồn tại từ 30 năm trở lên mà không có tranh chấp.
Không được lấn, chiếm, thay đổi mốc giới ngăn cách, kể cả trường hợp ranh giới là kênh, mương, hào, rãnh, bờ ruộng. Mọi chủ thể có nghĩa vụ tôn trọng, duy trì ranh giới chung.

2. Người sử dụng đất được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới của thửa đất phù hợp với quy định của pháp luật và không được làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của người khác.
Người sử dụng đất chỉ được trồng cây và làm các việc khác trong khuôn viên đất thuộc quyền sử dụng của mình và theo ranh giới đã được xác định; nếu rễ cây, cành cây vượt quá ranh giới thì phải xén rễ, cắt, tỉa cành phần vượt quá, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

Điều 176. Mốc giới ngăn cách các bất động sản

1. Chủ sở hữu bất động sản chỉ được dựng cột mốc, hàng rào, trồng cây, xây tường ngăn trên phần đất thuộc quyền sử dụng của mình .

2. Các chủ sở hữu bất động sản liền kề có thể thoả thuận với nhau về việc dựng cột mốc, hàng rào, trồng cây, xây tường ngăn trên ranh giới để làm mốc giới ngăn cách giữa các bất động sản; những vật mốc giới này là sở hữu chung của các chủ thể đó.
Trường hợp mốc giới ngăn cách chỉ do một bên tạo nên trên ranh giới và được chủ sở hữu bất động sản liền kề đồng ý thì mốc giới ngăn cách đó là sở hữu chung, chi phí để xây dựng do bên tạo nên chịu, trừ trường hợp có thoả thuận khác; nếu chủ sở hữu bất động sản liền kề không đồng ý mà có lý do chính đáng thì chủ sở hữu đã dựng cột mốc, hàng rào, trồng cây, xây tường ngăn phải dỡ bỏ.

3. Đối với mốc giới là tường nhà chung, chủ sở hữu bất động sản liền kề không được trổ cửa sổ, lỗ thông khí hoặc đục tường để đặt kết cấu xây dựng, trừ trường hợp được chủ sở hữu bất động sản liền kề đồng ý.
Trường hợp nhà xây riêng biệt nhưng tường sát liền nhau thì chủ sở hữu cũng chỉ được đục tường, đặt kết cấu xây dựng đến giới hạn ngăn cách tường của mình.
Đối với cây là mốc giới chung, các bên đều có nghĩa vụ bảo vệ; hoa lợi thu được từ cây được chia đều, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

Điều 177. Bảo đảm an toàn trong trường hợp cây cối, công trình có nguy cơ gây thiệt hại

1. Trường hợp cây cối, khu công trình thiết kế xây dựng có rủi ro tiềm ẩn sập đổ xuống bất động sản liền kề và xung quanh thì chủ sở hữu tài sản thực thi ngay những giải pháp khắc phục, chặt cây, thay thế sửa chữa hoặc dỡ bỏ khu công trình kiến thiết xây dựng đó theo nhu yếu của chủ sở hữu bất động sản liền kề và xung quanh hoặc theo nhu yếu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền ; nếu không tự nguyện thực thi thì chủ sở hữu bất động sản liền kề và xung quanh có quyền nhu yếu cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho chặt cây, phá dỡ. giá thành chặt cây, phá dỡ do chủ sở hữu cây cối, khu công trình thiết kế xây dựng chịu .

2. Khi đào giếng, đào ao hoặc xây dựng công trình dưới mặt đất, chủ sở hữu công trình phải đào, xây cách mốc giới một khoảng cách do pháp luật về xây dựng quy định.
Khi xây dựng công trình vệ sinh, kho chứa chất độc hại và các công trình khác mà việc sử dụng có khả năng gây ô nhiễm môi trường thì chủ sở hữu tài sản đó phải xây cách mốc giới một khoảng cách và ở vị trí hợp lý, phải bảo đảm vệ sinh, an toàn và không làm ảnh hưởng đến chủ sở hữu bất động sản khác.

3. Trường hợp gây thiệt hại cho chủ sở hữu bất động sản liền kề và xung quanh pháp luật tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì chủ sở hữu cây cối, khu công trình phải bồi thường .

Điều 178. Trổ cửa nhìn sang bất động sản liền kề

1. Chủ sở hữu nhà chỉ được trổ cửa ra vào, hành lang cửa số quay sang nhà bên cạnh, nhà đối lập và đường đi chung theo pháp luật của pháp luật về kiến thiết xây dựng .2. Mặt dưới mái che trên cửa ra vào, mặt dưới mái che hành lang cửa số quay ra đường đi chung phải cách mặt đất từ 2,5 mét trở lên .

Chương XII
CHIẾM HỮU

Điều 179. Khái niệm chiếm hữu

1. Chiếm hữu là việc chủ thể nắm giữ, chi phối gia tài một cách trực tiếp hoặc gián tiếp như chủ thể có quyền so với gia tài .

2. Chiếm hữu bao gồm chiếm hữu của chủ sở hữu và chiếm hữu của người không phải là chủ sở hữu.
Việc chiếm hữu của người không phải là chủ sở hữu không thể là căn cứ xác lập quyền sở hữu, trừ trường hợp quy định tại các điều 228, 229, 230, 231, 232, 233 và 236 của Bộ luật này.

Điều 180. Chiếm hữu ngay tình
Chiếm hữu ngay tình là việc chiếm hữu mà người chiếm hữu có căn cứ để tin rằng mình có quyền đối với tài sản đang chiếm hữu.

Điều 181. Chiếm hữu không ngay tình
Chiếm hữu không ngay tình là việc chiếm hữu mà người chiếm hữu biết hoặc phải biết rằng mình không có quyền đối với tài sản đang chiếm hữu.

Điều 182. Chiếm hữu liên tục

1. Chiếm hữu liên tục là việc chiếm hữu được thực thi trong một khoảng chừng thời hạn mà không có tranh chấp về quyền so với gia tài đó hoặc có tranh chấp nhưng chưa được xử lý bằng một bản án, quyết định hành động có hiệu lực thực thi hiện hành pháp luật của Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác, kể cả khi gia tài được giao cho người khác chiếm hữu .2. Việc chiếm hữu không liên tục không được coi là địa thế căn cứ để suy đoán về thực trạng và quyền của người chiếm hữu được pháp luật tại Điều 184 của Bộ luật này .

Điều 183. Chiếm hữu công khai

1. Chiếm hữu công khai minh bạch là việc chiếm hữu được triển khai một cách minh bạch, không giấu giếm ; gia tài đang chiếm hữu được sử dụng theo tính năng, tác dụng và được người chiếm hữu dữ gìn và bảo vệ, giữ gìn như gia tài của chính mình .2. Việc chiếm hữu không công khai minh bạch không được coi là địa thế căn cứ để suy đoán về thực trạng và quyền của người chiếm hữu được lao lý tại Điều 184 của Bộ luật này .

Điều 184. Suy đoán về tình trạng và quyền của người chiếm hữu

1. Người chiếm hữu được suy đoán là ngay tình ; người nào cho rằng người chiếm hữu không ngay tình thì phải chứng tỏ .2. Trường hợp có tranh chấp về quyền so với gia tài thì người chiếm hữu được suy đoán là người có quyền đó. Người có tranh chấp với người chiếm hữu phải chứng tỏ về việc người chiếm hữu không có quyền .3. Người chiếm hữu ngay tình, liên tục, công khai minh bạch được vận dụng thời hiệu hưởng quyền và được hưởng hoa lợi, cống phẩm mà gia tài mang lại theo pháp luật của Bộ luật này và luật khác có tương quan .

Điều 185. Bảo vệ việc chiếm hữu
Trường hợp việc chiếm hữu bị người khác xâm phạm thì người chiếm hữu có quyền yêu cầu người có hành vi xâm phạm phải chấm dứt hành vi, khôi phục tình trạng ban đầu, trả lại tài sản và bồi thường thiệt hại hoặc yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác buộc người đó chấm dứt hành vi, khôi phục tình trạng ban đầu, trả lại tài sản và bồi thường thiệt hại.

Chương XIII
QUYỀN SỞ HỮU

Mục 1. NỘI DUNG QUYỀN SỞ HỮU

Tiểu mục 1. QUYỀN CHIẾM HỮU

Điều 186. Quyền chiếm hữu của chủ sở hữu
Chủ sở hữu được thực hiện mọi hành vi theo ý chí của mình để nắm giữ, chi phối tài sản của mình nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.

Điều 187. Quyền chiếm hữu của người được chủ sở hữu uỷ quyền quản lý tài sản

1. Người được chủ sở hữu uỷ quyền quản lý tài sản thực thi việc chiếm hữu tài sản đó trong khoanh vùng phạm vi, theo phương pháp, thời hạn do chủ sở hữu xác lập .2. Người được chủ sở hữu uỷ quyền quản lý tài sản không hề trở thành chủ sở hữu so với gia tài được giao theo pháp luật tại Điều 236 của Bộ luật này .

Điều 188. Quyền chiếm hữu của người được giao tài sản thông qua giao dịch dân sự

1. Khi chủ sở hữu giao gia tài cho người khác trải qua thanh toán giao dịch dân sự mà nội dung không gồm có việc chuyển quyền chiếm hữu thì người được giao gia tài phải thực thi việc chiếm hữu tài sản đó tương thích với mục tiêu, nội dung của thanh toán giao dịch .2. Người được giao gia tài có quyền sử dụng gia tài được giao, được chuyển quyền chiếm hữu, sử dụng gia tài đó cho người khác nếu được chủ sở hữu chấp thuận đồng ý .3. Người được giao gia tài không hề trở thành chủ sở hữu so với gia tài được giao theo lao lý tại Điều 236 của Bộ luật này .

Tiểu mục 2. QUYỀN SỬ DỤNG

Điều 189. Quyền sử dụng
Quyền sử dụng là quyền khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản.
Quyền sử dụng có thể được chuyển giao cho người khác theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật.

Điều 190. Quyền sử dụng của chủ sở hữu
Chủ sở hữu được sử dụng tài sản theo ý chí của mình nhưng không được gây thiệt hại hoặc làm ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.

Điều 191. Quyền sử dụng của người không phải là chủ sở hữu
Người không phải là chủ sở hữu được sử dụng tài sản theo thỏa thuận với chủ sở hữu hoặc theo quy định của pháp luật.

Tiểu mục 3. QUYỀN ĐỊNH ĐOẠT

Điều 192. Quyền định đoạt
Quyền định đoạt là quyền chuyển giao quyền sở hữu tài sản, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng hoặc tiêu hủy tài sản.

Điều 193. Điều kiện thực hiện quyền định đoạt
Việc định đoạt tài sản phải do người có năng lực hành vi dân sự thực hiện không trái quy định của pháp luật.
Trường hợp pháp luật có quy định trình tự, thủ tục định đoạt tài sản thì phải tuân theo trình tự, thủ tục đó.

Điều 194. Quyền định đoạt của chủ sở hữu
Chủ sở hữu có quyền bán, trao đổi, tặng cho, cho vay, để thừa kế, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng, tiêu hủy hoặc thực hiện các hình thức định đoạt khác phù hợp với quy định của pháp luật đối với tài sản.

Điều 195. Quyền định đoạt của người không phải là chủ sở hữu
Người không phải là chủ sở hữu tài sản chỉ có quyền định đoạt tài sản theo uỷ quyền của chủ sở hữu hoặc theo quy định của luật.

Điều 196. Hạn chế quyền định đoạt

1. Quyền định đoạt chỉ bị hạn chế trong trường hợp do luật lao lý .

2. Khi tài sản đem bán là tài sản thuộc di tích lịch sử – văn hoá theo quy định của Luật di sản văn hóa thì Nhà nước có quyền ưu tiên mua.
Trường hợp cá nhân, pháp nhân có quyền ưu tiên mua đối với tài sản nhất định theo quy định của pháp luật thì khi bán tài sản, chủ sở hữu phải dành quyền ưu tiên mua cho các chủ thể đó.

Mục 2. HÌNH THỨC SỞ HỮU

Tiểu mục 1. SỞ HỮU TOÀN DÂN

Điều 197. Tài sản thuộc sở hữu toàn dân
Đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, nguồn lợi ở vùng biển, vùng trời, tài nguyên thiên nhiên khác và các tài sản do Nhà nước đầu tư, quản lý là tài sản công thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý.

Điều 198. Thực hiện quyền của chủ sở hữu đối với tài sản thuộc sở hữu toàn dân

1. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là đại diện thay mặt, triển khai quyền của chủ sở hữu so với gia tài thuộc sở hữu toàn dân .2. nhà nước thống nhất quản trị và bảo vệ sử dụng đúng mục tiêu, hiệu suất cao và tiết kiệm chi phí gia tài thuộc sở hữu toàn dân .

Điều 199. Chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản thuộc sở hữu toàn dân
Việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản thuộc sở hữu toàn dân được thực hiện trong phạm vi và theo trình tự do pháp luật quy định.

Điều 200. Thực hiện quyền sở hữu toàn dân đối với tài sản được đầu tư vào doanh nghiệp

1. Khi gia tài thuộc sở hữu toàn dân được góp vốn đầu tư vào doanh nghiệp thì Nhà nước triển khai quyền của chủ sở hữu so với gia tài đó theo lao lý của pháp luật về doanh nghiệp, quản trị, sử dụng vốn nhà nước góp vốn đầu tư vào sản xuất, kinh doanh thương mại tại doanh nghiệp và lao lý khác của pháp luật có tương quan .2. Doanh nghiệp triển khai việc quản trị, sử dụng vốn, đất đai, tài nguyên và những gia tài khác do Nhà nước góp vốn đầu tư theo lao lý của pháp luật có tương quan .

Điều 201. Thực hiện quyền sở hữu toàn dân đối với tài sản được giao cho cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân

1. Khi gia tài thuộc sở hữu toàn dân được giao cho cơ quan nhà nước, đơn vị chức năng vũ trang nhân dân thì Nhà nước thực thi quyền kiểm tra, giám sát việc quản trị, sử dụng gia tài đó .2. Cơ quan nhà nước, đơn vị chức năng vũ trang nhân dân thực thi việc quản trị, sử dụng đúng mục tiêu, theo pháp luật của pháp luật so với gia tài được Nhà nước giao .

Điều 202. Thực hiện quyền sở hữu toàn dân đối với tài sản được giao cho tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp

1. Khi gia tài thuộc sở hữu toàn dân được giao cho tổ chức triển khai chính trị, tổ chức triển khai chính trị – xã hội, tổ chức triển khai chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức triển khai xã hội, tổ chức triển khai xã hội – nghề nghiệp thì Nhà nước triển khai quyền kiểm tra, giám sát việc quản trị, sử dụng gia tài đó .2. Tổ chức chính trị, tổ chức triển khai chính trị – xã hội, tổ chức triển khai chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức triển khai xã hội, tổ chức triển khai xã hội – nghề nghiệp thực thi việc quản trị, sử dụng gia tài được Nhà nước giao đúng mục tiêu, khoanh vùng phạm vi, theo phương pháp, trình tự do pháp luật pháp luật, tương thích với tính năng, trách nhiệm được lao lý trong điều lệ .

Điều 203. Quyền của cá nhân, pháp nhân đối với việc sử dụng, khai thác tài sản thuộc sở hữu toàn dân
Cá nhân, pháp nhân được sử dụng đất, khai thác nguồn lợi thuỷ sản, tài nguyên thiên nhiên và các tài sản khác thuộc sở hữu toàn dân đúng mục đích, có hiệu quả, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với Nhà nước theo quy định của pháp luật.

Điều 204. Tài sản thuộc sở hữu toàn dân chưa được giao cho cá nhân, pháp nhân quản lý
Đối với tài sản thuộc sở hữu toàn dân mà chưa được giao cho cá nhân, pháp nhân quản lý thì Chính phủ tổ chức thực hiện việc bảo vệ, điều tra, khảo sát và lập quy hoạch đưa vào khai thác.

Tiểu mục 2. SỞ HỮU RIÊNG

Điều 205. Sở hữu riêng và tài sản thuộc sở hữu riêng

1. Sở hữu riêng là chiếm hữu của một cá thể hoặc một pháp nhân .2. Tài sản hợp pháp thuộc sở hữu riêng không bị hạn chế về số lượng, giá trị .

Điều 206. Chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản thuộc sở hữu riêng

1. Chủ sở hữu có quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt gia tài thuộc sở hữu riêng nhằm mục đích ship hàng nhu yếu hoạt động và sinh hoạt, tiêu dùng, sản xuất, kinh doanh thương mại và những mục tiêu khác không trái pháp luật .2. Việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt gia tài thuộc sở hữu riêng không được gây thiệt hại hoặc làm ảnh hưởng tác động đến quyền lợi vương quốc, dân tộc bản địa, quyền lợi công cộng, quyền và quyền lợi hợp pháp của người khác .

Tiểu mục 3. SỞ HỮU CHUNG

Điều 207. Sở hữu chung và các loại sở hữu chung

1. Sở hữu chung là chiếm hữu của nhiều chủ thể so với gia tài .2. Sở hữu chung gồm có chiếm hữu chung theo phần và chiếm hữu chung hợp nhất .

Điều 208. Xác lập quyền sở hữu chung
Quyền sở hữu chung được xác lập theo thoả thuận, theo quy định của pháp luật hoặc theo tập quán.

Điều 209. Sở hữu chung theo phần

1. Sở hữu chung theo phần là chiếm hữu chung mà trong đó phần quyền sở hữu của mỗi chủ sở hữu được xác lập so với gia tài chung .2. Mỗi chủ sở hữu chung theo phần có quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm so với gia tài thuộc chiếm hữu chung tương ứng với phần quyền sở hữu của mình, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 210. Sở hữu chung hợp nhất

1. Sở hữu chung hợp nhất là sở hữu chung mà trong đó, phần quyền sở hữu của mỗi chủ sở hữu chung không được xác định đối với tài sản chung.
Sở hữu chung hợp nhất bao gồm sở hữu chung hợp nhất có thể phân chia và sở hữu chung hợp nhất không phân chia.

2. Các chủ sở hữu chung hợp nhất có quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm ngang nhau so với gia tài thuộc chiếm hữu chung .

Điều 211. Sở hữu chung của cộng đồng

1. Sở hữu chung của hội đồng là chiếm hữu của dòng họ, thôn, ấp, bản, làng, buôn, phum, sóc, hội đồng tôn giáo và hội đồng dân cư khác so với gia tài được hình thành theo tập quán, gia tài do những thành viên của hội đồng cùng nhau góp phần, quyên góp, được khuyến mãi cho chung hoặc từ những nguồn khác tương thích với pháp luật của pháp luật nhằm mục đích mục tiêu thoả mãn quyền lợi chung hợp pháp của hội đồng .2. Các thành viên của hội đồng cùng quản trị, sử dụng, định đoạt gia tài chung theo thoả thuận hoặc theo tập quán vì quyền lợi chung của hội đồng nhưng không được vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội .3. Tài sản chung của hội đồng là gia tài chung hợp nhất không phân loại .

Điều 212. Sở hữu chung của các thành viên gia đình

1. Tài sản của những thành viên mái ấm gia đình cùng sống chung gồm gia tài do những thành viên góp phần, cùng nhau tạo lập nên và những gia tài khác được xác lập quyền sở hữu theo pháp luật của Bộ luật này và luật khác có tương quan .

2. Việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung của các thành viên gia đình được thực hiện theo phương thức thỏa thuận. Trường hợp định đoạt tài sản là bất động sản, động sản có đăng ký, tài sản là nguồn thu nhập chủ yếu của gia đình phải có sự thỏa thuận của tất cả các thành viên gia đình là người thành niên có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, trừ trường hợp luật có quy định khác.
Trường hợp không có thỏa thuận thì áp dụng quy định về sở hữu chung theo phần được quy định tại Bộ luật này và luật khác có liên quan, trừ trường hợp quy định tại Điều 213 của Bộ luật này.

Điều 213. Sở hữu chung của vợ chồng

1. Sở hữu chung của vợ chồng là chiếm hữu chung hợp nhất hoàn toàn có thể phân loại .2. Vợ chồng cùng nhau tạo lập, tăng trưởng khối gia tài chung ; có quyền ngang nhau trong việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt gia tài chung .3. Vợ chồng thoả thuận hoặc uỷ quyền cho nhau chiếm hữu, sử dụng, định đoạt gia tài chung .4. Tài sản chung của vợ chồng hoàn toàn có thể phân loại theo thoả thuận hoặc theo quyết định hành động của Tòa án .5. Trường hợp vợ chồng lựa chọn chính sách gia tài theo thỏa thuận hợp tác theo lao lý của pháp luật về hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình thì gia tài chung của vợ chồng được vận dụng theo chính sách gia tài này .

Điều 214. Sở hữu chung trong nhà chung cư

1. Phần diện tích quy hoạnh, trang thiết bị và những gia tài khác dùng chung trong nhà căn hộ chung cư cao cấp theo lao lý của Luật nhà ở thuộc chiếm hữu chung hợp nhất của toàn bộ chủ sở hữu những căn hộ cao cấp trong nhà đó và không phân loại, trừ trường hợp luật có pháp luật khác hoặc toàn bộ những chủ sở hữu có thoả thuận khác .2. Chủ sở hữu những căn hộ chung cư cao cấp trong nhà nhà ở có quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm ngang nhau trong việc quản trị, sử dụng gia tài lao lý tại khoản 1 Điều này, trừ trường hợp luật có lao lý khác hoặc có thỏa thuận hợp tác khác .3. Trường hợp nhà căn hộ cao cấp bị tiêu huỷ thì quyền của chủ sở hữu nhà ở căn hộ chung cư cao cấp thực thi theo lao lý của luật .

Điều 215. Sở hữu chung hỗn hợp

1. Sở hữu chung hỗn hợp là chiếm hữu so với gia tài do những chủ sở hữu thuộc những thành phần kinh tế tài chính khác nhau góp vốn để sản xuất, kinh doanh thu doanh thu .2. Tài sản được hình thành từ nguồn vốn góp của những chủ sở hữu, doanh thu hợp pháp thu được từ hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại hoặc từ nguồn khác tương thích với pháp luật của pháp luật là gia tài thuộc chiếm hữu chung hỗn hợp .3. Việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt gia tài thuộc chiếm hữu chung hỗn hợp phải tuân theo lao lý tại Điều 209 của Bộ luật này và pháp luật của pháp luật có tương quan đến việc góp vốn, tổ chức triển khai, hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại, quản trị, quản lý, nghĩa vụ và trách nhiệm về gia tài và phân loại doanh thu .

Điều 216. Quản lý tài sản chung
Các chủ sở hữu chung cùng quản lý tài sản chung theo nguyên tắc nhất trí, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.

Điều 217. Sử dụng tài sản chung

1. Mỗi chủ sở hữu chung theo phần có quyền khai thác hiệu quả, hưởng hoa lợi, cống phẩm từ gia tài chung tương ứng với phần quyền sở hữu của mình, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có lao lý khác .2. Các chủ sở hữu chung hợp nhất có quyền ngang nhau trong việc khai thác tác dụng, hưởng hoa lợi, cống phẩm từ gia tài chung, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 218. Định đoạt tài sản chung

1. Mỗi chủ sở hữu chung theo phần có quyền định đoạt phần quyền sở hữu của mình .2. Việc định đoạt gia tài chung hợp nhất được thực thi theo thoả thuận của những chủ sở hữu chung hoặc theo pháp luật của pháp luật .

3. Trường hợp một chủ sở hữu chung theo phần bán phần quyền sở hữu của mình thì chủ sở hữu chung khác được quyền ưu tiên mua.
Trong thời hạn 03 tháng đối với tài sản chung là bất động sản, 01 tháng đối với tài sản chung là động sản, kể từ ngày các chủ sở hữu chung khác nhận được thông báo về việc bán và các điều kiện bán mà không có chủ sở hữu chung nào mua thì chủ sở hữu đó được quyền bán cho người khác. Việc thông báo phải được thể hiện bằng văn bản và các điều kiện bán cho chủ sở hữu chung khác phải giống như điều kiện bán cho người không phải là chủ sở hữu chung.
Trường hợp bán phần quyền sở hữu mà có sự vi phạm về quyền ưu tiên mua thì trong thời hạn 03 tháng, kể từ ngày phát hiện có sự vi phạm về quyền ưu tiên mua, chủ sở hữu chung theo phần trong số các chủ sở hữu chung có quyền yêu cầu Tòa án chuyển sang cho mình quyền và nghĩa vụ của người mua; bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường thiệt hại.

4. Trường hợp một trong những chủ sở hữu chung so với bất động sản từ bỏ phần quyền sở hữu của mình hoặc khi người này chết mà không có người thừa kế thì phần quyền sở hữu đó thuộc về Nhà nước, trừ trường hợp sở hữu chung của hội đồng thì thuộc sở hữu chung của những chủ sở hữu chung còn lại .5. Trường hợp một trong những chủ sở hữu chung so với động sản từ bỏ phần quyền sở hữu của mình hoặc khi người này chết mà không có người thừa kế thì phần quyền sở hữu đó thuộc sở hữu chung của những chủ sở hữu còn lại .6. Trường hợp tổng thể những chủ sở hữu từ bỏ quyền sở hữu của mình so với gia tài chung thì việc xác lập quyền sở hữu được vận dụng theo pháp luật tại Điều 228 của Bộ luật này .

Điều 219. Chia tài sản thuộc sở hữu chung

1. Trường hợp chiếm hữu chung hoàn toàn có thể phân loại thì mỗi chủ sở hữu chung đều có quyền nhu yếu chia gia tài chung ; nếu thực trạng chiếm hữu chung phải được duy trì trong một thời hạn theo thỏa thuận hợp tác của những chủ sở hữu chung hoặc theo pháp luật của luật thì mỗi chủ sở hữu chung chỉ có quyền nhu yếu chia gia tài chung khi hết thời hạn đó ; khi gia tài chung không hề chia được bằng hiện vật thì chủ sở hữu chung có nhu yếu chia có quyền bán phần quyền sở hữu của mình, trừ trường hợp những chủ sở hữu chung có thỏa thuận hợp tác khác .

2. Trường hợp có người yêu cầu một người trong số các chủ sở hữu chung thực hiện nghĩa vụ thanh toán và chủ sở hữu chung đó không có tài sản riêng hoặc tài sản riêng không đủ để thanh toán thì người yêu cầu có quyền yêu cầu chia tài sản chung và tham gia vào việc chia tài sản chung, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Nếu không thể chia phần quyền sở hữu bằng hiện vật hoặc việc chia này bị các chủ sở hữu chung còn lại phản đối thì người có quyền có quyền yêu cầu người có nghĩa vụ bán phần quyền sở hữu của mình để thực hiện nghĩa vụ thanh toán.

Điều 220. Chấm dứt sở hữu chung
Sở hữu chung chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Tài sản chung đã được chia ;2. Một trong số những chủ sở hữu chung được hưởng hàng loạt gia tài chung ;3. Tài sản chung không còn ;4. Trường hợp khác theo lao lý của luật .

Mục 3. XÁC LẬP, CHẤM DỨT QUYỀN SỞ HỮU

Tiểu mục 1. XÁC LẬP QUYỀN SỞ HỮU

Điều 221. Căn cứ xác lập quyền sở hữu
Quyền sở hữu được xác lập đối với tài sản trong trường hợp sau đây:

1. Do lao động, do hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại hợp pháp, do hoạt động giải trí phát minh sáng tạo ra đối tượng người tiêu dùng quyền sở hữu trí tuệ ;2. Được chuyển quyền chiếm hữu theo thoả thuận hoặc theo bản án, quyết định hành động của Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác ;3. Thu hoa lợi, cống phẩm ;4. Tạo thành gia tài mới do sáp nhập, trộn lẫn, chế biến ;5. Được thừa kế ;6. Chiếm hữu trong những điều kiện kèm theo do pháp luật pháp luật so với gia tài vô chủ, gia tài không xác lập được chủ sở hữu ; gia tài bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy ; gia tài do người khác đánh rơi, bỏ quên ; gia súc, gia cầm bị thất lạc, vật nuôi dưới nước vận động và di chuyển tự nhiên ;7. Chiếm hữu, được lợi về gia tài theo pháp luật tại Điều 236 của Bộ luật này ;8. Trường hợp khác do luật lao lý .

Điều 222. Xác lập quyền sở hữu đối với tài sản có được từ lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh hợp pháp, hoạt động sáng tạo ra đối tượng quyền sở hữu trí tuệ
Người lao động, người tiến hành hoạt động sản xuất, kinh doanh hợp pháp có quyền sở hữu đối với tài sản có được từ lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh hợp pháp, kể từ thời điểm có được tài sản đó.
Người tiến hành hoạt động sáng tạo có quyền sở hữu đối với tài sản có được từ hoạt động sáng tạo theo quy định của Luật sở hữu trí tuệ.

Điều 223. Xác lập quyền sở hữu theo hợp đồng
Người được giao tài sản thông qua hợp đồng mua bán, tặng cho, trao đổi, cho vay hoặc hợp đồng chuyển quyền sở hữu khác theo quy định của pháp luật thì có quyền sở hữu tài sản đó.

Điều 224. Xác lập quyền sở hữu đối với hoa lợi, lợi tức
Chủ sở hữu, người sử dụng tài sản có quyền sở hữu đối với hoa lợi, lợi tức theo thoả thuận hoặc theo quy định của pháp luật, kể từ thời điểm thu được hoa lợi, lợi tức đó.

Điều 225. Xác lập quyền sở hữu trong trường hợp sáp nhập

1. Trường hợp gia tài của nhiều chủ sở hữu khác nhau được sáp nhập với nhau tạo thành vật không chia được và không hề xác lập gia tài đem sáp nhập là vật chính hoặc vật phụ thì vật mới được tạo thành là gia tài thuộc sở hữu chung của những chủ sở hữu đó ; nếu gia tài đem sáp nhập là vật chính và vật phụ thì vật mới được tạo thành thuộc chủ sở hữu vật chính, kể từ thời gian vật mới được tạo thành, chủ sở hữu tài sản mới phải thanh toán giao dịch cho chủ sở hữu vật phụ phần giá trị của vật phụ đó, trừ trường hợp có thoả thuận khác .2. Khi một người sáp nhập gia tài là động sản của người khác vào gia tài là động sản của mình, mặc dầu đã biết hoặc phải ghi nhận gia tài đó không phải là của mình và cũng không được sự chấp thuận đồng ý của chủ sở hữu tài sản bị sáp nhập thì chủ sở hữu tài sản bị sáp nhập có một trong những quyền sau đây :a ) Yêu cầu người sáp nhập gia tài giao gia tài mới cho mình và giao dịch thanh toán cho người sáp nhập giá trị gia tài của người đó ;b ) Yêu cầu người sáp nhập gia tài giao dịch thanh toán giá trị phần gia tài của mình và bồi thường thiệt hại nếu không nhận gia tài mới ;c ) Quyền khác theo lao lý của luật .3. Khi một người sáp nhập gia tài là động sản của người khác vào gia tài là bất động sản của mình, mặc dầu đã biết hoặc phải ghi nhận gia tài đó không phải là của mình và cũng không được sự chấp thuận đồng ý của chủ sở hữu tài sản bị sáp nhập thì chủ sở hữu tài sản bị sáp nhập có một trong những quyền sau đây :a ) Yêu cầu người sáp nhập gia tài thanh toán giao dịch giá trị phần gia tài của mình và bồi thường thiệt hại ;b ) Quyền khác theo lao lý của luật .4. Khi một người sáp nhập gia tài là động sản của mình vào một bất động sản của người khác thì chủ sở hữu bất động sản có quyền nhu yếu người sáp nhập dỡ bỏ gia tài sáp nhập trái phép và bồi thường thiệt hại hoặc giữ lại gia tài và giao dịch thanh toán cho người sáp nhập giá trị gia tài sáp nhập, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

Điều 226. Xác lập quyền sở hữu trong trường hợp trộn lẫn

1. Trường hợp gia tài của nhiều chủ sở hữu khác nhau được trộn lẫn với nhau tạo thành vật mới không chia được thì vật mới là gia tài thuộc sở hữu chung của những chủ sở hữu đó, kể từ thời gian trộn lẫn .2. Khi một người đã trộn lẫn gia tài của người khác vào gia tài của mình, mặc dầu đã biết hoặc phải ghi nhận gia tài đó không phải của mình và không được sự đồng ý chấp thuận của chủ sở hữu tài sản bị trộn lẫn thì chủ sở hữu tài sản bị trộn lẫn có một trong những quyền sau đây :a ) Yêu cầu người đã trộn lẫn gia tài giao gia tài mới cho mình và thanh toán giao dịch cho người đã trộn lẫn phần giá trị gia tài của người đó ;b ) Yêu cầu người đã trộn lẫn gia tài giao dịch thanh toán giá trị phần gia tài của mình và bồi thường thiệt hại nếu không nhận gia tài mới .

Điều 227. Xác lập quyền sở hữu trong trường hợp chế biến

1. Chủ sở hữu của nguyên vật liệu được đem chế biến tạo thành vật mới là chủ sở hữu của vật mới được tạo thành .2. Người dùng nguyên vật liệu thuộc chiếm hữu của người khác để chế biến mà ngay tình thì trở thành chủ sở hữu của gia tài mới nhưng phải giao dịch thanh toán giá trị nguyên vật liệu, bồi thường thiệt hại cho chủ sở hữu nguyên vật liệu đó .3. Trường hợp người chế biến không ngay tình thì chủ sở hữu nguyên vật liệu có quyền nhu yếu giao lại vật mới ; nếu có nhiều chủ sở hữu nguyên vật liệu thì những người này là đồng chủ sở hữu theo phần so với vật mới được tạo thành, tương ứng với giá trị nguyên vật liệu của mỗi người. Chủ sở hữu nguyên vật liệu bị chế biến không ngay tình có quyền nhu yếu người chế biến bồi thường thiệt hại .

Điều 228. Xác lập quyền sở hữu đối với tài sản vô chủ, tài sản không xác định được chủ sở hữu

1. Tài sản vô chủ là tài sản mà chủ sở hữu đã từ bỏ quyền sở hữu đối với tài sản đó.
Người đã phát hiện, người đang quản lý tài sản vô chủ là động sản thì có quyền sở hữu tài sản đó, trừ trường hợp luật có quy định khác; nếu tài sản là bất động sản thì thuộc về Nhà nước.

2. Người phát hiện tài sản không xác định được ai là chủ sở hữu phải thông báo hoặc giao nộp cho Uỷ ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã nơi gần nhất để thông báo công khai cho chủ sở hữu biết mà nhận lại.
Việc giao nộp phải được lập biên bản, trong đó ghi rõ họ, tên, địa chỉ của người giao nộp, người nhận, tình trạng, số lượng, khối lượng tài sản giao nộp.
Uỷ ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã đã nhận tài sản phải thông báo cho người phát hiện về kết quả xác định chủ sở hữu.
Sau 01 năm, kể từ ngày thông báo công khai mà không xác định được ai là chủ sở hữu tài sản là động sản thì quyền sở hữu đối với động sản đó thuộc về người phát hiện tài sản.
Sau 05 năm, kể từ ngày thông báo công khai mà không xác định được ai là chủ sở hữu tài sản là bất động sản thì bất động sản đó thuộc về Nhà nước; người phát hiện được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật.

Điều 229. Xác lập quyền sở hữu đối với tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy

1. Người phát hiện gia tài bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm phải thông tin hoặc trả lại ngay cho chủ sở hữu ; nếu không biết ai là chủ sở hữu thì phải thông tin hoặc giao nộp cho Uỷ ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã nơi gần nhất hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác theo pháp luật của pháp luật .2. Tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy mà không có hoặc không xác lập được ai là chủ sở hữu thì sau khi trừ ngân sách tìm kiếm, dữ gìn và bảo vệ, quyền sở hữu so với gia tài này được xác lập như sau :a ) Tài sản được tìm thấy là gia tài thuộc di tích lịch sử lịch sử dân tộc – văn hoá theo pháp luật của Luật di sản văn hóa truyền thống thì thuộc về Nhà nước ; người tìm thấy gia tài đó được hưởng một khoản tiền thưởng theo pháp luật của pháp luật ;b ) Tài sản được tìm thấy không phải là gia tài thuộc di tích lịch sử lịch sử vẻ vang – văn hoá theo pháp luật của Luật di sản văn hóa truyền thống mà có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước lao lý thì thuộc chiếm hữu của người tìm thấy ; nếu gia tài tìm thấy có giá trị lớn hơn mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước pháp luật thì người tìm thấy được hưởng giá trị bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước lao lý và 50 % giá trị của phần vượt quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước lao lý, phần giá trị còn lại thuộc về Nhà nước .

Điều 230. Xác lập quyền sở hữu đối với tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên

1. Người phát hiện tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên mà biết được địa chỉ của người đánh rơi hoặc bỏ quên thì phải thông báo hoặc trả lại tài sản cho người đó; nếu không biết địa chỉ của người đánh rơi hoặc bỏ quên thì phải thông báo hoặc giao nộp cho Uỷ ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã nơi gần nhất để thông báo công khai cho chủ sở hữu biết mà nhận lại.
Uỷ ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã đã nhận tài sản phải thông báo cho người đã giao nộp về kết quả xác định chủ sở hữu.

2. Sau 01 năm, kể từ ngày thông tin công khai minh bạch về gia tài do người khác đánh rơi, bỏ quên mà không xác lập được chủ sở hữu hoặc chủ sở hữu không đến nhận thì quyền sở hữu so với gia tài này được xác lập như sau :a ) Trường hợp gia tài bị đánh rơi, bỏ quên có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước pháp luật thì người nhặt được được xác lập quyền sở hữu so với gia tài đó theo lao lý của Bộ luật này và pháp luật khác của pháp luật có tương quan ; trường hợp gia tài có giá trị lớn hơn mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước lao lý thì sau khi trừ ngân sách dữ gìn và bảo vệ, người nhặt được được hưởng giá trị bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước lao lý và 50 % giá trị của phần vượt quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước lao lý, phần giá trị còn lại thuộc về Nhà nước ;b ) Trường hợp gia tài bị đánh rơi, bị bỏ quên là gia tài thuộc di tích lịch sử lịch sử vẻ vang – văn hoá theo pháp luật của Luật di sản văn hóa truyền thống thì gia tài đó thuộc về Nhà nước ; người nhặt được gia tài được hưởng một khoản tiền thưởng theo pháp luật của pháp luật .

Điều 231. Xác lập quyền sở hữu đối với gia súc bị thất lạc

1. Người bắt được gia súc bị thất lạc phải nuôi giữ và báo ngay cho Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú để thông tin công khai minh bạch cho chủ sở hữu biết mà nhận lại. Sau 06 tháng, kể từ ngày thông tin công khai minh bạch hoặc sau 01 năm so với gia súc thả rông theo tập quán thì quyền sở hữu so với gia súc và số gia súc được sinh ra trong thời hạn nuôi giữ thuộc về người bắt được gia súc .2. Trường hợp chủ sở hữu được nhận lại gia súc bị thất lạc thì phải giao dịch thanh toán tiền công nuôi giữ và những ngân sách khác cho người bắt được gia súc. Trong thời hạn nuôi giữ gia súc bị thất lạc, nếu gia súc có sinh con thì người bắt được gia súc được hưởng 50% số gia súc sinh ra hoặc 50 % giá trị số gia súc sinh ra và phải bồi thường thiệt hại nếu có lỗi cố ý làm chết gia súc .

Điều 232. Xác lập quyền sở hữu đối với gia cầm bị thất lạc

1. Trường hợp gia cầm của một người bị thất lạc mà người khác bắt được thì người bắt được phải thông tin công khai minh bạch để chủ sở hữu gia cầm biết mà nhận lại. Sau 01 tháng, kể từ ngày thông tin công khai minh bạch mà không có người đến nhận thì quyền sở hữu so với gia cầm và hoa lợi do gia cầm sinh ra trong thời hạn nuôi giữ thuộc về người bắt được gia cầm .2. Trường hợp chủ sở hữu được nhận lại gia cầm bị thất lạc thì phải thanh toán giao dịch tiền công nuôi giữ và ngân sách khác cho người bắt được gia cầm. Trong thời hạn nuôi giữ gia cầm bị thất lạc, người bắt được gia cầm được hưởng hoa lợi do gia cầm sinh ra và phải bồi thường thiệt hại nếu có lỗi cố ý làm chết gia cầm .

Điều 233. Xác lập quyền sở hữu đối với vật nuôi dưới nước
Khi vật nuôi dưới nước của một người di chuyển tự nhiên vào ruộng, ao, hồ của người khác thì thuộc sở hữu của người có ruộng, ao, hồ đó. Trường hợp vật nuôi dưới nước có dấu hiệu riêng biệt để có thể xác định vật nuôi không thuộc sở hữu của mình thì người có ruộng, ao, hồ đó phải thông báo công khai để chủ sở hữu biết mà nhận lại. Sau 01 tháng, kể từ ngày thông báo công khai mà không có người đến nhận thì quyền sở hữu vật nuôi dưới nước đó thuộc về người có ruộng, ao, hồ.

Điều 234. Xác lập quyền sở hữu do được thừa kế
Người thừa kế được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản thừa kế theo quy định tại Phần thứ tư của Bộ luật này.

Điều 235. Xác lập quyền sở hữu theo bản án, quyết định của Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác
Quyền sở hữu có thể được xác lập căn cứ vào bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác.

Điều 236. Xác lập quyền sở hữu theo thời hiệu do chiếm hữu, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật
Người chiếm hữu, người được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật nhưng ngay tình, liên tục, công khai trong thời hạn 10 năm đối với động sản, 30 năm đối với bất động sản thì trở thành chủ sở hữu tài sản đó, kể từ thời điểm bắt đầu chiếm hữu, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

Tiểu mục 2. CHẤM DỨT QUYỀN SỞ HỮU

Điều 237. Căn cứ chấm dứt quyền sở hữu
Quyền sở hữu chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Chủ sở hữu chuyển quyền chiếm hữu của mình cho người khác ;2. Chủ sở hữu từ bỏ quyền sở hữu của mình ;3. Tài sản đã được tiêu dùng hoặc bị tiêu huỷ ;4. Tài sản bị giải quyết và xử lý để triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm của chủ sở hữu ;5. Tài sản bị trưng mua ;6. Tài sản bị tịch thu ;7. Tài sản đã được xác lập quyền sở hữu cho người khác theo lao lý của Bộ luật này ;8. Trường hợp khác do luật lao lý .

Điều 238. Chủ sở hữu chuyển giao quyền sở hữu của mình cho người khác
Khi chủ sở hữu chuyển giao quyền sở hữu của mình cho người khác thông qua hợp đồng mua bán, trao đổi, tặng cho, cho vay, hợp đồng chuyển quyền sở hữu khác theo quy định của pháp luật hoặc thông qua việc để thừa kế thì quyền sở hữu đối với tài sản của người đó chấm dứt kể từ thời điểm phát sinh quyền sở hữu của người được chuyển giao.

Điều 239. Từ bỏ quyền sở hữu
Chủ sở hữu có thể tự chấm dứt quyền sở hữu đối với tài sản của mình bằng cách tuyên bố công khai hoặc thực hiện hành vi chứng tỏ việc mình từ bỏ quyền chiếm hữu, sử dụng và định đoạt tài sản đó.
Đối với tài sản mà việc từ bỏ tài sản đó có thể gây hại đến trật tự, an toàn xã hội, ô nhiễm môi trường thì việc từ bỏ quyền sở hữu phải tuân theo quy định của pháp luật.

Điều 240. Tài sản đã được xác lập quyền sở hữu cho người khác
Tài sản không xác định được chủ sở hữu; tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy; tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên; gia súc, gia cầm bị thất lạc; vật nuôi dưới nước di chuyển tự nhiên đã được xác lập quyền sở hữu cho người khác theo quy định tại các điều từ Điều 228 đến Điều 233 của Bộ luật này thì quyền sở hữu của những người có tài sản đó chấm dứt.
Khi quyền sở hữu của người chiếm hữu, người được lợi về tài sản đã được xác lập theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này hoặc quy định khác của luật có liên quan thì chấm dứt quyền sở hữu của người có tài sản bị chiếm hữu.

Điều 241. Xử lý tài sản để thực hiện nghĩa vụ của chủ sở hữu

1. Quyền sở hữu so với một gia tài chấm hết khi gia tài đó bị giải quyết và xử lý để thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm của chủ sở hữu theo quyết định hành động của Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác, nếu pháp luật không có lao lý khác .2. Việc xử lý tài sản để triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm của chủ sở hữu không vận dụng so với gia tài không thuộc diện kê biên theo lao lý của pháp luật .3. Quyền sở hữu so với gia tài bị giải quyết và xử lý để triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm của chủ sở hữu chấm hết tại thời gian phát sinh quyền chiếm hữu của người nhận gia tài đó .4. Việc giải quyết và xử lý quyền sử dụng đất được triển khai theo lao lý của pháp luật về đất đai .

Điều 242. Tài sản được tiêu dùng hoặc bị tiêu huỷ
Khi tài sản được tiêu dùng hoặc bị tiêu huỷ thì quyền sở hữu đối với tài sản đó chấm dứt.

Điều 243. Tài sản bị trưng mua
Trường hợp Nhà nước trưng mua tài sản theo quy định của luật thì quyền sở hữu đối với tài sản của chủ sở hữu đó chấm dứt kể từ thời điểm quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền có hiệu lực pháp luật.

Điều 244. Tài sản bị tịch thu
Khi tài sản của chủ sở hữu do phạm tội, vi phạm hành chính mà bị tịch thu, sung quỹ nhà nước thì quyền sở hữu đối với tài sản đó chấm dứt kể từ thời điểm bản án, quyết định của Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác có hiệu lực pháp luật.

Chương XIV
QUYỀN KHÁC ĐỐI VỚI TÀI SẢN

Mục 1. QUYỀN ĐỐI VỚI BẤT ĐỘNG SẢN LIỀN KỀ

Điều 245. Quyền đối với bất động sản liền kề
Quyền đối với bất động sản liền kề là quyền được thực hiện trên một bất động sản (gọi là bất động sản chịu hưởng quyền) nhằm phục vụ cho việc khai thác một bất động sản khác thuộc quyền sở hữu của người khác (gọi là bất động sản hưởng quyền).

Điều 246. Căn cứ xác lập quyền đối với bất động sản liền kề
Quyền đối với bất động sản liền kề được xác lập do địa thế tự nhiên, theo quy định của luật, theo thoả thuận hoặc theo di chúc.

Điều 247. Hiệu lực của quyền đối với bất động sản liền kề
Quyền đối với bất động sản liền kề có hiệu lực đối với mọi cá nhân, pháp nhân và được chuyển giao khi bất động sản được chuyển giao, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.

Điều 248. Nguyên tắc thực hiện quyền đối với bất động sản liền kề
Việc thực hiện quyền đối với bất động sản liền kề theo thỏa thuận của các bên. Trường hợp các bên không có thỏa thuận thì thực hiện theo các nguyên tắc sau đây:

1. Bảo đảm nhu yếu hài hòa và hợp lý của việc khai thác bất động sản hưởng quyền tương thích với mục tiêu sử dụng của cả bất động sản hưởng quyền và bất động sản chịu hưởng quyền ;2. Không được lạm dụng quyền so với bất động sản chịu hưởng quyền ;3. Không được thực thi hành vi ngăn cản hoặc làm cho việc triển khai quyền so với bất động sản hưởng quyền trở nên khó khăn vất vả .

Điều 249. Thay đổi việc thực hiện quyền đối với bất động sản liền kề
Trường hợp có sự thay đổi về sử dụng, khai thác bất động sản chịu hưởng quyền dẫn đến thay đổi việc thực hiện quyền đối với bất động sản hưởng quyền thì chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền phải thông báo trước cho chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền trong một thời hạn hợp lý. Chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền phải tạo điều kiện thuận lợi cho chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền phù hợp với thay đổi này.

Điều 250. Nghĩa vụ của chủ sở hữu trong việc thoát nước mưa
Chủ sở hữu nhà, công trình xây dựng khác phải lắp đặt đường dẫn nước sao cho nước mưa từ mái nhà, công trình xây dựng của mình không được chảy xuống bất động sản của chủ sở hữu bất động sản liền kề.

Điều 251. Nghĩa vụ của chủ sở hữu trong việc thoát nước thải
Chủ sở hữu nhà, công trình xây dựng khác phải làm cống ngầm hoặc rãnh thoát nước để đưa nước thải ra nơi quy định, sao cho nước thải không chảy tràn sang bất động sản của chủ sở hữu bất động sản liền kề, ra đường công cộng hoặc nơi sinh hoạt công cộng.

Điều 252. Quyền về cấp, thoát nước qua bất động sản liền kề
Trường hợp do vị trí tự nhiên của bất động sản mà việc cấp, thoát nước buộc phải qua một bất động sản khác thì chủ sở hữu bất động sản có nước chảy qua phải dành một lối cấp, thoát nước thích hợp, không được cản trở hoặc ngăn chặn dòng nước chảy.
Người sử dụng lối cấp, thoát nước phải hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại cho chủ sở hữu bất động sản có nước chảy qua khi lắp đặt đường dẫn nước; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường. Trường hợp nước tự nhiên chảy từ vị trí cao xuống vị trí thấp mà gây thiệt hại cho chủ sở hữu bất động sản có nước chảy qua thì người sử dụng lối cấp, thoát nước không phải bồi thường thiệt hại.

Điều 253. Quyền về tưới nước, tiêu nước trong canh tác
Người có quyền sử dụng đất canh tác khi có nhu cầu về tưới nước, tiêu nước, có quyền yêu cầu những người sử dụng đất xung quanh để cho mình một lối dẫn nước thích hợp, thuận tiện cho việc tưới, tiêu; người được yêu cầu có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu đó; nếu người sử dụng lối dẫn nước gây thiệt hại cho người sử dụng đất xung quanh thì phải bồi thường.

Điều 254. Quyền về lối đi qua

1. Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.
Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.
Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Vị trí, số lượng giới hạn chiều dài, chiều rộng, độ cao của lối đi do những bên thoả thuận, bảo vệ thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho những bên ; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền nhu yếu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác xác lập .3. Trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho những chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi thiết yếu cho người phía trong theo pháp luật tại khoản 2 Điều này mà không có đền bù .

Điều 255. Mắc đường dây tải điện, thông tin liên lạc qua bất động sản khác
Chủ sở hữu bất động sản có quyền mắc đường dây tải điện, thông tin liên lạc qua bất động sản của các chủ sở hữu khác một cách hợp lý, nhưng phải bảo đảm an toàn và thuận tiện cho các chủ sở hữu đó; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.

Điều 256. Chấm dứt quyền đối với bất động sản liền kề
Quyền đối với bất động sản liền kề chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Bất động sản hưởng quyền và bất động sản chịu hưởng quyền thuộc quyền sở hữu của một người ;2. Việc sử dụng, khai thác bất động sản không còn làm phát sinh nhu yếu hưởng quyền ;3. Theo thỏa thuận hợp tác của những bên ;4. Trường hợp khác theo lao lý của luật .

Mục 2. QUYỀN HƯỞNG DỤNG

Điều 257. Quyền hưởng dụng
Quyền hưởng dụng là quyền của chủ thể được khai thác công dụng và hưởng hoa lợi, lợi tức đối với tài sản thuộc quyền sở hữu của chủ thể khác trong một thời hạn nhất định.

Điều 258. Căn cứ xác lập quyền hưởng dụng
Quyền hưởng dụng được xác lập theo quy định của luật, theo thoả thuận hoặc theo di chúc.

Điều 259. Hiệu lực của quyền hưởng dụng
Quyền hưởng dụng được xác lập từ thời điểm nhận chuyển giao tài sản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật liên quan có quy định khác.
Quyền hưởng dụng đã được xác lập có hiệu lực đối với mọi cá nhân, pháp nhân, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.

Điều 260. Thời hạn của quyền hưởng dụng

1. Thời hạn của quyền hưởng dụng do những bên thỏa thuận hợp tác hoặc do luật pháp luật nhưng tối đa đến hết cuộc sống của người hưởng dụng tiên phong nếu người hưởng dụng là cá thể và đến khi pháp nhân chấm hết sống sót nhưng tối đa 30 năm nếu người hưởng dụng tiên phong là pháp nhân .2. Người hưởng dụng có quyền cho thuê quyền hưởng dụng trong thời hạn lao lý tại khoản 1 Điều này .

Điều 261. Quyền của người hưởng dụng

1. Tự mình hoặc được cho phép người khác khai thác, sử dụng, thu hoa lợi, cống phẩm từ đối tượng người dùng của quyền hưởng dụng .2. Yêu cầu chủ sở hữu tài sản triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm thay thế sửa chữa so với gia tài theo lao lý tại khoản 4 Điều 263 của Bộ luật này ; trường hợp triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm thay cho chủ sở hữu tài sản thì có quyền nhu yếu chủ sở hữu tài sản hoàn trả ngân sách .3. Cho thuê quyền hưởng dụng so với gia tài .

Điều 262. Nghĩa vụ của người hưởng dụng

1. Tiếp nhận gia tài theo thực trạng và thực thi ĐK nếu luật có pháp luật .2. Khai thác gia tài tương thích với hiệu quả, mục tiêu sử dụng của gia tài .3. Giữ gìn, dữ gìn và bảo vệ gia tài như gia tài của mình .4. Bảo dưỡng, thay thế sửa chữa gia tài theo định kỳ để bảo vệ cho việc sử dụng thông thường ; Phục hồi thực trạng của gia tài và khắc phục những hậu quả xấu so với gia tài do việc không triển khai tốt nghĩa vụ và trách nhiệm của mình tương thích với nhu yếu kỹ thuật hoặc theo tập quán về dữ gìn và bảo vệ gia tài .5. Hoàn trả gia tài cho chủ sở hữu khi hết thời hạn hưởng dụng .

Điều 263. Quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu tài sản

1. Định đoạt gia tài nhưng không được làm đổi khác quyền hưởng dụng đã được xác lập .2. Yêu cầu Tòa án truất quyền hưởng dụng trong trường hợp người hưởng dụng vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ và trách nhiệm của mình .3. Không được cản trở, thực thi hành vi khác gây khó khăn vất vả hoặc xâm phạm đến quyền, quyền lợi hợp pháp của người hưởng dụng .4. Thực hiện nghĩa vụ và trách nhiệm thay thế sửa chữa gia tài để bảo vệ không bị suy giảm đáng kể dẫn tới gia tài không hề sử dụng được hoặc mất hàng loạt hiệu quả, giá trị của gia tài .

Điều 264. Quyền hưởng hoa lợi, lợi tức

1. Người hưởng dụng có quyền chiếm hữu so với hoa lợi, cống phẩm thu được từ gia tài là đối tượng người dùng của quyền hưởng dụng trong thời hạn quyền này có hiệu lực thực thi hiện hành .2. Trường hợp quyền hưởng dụng chấm hết mà chưa đến kỳ hạn thu hoa lợi, cống phẩm thì khi đến kỳ hạn thu hoa lợi, cống phẩm, người hưởng dụng được hưởng giá trị của hoa lợi, cống phẩm thu được tương ứng với thời hạn người đó được quyền hưởng dụng .

Điều 265. Chấm dứt quyền hưởng dụng
Quyền hưởng dụng chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Thời hạn của quyền hưởng dụng đã hết ;2. Theo thỏa thuận hợp tác của những bên ;3. Người hưởng dụng trở thành chủ sở hữu tài sản là đối tượng người dùng của quyền hưởng dụng ;4. Người hưởng dụng từ bỏ hoặc không triển khai quyền hưởng dụng trong thời hạn do luật lao lý ;5. Tài sản là đối tượng người tiêu dùng của quyền hưởng dụng không còn ;6. Theo quyết định hành động của Tòa án ;7. Căn cứ khác theo pháp luật của luật .

Điều 266. Hoàn trả tài sản khi chấm dứt quyền hưởng dụng
Tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng phải được hoàn trả cho chủ sở hữu khi chấm dứt quyền hưởng dụng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

Mục 3. QUYỀN BỀ MẶT

Điều 267. Quyền bề mặt
Quyền bề mặt là quyền của một chủ thể đối với mặt đất, mặt nước, khoảng không gian trên mặt đất, mặt nước và lòng đất mà quyền sử dụng đất đó thuộc về chủ thể khác.

Điều 268. Căn cứ xác lập quyền bề mặt
Quyền bề mặt được xác lập theo quy định của luật, theo thỏa thuận hoặc theo di chúc.

Điều 269. Hiệu lực của quyền bề mặt
Quyền bề mặt có hiệu lực từ thời điểm chủ thể có quyền sử dụng đất chuyển giao mặt đất, mặt nước, khoảng không gian trên mặt đất, mặt nước và lòng đất cho chủ thể có quyền bề mặt, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật liên quan có quy định khác.
Quyền bề mặt có hiệu lực đối với mọi cá nhân, pháp nhân, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.

Điều 270. Thời hạn của quyền bề mặt

1. Thời hạn của quyền mặt phẳng được xác lập theo lao lý của luật, theo thoả thuận hoặc di chúc nhưng không vượt quá thời hạn của quyền sử dụng đất .2. Trường hợp thoả thuận hoặc di chúc không xác lập thời hạn của quyền mặt phẳng thì mỗi bên có quyền chấm hết quyền này bất kỳ khi nào nhưng phải thông tin bằng văn bản cho bên kia biết trước tối thiểu là 06 tháng .

Điều 271. Nội dung của quyền bề mặt

1. Chủ thể quyền mặt phẳng có quyền khai thác, sử dụng mặt đất, mặt nước, khoảng chừng khoảng trống trên mặt đất, mặt nước và lòng đất thuộc quyền sử dụng đất của người khác để thiết kế xây dựng khu công trình, trồng cây, canh tác nhưng không được trái với pháp luật của Bộ luật này, pháp luật về đất đai, thiết kế xây dựng, quy hoạch, tài nguyên, tài nguyên và pháp luật khác của pháp luật có tương quan .2. Chủ thể quyền mặt phẳng có quyền chiếm hữu so với gia tài được tạo lập theo lao lý tại khoản 1 Điều này .3. Trường hợp quyền mặt phẳng được chuyển giao một phần hoặc hàng loạt thì chủ thể nhận chuyển giao được thừa kế quyền mặt phẳng theo điều kiện kèm theo và trong khoanh vùng phạm vi tương ứng với phần quyền mặt phẳng được chuyển giao .

Điều 272. Chấm dứt quyền bề mặt
Quyền bề mặt chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Thời hạn hưởng quyền mặt phẳng đã hết ;2. Chủ thể có quyền mặt phẳng và chủ thể có quyền sử dụng đất là một ;3. Chủ thể có quyền mặt phẳng từ bỏ quyền của mình ;4. Quyền sử dụng đất có quyền mặt phẳng bị tịch thu theo lao lý của Luật đất đai ;5. Theo thỏa thuận hợp tác của những bên hoặc theo lao lý của luật .

Điều 273. Xử lý tài sản khi quyền bề mặt chấm dứt

1. Khi quyền mặt phẳng chấm hết, chủ thể quyền mặt phẳng phải trả lại mặt đất, mặt nước, khoảng chừng khoảng trống trên mặt đất, mặt nước và lòng đất cho chủ thể có quyền sử dụng đất theo thỏa thuận hợp tác hoặc theo pháp luật của pháp luật .

2. Chủ thể quyền bề mặt phải xử lý tài sản thuộc sở hữu của mình trước khi quyền bề mặt chấm dứt, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Trường hợp chủ thể quyền bề mặt không xử lý tài sản trước khi quyền bề mặt chấm dứt thì quyền sở hữu tài sản đó thuộc về chủ thể có quyền sử dụng đất kể từ thời điểm quyền bề mặt chấm dứt, trừ trường hợp chủ thể có quyền sử dụng đất không nhận tài sản đó.
Trường hợp chủ thể có quyền sử dụng đất không nhận tài sản mà phải xử lý tài sản thì chủ thể có quyền bề mặt phải thanh toán chi phí xử lý tài sản.

PHẦN THỨ BA
NGHĨA VỤ VÀ HỢP ĐỒNG

Chương XV.
QUY ĐỊNH CHUNG

Mục 1. CĂN CỨ PHÁT SINH VÀ ĐỐI TƯỢNG CỦA NGHĨA VỤ

Điều 274. Nghĩa vụ
Nghĩa vụ là việc mà theo đó, một hoặc nhiều chủ thể (sau đây gọi chung là bên có nghĩa vụ) phải chuyển giao vật, chuyển giao quyền, trả tiền hoặc giấy tờ có giá, thực hiện công việc hoặc không được thực hiện công việc nhất định vì lợi ích của một hoặc nhiều chủ thể khác (sau đây gọi chung là bên có quyền).

Điều 275. Căn cứ phát sinh nghĩa vụ
Nghĩa vụ phát sinh từ căn cứ sau đây:

1. Hợp đồng ;2. Hành vi pháp lý đơn phương ;3. Thực hiện việc làm không có uỷ quyền ;4. Chiếm hữu, sử dụng gia tài hoặc được lợi về gia tài không có địa thế căn cứ pháp luật ;5. Gây thiệt hại do hành vi trái pháp luật ;6. Căn cứ khác do pháp luật lao lý .

Điều 276. Đối tượng của nghĩa vụ

1. Đối tượng của nghĩa vụ và trách nhiệm là gia tài, việc làm phải triển khai hoặc không được triển khai .2. Đối tượng của nghĩa vụ và trách nhiệm phải được xác lập .

Mục 2. THỰC HIỆN NGHĨA VỤ

Điều 277. Địa điểm thực hiện nghĩa vụ

1. Địa điểm triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm do những bên thoả thuận .2. Trường hợp không có thoả thuận thì khu vực triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm được xác lập như sau :a ) Nơi có bất động sản, nếu đối tượng người dùng của nghĩa vụ và trách nhiệm là bất động sản ;

b) Nơi cư trú hoặc trụ sở của bên có quyền, nếu đối tượng của nghĩa vụ không phải là bất động sản.
Khi bên có quyền thay đổi nơi cư trú hoặc trụ sở thì phải báo cho bên có nghĩa vụ và phải chịu chi phí tăng lên do việc thay đổi nơi cư trú hoặc trụ sở, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

Điều 278. Thời hạn thực hiện nghĩa vụ

1. Thời hạn thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm do những bên thoả thuận, theo pháp luật của pháp luật hoặc theo quyết định hành động của cơ quan có thẩm quyền .

2. Bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ đúng thời hạn, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
Trường hợp bên có nghĩa vụ đã tự ý thực hiện nghĩa vụ trước thời hạn và bên có quyền đã chấp nhận việc thực hiện nghĩa vụ thì nghĩa vụ được coi là đã hoàn thành đúng thời hạn.

3. Trường hợp không xác lập được thời hạn triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm theo lao lý tại khoản 1 Điều này thì mỗi bên hoàn toàn có thể thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm hoặc nhu yếu triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm vào bất kể khi nào nhưng phải thông tin cho bên kia biết trước một thời hạn hài hòa và hợp lý .

Điều 279. Thực hiện nghĩa vụ giao vật

1. Bên có nghĩa vụ và trách nhiệm giao vật phải dữ gìn và bảo vệ, giữ gìn vật cho đến khi giao .2. Khi vật phải giao là vật đặc định thì bên có nghĩa vụ và trách nhiệm phải giao đúng vật đó và đúng thực trạng như đã cam kết ; nếu là vật cùng loại thì phải giao đúng số lượng và chất lượng như đã thoả thuận, nếu không có thoả thuận về chất lượng thì phải giao vật đó với chất lượng trung bình ; nếu là vật đồng điệu thì phải giao đồng điệu .3. Bên có nghĩa vụ và trách nhiệm phải chịu mọi ngân sách về việc giao vật, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 280. Thực hiện nghĩa vụ trả tiền

1. Nghĩa vụ trả tiền phải được triển khai rất đầy đủ, đúng thời hạn, đúng khu vực và phương pháp đã thoả thuận .2. Nghĩa vụ trả tiền gồm có cả tiền lãi trên nợ gốc, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 281. Nghĩa vụ phải thực hiện hoặc không được thực hiện một công việc

1. Nghĩa vụ phải thực thi một việc làm là nghĩa vụ và trách nhiệm mà theo đó bên có nghĩa vụ và trách nhiệm phải thực thi đúng việc làm đó .2. Nghĩa vụ không được thực thi một việc làm là nghĩa vụ và trách nhiệm mà theo đó bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không được thực thi việc làm đó .

Điều 282. Thực hiện nghĩa vụ theo định kỳ
Nghĩa vụ được thực hiện theo định kỳ theo thoả thuận, theo quy định của pháp luật hoặc quyết định của cơ quan có thẩm quyền.
Việc chậm thực hiện nghĩa vụ theo từng kỳ cũng bị coi là chậm thực hiện nghĩa vụ.

Điều 283. Thực hiện nghĩa vụ thông qua người thứ ba
Khi được bên có quyền đồng ý, bên có nghĩa vụ có thể uỷ quyền cho người thứ ba thay mình thực hiện nghĩa vụ nhưng vẫn phải chịu trách nhiệm với bên có quyền, nếu người thứ ba không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.

Điều 284. Thực hiện nghĩa vụ có điều kiện

1. Trường hợp những bên có thoả thuận hoặc pháp luật có lao lý về điều kiện kèm theo triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm thì khi điều kiện kèm theo phát sinh, bên có nghĩa vụ và trách nhiệm phải triển khai .2. Trường hợp điều kiện kèm theo không xảy ra hoặc xảy ra do có sự tác động ảnh hưởng của một bên thì vận dụng lao lý tại khoản 2 Điều 120 của Bộ luật này .

Điều 285. Thực hiện nghĩa vụ có đối tượng tùy ý lựa chọn

1. Nghĩa vụ có đối tượng người dùng tùy ý lựa chọn là nghĩa vụ và trách nhiệm mà đối tượng người tiêu dùng là một trong nhiều gia tài hoặc việc làm khác nhau và bên có nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn toàn có thể tuỳ ý lựa chọn, trừ trường hợp có thoả thuận hoặc pháp luật có pháp luật dành quyền lựa chọn cho bên có quyền .2. Bên có nghĩa vụ và trách nhiệm phải thông tin cho bên có quyền biết về việc gia tài hoặc việc làm được lựa chọn để thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm. Trường hợp bên có quyền đã xác lập thời hạn thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm được lựa chọn thì bên có nghĩa vụ và trách nhiệm phải hoàn thành xong đúng thời hạn .3. Trường hợp chỉ còn một gia tài hoặc một việc làm thì bên có nghĩa vụ và trách nhiệm phải giao gia tài đó hoặc thực thi việc làm đó .

Điều 286. Thực hiện nghĩa vụ thay thế được
Nghĩa vụ thay thế được là nghĩa vụ mà bên có nghĩa vụ không thực hiện được nghĩa vụ ban đầu thì có thể thực hiện một nghĩa vụ khác đã được bên có quyền chấp nhận để thay thế nghĩa vụ đó.

Điều 287. Thực hiện nghĩa vụ riêng rẽ
Khi nhiều người cùng thực hiện một nghĩa vụ, nhưng mỗi người có một phần nghĩa vụ nhất định và riêng rẽ thì mỗi người chỉ phải thực hiện phần nghĩa vụ của mình.

Điều 288. Thực hiện nghĩa vụ liên đới

1. Nghĩa vụ trực tiếp là nghĩa vụ và trách nhiệm do nhiều người cùng phải thực thi và bên có quyền hoàn toàn có thể nhu yếu bất kỳ ai trong số những người có nghĩa vụ và trách nhiệm phải triển khai hàng loạt nghĩa vụ và trách nhiệm .2. Trường hợp một người đã thực thi hàng loạt nghĩa vụ và trách nhiệm thì có quyền nhu yếu những người có nghĩa vụ và trách nhiệm trực tiếp khác phải triển khai phần nghĩa vụ và trách nhiệm trực tiếp của họ so với mình .3. Trường hợp bên có quyền đã chỉ định một trong số những người có nghĩa vụ và trách nhiệm trực tiếp triển khai hàng loạt nghĩa vụ và trách nhiệm, nhưng sau đó lại miễn cho người đó thì những người còn lại cũng được miễn thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm .4. Trường hợp bên có quyền chỉ miễn việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm cho một trong số những người có nghĩa vụ và trách nhiệm trực tiếp không phải thực thi phần nghĩa vụ và trách nhiệm của mình thì những người còn lại vẫn phải trực tiếp thực thi phần nghĩa vụ và trách nhiệm của họ .

Điều 289. Thực hiện nghĩa vụ đối với nhiều người có quyền liên đới

1. Nghĩa vụ so với nhiều người có quyền trực tiếp là nghĩa vụ và trách nhiệm mà theo đó mỗi người trong số những người có quyền đều hoàn toàn có thể nhu yếu bên có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai hàng loạt nghĩa vụ và trách nhiệm .2. Bên có nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn toàn có thể thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm của mình so với bất kỳ ai trong số những người có quyền trực tiếp .3. Trường hợp một trong số những người có quyền trực tiếp miễn cho bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không phải triển khai phần nghĩa vụ và trách nhiệm so với mình thì bên có nghĩa vụ và trách nhiệm vẫn phải thực thi phần nghĩa vụ và trách nhiệm còn lại so với những người có quyền trực tiếp khác .

Điều 290. Thực hiện nghĩa vụ phân chia được theo phần

1. Nghĩa vụ phân loại được theo phần là nghĩa vụ và trách nhiệm mà đối tượng người dùng của nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn toàn có thể chia thành nhiều phần để triển khai .2. Bên có nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn toàn có thể triển khai từng phần nghĩa vụ và trách nhiệm, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 291. Thực hiện nghĩa vụ không phân chia được theo phần

1. Nghĩa vụ không phân loại được theo phần là nghĩa vụ và trách nhiệm mà đối tượng người dùng của nghĩa vụ và trách nhiệm phải được thực thi cùng một lúc .2. Trường hợp nhiều người cùng phải triển khai một nghĩa vụ và trách nhiệm không phân loại được theo phần thì họ phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm cùng một lúc .

Mục 3. BẢO ĐẢM THỰC HIỆN NGHĨA VỤ

Tiểu mục 1. QUY ĐỊNH CHUNG

Điều 292. Biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ
Các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ bao gồm:

1. Cầm cố gia tài ;2. Thế chấp gia tài ;3. Đặt cọc ;4. Ký cược ;5. Ký quỹ ;6. Bảo lưu quyền sở hữu ;7. Bảo lãnh ;8. Tín chấp ;9. Cầm giữ gia tài .

Điều 293. Phạm vi nghĩa vụ được bảo đảm

1. Nghĩa vụ hoàn toàn có thể được bảo vệ một phần hoặc hàng loạt theo thoả thuận hoặc theo pháp luật của pháp luật ; nếu không có thoả thuận và pháp luật không lao lý khoanh vùng phạm vi bảo vệ thì nghĩa vụ và trách nhiệm coi như được bảo vệ hàng loạt, kể cả nghĩa vụ và trách nhiệm trả lãi, tiền phạt và bồi thường thiệt hại .2. Nghĩa vụ được bảo vệ hoàn toàn có thể là nghĩa vụ và trách nhiệm hiện tại, nghĩa vụ và trách nhiệm trong tương lai hoặc nghĩa vụ và trách nhiệm có điều kiện kèm theo .3. Trường hợp bảo vệ nghĩa vụ và trách nhiệm trong tương lai thì nghĩa vụ và trách nhiệm được hình thành trong thời hạn bảo vệ là nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

Điều 294. Bảo đảm thực hiện nghĩa vụ trong tương lai

1. Trường hợp bảo vệ thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm trong tương lai, những bên có quyền thỏa thuận hợp tác đơn cử về khoanh vùng phạm vi nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ và thời hạn thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ, trừ trường hợp pháp luật có lao lý khác .2. Khi nghĩa vụ và trách nhiệm trong tương lai được hình thành, những bên không phải xác lập lại giải pháp bảo vệ so với nghĩa vụ và trách nhiệm đó .

Điều 295. Tài sản bảo đảm

1. Tài sản bảo vệ phải thuộc quyền sở hữu của bên bảo vệ, trừ trường hợp cầm giữ gia tài, bảo lưu quyền chiếm hữu .2. Tài sản bảo vệ hoàn toàn có thể được miêu tả chung, nhưng phải xác lập được .3. Tài sản bảo vệ hoàn toàn có thể là gia tài hiện có hoặc gia tài hình thành trong tương lai .4. Giá trị của gia tài bảo vệ hoàn toàn có thể lớn hơn, bằng hoặc nhỏ hơn giá trị nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ .

Điều 296. Một tài sản dùng để bảo đảm thực hiện nhiều nghĩa vụ

1. Một gia tài hoàn toàn có thể được dùng để bảo vệ thực thi nhiều nghĩa vụ và trách nhiệm, nếu có giá trị tại thời gian xác lập thanh toán giao dịch bảo vệ lớn hơn tổng giá trị những nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có pháp luật khác .2. Trường hợp một gia tài được bảo vệ thực thi nhiều nghĩa vụ và trách nhiệm thì bên bảo vệ phải thông tin cho bên nhận bảo vệ sau biết về việc gia tài bảo vệ đang được dùng để bảo vệ triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm khác. Mỗi lần bảo vệ phải được lập thành văn bản .

3. Trường hợp phải xử lý tài sản để thực hiện một nghĩa vụ đến hạn thì các nghĩa vụ khác tuy chưa đến hạn đều được coi là đến hạn và tất cả các bên cùng nhận bảo đảm đều được tham gia xử lý tài sản. Bên nhận bảo đảm đã thông báo về việc xử lý tài sản có trách nhiệm xử lý tài sản, nếu các bên cùng nhận bảo đảm không có thoả thuận khác.
Trường hợp các bên muốn tiếp tục thực hiện các nghĩa vụ chưa đến hạn thì có thể thoả thuận về việc bên bảo đảm dùng tài sản khác để bảo đảm việc thực hiện các nghĩa vụ chưa đến hạn.

Điều 297. Hiệu lực đối kháng với người thứ ba

1. Biện pháp bảo vệ phát sinh hiệu lực thực thi hiện hành đối kháng với người thứ ba từ khi ĐK giải pháp bảo vệ hoặc bên nhận bảo vệ nắm giữ hoặc chiếm giữ gia tài bảo vệ .2. Khi giải pháp bảo vệ phát sinh hiệu lực hiện hành đối kháng với người thứ ba thì bên nhận bảo vệ được quyền truy đòi gia tài bảo vệ và được quyền giao dịch thanh toán theo lao lý tại Điều 308 của Bộ luật này và luật khác có tương quan .

Điều 298. Đăng ký biện pháp bảo đảm

1. Biện pháp bảo đảm được đăng ký theo thoả thuận hoặc theo quy định của luật.
Việc đăng ký là điều kiện để giao dịch bảo đảm có hiệu lực chỉ trong trường hợp luật có quy định.

2. Trường hợp được ĐK thì giải pháp bảo vệ phát sinh hiệu lực hiện hành đối kháng với người thứ ba kể từ thời gian ĐK .3. Việc ĐK giải pháp bảo vệ được thực thi theo lao lý của pháp luật về ĐK giải pháp bảo vệ .

Điều 299. Các trường hợp xử lý tài sản bảo đảm

1. Đến hạn triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ mà bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không thực thi hoặc thực thi không đúng nghĩa vụ và trách nhiệm .2. Bên có nghĩa vụ và trách nhiệm phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ trước thời hạn do vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm theo thoả thuận hoặc theo lao lý của luật .3. Trường hợp khác do những bên thoả thuận hoặc luật có pháp luật .

Điều 300. Thông báo về việc xử lý tài sản bảo đảm

1. Trước khi xử lý tài sản bảo đảm, bên nhận bảo đảm phải thông báo bằng văn bản trong một thời hạn hợp lý về việc xử lý tài sản bảo đảm cho bên bảo đảm và các bên cùng nhận bảo đảm khác.
Đối với tài sản bảo đảm có nguy cơ bị hư hỏng dẫn đến bị giảm sút giá trị hoặc mất toàn bộ giá trị thì bên nhận bảo đảm có quyền xử lý ngay, đồng thời phải thông báo cho bên bảo đảm và các bên nhận bảo đảm khác về việc xử lý tài sản đó.

2. Trường hợp bên nhận bảo vệ không thông tin về việc xử lý tài sản bảo vệ theo lao lý tại khoản 1 Điều này mà gây thiệt hại thì phải bồi thường cho bên bảo vệ, những bên cùng nhận bảo vệ khác .

Điều 301. Giao tài sản bảo đảm để xử lý
Người đang giữ tài sản bảo đảm có nghĩa vụ giao tài sản bảo đảm cho bên nhận bảo đảm để xử lý khi thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 299 của Bộ luật này.
Trường hợp người đang giữ tài sản không giao tài sản thì bên nhận bảo đảm có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.

Điều 302. Quyền nhận lại tài sản bảo đảm
Trước thời điểm xử lý tài sản bảo đảm mà bên bảo đảm thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình đối với bên nhận bảo đảm và thanh toán chi phí phát sinh do việc chậm thực hiện nghĩa vụ thì có quyền nhận lại tài sản đó, trừ trường hợp luật có quy định khác.

Điều 303. Phương thức xử lý tài sản cầm cố, thế chấp

1. Bên bảo vệ và bên nhận bảo vệ có quyền thỏa thuận hợp tác một trong những phương pháp xử lý tài sản cầm đồ, thế chấp ngân hàng sau đây :a ) Bán đấu giá gia tài ;b ) Bên nhận bảo vệ tự bán gia tài ;c ) Bên nhận bảo đảm nhận chính gia tài để thay thế sửa chữa cho việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm của bên bảo vệ ;d ) Phương thức khác .2. Trường hợp không có thỏa thuận hợp tác về phương pháp xử lý tài sản bảo vệ theo lao lý tại khoản 1 Điều này thì gia tài được bán đấu giá, trừ trường hợp luật có pháp luật khác .

Điều 304. Bán tài sản cầm cố, thế chấp

1. Việc bán đấu giá gia tài cầm đồ, thế chấp ngân hàng được triển khai theo lao lý của pháp luật về bán đấu giá gia tài .2. Việc tự bán gia tài cầm đồ, thế chấp ngân hàng của bên nhận bảo vệ được triển khai theo lao lý về bán gia tài trong Bộ luật này và lao lý sau đây :a ) Việc giao dịch thanh toán số tiền có được từ việc xử lý tài sản được thực thi theo lao lý tại Điều 307 của Bộ luật này ;b ) Sau khi có tác dụng bán gia tài thì chủ sở hữu tài sản và bên có quyền xử lý tài sản phải triển khai những thủ tục theo lao lý của pháp luật để chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua gia tài .

Điều 305. Nhận chính tài sản bảo đảm để thay thế cho việc thực hiện nghĩa vụ của bên bảo đảm

1. Bên nhận bảo vệ được quyền nhận chính gia tài bảo vệ để thay thế sửa chữa cho việc thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm của bên bảo vệ nếu có thỏa thuận hợp tác khi xác lập thanh toán giao dịch bảo vệ .2. Trường hợp không có thỏa thuận hợp tác theo lao lý tại khoản 1 Điều này thì bên nhận bảo vệ chỉ được nhận chính gia tài bảo vệ để sửa chữa thay thế cho việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm khi bên bảo vệ chấp thuận đồng ý bằng văn bản .3. Trường hợp giá trị của gia tài bảo vệ lớn hơn giá trị của nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ thì bên nhận bảo vệ phải giao dịch thanh toán số tiền chênh lệch đó cho bên bảo vệ ; trường hợp giá trị gia tài bảo vệ nhỏ hơn giá trị của nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ thì phần nghĩa vụ và trách nhiệm chưa được thanh toán giao dịch trở thành nghĩa vụ và trách nhiệm không có bảo vệ .4. Bên bảo vệ có nghĩa vụ và trách nhiệm thực thi những thủ tục chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên nhận bảo vệ theo pháp luật của pháp luật .

Điều 306. Định giá tài sản bảo đảm

1. Bên bảo đảm và bên nhận bảo đảm có quyền thỏa thuận về giá tài sản bảo đảm hoặc định giá thông qua tổ chức định giá tài sản khi xử lý tài sản bảo đảm.
Trường hợp không có thỏa thuận thì tài sản được định giá thông qua tổ chức định giá tài sản.

2. Việc định giá gia tài bảo vệ phải bảo vệ khách quan, tương thích với giá thị trường .3. Tổ chức định giá phải bồi thường thiệt hại nếu có hành vi trái pháp luật mà gây thiệt hại cho bên bảo vệ, bên nhận bảo vệ trong quy trình định giá gia tài bảo vệ .

Điều 307. Thanh toán số tiền có được từ việc xử lý tài sản cầm cố, thế chấp

1. Số tiền có được từ việc xử lý tài sản cầm đồ, thế chấp ngân hàng sau khi thanh toán giao dịch ngân sách dữ gìn và bảo vệ, thu giữ và xử lý tài sản cầm đồ, thế chấp ngân hàng được giao dịch thanh toán theo thứ tự ưu tiên lao lý tại Điều 308 của Bộ luật này .2. Trường hợp số tiền có được từ việc xử lý tài sản cầm đồ, thế chấp ngân hàng sau khi thanh toán giao dịch ngân sách dữ gìn và bảo vệ, thu giữ và xử lý tài sản cầm đồ, thế chấp ngân hàng lớn hơn giá trị nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ thì số tiền chênh lệch phải được trả cho bên bảo vệ .3. Trường hợp số tiền có được từ việc xử lý tài sản cầm đồ, thế chấp ngân hàng sau khi thanh toán giao dịch ngân sách dữ gìn và bảo vệ, thu giữ và xử lý tài sản cầm đồ, thế chấp ngân hàng nhỏ hơn giá trị nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ thì phần nghĩa vụ và trách nhiệm chưa được thanh toán giao dịch được xác lập là nghĩa vụ và trách nhiệm không có bảo vệ, trừ trường hợp những bên có thỏa thuận hợp tác bổ trợ gia tài bảo vệ. Bên nhận bảo vệ có quyền nhu yếu bên có nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ phải thực thi phần nghĩa vụ và trách nhiệm chưa được thanh toán giao dịch .

Điều 308. Thứ tự ưu tiên thanh toán giữa các bên cùng nhận tài sản bảo đảm

1. Khi một gia tài được dùng để bảo vệ triển khai nhiều nghĩa vụ và trách nhiệm thì thứ tự ưu tiên giao dịch thanh toán giữa những bên cùng nhận bảo vệ được xác lập như sau :a ) Trường hợp những giải pháp bảo vệ đều phát sinh hiệu lực hiện hành đối kháng với người thứ ba thì thứ tự thanh toán giao dịch được xác lập theo thứ tự xác lập hiệu lực thực thi hiện hành đối kháng ;b ) Trường hợp có giải pháp bảo vệ phát sinh hiệu lực thực thi hiện hành đối kháng với người thứ ba và có giải pháp bảo vệ không phát sinh hiệu lực thực thi hiện hành đối kháng với người thứ ba thì nghĩa vụ và trách nhiệm có giải pháp bảo vệ có hiệu lực thực thi hiện hành đối kháng với người thứ ba được thanh toán giao dịch trước ;c ) Trường hợp những giải pháp bảo vệ đều không phát sinh hiệu lực hiện hành đối kháng với người thứ ba thì thứ tự thanh toán giao dịch được xác lập theo thứ tự xác lập giải pháp bảo vệ .2. Thứ tự ưu tiên giao dịch thanh toán pháp luật tại khoản 1 Điều này hoàn toàn có thể biến hóa, nếu những bên cùng nhận bảo vệ có thỏa thuận hợp tác biến hóa thứ tự ưu tiên giao dịch thanh toán cho nhau. Bên thế quyền ưu tiên thanh toán giao dịch chỉ được ưu tiên thanh toán giao dịch trong khoanh vùng phạm vi bảo vệ của bên mà mình thế quyền .

Tiểu mục 2. CẦM CỐ TÀI SẢN

Điều 309. Cầm cố tài sản
Cầm cố tài sản là việc một bên (sau đây gọi là bên cầm cố) giao tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho bên kia (sau đây gọi là bên nhận cầm cố) để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.

Điều 310. Hiệu lực của cầm cố tài sản

1. Hợp đồng cầm đồ gia tài có hiệu lực hiện hành từ thời gian giao kết, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác hoặc luật có pháp luật khác .

2. Cầm cố tài sản có hiệu lực đối kháng với người thứ ba kể từ thời điểm bên nhận cầm cố nắm giữ tài sản cầm cố.
Trường hợp bất động sản là đối tượng của cầm cố theo quy định của luật thì việc cầm cố bất động sản có hiệu lực đối kháng với người thứ ba kể từ thời điểm đăng ký.

Điều 311. Nghĩa vụ của bên cầm cố

1. Giao gia tài cầm đồ cho bên nhận cầm đồ theo đúng thoả thuận .2. Báo cho bên nhận cầm đồ về quyền của người thứ ba so với gia tài cầm đồ, nếu có ; trường hợp không thông tin thì bên nhận cầm đồ có quyền huỷ hợp đồng cầm đồ gia tài và nhu yếu bồi thường thiệt hại hoặc duy trì hợp đồng và gật đầu quyền của người thứ ba so với gia tài cầm đồ .3. Thanh toán cho bên nhận cầm đồ ngân sách hài hòa và hợp lý để dữ gìn và bảo vệ gia tài cầm đồ, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 312. Quyền của bên cầm cố

1. Yêu cầu bên nhận cầm đồ chấm hết việc sử dụng gia tài cầm đồ trong trường hợp lao lý tại khoản 3 Điều 314 của Bộ luật này nếu do sử dụng mà gia tài cầm đồ có rủi ro tiềm ẩn bị mất giá trị hoặc giảm sút giá trị .2. Yêu cầu bên nhận cầm đồ trả lại gia tài cầm đồ và sách vở tương quan, nếu có khi nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ bằng cầm đồ chấm hết .3. Yêu cầu bên nhận cầm đồ bồi thường thiệt hại xảy ra so với gia tài cầm đồ .4. Được bán, thay thế sửa chữa, trao đổi, khuyến mãi ngay cho gia tài cầm đồ nếu được bên nhận cầm đồ chấp thuận đồng ý hoặc theo pháp luật của luật .

Điều 313. Nghĩa vụ của bên nhận cầm cố

1. Bảo quản, giữ gìn gia tài cầm đồ ; nếu làm mất, thất lạc hoặc hư hỏng gia tài cầm đồ thì phải bồi thường thiệt hại cho bên cầm đồ .2. Không được bán, trao đổi, khuyến mãi cho, sử dụng gia tài cầm đồ để bảo vệ thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm khác .3. Không được cho thuê, cho mượn, khai thác hiệu quả, hưởng hoa lợi, cống phẩm từ gia tài cầm đồ, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .4. Trả lại gia tài cầm đồ và sách vở tương quan, nếu có khi nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ bằng cầm đồ chấm hết hoặc được thay thế sửa chữa bằng giải pháp bảo vệ khác .

Điều 314. Quyền của bên nhận cầm cố

1. Yêu cầu người đang chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật gia tài cầm đồ trả lại gia tài đó .2. Xử lý tài sản cầm đồ theo phương pháp đã thoả thuận hoặc theo lao lý của pháp luật .3. Được cho thuê, cho mượn, khai thác tác dụng gia tài cầm đồ và hưởng hoa lợi, cống phẩm từ gia tài cầm đồ, nếu có thoả thuận .4. Được giao dịch thanh toán ngân sách hài hòa và hợp lý dữ gìn và bảo vệ gia tài cầm đồ khi trả lại gia tài cho bên cầm đồ .

Điều 315. Chấm dứt cầm cố tài sản
Cầm cố tài sản chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Nghĩa vụ được bảo vệ bằng cầm đồ chấm hết ;2. Việc cầm đồ gia tài được hủy bỏ hoặc được thay thế sửa chữa bằng giải pháp bảo vệ khác ;3. Tài sản cầm đồ đã được giải quyết và xử lý ;4. Theo thoả thuận của những bên .

Điều 316. Trả lại tài sản cầm cố
Khi việc cầm cố tài sản chấm dứt theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 315 của Bộ luật này hoặc theo thỏa thuận của các bên thì tài sản cầm cố, giấy tờ liên quan đến tài sản cầm cố được trả lại cho bên cầm cố. Hoa lợi, lợi tức thu được từ tài sản cầm cố cũng được trả lại cho bên cầm cố, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

Tiểu mục 3. THẾ CHẤP TÀI SẢN

Điều 317. Thế chấp tài sản

1. Thế chấp gia tài là việc một bên ( sau đây gọi là bên thế chấp ngân hàng ) dùng gia tài thuộc chiếm hữu của mình để bảo vệ thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm và không giao gia tài cho bên kia ( sau đây gọi là bên nhận thế chấp ngân hàng ) .2. Tài sản thế chấp ngân hàng do bên thế chấp ngân hàng giữ. Các bên hoàn toàn có thể thỏa thuận giao cho người thứ ba giữ gia tài thế chấp ngân hàng .

Điều 318. Tài sản thế chấp

1. Trường hợp thế chấp ngân hàng hàng loạt bất động sản, động sản có vật phụ thì vật phụ của bất động sản, động sản đó cũng thuộc gia tài thế chấp ngân hàng, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .2. Trường hợp thế chấp ngân hàng một phần bất động sản, động sản có vật phụ thì vật phụ gắn với gia tài đó thuộc gia tài thế chấp ngân hàng, trừ trường hợp có thoả thuận khác .3. Trường hợp thế chấp ngân hàng quyền sử dụng đất mà gia tài gắn liền với đất thuộc quyền sở hữu của bên thế chấp ngân hàng thì gia tài gắn liền với đất cũng thuộc gia tài thế chấp ngân hàng, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

4. Trường hợp tài sản thế chấp được bảo hiểm thì bên nhận thế chấp phải thông báo cho tổ chức bảo hiểm biết về việc tài sản bảo hiểm đang được dùng để thế chấp. Tổ chức bảo hiểm chi trả tiền bảo hiểm trực tiếp cho bên nhận thế chấp khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.
Trường hợp bên nhận thế chấp không thông báo cho tổ chức bảo hiểm biết về việc tài sản bảo hiểm đang được dùng để thế chấp thì tổ chức bảo hiểm chi trả tiền bảo hiểm theo hợp đồng bảo hiểm và bên thế chấp có nghĩa vụ thanh toán cho bên nhận thế chấp.

Điều 319. Hiệu lực của thế chấp tài sản

1. Hợp đồng thế chấp ngân hàng gia tài có hiệu lực hiện hành từ thời gian giao kết, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác hoặc luật có lao lý khác .2. Thế chấp gia tài phát sinh hiệu lực hiện hành đối kháng với người thứ ba kể từ thời gian ĐK .

Điều 320. Nghĩa vụ của bên thế chấp

1. Giao sách vở tương quan đến gia tài thế chấp ngân hàng trong trường hợp những bên có thỏa thuận hợp tác, trừ trường hợp luật có pháp luật khác .2. Bảo quản, giữ gìn gia tài thế chấp ngân hàng .3. Áp dụng những giải pháp thiết yếu để khắc phục, kể cả phải ngừng việc khai thác hiệu quả gia tài thế chấp ngân hàng nếu do việc khai thác đó mà gia tài thế chấp ngân hàng có rủi ro tiềm ẩn mất giá trị hoặc giảm sút giá trị .4. Khi gia tài thế chấp ngân hàng bị hư hỏng thì trong một thời hạn hài hòa và hợp lý bên thế chấp ngân hàng phải thay thế sửa chữa hoặc thay thế sửa chữa bằng gia tài khác có giá trị tương tự, trừ trường hợp có thoả thuận khác .5. Cung cấp thông tin về tình hình gia tài thế chấp ngân hàng cho bên nhận thế chấp ngân hàng .6. Giao gia tài thế chấp ngân hàng cho bên nhận thế chấp ngân hàng để giải quyết và xử lý khi thuộc một trong những trường hợp xử lý tài sản bảo vệ lao lý tại Điều 299 của Bộ luật này .7. Thông báo cho bên nhận thế chấp ngân hàng về những quyền của người thứ ba so với gia tài thế chấp ngân hàng, nếu có ; trường hợp không thông tin thì bên nhận thế chấp ngân hàng có quyền huỷ hợp đồng thế chấp ngân hàng gia tài và nhu yếu bồi thường thiệt hại hoặc duy trì hợp đồng và gật đầu quyền của người thứ ba so với gia tài thế chấp ngân hàng .8. Không được bán, sửa chữa thay thế, trao đổi, Tặng cho gia tài thế chấp ngân hàng, trừ trường hợp lao lý tại khoản 4 và khoản 5 Điều 321 của Bộ luật này .

Điều 321. Quyền của bên thế chấp

1. Khai thác hiệu quả, hưởng hoa lợi, cống phẩm từ gia tài thế chấp ngân hàng, trừ trường hợp hoa lợi, cống phẩm cũng là gia tài thế chấp ngân hàng theo thoả thuận .2. Đầu tư để làm tăng giá trị của gia tài thế chấp ngân hàng .3. Nhận lại gia tài thế chấp ngân hàng do người thứ ba giữ và sách vở tương quan đến gia tài thế chấp ngân hàng do bên nhận thế chấp ngân hàng giữ khi nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo vệ bằng thế chấp ngân hàng chấm hết hoặc được thay thế sửa chữa bằng giải pháp bảo vệ khác .

4. Được bán, thay thế, trao đổi tài sản thế chấp, nếu tài sản đó là hàng hoá luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh. Trong trường hợp này, quyền yêu cầu bên mua thanh toán tiền, số tiền thu được, tài sản hình thành từ số tiền thu được, tài sản được thay thế hoặc được trao đổi trở thành tài sản thế chấp.
Trường hợp tài sản thế chấp là kho hàng thì bên thế chấp được quyền thay thế hàng hóa trong kho, nhưng phải bảo đảm giá trị của hàng hóa trong kho đúng như thỏa thuận.

5. Được bán, trao đổi, Tặng cho gia tài thế chấp ngân hàng không phải là sản phẩm & hàng hóa luân chuyển trong quy trình sản xuất, kinh doanh thương mại, nếu được bên nhận thế chấp ngân hàng chấp thuận đồng ý hoặc theo lao lý của luật .6. Được cho thuê, cho mượn gia tài thế chấp ngân hàng nhưng phải thông tin cho bên thuê, bên mượn biết về việc gia tài cho thuê, cho mượn đang được dùng để thế chấp ngân hàng và phải thông tin cho bên nhận thế chấp ngân hàng biết .

Điều 322. Nghĩa vụ của bên nhận thế chấp

1. Trả những sách vở cho bên thế chấp ngân hàng sau khi chấm hết thế chấp ngân hàng so với trường hợp những bên thỏa thuận hợp tác bên nhận thế chấp ngân hàng giữ sách vở tương quan đến gia tài thế chấp ngân hàng .2. Thực hiện thủ tục xử lý tài sản thế chấp ngân hàng theo đúng pháp luật của pháp luật .

Điều 323. Quyền của bên nhận thế chấp

1. Xem xét, kiểm tra trực tiếp gia tài thế chấp ngân hàng, nhưng không được cản trở hoặc gây khó khăn vất vả cho việc hình thành, sử dụng, khai thác gia tài thế chấp ngân hàng .2. Yêu cầu bên thế chấp ngân hàng phải phân phối thông tin về tình hình gia tài thế chấp ngân hàng .3. Yêu cầu bên thế chấp ngân hàng vận dụng những giải pháp thiết yếu để bảo toàn gia tài, giá trị gia tài trong trường hợp có rủi ro tiềm ẩn làm mất giá trị hoặc giảm sút giá trị của gia tài do việc khai thác, sử dụng .4. Thực hiện việc ĐK thế chấp ngân hàng theo pháp luật của pháp luật .5. Yêu cầu bên thế chấp ngân hàng hoặc người thứ ba giữ gia tài thế chấp ngân hàng giao gia tài đó cho mình để giải quyết và xử lý khi bên thế chấp ngân hàng không triển khai hoặc thực thi không đúng nghĩa vụ và trách nhiệm .6. Giữ sách vở tương quan đến gia tài thế chấp ngân hàng trong trường hợp những bên có thỏa thuận hợp tác, trừ trường hợp luật có lao lý khác .7. Xử lý tài sản thế chấp ngân hàng khi thuộc trường hợp pháp luật tại Điều 299 của Bộ luật này .

Điều 324. Quyền và nghĩa vụ của người thứ ba giữ tài sản thế chấp

1. Người thứ ba giữ gia tài thế chấp ngân hàng có những quyền sau đây :a ) Được khai thác hiệu quả gia tài thế chấp ngân hàng, nếu có thỏa thuận hợp tác ;b ) Được trả thù lao và ngân sách dữ gìn và bảo vệ, giữ gìn gia tài thế chấp ngân hàng, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .2. Người thứ ba giữ gia tài thế chấp ngân hàng có những nghĩa vụ và trách nhiệm sau đây :a ) Bảo quản, giữ gìn gia tài thế chấp ngân hàng ; nếu làm mất gia tài thế chấp ngân hàng, làm mất giá trị hoặc giảm sút giá trị của gia tài thế chấp ngân hàng thì phải bồi thường ;b ) Không được liên tục khai thác tác dụng gia tài thế chấp ngân hàng nếu việc liên tục khai thác có rủi ro tiềm ẩn làm mất giá trị hoặc giảm sút giá trị của gia tài thế chấp ngân hàng ;c ) Giao lại gia tài thế chấp ngân hàng cho bên nhận thế chấp ngân hàng hoặc bên thế chấp ngân hàng theo thoả thuận hoặc theo pháp luật của pháp luật .

Điều 325. Thế chấp quyền sử dụng đất mà không thế chấp tài sản gắn liền với đất

1. Trường hợp thế chấp ngân hàng quyền sử dụng đất mà không thế chấp ngân hàng gia tài gắn liền với đất và người sử dụng đất đồng thời là chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thì gia tài được giải quyết và xử lý gồm có cả gia tài gắn liền với đất, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .2. Trường hợp thế chấp ngân hàng quyền sử dụng đất mà người sử dụng đất không đồng thời là chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thì khi giải quyết và xử lý quyền sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất được liên tục sử dụng đất trong khoanh vùng phạm vi quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của mình ; quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của bên thế chấp ngân hàng trong mối quan hệ với chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất được chuyển giao cho người nhận chuyển quyền sử dụng đất, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

Điều 326. Thế chấp tài sản gắn liền với đất mà không thế chấp quyền sử dụng đất

1. Trường hợp chỉ thế chấp ngân hàng gia tài gắn liền với đất mà không thế chấp ngân hàng quyền sử dụng đất và chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất đồng thời là người sử dụng đất thì gia tài được giải quyết và xử lý gồm có cả quyền sử dụng đất, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .2. Trường hợp chỉ thế chấp ngân hàng gia tài gắn liền với đất mà không thế chấp ngân hàng quyền sử dụng đất và chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất không đồng thời là người sử dụng đất thì khi xử lý tài sản gắn liền với đất, người nhận chuyển quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất được liên tục sử dụng đất trong khoanh vùng phạm vi quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất được chuyển giao, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

Điều 327. Chấm dứt thế chấp tài sản
Thế chấp tài sản chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Nghĩa vụ được bảo vệ bằng thế chấp ngân hàng chấm hết ;2. Việc thế chấp ngân hàng gia tài được huỷ bỏ hoặc được sửa chữa thay thế bằng giải pháp bảo vệ khác ;3. Tài sản thế chấp ngân hàng đã được giải quyết và xử lý ;4. Theo thoả thuận của những bên .

Tiểu mục 4. ĐẶT CỌC, KÝ CƯỢC, KÝ QUỸ

Điều 328. Đặt cọc

1. Đặt cọc là việc một bên ( sau đây gọi là bên đặt cọc ) giao cho bên kia ( sau đây gọi là bên nhận đặt cọc ) một khoản tiền hoặc kim khí quý, đá quý hoặc vật có giá trị khác ( sau đây gọi chung là gia tài đặt cọc ) trong một thời hạn để bảo vệ giao kết hoặc triển khai hợp đồng .2. Trường hợp hợp đồng được giao kết, triển khai thì gia tài đặt cọc được trả lại cho bên đặt cọc hoặc được trừ để triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm trả tiền ; nếu bên đặt cọc khước từ việc giao kết, thực thi hợp đồng thì gia tài đặt cọc thuộc về bên nhận đặt cọc ; nếu bên nhận đặt cọc phủ nhận việc giao kết, thực thi hợp đồng thì phải trả cho bên đặt cọc gia tài đặt cọc và một khoản tiền tương tự giá trị gia tài đặt cọc, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 329. Ký cược

1. Ký cược là việc bên thuê gia tài là động sản giao cho bên cho thuê một khoản tiền hoặc kim khí quý, đá quý hoặc vật có giá trị khác ( sau đây gọi chung là gia tài ký cược ) trong một thời hạn để bảo vệ việc trả lại gia tài thuê .2. Trường hợp gia tài thuê được trả lại thì bên thuê được nhận lại gia tài ký cược sau khi trả tiền thuê ; nếu bên thuê không trả lại gia tài thuê thì bên cho thuê có quyền đòi lại gia tài thuê ; nếu gia tài thuê không còn để trả lại thì gia tài ký cược thuộc về bên cho thuê .

Điều 330. Ký quỹ

1. Ký quỹ là việc bên có nghĩa vụ và trách nhiệm gửi một khoản tiền hoặc kim khí quý, đá quý hoặc sách vở có giá vào thông tin tài khoản phong toả tại một tổ chức triển khai tín dụng thanh toán để bảo vệ việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm .2. Trường hợp bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không thực thi hoặc thực thi không đúng nghĩa vụ và trách nhiệm thì bên có quyền được tổ chức triển khai tín dụng thanh toán nơi ký quỹ giao dịch thanh toán, bồi thường thiệt hại do bên có nghĩa vụ và trách nhiệm gây ra, sau khi trừ ngân sách dịch vụ .3. Thủ tục gửi và giao dịch thanh toán triển khai theo pháp luật của pháp luật .

Tiểu mục 5. BẢO LƯU QUYỀN SỞ HỮU

Điều 331. Bảo lưu quyền sở hữu

1. Trong hợp đồng mua và bán, quyền sở hữu tài sản hoàn toàn có thể được bên bán bảo lưu cho đến khi nghĩa vụ và trách nhiệm thanh toán giao dịch được triển khai rất đầy đủ .2. Bảo lưu quyền sở hữu phải được lập thành văn bản riêng hoặc được ghi trong hợp đồng mua và bán .3. Bảo lưu quyền sở hữu phát sinh hiệu lực hiện hành đối kháng với người thứ ba kể từ thời gian ĐK .

Điều 332. Quyền đòi lại tài sản
Trường hợp bên mua không hoàn thành nghĩa vụ thanh toán cho bên bán theo thỏa thuận thì bên bán có quyền đòi lại tài sản. Bên bán hoàn trả cho bên mua số tiền bên mua đã thanh toán sau khi trừ giá trị hao mòn tài sản do sử dụng. Trường hợp bên mua làm mất, hư hỏng tài sản thì bên bán có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Điều 333. Quyền và nghĩa vụ của bên mua tài sản

1. Sử dụng gia tài và hưởng hoa lợi, cống phẩm từ gia tài trong thời hạn bảo lưu quyền sở hữu có hiệu lực hiện hành .2. Chịu rủi ro đáng tiếc về gia tài trong thời hạn bảo lưu quyền sở hữu, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 334. Chấm dứt bảo lưu quyền sở hữu
Bảo lưu quyền sở hữu chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Nghĩa vụ giao dịch thanh toán cho bên bán được thực thi xong ;2. Bên bán nhận lại gia tài bảo lưu quyền sở hữu ;3. Theo thỏa thuận hợp tác của những bên .

Tiểu mục 6. BẢO LÃNH

Điều 335. Bảo lãnh

1. Bảo lãnh là việc người thứ ba ( sau đây gọi là bên bảo lãnh ) cam kết với bên có quyền ( sau đây gọi là bên nhận bảo lãnh ) sẽ triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm thay cho bên có nghĩa vụ và trách nhiệm ( sau đây gọi là bên được bảo lãnh ), nếu khi đến thời hạn thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm mà bên được bảo lãnh không triển khai hoặc triển khai không đúng nghĩa vụ và trách nhiệm .2. Các bên hoàn toàn có thể thỏa thuận hợp tác về việc bên bảo lãnh chỉ phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm thay cho bên được bảo lãnh trong trường hợp bên được bảo lãnh không có năng lực triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm bảo lãnh .

Điều 336. Phạm vi bảo lãnh

1. Bên bảo lãnh hoàn toàn có thể cam kết bảo lãnh một phần hoặc hàng loạt nghĩa vụ và trách nhiệm cho bên được bảo lãnh .2. Nghĩa vụ bảo lãnh gồm có cả tiền lãi trên nợ gốc, tiền phạt, tiền bồi thường thiệt hại, lãi trên số tiền chậm trả, trừ trường hợp có thoả thuận khác .3. Các bên hoàn toàn có thể thỏa thuận hợp tác sử dụng giải pháp bảo vệ bằng gia tài để bảo vệ triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm bảo lãnh .4. Trường hợp nghĩa vụ và trách nhiệm được bảo lãnh là nghĩa vụ và trách nhiệm phát sinh trong tương lai thì khoanh vùng phạm vi bảo lãnh không gồm có nghĩa vụ và trách nhiệm phát sinh sau khi người bảo lãnh chết hoặc pháp nhân bảo lãnh chấm hết sống sót .

Điều 337. Thù lao
Bên bảo lãnh được hưởng thù lao nếu bên bảo lãnh và bên được bảo lãnh có thoả thuận.

Điều 338. Nhiều người cùng bảo lãnh
Khi nhiều người cùng bảo lãnh một nghĩa vụ thì phải liên đới thực hiện việc bảo lãnh, trừ trường hợp có thoả thuận hoặc pháp luật có quy định bảo lãnh theo các phần độc lập; bên có quyền có thể yêu cầu bất cứ ai trong số những người bảo lãnh liên đới phải thực hiện toàn bộ nghĩa vụ.
Khi một người trong số những người bảo lãnh liên đới đã thực hiện toàn bộ nghĩa vụ thay cho bên được bảo lãnh thì có quyền yêu cầu những người bảo lãnh còn lại phải thực hiện phần nghĩa vụ của họ đối với mình.

Điều 339. Quan hệ giữa bên bảo lãnh và bên nhận bảo lãnh

1. Trường hợp bên được bảo lãnh không triển khai hoặc thực thi không đúng nghĩa vụ và trách nhiệm của mình thì bên nhận bảo lãnh có quyền nhu yếu bên bảo lãnh phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm bảo lãnh, trừ trường hợp những bên có thỏa thuận hợp tác bên bảo lãnh chỉ phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm thay cho bên được bảo lãnh trong trường hợp bên được bảo lãnh không có năng lực thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm .2. Bên nhận bảo lãnh không được nhu yếu bên bảo lãnh triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm thay cho bên được bảo lãnh khi nghĩa vụ và trách nhiệm chưa đến hạn .3. Bên bảo lãnh không phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm bảo lãnh trong trường hợp bên nhận bảo lãnh hoàn toàn có thể bù trừ nghĩa vụ và trách nhiệm với bên được bảo lãnh .

Điều 340. Quyền yêu cầu của bên bảo lãnh
Bên bảo lãnh có quyền yêu cầu bên được bảo lãnh thực hiện nghĩa vụ đối với mình trong phạm vi nghĩa vụ bảo lãnh đã thực hiện, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

Điều 341. Miễn việc thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh

1. Trường hợp bên bảo lãnh phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm bảo lãnh mà bên nhận bảo lãnh miễn việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm cho bên bảo lãnh thì bên được bảo lãnh không phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm so với bên nhận bảo lãnh, trừ trường hợp có thoả thuận hoặc pháp luật có pháp luật khác .2. Trường hợp chỉ một trong số nhiều người cùng bảo lãnh trực tiếp được miễn việc triển khai phần nghĩa vụ và trách nhiệm bảo lãnh của mình thì những người khác vẫn phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm bảo lãnh của họ .3. Trường hợp một trong số những người nhận bảo lãnh trực tiếp miễn cho bên bảo lãnh không phải triển khai phần nghĩa vụ và trách nhiệm so với mình thì bên bảo lãnh vẫn phải thực thi phần nghĩa vụ và trách nhiệm còn lại so với những người nhận bảo lãnh trực tiếp còn lại .

Điều 342. Trách nhiệm dân sự của bên bảo lãnh

1. Trường hợp bên được bảo lãnh không thực thi hoặc thực thi không đúng nghĩa vụ và trách nhiệm thì bên bảo lãnh phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm đó .2. Trường hợp bên bảo lãnh không triển khai đúng nghĩa vụ và trách nhiệm bảo lãnh thì bên nhận bảo lãnh có quyền nhu yếu bên bảo lãnh giao dịch thanh toán giá trị nghĩa vụ và trách nhiệm vi phạm và bồi thường thiệt hại .

Điều 343. Chấm dứt bảo lãnh
Bảo lãnh chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Nghĩa vụ được bảo lãnh chấm hết ;2. Việc bảo lãnh được hủy bỏ hoặc được sửa chữa thay thế bằng giải pháp bảo vệ khác ;3. Bên bảo lãnh đã thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm bảo lãnh ;4. Theo thỏa thuận hợp tác của những bên .

Tiểu mục 7. TÍN CHẤP

Điều 344. Bảo đảm bằng tín chấp của tổ chức chính trị – xã hội
Tổ chức chính trị – xã hội ở cơ sở có thể bảo đảm bằng tín chấp cho cá nhân, hộ gia đình nghèo vay một khoản tiền tại tổ chức tín dụng để sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng theo quy định của pháp luật.

Điều 345. Hình thức, nội dung tín chấp
Việc cho vay có bảo đảm bằng tín chấp phải được lập thành văn bản có xác nhận của tổ chức chính trị – xã hội bảo đảm bằng tín chấp về điều kiện, hoàn cảnh của bên vay vốn.
Thỏa thuận bảo đảm bằng tín chấp phải cụ thể về số tiền, mục đích, thời hạn vay, lãi suất, quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của người vay, tổ chức tín dụng cho vay và tổ chức chính trị – xã hội bảo đảm bằng tín chấp.

Tiểu mục 8. CẦM GIỮ TÀI SẢN

Điều 346. Cầm giữ tài sản
Cầm giữ tài sản là việc bên có quyền (sau đây gọi là bên cầm giữ) đang nắm giữ hợp pháp tài sản là đối tượng của hợp đồng song vụ được chiếm giữ tài sản trong trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.

Điều 347. Xác lập cầm giữ tài sản

1. Cầm giữ gia tài phát sinh từ thời gian đến hạn thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm mà bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không triển khai hoặc thực thi không đúng nghĩa vụ và trách nhiệm .2. Cầm giữ gia tài phát sinh hiệu lực hiện hành đối kháng với người thứ ba kể từ thời gian bên cầm giữ chiếm giữ gia tài .

Điều 348. Quyền của bên cầm giữ

1. Yêu cầu bên có nghĩa vụ và trách nhiệm phải thực thi không thiếu nghĩa vụ và trách nhiệm phát sinh từ hợp đồng song vụ .2. Yêu cầu bên có nghĩa vụ và trách nhiệm phải thanh toán giao dịch ngân sách thiết yếu cho việc dữ gìn và bảo vệ, giữ gìn gia tài cầm giữ .

3. Được khai thác tài sản cầm giữ để thu hoa lợi, lợi tức nếu được bên có nghĩa vụ đồng ý.
Giá trị của việc khai thác tài sản cầm giữ được bù trừ vào giá trị nghĩa vụ của bên có nghĩa vụ.

Điều 349. Nghĩa vụ của bên cầm giữ

1. Giữ gìn, dữ gìn và bảo vệ gia tài cầm giữ .2. Không được biến hóa thực trạng của gia tài cầm giữ .3. Không được chuyển giao, sử dụng gia tài cầm giữ nếu không có sự chấp thuận đồng ý của bên có nghĩa vụ và trách nhiệm .4. Giao lại gia tài cầm giữ khi nghĩa vụ và trách nhiệm đã được thực thi .5. Bồi thường thiệt hại nếu làm mất hoặc hư hỏng gia tài cầm giữ .

Điều 350. Chấm dứt cầm giữ
Cầm giữ tài sản chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Bên cầm giữ không còn chiếm giữ gia tài trên trong thực tiễn ;2. Các bên thỏa thuận hợp tác sử dụng giải pháp bảo vệ khác để thay thế sửa chữa cho cầm giữ ;3. Nghĩa vụ đã được thực thi xong ;4. Tài sản cầm giữ không còn ;5. Theo thỏa thuận hợp tác của những bên .

Mục 4. TRÁCH NHIỆM DÂN SỰ

Điều 351. Trách nhiệm dân sự do vi phạm nghĩa vụ

1. Bên có nghĩa vụ mà vi phạm nghĩa vụ thì phải chịu trách nhiệm dân sự đối với bên có quyền.
Vi phạm nghĩa vụ là việc bên có nghĩa vụ không thực hiện nghĩa vụ đúng thời hạn, thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ hoặc thực hiện không đúng nội dung của nghĩa vụ.

2. Trường hợp bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không triển khai đúng nghĩa vụ và trách nhiệm do sự kiện bất khả kháng thì không phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có pháp luật khác .3. Bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự nếu chứng tỏ được nghĩa vụ và trách nhiệm không thực thi được là trọn vẹn do lỗi của bên có quyền .

Điều 352. Trách nhiệm tiếp tục thực hiện nghĩa vụ
Khi bên có nghĩa vụ thực hiện không đúng nghĩa vụ của mình thì bên có quyền được yêu cầu bên có nghĩa vụ tiếp tục thực hiện nghĩa vụ.

Điều 353. Chậm thực hiện nghĩa vụ

1. Chậm thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm là nghĩa vụ và trách nhiệm vẫn chưa được triển khai hoặc chỉ được triển khai một phần khi thời hạn triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm đã hết .2. Bên chậm thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm phải thông tin ngay cho bên có quyền về việc không thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm đúng thời hạn .

Điều 354. Hoãn thực hiện nghĩa vụ

1. Khi không thể thực hiện được nghĩa vụ đúng thời hạn thì bên có nghĩa vụ phải thông báo ngay cho bên có quyền biết và đề nghị được hoãn việc thực hiện nghĩa vụ.
Trường hợp không thông báo cho bên có quyền thì bên có nghĩa vụ phải bồi thường thiệt hại phát sinh, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc do nguyên nhân khách quan không thể thông báo.

2. Bên có nghĩa vụ và trách nhiệm được hoãn việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm, nếu được bên có quyền đồng ý chấp thuận. Việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm khi được hoãn vẫn được coi là triển khai đúng thời hạn .

Điều 355. Chậm tiếp nhận việc thực hiện nghĩa vụ

1. Chậm tiếp đón việc thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm là khi đến thời hạn thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm mà bên có nghĩa vụ và trách nhiệm đã thực thi nhưng bên có quyền không tiếp đón việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm đó .2. Trường hợp chậm đảm nhiệm đối tượng người dùng của nghĩa vụ và trách nhiệm là gia tài thì bên có nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn toàn có thể gửi gia tài tại nơi nhận gửi giữ gia tài hoặc vận dụng giải pháp thiết yếu khác để dữ gìn và bảo vệ gia tài và có quyền nhu yếu giao dịch thanh toán ngân sách hài hòa và hợp lý. Trường hợp gia tài được gửi giữ thì bên có nghĩa vụ và trách nhiệm phải thông tin ngay cho bên có quyền .3. Đối với gia tài có rủi ro tiềm ẩn bị hư hỏng thì bên có nghĩa vụ và trách nhiệm có quyền bán gia tài đó và phải thông tin ngay cho bên có quyền, trả cho bên có quyền khoản tiền thu được từ việc bán gia tài sau khi trừ ngân sách hài hòa và hợp lý để dữ gìn và bảo vệ và bán gia tài đó .

Điều 356. Trách nhiệm do không thực hiện nghĩa vụ giao vật

1. Trường hợp nghĩa vụ và trách nhiệm giao vật đặc định không được thực thi thì bên bị vi phạm có quyền nhu yếu bên vi phạm phải giao đúng vật đó ; nếu vật không còn hoặc bị hư hỏng thì phải thanh toán giao dịch giá trị của vật .2. Trường hợp nghĩa vụ và trách nhiệm giao vật cùng loại không được triển khai thì bên bị vi phạm có quyền nhu yếu bên vi phạm phải giao vật cùng loại khác ; nếu không có vật cùng loại khác sửa chữa thay thế thì phải thanh toán giao dịch giá trị của vật .3. Trường hợp việc vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm pháp luật tại khoản 1 và khoản 2 Điều này mà gây thiệt hại cho bên bị vi phạm thì bên vi phạm phải bồi thường thiệt hại .

Điều 357. Trách nhiệm do chậm thực hiện nghĩa vụ trả tiền

1. Trường hợp bên có nghĩa vụ và trách nhiệm chậm trả tiền thì bên đó phải trả lãi so với số tiền chậm trả tương ứng với thời hạn chậm trả .2. Lãi suất phát sinh do chậm trả tiền được xác lập theo thỏa thuận hợp tác của những bên nhưng không được vượt quá mức lãi suất vay được lao lý tại khoản 1 Điều 468 của Bộ luật này ; nếu không có thỏa thuận hợp tác thì thực thi theo pháp luật tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này .

Điều 358. Trách nhiệm do không thực hiện hoặc không được thực hiện một công việc

1. Trường hợp bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không triển khai một việc làm mà mình phải triển khai thì bên có quyền hoàn toàn có thể nhu yếu bên có nghĩa vụ và trách nhiệm liên tục triển khai hoặc tự mình thực thi hoặc giao người khác thực thi việc làm đó và nhu yếu bên có nghĩa vụ và trách nhiệm thanh toán giao dịch ngân sách hài hòa và hợp lý, bồi thường thiệt hại .2. Khi bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không được thực thi một việc làm và lại thực thi việc làm đó thì bên có quyền được quyền nhu yếu bên có nghĩa vụ và trách nhiệm phải chấm hết việc triển khai, Phục hồi thực trạng bắt đầu và bồi thường thiệt hại .

Điều 359. Trách nhiệm do chậm tiếp nhận việc thực hiện nghĩa vụ
Bên có quyền chậm tiếp nhận việc thực hiện nghĩa vụ làm phát sinh thiệt hại cho bên có nghĩa vụ thì phải bồi thường thiệt hại cho bên đó và phải chịu mọi rủi ro, chi phí phát sinh kể từ thời điểm chậm tiếp nhận, trừ trường hợp luật có quy định khác.

Điều 360. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ
Trường hợp có thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ gây ra thì bên có nghĩa vụ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

Điều 361. Thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ

1. Thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm gồm có thiệt hại về vật chất và thiệt hại về ý thức .2. Thiệt hại về vật chất là tổn thất vật chất thực tiễn xác lập được, gồm có tổn thất về gia tài, ngân sách hài hòa và hợp lý để ngăn ngừa, hạn chế, khắc phục thiệt hại, thu nhập trong thực tiễn bị mất hoặc bị giảm sút .3. Thiệt hại về ý thức là tổn thất về niềm tin do bị xâm phạm đến tính mạng con người, sức khỏe thể chất, danh dự, nhân phẩm, uy tín và những quyền lợi nhân thân khác của một chủ thể .

Điều 362. Nghĩa vụ ngăn chặn, hạn chế thiệt hại
Bên có quyền phải áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để thiệt hại không xảy ra hoặc hạn chế thiệt hại cho mình.

Điều 363. Bồi thường thiệt hại trong trường hợp bên bị vi phạm có lỗi
Trường hợp vi phạm nghĩa vụ và có thiệt hại là do một phần lỗi của bên bị vi phạm thì bên vi phạm chỉ phải bồi thường thiệt hại tương ứng với mức độ lỗi của mình.

Điều 364. Lỗi trong trách nhiệm dân sự
Lỗi trong trách nhiệm dân sự bao gồm lỗi cố ý, lỗi vô ý.
Lỗi cố ý là trường hợp một người nhận thức rõ hành vi của mình sẽ gây thiệt hại cho người khác mà vẫn thực hiện và mong muốn hoặc tuy không mong muốn nhưng để mặc cho thiệt hại xảy ra.
Lỗi vô ý là trường hợp một người không thấy trước hành vi của mình có khả năng gây thiệt hại, mặc dù phải biết hoặc có thể biết trước thiệt hại sẽ xảy ra hoặc thấy trước hành vi của mình có khả năng gây thiệt hại, nhưng cho rằng thiệt hại sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn chặn được.

Mục 5. CHUYỂN GIAO QUYỀN YÊU CẦU VÀ CHUYỂN GIAO NGHĨA VỤ

Điều 365. Chuyển giao quyền yêu cầu

1. Bên có quyền nhu yếu thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn toàn có thể chuyển giao quyền nhu yếu đó cho người thế quyền theo thoả thuận, trừ trường hợp sau đây :a ) Quyền nhu yếu cấp dưỡng, nhu yếu bồi thường thiệt hại do xâm phạm đến tính mạng con người, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín ;b ) Bên có quyền và bên có nghĩa vụ và trách nhiệm có thoả thuận hoặc pháp luật có pháp luật về việc không được chuyển giao quyền nhu yếu .

2. Khi bên có quyền yêu cầu chuyển giao quyền yêu cầu cho người thế quyền thì người thế quyền trở thành bên có quyền yêu cầu. Việc chuyển giao quyền yêu cầu không cần có sự đồng ý của bên có nghĩa vụ.
Người chuyển giao quyền yêu cầu phải thông báo bằng văn bản cho bên có nghĩa vụ biết về việc chuyển giao quyền yêu cầu, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Trường hợp bên chuyển giao quyền yêu cầu không thông báo về việc chuyển giao quyền mà phát sinh chi phí cho bên có nghĩa vụ thì bên chuyển giao quyền yêu cầu phải thanh toán chi phí này.

Điều 366. Nghĩa vụ cung cấp thông tin và chuyển giao giấy tờ

1. Người chuyển giao quyền nhu yếu phải phân phối thông tin thiết yếu, chuyển giao sách vở có tương quan cho người thế quyền .2. Người chuyển giao quyền nhu yếu vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm pháp luật tại khoản 1 Điều này mà gây thiệt hại thì phải bồi thường thiệt hại .

Điều 367. Không chịu trách nhiệm sau khi chuyển giao quyền yêu cầu
Người chuyển giao quyền yêu cầu không phải chịu trách nhiệm về khả năng thực hiện nghĩa vụ của bên có nghĩa vụ sau khi chuyển giao quyền yêu cầu, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Điều 368. Chuyển giao quyền yêu cầu có biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ
Trường hợp quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ có biện pháp bảo đảm thì việc chuyển giao quyền yêu cầu bao gồm cả biện pháp bảo đảm đó.

Điều 369. Quyền từ chối của bên có nghĩa vụ

1. Trường hợp bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không được thông tin về việc chuyển giao quyền nhu yếu và người thế quyền không chứng tỏ về tính xác nhận của việc chuyển giao quyền nhu yếu thì bên có nghĩa vụ và trách nhiệm có quyền khước từ việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm so với người thế quyền .2. Trường hợp bên có nghĩa vụ và trách nhiệm do không được thông tin về việc chuyển giao quyền nhu yếu mà đã thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm so với người chuyển giao quyền nhu yếu thì người thế quyền không được nhu yếu bên có nghĩa vụ và trách nhiệm phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm so với mình .

Điều 370. Chuyển giao nghĩa vụ

1. Bên có nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn toàn có thể chuyển giao nghĩa vụ và trách nhiệm cho người thế nghĩa vụ và trách nhiệm nếu được bên có quyền chấp thuận đồng ý, trừ trường hợp nghĩa vụ và trách nhiệm gắn liền với nhân thân của bên có nghĩa vụ và trách nhiệm hoặc pháp luật có pháp luật không được chuyển giao nghĩa vụ và trách nhiệm .2. Khi được chuyển giao nghĩa vụ và trách nhiệm thì người thế nghĩa vụ và trách nhiệm trở thành bên có nghĩa vụ và trách nhiệm .

Điều 371. Chuyển giao nghĩa vụ có biện pháp bảo đảm
Trường hợp nghĩa vụ có biện pháp bảo đảm được chuyển giao thì biện pháp bảo đảm đó chấm dứt, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Mục 6. CHẤM DỨT NGHĨA VỤ

Điều 372. Căn cứ chấm dứt nghĩa vụ
Nghĩa vụ chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Nghĩa vụ được hoàn thành xong ;2. Theo thoả thuận của những bên ;3. Bên có quyền miễn việc thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm ;4. Nghĩa vụ được sửa chữa thay thế bằng nghĩa vụ và trách nhiệm khác ;5. Nghĩa vụ được bù trừ ;6. Bên có quyền và bên có nghĩa vụ và trách nhiệm hoà nhập làm một ;7. Thời hiệu miễn trừ nghĩa vụ và trách nhiệm đã hết ;8. Bên có nghĩa vụ và trách nhiệm là cá thể chết hoặc là pháp nhân chấm hết sống sót mà nghĩa vụ và trách nhiệm phải do chính cá thể, pháp nhân đó thực thi ;9. Bên có quyền là cá thể chết mà quyền nhu yếu không thuộc di sản thừa kế hoặc là pháp nhân chấm hết sống sót mà quyền nhu yếu không được chuyển giao cho pháp nhân khác ;10. Vật đặc định là đối tượng người tiêu dùng của nghĩa vụ và trách nhiệm không còn và được thay thế sửa chữa bằng nghĩa vụ và trách nhiệm khác ;11. Trường hợp khác do luật pháp luật .

Điều 373. Hoàn thành nghĩa vụ
Nghĩa vụ được hoàn thành khi bên có nghĩa vụ đã thực hiện toàn bộ nghĩa vụ hoặc thực hiện một phần nghĩa vụ nhưng phần còn lại được bên có quyền cho miễn thực hiện.

Điều 374. Hoàn thành nghĩa vụ trong trường hợp bên có quyền chậm tiếp nhận đối tượng của nghĩa vụ
Khi bên có quyền chậm tiếp nhận đối tượng của nghĩa vụ là tài sản thì nghĩa vụ hoàn thành tại thời điểm tài sản đã được gửi giữ tại nơi nhận gửi giữ theo quy định tại khoản 2 Điều 355 của Bộ luật này.

Điều 375. Chấm dứt nghĩa vụ theo thoả thuận
Các bên có thể thoả thuận chấm dứt nghĩa vụ bất cứ lúc nào, nhưng không được gây thiệt hại đến lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.

Điều 376. Chấm dứt nghĩa vụ do được miễn thực hiện nghĩa vụ

1. Nghĩa vụ chấm hết khi bên có quyền miễn việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm cho bên có nghĩa vụ và trách nhiệm, trừ trường hợp pháp luật có pháp luật khác .2. Khi nghĩa vụ và trách nhiệm có giải pháp bảo vệ được miễn thì giải pháp bảo vệ cũng chấm hết .

Điều 377. Chấm dứt nghĩa vụ do được thay thế bằng nghĩa vụ khác

1. Trường hợp những bên thoả thuận sửa chữa thay thế nghĩa vụ và trách nhiệm bắt đầu bằng nghĩa vụ và trách nhiệm khác thì nghĩa vụ và trách nhiệm khởi đầu chấm hết .2. Nghĩa vụ cũng chấm hết, nếu bên có quyền đã tiếp đón gia tài hoặc việc làm khác thay thế sửa chữa cho gia tài hoặc việc làm đã thoả thuận trước .3. Trường hợp nghĩa vụ và trách nhiệm là nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng, bồi thường thiệt hại do xâm phạm tính mạng con người, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín và những nghĩa vụ và trách nhiệm khác gắn liền với nhân thân không hề chuyển cho người khác được thì không được sửa chữa thay thế bằng nghĩa vụ và trách nhiệm khác .

Điều 378. Chấm dứt nghĩa vụ do bù trừ nghĩa vụ

1. Trường hợp những bên cùng có nghĩa vụ và trách nhiệm về gia tài cùng loại so với nhau thì khi cùng đến hạn họ không phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm so với nhau và nghĩa vụ và trách nhiệm được xem là chấm hết, trừ trường hợp luật có pháp luật khác .2. Trường hợp giá trị của gia tài hoặc việc làm không tương tự với nhau thì những bên thanh toán giao dịch cho nhau phần giá trị chênh lệch .3. Những vật được định giá thành tiền cũng hoàn toàn có thể bù trừ với nghĩa vụ và trách nhiệm trả tiền .

Điều 379. Những trường hợp không được bù trừ nghĩa vụ
Nghĩa vụ không được bù trừ trong trường hợp sau đây:

1. Nghĩa vụ đang có tranh chấp ;2. Nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do xâm phạm tính mạng con người, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín ;3. Nghĩa vụ cấp dưỡng ;4. Nghĩa vụ khác do luật lao lý .

Điều 380. Chấm dứt nghĩa vụ do hoà nhập bên có nghĩa vụ và bên có quyền
Khi bên có nghĩa vụ trở thành bên có quyền đối với chính nghĩa vụ đó thì nghĩa vụ chấm dứt.

Điều 381. Chấm dứt nghĩa vụ do hết thời hiệu miễn trừ nghĩa vụ
Khi thời hiệu miễn trừ nghĩa vụ đã hết thì nghĩa vụ chấm dứt.

Điều 382. Chấm dứt nghĩa vụ khi bên có quyền là cá nhân chết hoặc pháp nhân chấm dứt tồn tại
Khi các bên có thoả thuận hoặc pháp luật có quy định về việc nghĩa vụ được thực hiện chỉ dành cho cá nhân hoặc pháp nhân là bên có quyền mà cá nhân chết hoặc pháp nhân chấm dứt tồn tại thì nghĩa vụ cũng chấm dứt.

Điều 383. Chấm dứt nghĩa vụ khi vật đặc định không còn
Nghĩa vụ giao vật chấm dứt trong trường hợp vật phải giao là vật đặc định không còn.
Các bên có thể thoả thuận thay thế vật khác hoặc bồi thường thiệt hại.

Điều 384. Chấm dứt nghĩa vụ trong trường hợp phá sản
Trường hợp phá sản thì nghĩa vụ chấm dứt theo quy định của Luật phá sản.

Mục 7. HỢP ĐỒNG

Tiểu mục 1. GIAO KẾT HỢP ĐỒNG

Điều 385. Khái niệm hợp đồng
Hợp đồng là sự thoả thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.

Điều 386. Đề nghị giao kết hợp đồng

1. Đề nghị giao kết hợp đồng là việc biểu lộ rõ dự tính giao kết hợp đồng và chịu sự ràng buộc về ý kiến đề nghị này của bên ý kiến đề nghị so với bên đã được xác lập hoặc tới công chúng ( sau đây gọi chung là bên được đề xuất ) .2. Trường hợp đề xuất giao kết hợp đồng có nêu rõ thời hạn vấn đáp, nếu bên đề xuất lại giao kết hợp đồng với người thứ ba trong thời hạn chờ bên được đề xuất vấn đáp thì phải bồi thường thiệt hại cho bên được ý kiến đề nghị mà không được giao kết hợp đồng nếu có thiệt hại phát sinh .

Điều 387. Thông tin trong giao kết hợp đồng

1. Trường hợp một bên có thông tin ảnh hưởng tác động đến việc đồng ý giao kết hợp đồng của bên kia thì phải thông tin cho bên kia biết .2. Trường hợp một bên nhận được thông tin bí hiểm của bên kia trong quy trình giao kết hợp đồng thì có nghĩa vụ và trách nhiệm bảo mật thông tin thông tin và không được sử dụng thông tin đó cho mục tiêu riêng của mình hoặc cho mục tiêu trái pháp luật khác .3. Bên vi phạm lao lý tại khoản 1, khoản 2 Điều này mà gây thiệt hại thì phải bồi thường .

Điều 388. Thời điểm đề nghị giao kết hợp đồng có hiệu lực

1. Thời điểm ý kiến đề nghị giao kết hợp đồng có hiệu lực hiện hành được xác lập như sau :a ) Do bên ý kiến đề nghị ấn định ;b ) Nếu bên đề xuất không ấn định thì ý kiến đề nghị giao kết hợp đồng có hiệu lực thực thi hiện hành kể từ khi bên được đề xuất nhận được ý kiến đề nghị đó, trừ trường hợp luật tương quan có lao lý khác .2. Các trường hợp sau đây được coi là đã nhận được ý kiến đề nghị giao kết hợp đồng :a ) Đề nghị được chuyển đến nơi cư trú, nếu bên được đề xuất là cá thể ; được chuyển đến trụ sở, nếu bên được đề xuất là pháp nhân ;b ) Đề nghị được đưa vào mạng lưới hệ thống thông tin chính thức của bên được đề xuất ;c ) Khi bên được ý kiến đề nghị biết được ý kiến đề nghị giao kết hợp đồng trải qua những phương pháp khác .

Điều 389. Thay đổi, rút lại đề nghị giao kết hợp đồng

1. Bên ý kiến đề nghị giao kết hợp đồng hoàn toàn có thể biến hóa, rút lại đề xuất giao kết hợp đồng trong trường hợp sau đây :a ) Bên được ý kiến đề nghị nhận được thông tin về việc đổi khác hoặc rút lại đề xuất trước hoặc cùng với thời gian nhận được ý kiến đề nghị ;b ) Điều kiện đổi khác hoặc rút lại đề xuất phát sinh trong trường hợp bên đề xuất có nêu rõ về việc được biến hóa hoặc rút lại đề xuất khi điều kiện kèm theo đó phát sinh .2. Khi bên đề xuất đổi khác nội dung của đề xuất thì đó là ý kiến đề nghị mới .

Điều 390. Huỷ bỏ đề nghị giao kết hợp đồng
Bên đề nghị giao kết hợp đồng có thể huỷ bỏ đề nghị nếu đã nêu rõ quyền này trong đề nghị và bên được đề nghị nhận được thông báo về việc hủy bỏ đề nghị trước khi người này gửi thông báo chấp nhận đề nghị giao kết hợp đồng.

Điều 391. Chấm dứt đề nghị giao kết hợp đồng
Đề nghị giao kết hợp đồng chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Bên được đề xuất đồng ý giao kết hợp đồng ;2. Bên được đề xuất vấn đáp không đồng ý ;3. Hết thời hạn vấn đáp đồng ý ;4. Khi thông tin về việc đổi khác hoặc rút lại đề xuất có hiệu lực thực thi hiện hành ;5. Khi thông tin về việc huỷ bỏ đề xuất có hiệu lực hiện hành ;6. Theo thoả thuận của bên ý kiến đề nghị và bên được đề xuất trong thời hạn chờ bên được ý kiến đề nghị vấn đáp .

Điều 392. Sửa đổi đề nghị do bên được đề nghị đề xuất
Khi bên được đề nghị đã chấp nhận giao kết hợp đồng nhưng có nêu điều kiện hoặc sửa đổi đề nghị thì coi như người này đã đưa ra đề nghị mới.

Điều 393. Chấp nhận đề nghị giao kết hợp đồng

1. Chấp nhận đề xuất giao kết hợp đồng là sự vấn đáp của bên được ý kiến đề nghị về việc gật đầu hàng loạt nội dung của đề xuất .2. Sự lạng lẽ của bên được ý kiến đề nghị không được coi là gật đầu ý kiến đề nghị giao kết hợp đồng, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác hoặc theo thói quen đã được xác lập giữa những bên .

Điều 394. Thời hạn trả lời chấp nhận giao kết hợp đồng

1. Khi bên đề nghị có ấn định thời hạn trả lời thì việc trả lời chấp nhận chỉ có hiệu lực khi được thực hiện trong thời hạn đó; nếu bên đề nghị giao kết hợp đồng nhận được trả lời khi đã hết thời hạn trả lời thì chấp nhận này được coi là đề nghị mới của bên chậm trả lời.
Khi bên đề nghị không nêu rõ thời hạn trả lời thì việc trả lời chấp nhận chỉ có hiệu lực nếu được thực hiện trong một thời hạn hợp lý.

2. Trường hợp thông tin gật đầu giao kết hợp đồng đến chậm vì nguyên do khách quan mà bên ý kiến đề nghị biết hoặc phải biết về nguyên do khách quan này thì thông tin gật đầu giao kết hợp đồng vẫn có hiệu lực thực thi hiện hành, trừ trường hợp bên ý kiến đề nghị vấn đáp ngay không đồng ý chấp thuận với đồng ý đó của bên được đề xuất .3. Khi những bên trực tiếp tiếp xúc với nhau, kể cả trong trường hợp qua điện thoại cảm ứng hoặc qua phương tiện đi lại khác thì bên được ý kiến đề nghị phải vấn đáp ngay có đồng ý hoặc không gật đầu, trừ trường hợp những bên có thoả thuận về thời hạn vấn đáp .

Điều 395. Trường hợp bên đề nghị giao kết hợp đồng chết, mất năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi
Trường hợp bên đề nghị chết, mất năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi sau khi bên được đề nghị trả lời chấp nhận giao kết hợp đồng thì đề nghị giao kết hợp đồng vẫn có giá trị, trừ trường hợp nội dung giao kết gắn liền với nhân thân bên đề nghị.

Điều 396. Trường hợp bên được đề nghị giao kết hợp đồng chết, mất năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi
Trường hợp bên được đề nghị đã chấp nhận giao kết hợp đồng nhưng sau đó chết, mất năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi thì việc trả lời chấp nhận giao kết hợp đồng vẫn có giá trị, trừ trường hợp nội dung giao kết gắn liền với nhân thân bên được đề nghị.

Điều 397. Rút lại thông báo chấp nhận giao kết hợp đồng
Bên được đề nghị giao kết hợp đồng có thể rút lại thông báo chấp nhận giao kết hợp đồng, nếu thông báo về việc rút lại này đến trước hoặc cùng với thời điểm bên đề nghị nhận được trả lời chấp nhận giao kết hợp đồng.

Điều 398. Nội dung của hợp đồng

1. Các bên trong hợp đồng có quyền thỏa thuận hợp tác về nội dung trong hợp đồng .2. Hợp đồng hoàn toàn có thể có những nội dung sau đây :a ) Đối tượng của hợp đồng ;b ) Số lượng, chất lượng ;c ) Giá, phương pháp thanh toán giao dịch ;d ) Thời hạn, khu vực, phương pháp thực thi hợp đồng ;đ ) Quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên ;e ) Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng ;g ) Phương thức xử lý tranh chấp .

Điều 399. Địa điểm giao kết hợp đồng
Địa điểm giao kết hợp đồng do các bên thoả thuận; nếu không có thoả thuận thì địa điểm giao kết hợp đồng là nơi cư trú của cá nhân hoặc trụ sở của pháp nhân đã đưa ra đề nghị giao kết hợp đồng.

Điều 400. Thời điểm giao kết hợp đồng

1. Hợp đồng được giao kết vào thời gian bên ý kiến đề nghị nhận được đồng ý giao kết .2. Trường hợp những bên có thỏa thuận hợp tác yên lặng là sự vấn đáp gật đầu giao kết hợp đồng trong một thời hạn thì thời gian giao kết hợp đồng là thời gian sau cuối của thời hạn đó .3. Thời điểm giao kết hợp đồng bằng lời nói là thời gian những bên đã thỏa thuận hợp tác về nội dung của hợp đồng .

4. Thời điểm giao kết hợp đồng bằng văn bản là thời điểm bên sau cùng ký vào văn bản hay bằng hình thức chấp nhận khác được thể hiện trên văn bản.
Trường hợp hợp đồng giao kết bằng lời nói và sau đó được xác lập bằng văn bản thì thời điểm giao kết hợp đồng được xác định theo khoản 3 Điều này.

Điều 401. Hiệu lực của hợp đồng

1. Hợp đồng được giao kết hợp pháp có hiệu lực hiện hành từ thời gian giao kết, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác hoặc luật tương quan có lao lý khác .2. Từ thời gian hợp đồng có hiệu lực hiện hành, những bên phải thực thi quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm so với nhau theo cam kết. Hợp đồng chỉ hoàn toàn có thể bị sửa đổi hoặc hủy bỏ theo thỏa thuận hợp tác của những bên hoặc theo lao lý của pháp luật .

Điều 402. Các loại hợp đồng chủ yếu
Hợp đồng gồm các loại chủ yếu sau đây:

1. Hợp đồng song vụ là hợp đồng mà mỗi bên đều có nghĩa vụ và trách nhiệm so với nhau ;2. Hợp đồng đơn vụ là hợp đồng mà chỉ một bên có nghĩa vụ và trách nhiệm ;3. Hợp đồng chính là hợp đồng mà hiệu lực thực thi hiện hành không phụ thuộc vào vào hợp đồng phụ ;4. Hợp đồng phụ là hợp đồng mà hiệu lực hiện hành phụ thuộc vào vào hợp đồng chính ;5. Hợp đồng vì quyền lợi của người thứ ba là hợp đồng mà những bên giao kết hợp đồng đều phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm và người thứ ba được hưởng quyền lợi từ việc thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm đó ;6. Hợp đồng có điều kiện kèm theo là hợp đồng mà việc triển khai phụ thuộc vào vào việc phát sinh, đổi khác hoặc chấm hết một sự kiện nhất định .

Điều 403. Phụ lục hợp đồng

1. Hợp đồng hoàn toàn có thể có phụ lục kèm theo để lao lý chi tiết cụ thể 1 số ít lao lý của hợp đồng. Phụ lục hợp đồng có hiệu lực thực thi hiện hành như hợp đồng. Nội dung của phụ lục hợp đồng không được trái với nội dung của hợp đồng .2. Trường hợp phụ lục hợp đồng có pháp luật trái với nội dung của pháp luật trong hợp đồng thì lao lý này không có hiệu lực hiện hành, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác. Trường hợp những bên gật đầu phụ lục hợp đồng có pháp luật trái với lao lý trong hợp đồng thì coi như lao lý đó trong hợp đồng đã được sửa đổi .

Điều 404. Giải thích hợp đồng

1. Khi hợp đồng có pháp luật không rõ ràng thì việc lý giải lao lý đó không chỉ dựa vào ngôn từ của hợp đồng mà còn phải địa thế căn cứ vào ý chí của những bên được bộc lộ trong hàng loạt quy trình trước, tại thời gian xác lập, thực thi hợp đồng .2. Khi hợp đồng có lao lý hoặc ngôn từ hoàn toàn có thể hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau thì phải lý giải theo nghĩa tương thích nhất với mục tiêu, đặc thù của hợp đồng .3. Khi hợp đồng có lao lý hoặc ngôn từ khó hiểu thì phải được lý giải theo tập quán tại khu vực giao kết hợp đồng .4. Các pháp luật trong hợp đồng phải được lý giải trong mối liên hệ với nhau, sao cho ý nghĩa của những lao lý đó tương thích với hàng loạt nội dung hợp đồng .5. Trường hợp có sự xích míc giữa ý chí chung của những bên với ngôn từ sử dụng trong hợp đồng thì ý chí chung của những bên được dùng để lý giải hợp đồng .6. Trường hợp bên soạn thảo đưa vào hợp đồng nội dung bất lợi cho bên kia thì khi lý giải hợp đồng phải theo hướng có lợi cho bên kia .

Điều 405. Hợp đồng theo mẫu

1. Hợp đồng theo mẫu là hợp đồng gồm những điều khoản do một bên đưa ra theo mẫu để bên kia trả lời trong một thời gian hợp lý; nếu bên được đề nghị trả lời chấp nhận thì coi như chấp nhận toàn bộ nội dung hợp đồng theo mẫu mà bên đề nghị đã đưa ra.
Hợp đồng theo mẫu phải được công khai để bên được đề nghị biết hoặc phải biết về những nội dung của hợp đồng.
Trình tự, thể thức công khai hợp đồng theo mẫu thực hiện theo quy định của pháp luật.

2. Trường hợp hợp đồng theo mẫu có lao lý không rõ ràng thì bên đưa ra hợp đồng theo mẫu phải chịu bất lợi khi lý giải pháp luật đó .3. Trường hợp hợp đồng theo mẫu có lao lý miễn nghĩa vụ và trách nhiệm của bên đưa ra hợp đồng theo mẫu, tăng nghĩa vụ và trách nhiệm hoặc vô hiệu quyền lợi và nghĩa vụ chính đáng của bên kia thì pháp luật này không có hiệu lực thực thi hiện hành, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

Điều 406. Điều kiện giao dịch chung trong giao kết hợp đồng

1. Điều kiện thanh toán giao dịch chung là những pháp luật không thay đổi do một bên công bố để vận dụng chung cho bên được ý kiến đề nghị giao kết hợp đồng ; nếu bên được đề xuất đồng ý giao kết hợp đồng thì coi như đồng ý những lao lý này .

2. Điều kiện giao dịch chung chỉ có hiệu lực với bên xác lập giao dịch trong trường hợp điều kiện giao dịch này đã được công khai để bên xác lập giao dịch biết hoặc phải biết về điều kiện đó.
Trình tự, thể thức công khai điều kiện giao dịch chung thực hiện theo quy định của pháp luật.

3. Điều kiện thanh toán giao dịch chung phải bảo vệ sự bình đẳng giữa những bên. Trường hợp điều kiện kèm theo thanh toán giao dịch chung có pháp luật về miễn nghĩa vụ và trách nhiệm của bên đưa ra điều kiện kèm theo thanh toán giao dịch chung, tăng nghĩa vụ và trách nhiệm hoặc vô hiệu quyền lợi và nghĩa vụ chính đáng của bên kia thì pháp luật này không có hiệu lực thực thi hiện hành, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

Điều 407. Hợp đồng vô hiệu

1. Quy định về thanh toán giao dịch dân sự vô hiệu từ Điều 123 đến Điều 133 của Bộ luật này cũng được vận dụng so với hợp đồng vô hiệu .2. Sự vô hiệu của hợp đồng chính làm chấm hết hợp đồng phụ, trừ trường hợp những bên có thoả thuận hợp đồng phụ được sửa chữa thay thế hợp đồng chính. Quy định này không vận dụng so với giải pháp bảo vệ thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm .3. Sự vô hiệu của hợp đồng phụ không làm chấm hết hợp đồng chính, trừ trường hợp những bên thoả thuận hợp đồng phụ là một phần không hề tách rời của hợp đồng chính .

Điều 408. Hợp đồng vô hiệu do có đối tượng không thể thực hiện được

1. Trường hợp ngay từ khi giao kết, hợp đồng có đối tượng người dùng không hề thực thi được thì hợp đồng này bị vô hiệu .2. Trường hợp khi giao kết hợp đồng mà một bên biết hoặc phải ghi nhận về việc hợp đồng có đối tượng người tiêu dùng không hề triển khai được nhưng không thông tin cho bên kia biết nên bên kia đã giao kết hợp đồng thì phải bồi thường thiệt hại cho bên kia, trừ trường hợp bên kia biết hoặc phải ghi nhận về việc hợp đồng có đối tượng người tiêu dùng không hề thực thi được .3. Quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này cũng được vận dụng so với trường hợp hợp đồng có một hoặc nhiều phần đối tượng người tiêu dùng không hề thực thi được nhưng phần còn lại của hợp đồng vẫn có hiệu lực thực thi hiện hành .

Tiểu mục 2. THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG

Điều 409. Thực hiện hợp đồng đơn vụ
Đối với hợp đồng đơn vụ, bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ đúng như đã thoả thuận, chỉ được thực hiện trước hoặc sau thời hạn nếu được bên có quyền đồng ý.

Điều 410. Thực hiện hợp đồng song vụ

1. Trong hợp đồng song vụ, khi những bên đã thoả thuận thời hạn thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm thì mỗi bên phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm của mình khi đến hạn ; không được hoãn triển khai với nguyên do bên kia chưa triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm so với mình, trừ trường hợp pháp luật tại Điều 411 và Điều 413 của Bộ luật này .2. Trường hợp những bên không thoả thuận bên nào triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm trước thì những bên phải đồng thời triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm so với nhau ; nếu nghĩa vụ và trách nhiệm không hề thực thi đồng thời thì nghĩa vụ và trách nhiệm nào khi triển khai mất nhiều thời hạn hơn thì nghĩa vụ và trách nhiệm đó phải được thực thi trước .

Điều 411. Quyền hoãn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ

1. Bên phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm trước có quyền hoãn thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm, nếu năng lực triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm của bên kia đã bị giảm sút nghiêm trọng đến mức không hề thực thi được nghĩa vụ và trách nhiệm như đã cam kết cho đến khi bên kia có năng lực thực thi được nghĩa vụ và trách nhiệm hoặc có giải pháp bảo vệ triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm .2. Bên phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm sau có quyền hoãn thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm đến hạn nếu bên thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm trước chưa triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm của mình khi đến hạn .

Điều 412. Cầm giữ tài sản trong hợp đồng song vụ
Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện đúng nghĩa vụ của mình thì bên có quyền xác lập quyền cầm giữ tài sản đối với tài sản của bên có nghĩa vụ theo quy định từ Điều 346 đến Điều 350 của Bộ luật này.

Điều 413. Nghĩa vụ không thực hiện được do lỗi của một bên
Trong hợp đồng song vụ, khi một bên không thực hiện được nghĩa vụ của mình do lỗi của bên kia thì có quyền yêu cầu bên kia vẫn phải thực hiện nghĩa vụ đối với mình hoặc huỷ bỏ hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Điều 414. Không thực hiện được nghĩa vụ nhưng không do lỗi của các bên
Trong hợp đồng song vụ, nếu một bên không thực hiện được nghĩa vụ mà các bên đều không có lỗi thì bên không thực hiện được nghĩa vụ không có quyền yêu cầu bên kia thực hiện nghĩa vụ đối với mình. Trường hợp một bên đã thực hiện được một phần nghĩa vụ thì có quyền yêu cầu bên kia thực hiện phần nghĩa vụ tương ứng đối với mình.

Điều 415. Thực hiện hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba
Khi thực hiện hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba thì người thứ ba có quyền trực tiếp yêu cầu bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ đối với mình; nếu các bên trong hợp đồng có tranh chấp về việc thực hiện hợp đồng thì người thứ ba không có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cho đến khi tranh chấp được giải quyết.
Bên có quyền cũng có thể yêu cầu bên có nghĩa vụ thực hiện hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba.

Điều 416. Quyền từ chối của người thứ ba

1. Trường hợp người thứ ba khước từ quyền lợi của mình trước khi bên có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm thì bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm, nhưng phải thông tin cho bên có quyền và hợp đồng được coi là bị huỷ bỏ, những bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận .2. Trường hợp người thứ ba khước từ quyền lợi của mình sau khi bên có nghĩa vụ và trách nhiệm đã triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm thì nghĩa vụ và trách nhiệm được xem là đã triển khai xong và bên có quyền vẫn phải thực thi cam kết so với bên có nghĩa vụ và trách nhiệm. Trong trường hợp này, quyền lợi phát sinh từ hợp đồng thuộc về bên mà nếu hợp đồng không vì quyền lợi của người thứ ba thì họ là người thụ hưởng, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

Điều 417. Không được sửa đổi hoặc huỷ bỏ hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba
Khi người thứ ba đã đồng ý hưởng lợi ích thì dù hợp đồng chưa được thực hiện, các bên giao kết hợp đồng cũng không được sửa đổi hoặc huỷ bỏ hợp đồng, trừ trường hợp được người thứ ba đồng ý.

Điều 418. Thoả thuận phạt vi phạm

1. Phạt vi phạm là sự thoả thuận giữa những bên trong hợp đồng, theo đó bên vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm phải nộp một khoản tiền cho bên bị vi phạm .2. Mức phạt vi phạm do những bên thoả thuận, trừ trường hợp luật tương quan có lao lý khác .

3. Các bên có thể thoả thuận về việc bên vi phạm nghĩa vụ chỉ phải chịu phạt vi phạm mà không phải bồi thường thiệt hại hoặc vừa phải chịu phạt vi phạm và vừa phải bồi thường thiệt hại.
Trường hợp các bên có thoả thuận về phạt vi phạm nhưng không thỏa thuận về việc vừa phải chịu phạt vi phạm và vừa phải bồi thường thiệt hại thì bên vi phạm nghĩa vụ chỉ phải chịu phạt vi phạm.

Điều 419. Thiệt hại được bồi thường do vi phạm hợp đồng

1. Thiệt hại được bồi thường do vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm theo hợp đồng được xác lập theo pháp luật tại khoản 2 Điều này, Điều 13 và Điều 360 của Bộ luật này .2. Người có quyền hoàn toàn có thể nhu yếu bồi thường thiệt hại cho quyền lợi mà lẽ ra mình sẽ được hưởng do hợp đồng mang lại. Người có quyền còn hoàn toàn có thể nhu yếu người có nghĩa vụ và trách nhiệm chi trả ngân sách phát sinh do không hoàn thành xong nghĩa vụ và trách nhiệm hợp đồng mà không trùng lặp với mức bồi thường thiệt hại cho quyền lợi mà hợp đồng mang lại .3. Theo nhu yếu của người có quyền, Tòa án hoàn toàn có thể buộc người có nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường thiệt hại về ý thức cho người có quyền. Mức bồi thường do Tòa án quyết định hành động địa thế căn cứ vào nội dung vấn đề .

Điều 420. Thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản

1. Hoàn cảnh biến hóa cơ bản khi có đủ những điều kiện kèm theo sau đây :a ) Sự đổi khác thực trạng do nguyên do khách quan xảy ra sau khi giao kết hợp đồng ;b ) Tại thời gian giao kết hợp đồng, những bên không hề lường trước được về sự đổi khác thực trạng ;c ) Hoàn cảnh đổi khác lớn đến mức nếu như những bên biết trước thì hợp đồng đã không được giao kết hoặc được giao kết nhưng với nội dung trọn vẹn khác ;d ) Việc liên tục thực thi hợp đồng mà không có sự đổi khác nội dung hợp đồng sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho một bên ;đ ) Bên có quyền lợi bị tác động ảnh hưởng đã vận dụng mọi giải pháp thiết yếu trong năng lực được cho phép, tương thích với đặc thù của hợp đồng mà không hề ngăn ngừa, giảm thiểu mức độ ảnh hưởng tác động đến quyền lợi .2. Trong trường hợp thực trạng đổi khác cơ bản, bên có quyền lợi bị tác động ảnh hưởng có quyền nhu yếu bên kia đàm phán lại hợp đồng trong một thời hạn hài hòa và hợp lý .3. Trường hợp những bên không hề thỏa thuận hợp tác được về việc sửa đổi hợp đồng trong một thời hạn hài hòa và hợp lý, một trong những bên hoàn toàn có thể nhu yếu Tòa án :a ) Chấm dứt hợp đồng tại một thời gian xác lập ;

b) Sửa đổi hợp đồng để cân bằng quyền và lợi ích hợp pháp của các bên do hoàn cảnh thay đổi cơ bản.
Tòa án chỉ được quyết định việc sửa đổi hợp đồng trong trường hợp việc chấm dứt hợp đồng sẽ gây thiệt hại lớn hơn so với các chi phí để thực hiện hợp đồng nếu được sửa đổi.

4. Trong quy trình đàm phán sửa đổi, chấm hết hợp đồng, Tòa án xử lý vấn đề, những bên vẫn phải liên tục thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm của mình theo hợp đồng, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

Tiểu mục 3. SỬA ĐỔI, CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG

Điều 421. Sửa đổi hợp đồng

1. Các bên hoàn toàn có thể thoả thuận sửa đổi hợp đồng .2. Hợp đồng hoàn toàn có thể được sửa đổi theo lao lý tại Điều 420 của Bộ luật này .3. Hợp đồng sửa đổi phải tuân theo hình thức của hợp đồng bắt đầu .

Điều 422. Chấm dứt hợp đồng
Hợp đồng chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Hợp đồng đã được hoàn thành xong ;2. Theo thoả thuận của những bên ;3. Cá nhân giao kết hợp đồng chết, pháp nhân giao kết hợp đồng chấm hết sống sót mà hợp đồng phải do chính cá thể, pháp nhân đó triển khai ;4. Hợp đồng bị huỷ bỏ, bị đơn phương chấm hết triển khai ;5. Hợp đồng không hề thực thi được do đối tượng người dùng của hợp đồng không còn ;6. Hợp đồng chấm hết theo lao lý tại Điều 420 của Bộ luật này ;7. Trường hợp khác do luật pháp luật .

Điều 423. Huỷ bỏ hợp đồng

1. Một bên có quyền huỷ bỏ hợp đồng và không phải bồi thường thiệt hại trong trường hợp sau đây :a ) Bên kia vi phạm hợp đồng là điều kiện kèm theo huỷ bỏ mà những bên đã thoả thuận ;b ) Bên kia vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ và trách nhiệm hợp đồng ;c ) Trường hợp khác do luật pháp luật .2. Vi phạm nghiêm trọng là việc không triển khai đúng nghĩa vụ và trách nhiệm của một bên đến mức làm cho bên kia không đạt được mục tiêu của việc giao kết hợp đồng .3. Bên hủy bỏ hợp đồng phải thông tin ngay cho bên kia biết về việc hủy bỏ, nếu không thông tin mà gây thiệt hại thì phải bồi thường .

Điều 424. Huỷ bỏ hợp đồng do chậm thực hiện nghĩa vụ

1. Trường hợp bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không thực thi đúng nghĩa vụ và trách nhiệm mà bên có quyền nhu yếu triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm trong một thời hạn hài hòa và hợp lý nhưng bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không thực thi thì bên có quyền hoàn toàn có thể huỷ bỏ hợp đồng .2. Trường hợp do đặc thù của hợp đồng hoặc do ý chí của những bên, hợp đồng sẽ không đạt được mục tiêu nếu không được triển khai trong thời hạn nhất định mà hết thời hạn đó bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không triển khai đúng nghĩa vụ và trách nhiệm thì bên kia có quyền hủy bỏ hợp đồng mà không phải tuân theo lao lý tại khoản 1 Điều này .

Điều 425. Huỷ bỏ hợp đồng do không có khả năng thực hiện
Trường hợp bên có nghĩa vụ không thể thực hiện được một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình làm cho mục đích của bên có quyền không thể đạt được thì bên có quyền có thể huỷ bỏ hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Điều 426. Huỷ bỏ hợp đồng trong trường hợp tài sản bị mất, bị hư hỏng
Trường hợp một bên làm mất, làm hư hỏng tài sản là đối tượng của hợp đồng mà không thể hoàn trả, đền bù bằng tài sản khác hoặc không thể sửa chữa, thay thế bằng tài sản cùng loại thì bên kia có quyền huỷ bỏ hợp đồng.
Bên vi phạm phải bồi thường bằng tiền ngang với giá trị của tài sản bị mất, bị hư hỏng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc theo quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 351 và Điều 363 của Bộ luật này.

Điều 427. Hậu quả của việc huỷ bỏ hợp đồng

1. Khi hợp đồng bị hủy bỏ thì hợp đồng không có hiệu lực thực thi hiện hành từ thời gian giao kết, những bên không phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm đã thỏa thuận hợp tác, trừ thỏa thuận hợp tác về phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại và thỏa thuận hợp tác về xử lý tranh chấp .

2. Các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận sau khi trừ chi phí hợp lý trong thực hiện hợp đồng và chi phí bảo quản, phát triển tài sản.
Việc hoàn trả được thực hiện bằng hiện vật. Trường hợp không hoàn trả được bằng hiện vật thì được trị giá thành tiền để hoàn trả.
Trường hợp các bên cùng có nghĩa vụ hoàn trả thì việc hoàn trả phải được thực hiện cùng một thời điểm, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.

3. Bên bị thiệt hại do hành vi vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm của bên kia được bồi thường .4. Việc xử lý hậu quả của việc hủy bỏ hợp đồng tương quan đến quyền nhân thân do Bộ luật này và luật khác có tương quan lao lý .5. Trường hợp việc hủy bỏ hợp đồng không có địa thế căn cứ lao lý tại những điều 423, 424, 425 và 426 của Bộ luật này thì bên hủy bỏ hợp đồng được xác lập là bên vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm và phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự do không triển khai đúng nghĩa vụ và trách nhiệm theo pháp luật của Bộ luật này, luật khác có tương quan .

Điều 428. Đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng

1. Một bên có quyền đơn phương chấm hết thực thi hợp đồng và không phải bồi thường thiệt hại khi bên kia vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ và trách nhiệm trong hợp đồng hoặc những bên có thỏa thuận hợp tác hoặc pháp luật có pháp luật .2. Bên đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng phải thông tin ngay cho bên kia biết về việc chấm hết hợp đồng, nếu không thông tin mà gây thiệt hại thì phải bồi thường .3. Khi hợp đồng bị đơn phương chấm hết triển khai thì hợp đồng chấm hết kể từ thời gian bên kia nhận được thông tin chấm hết. Các bên không phải liên tục triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm, trừ thỏa thuận hợp tác về phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại và thỏa thuận hợp tác về xử lý tranh chấp. Bên đã thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm có quyền nhu yếu bên kia thanh toán giao dịch phần nghĩa vụ và trách nhiệm đã thực thi .4. Bên bị thiệt hại do hành vi không triển khai đúng nghĩa vụ và trách nhiệm trong hợp đồng của bên kia được bồi thường .5. Trường hợp việc đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng không có địa thế căn cứ pháp luật tại khoản 1 Điều này thì bên đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng được xác lập là bên vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm và phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự theo lao lý của Bộ luật này, luật khác có tương quan do không triển khai đúng nghĩa vụ và trách nhiệm trong hợp đồng .

Điều 429. Thời hiệu khởi kiện về hợp đồng
Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp hợp đồng là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Chương XVI
MỘT SỐ HỢP ĐỒNG THÔNG DỤNG

Mục 1. HỢP ĐỒNG MUA BÁN TÀI SẢN

Điều 430. Hợp đồng mua bán tài sản
Hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán.
Hợp đồng mua bán nhà ở, mua bán nhà để sử dụng vào mục đích khác được thực hiện theo quy định của Bộ luật này, Luật nhà ở và luật khác có liên quan.

Điều 431. Đối tượng của hợp đồng mua bán

1. Tài sản được pháp luật tại Bộ luật này đều hoàn toàn có thể là đối tượng người dùng của hợp đồng mua và bán. Trường hợp theo lao lý của luật, gia tài bị cấm hoặc bị hạn chế chuyển nhượng ủy quyền thì gia tài là đối tượng người tiêu dùng của hợp đồng mua và bán phải tương thích với những pháp luật đó .2. Tài sản bán thuộc chiếm hữu của người bán hoặc người bán có quyền bán .

Điều 432. Chất lượng của tài sản mua bán

1. Chất lượng của gia tài mua và bán do những bên thoả thuận .2. Trường hợp tiêu chuẩn về chất lượng của gia tài đã được công bố hoặc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền pháp luật thì thỏa thuận hợp tác của những bên về chất lượng của gia tài không được thấp hơn chất lượng của gia tài được xác lập theo tiêu chuẩn đã công bố hoặc theo pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền .

3. Khi các bên không có thoả thuận hoặc thỏa thuận không rõ ràng về chất lượng tài sản mua bán thì chất lượng của tài sản mua bán được xác định theo tiêu chuẩn về chất lượng của tài sản đã được công bố, quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc theo tiêu chuẩn ngành nghề.
Trường hợp không có tiêu chuẩn về chất lượng của tài sản đã được công bố, quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và tiêu chuẩn ngành nghề thì chất lượng của tài sản mua bán được xác định theo tiêu chuẩn thông thường hoặc theo tiêu chuẩn riêng phù hợp với mục đích giao kết hợp đồng và theo quy định của Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Điều 433. Giá và phương thức thanh toán

1. Giá, phương pháp thanh toán giao dịch do những bên thoả thuận hoặc do người thứ ba xác lập theo nhu yếu của những bên. Trường hợp pháp luật quy định giá, phương pháp giao dịch thanh toán phải theo lao lý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì thỏa thuận hợp tác của những bên phải tương thích với pháp luật đó .2. Trường hợp không có thỏa thuận hợp tác hoặc thỏa thuận hợp tác không rõ ràng về giá, phương pháp giao dịch thanh toán thì giá được xác lập theo giá thị trường, phương pháp giao dịch thanh toán được xác lập theo tập quán tại khu vực và thời gian giao kết hợp đồng .

Điều 434. Thời hạn thực hiện hợp đồng mua bán

1. Thời hạn thực thi hợp đồng mua và bán do những bên thoả thuận. Bên bán phải giao gia tài cho bên mua đúng thời hạn đã thoả thuận ; bên bán chỉ được giao gia tài trước hoặc sau thời hạn nếu được bên mua chấp thuận đồng ý .2. Khi những bên không thoả thuận thời hạn giao gia tài thì bên mua có quyền nhu yếu bên bán giao gia tài và bên bán cũng có quyền nhu yếu bên mua nhận gia tài bất kỳ khi nào, nhưng phải báo trước cho nhau một thời hạn hài hòa và hợp lý .3. Bên mua giao dịch thanh toán tiền mua theo thời hạn thỏa thuận hợp tác. Nếu không xác lập hoặc xác lập không rõ ràng thời hạn thanh toán giao dịch thì bên mua phải thanh toán giao dịch ngay tại thời gian nhận gia tài mua hoặc nhận sách vở ghi nhận quyền sở hữu tài sản .

Điều 435. Địa điểm giao tài sản
Địa điểm giao tài sản do các bên thoả thuận; nếu không có thoả thuận thì áp dụng quy định tại khoản 2 Điều 277 của Bộ luật này.

Điều 436. Phương thức giao tài sản

1. Tài sản được giao theo phương pháp do những bên thoả thuận ; nếu không có thoả thuận thì gia tài do bên bán giao một lần và trực tiếp cho bên mua .2. Trường hợp theo thỏa thuận hợp tác, bên bán giao gia tài cho bên mua thành nhiều lần mà bên bán thực thi không đúng nghĩa vụ và trách nhiệm ở một lần nhất định thì bên mua hoàn toàn có thể hủy bỏ phần hợp đồng tương quan đến lần vi phạm đó và nhu yếu bồi thường thiệt hại .

Điều 437. Trách nhiệm do giao tài sản không đúng số lượng

1. Trường hợp bên bán giao gia tài với số lượng nhiều hơn số lượng đã thoả thuận thì bên mua có quyền nhận hoặc không nhận phần dôi ra ; nếu nhận thì phải giao dịch thanh toán so với phần dôi ra theo giá được thỏa thuận hợp tác trong hợp đồng, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .2. Trường hợp bên bán giao ít hơn số lượng đã thoả thuận thì bên mua có một trong những quyền sau đây :a ) Nhận phần đã giao và định thời hạn để bên bán tiếp xúc phần còn thiếu ;b ) Nhận phần đã giao và nhu yếu bồi thường thiệt hại ;c ) Hủy bỏ hợp đồng và nhu yếu bồi thường thiệt hại nếu việc vi phạm làm cho bên mua không đạt được mục tiêu giao kết hợp đồng .

Điều 438. Trách nhiệm do giao vật không đồng bộ

1. Trường hợp vật được giao không đồng điệu làm cho mục tiêu sử dụng của vật không đạt được thì bên mua có một trong những quyền sau đây :a ) Nhận và nhu yếu bên bán tiếp xúc phần hoặc bộ phận còn thiếu, nhu yếu bồi thường thiệt hại và hoãn giao dịch thanh toán phần hoặc bộ phận đã nhận cho đến khi vật được giao đồng điệu ;b ) Hủy bỏ hợp đồng và nhu yếu bồi thường thiệt hại .2. Trường hợp bên mua đã trả tiền nhưng chưa nhận vật do giao không đồng điệu thì được trả lãi so với số tiền đã trả theo lãi suất vay thỏa thuận hợp tác giữa những bên nhưng không được vượt quá mức lãi suất vay được lao lý tại khoản 1 Điều 468 của Bộ luật này ; nếu không có thỏa thuận hợp tác thì triển khai theo pháp luật tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này và nhu yếu bên bán bồi thường thiệt hại do giao vật không đồng nhất, kể từ thời gian phải triển khai hợp đồng cho đến khi vật được giao đồng điệu .

Điều 439. Trách nhiệm giao tài sản không đúng chủng loại
Trường hợp tài sản được giao không đúng chủng loại thì bên mua có một trong các quyền sau đây:

1. Nhận và thanh toán giao dịch theo giá do những bên thoả thuận ;2. Yêu cầu giao gia tài đúng chủng loại và bồi thường thiệt hại ;

3. Hủy bỏ hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu việc giao không đúng chủng loại làm cho bên mua không đạt được mục đích giao kết hợp đồng.
Trường hợp tài sản gồm nhiều chủng loại mà bên bán không giao đúng với thỏa thuận đối với một hoặc một số loại thì bên mua có thể hủy bỏ phần hợp đồng liên quan đến loại tài sản đó và yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Điều 440. Nghĩa vụ trả tiền

1. Bên mua có nghĩa vụ và trách nhiệm thanh toán giao dịch tiền theo thời hạn, khu vực và mức tiền được pháp luật trong hợp đồng .2. Trường hợp những bên chỉ có thỏa thuận hợp tác về thời hạn giao gia tài thì thời hạn giao dịch thanh toán tiền cũng được xác lập tương ứng với thời hạn giao gia tài. Nếu những bên không có thỏa thuận hợp tác về thời hạn giao gia tài và thời hạn giao dịch thanh toán tiền thì bên mua phải giao dịch thanh toán tiền tại thời gian nhận gia tài .3. Trường hợp bên mua không triển khai đúng nghĩa vụ và trách nhiệm trả tiền thì phải trả lãi trên số tiền chậm trả theo pháp luật tại Điều 357 của Bộ luật này .

Điều 441. Thời điểm chịu rủi ro

1. Bên bán chịu rủi ro đáng tiếc so với gia tài trước khi gia tài được giao cho bên mua, bên mua chịu rủi ro đáng tiếc so với gia tài kể từ thời gian nhận gia tài, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc luật có pháp luật khác .2. Đối với hợp đồng mua và bán gia tài mà pháp luật pháp luật gia tài đó phải ĐK quyền sở hữu thì bên bán chịu rủi ro đáng tiếc cho đến khi triển khai xong thủ tục ĐK, bên mua chịu rủi ro đáng tiếc kể từ thời gian hoàn thành xong thủ tục ĐK, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 442. Chi phí vận chuyển và chi phí liên quan đến việc chuyển quyền sở hữu

1. giá thành luân chuyển và ngân sách tương quan đến việc chuyển quyền chiếm hữu do những bên thỏa thuận hợp tác, trừ trường hợp pháp luật có lao lý khác .2. Trường hợp những bên không có thoả thuận hoặc thỏa thuận hợp tác không rõ ràng thì ngân sách luân chuyển và ngân sách tương quan đến việc chuyển quyền chiếm hữu được xác lập theo ngân sách đã được công bố, pháp luật của cơ quan có thẩm quyền hoặc theo tiêu chuẩn ngành nghề .3. Trường hợp không có địa thế căn cứ xác lập theo lao lý tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì ngân sách luân chuyển và ngân sách tương quan đến việc chuyển quyền chiếm hữu được xác lập theo tiêu chuẩn thường thì hoặc theo tiêu chuẩn riêng tương thích với mục tiêu giao kết hợp đồng .4. Trường hợp những bên không có thoả thuận và pháp luật không pháp luật về ngân sách luân chuyển và ngân sách tương quan đến việc chuyển quyền chiếm hữu thì bên bán phải chịu ngân sách luân chuyển đến khu vực giao gia tài và ngân sách tương quan đến việc chuyển quyền chiếm hữu .

Điều 443. Nghĩa vụ cung cấp thông tin và hướng dẫn cách sử dụng
Bên bán có nghĩa vụ cung cấp cho bên mua thông tin cần thiết về tài sản mua bán và hướng dẫn cách sử dụng tài sản đó; nếu bên bán không thực hiện nghĩa vụ này thì bên mua có quyền yêu cầu bên bán phải thực hiện trong một thời hạn hợp lý; nếu bên bán vẫn không thực hiện làm cho bên mua không đạt được mục đích giao kết hợp đồng thì bên mua có quyền hủy bỏ hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Điều 444. Bảo đảm quyền sở hữu của bên mua đối với tài sản mua bán

1. Bên bán có nghĩa vụ và trách nhiệm bảo vệ quyền sở hữu so với gia tài đã bán cho bên mua không bị người thứ ba tranh chấp .2. Trường hợp gia tài bị người thứ ba tranh chấp thì bên bán phải đứng về phía bên mua để bảo vệ quyền hạn của bên mua ; nếu người thứ ba có quyền chiếm hữu một phần hoặc hàng loạt gia tài mua và bán thì bên mua có quyền hủy bỏ hợp đồng và nhu yếu bên bán bồi thường thiệt hại .3. Trường hợp bên mua biết hoặc phải ghi nhận gia tài mua và bán thuộc chiếm hữu của người thứ ba mà vẫn mua thì phải trả lại gia tài cho chủ sở hữu và không có quyền nhu yếu bồi thường thiệt hại .

Điều 445. Bảo đảm chất lượng vật mua bán

1. Bên bán phải bảo vệ giá trị sử dụng hoặc những đặc tính của vật mua và bán ; nếu sau khi mua mà bên mua phát hiện khuyết tật làm mất giá trị hoặc giảm sút giá trị sử dụng của vật đã mua thì phải báo ngay cho bên bán khi phát hiện ra khuyết tật và có quyền nhu yếu bên bán sửa chữa thay thế, đổi vật có khuyết tật lấy vật khác, giảm giá và bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp có thoả thuận khác .2. Bên bán phải bảo vệ vật bán tương thích với sự miêu tả trên vỏ hộp, thương hiệu hàng hoá hoặc tương thích với mẫu mà bên mua đã lựa chọn .3. Bên bán không chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về khuyết tật của vật trong trường hợp sau đây :a ) Khuyết tật mà bên mua đã biết hoặc phải biết khi mua ;b ) Vật bán đấu giá, vật bán ở shop đồ cũ ;c ) Bên mua có lỗi gây ra khuyết tật của vật .

Điều 446. Nghĩa vụ bảo hành
Bên bán có nghĩa vụ bảo hành đối với vật mua bán trong một thời hạn, gọi là thời hạn bảo hành, nếu việc bảo hành do các bên thoả thuận hoặc pháp luật có quy định.
Thời hạn bảo hành được tính kể từ thời điểm bên mua có nghĩa vụ phải nhận vật.

Điều 447. Quyền yêu cầu bảo hành
Trong thời hạn bảo hành, nếu bên mua phát hiện được khuyết tật của vật mua bán thì có quyền yêu cầu bên bán sửa chữa không phải trả tiền, giảm giá, đổi vật có khuyết tật lấy vật khác hoặc trả lại vật và lấy lại tiền.

Điều 448. Sửa chữa vật trong thời hạn bảo hành

1. Bên bán phải thay thế sửa chữa vật và bảo vệ vật có đủ những tiêu chuẩn chất lượng hoặc có đủ những đặc tính đã cam kết .2. Bên bán chịu ngân sách về sửa chữa thay thế và luân chuyển vật đến nơi sửa chữa thay thế và từ nơi thay thế sửa chữa đến nơi cư trú hoặc trụ sở của bên mua .3. Bên mua có quyền nhu yếu bên bán hoàn thành xong việc thay thế sửa chữa trong thời hạn do những bên thoả thuận hoặc trong một thời hạn hài hòa và hợp lý ; nếu bên bán không hề sửa chữa thay thế được hoặc không hề hoàn thành xong việc thay thế sửa chữa trong thời hạn đó thì bên mua có quyền nhu yếu giảm giá, đổi vật có khuyết tật lấy vật khác hoặc trả lại vật và lấy lại tiền .

Điều 449. Bồi thường thiệt hại trong thời hạn bảo hành

1. Ngoài việc nhu yếu triển khai những giải pháp bh, bên mua có quyền nhu yếu bên bán bồi thường thiệt hại do khuyết tật về kỹ thuật của vật gây ra trong thời hạn bh .2. Bên bán không phải bồi thường thiệt hại nếu chứng tỏ được thiệt hại xảy ra do lỗi của bên mua. Bên bán được giảm mức bồi thường thiệt hại nếu bên mua không vận dụng những giải pháp thiết yếu mà năng lực được cho phép nhằm mục đích ngăn ngừa, hạn chế thiệt hại .

Điều 450. Mua bán quyền tài sản

1. Trường hợp mua và bán quyền gia tài thì bên bán phải chuyển sách vở và làm thủ tục chuyển quyền chiếm hữu cho bên mua, bên mua phải trả tiền cho bên bán .2. Trường hợp quyền gia tài là quyền đòi nợ và bên bán cam kết bảo vệ năng lực thanh toán giao dịch của người mắc nợ thì bên bán phải trực tiếp chịu nghĩa vụ và trách nhiệm giao dịch thanh toán, nếu khi đến hạn mà người mắc nợ không trả .3. Thời điểm chuyển quyền chiếm hữu so với quyền gia tài là thời gian bên mua nhận được sách vở về quyền sở hữu so với quyền gia tài đó hoặc từ thời gian ĐK việc chuyển quyền chiếm hữu, nếu pháp luật có lao lý .

Điều 451. Bán đấu giá tài sản
Tài sản có thể được đem bán đấu giá theo ý chí của chủ sở hữu hoặc theo quy định của pháp luật. Tài sản thuộc sở hữu chung đem bán đấu giá phải có sự đồng ý của tất cả các chủ sở hữu chung, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.
Việc bán đấu giá tài sản phải đảm bảo nguyên tắc khách quan, công khai, minh bạch, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của các bên tham gia và được thực hiện theo quy định của pháp luật về bán đấu giá tài sản.

Điều 452. Mua sau khi sử dụng thử

1. Các bên có thể thoả thuận về việc bên mua được dùng thử vật mua trong một thời hạn gọi là thời hạn dùng thử. Trong thời hạn dùng thử, bên mua có thể trả lời mua hoặc không mua; nếu hết thời hạn dùng thử mà bên mua không trả lời thì coi như đã chấp nhận mua theo các điều kiện đã thoả thuận trước khi nhận vật dùng thử.
Trường hợp các bên không thỏa thuận hoặc thỏa thuận không rõ ràng về thời hạn dùng thử thì thời hạn này được xác định theo tập quán của giao dịch có đối tượng cùng loại.

2. Trong thời hạn dùng thử, vật vẫn thuộc chiếm hữu của bên bán. Bên bán phải chịu mọi rủi ro đáng tiếc xảy ra so với vật, trừ trường hợp có thoả thuận khác. Trong thời hạn dùng thử, bên bán không được bán, Tặng Ngay cho, cho thuê, trao đổi, thế chấp ngân hàng, cầm đồ gia tài khi bên mua chưa vấn đáp .3. Trường hợp bên dùng thử vấn đáp không mua thì phải trả lại vật cho bên bán và phải bồi thường thiệt hại cho bên bán, nếu làm mất, hư hỏng vật dùng thử. Bên dùng thử không phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về những hao mòn thường thì do việc dùng thử gây ra và không phải hoàn trả hoa lợi do việc dùng thử mang lại .

Điều 453. Mua trả chậm, trả dần

1. Các bên hoàn toàn có thể thoả thuận về việc bên mua trả chậm hoặc trả dần tiền mua trong một thời hạn sau khi nhận gia tài mua. Bên bán được bảo lưu quyền sở hữu so với gia tài bán cho đến khi bên mua trả đủ tiền, trừ trường hợp có thoả thuận khác .2. Hợp đồng mua trả chậm hoặc trả dần phải được lập thành văn bản. Bên mua có quyền sử dụng gia tài mua trả chậm, trả dần và phải chịu rủi ro đáng tiếc trong thời hạn sử dụng, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 454. Chuộc lại tài sản đã bán

1. Bên bán có thể thoả thuận với bên mua về quyền chuộc lại tài sản đã bán sau một thời hạn gọi là thời hạn chuộc lại.
Thời hạn chuộc lại tài sản do các bên thoả thuận; trường hợp không có thỏa thuận thì thời hạn chuộc lại không quá 01 năm đối với động sản và 05 năm đối với bất động sản kể từ thời điểm giao tài sản, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác. Trong thời hạn này, bên bán có quyền chuộc lại bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước cho bên mua trong một thời gian hợp lý. Giá chuộc lại là giá thị trường tại thời điểm và địa điểm chuộc lại, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

2. Trong thời hạn chuộc lại, bên mua không được xác lập thanh toán giao dịch chuyển quyền sở hữu tài sản cho chủ thể khác và phải chịu rủi ro đáng tiếc so với gia tài, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

Mục 2. HỢP ĐỒNG TRAO ĐỔI TÀI SẢN

Điều 455. Hợp đồng trao đổi tài sản

1. Hợp đồng trao đổi gia tài là sự thoả thuận giữa những bên, theo đó những bên giao gia tài và chuyển quyền chiếm hữu so với gia tài cho nhau .2. Hợp đồng trao đổi gia tài phải được lập thành văn bản, có công chứng, xác nhận hoặc ĐK, nếu pháp luật có lao lý .3. Trường hợp một bên trao đổi cho bên kia gia tài không thuộc quyền sở hữu của mình hoặc không được chủ sở hữu ủy quyền thì bên kia có quyền hủy bỏ hợp đồng và nhu yếu bồi thường thiệt hại .4. Mỗi bên đều được coi là người bán so với gia tài giao cho bên kia và là người mua so với gia tài nhận về. Các pháp luật về hợp đồng mua và bán từ Điều 430 đến Điều 439, từ Điều 441 đến Điều 449 và Điều 454 của Bộ luật này cũng được vận dụng so với hợp đồng trao đổi gia tài .

Điều 456. Thanh toán giá trị chênh lệch
Trường hợp tài sản trao đổi chênh lệch về giá trị thì các bên phải thanh toán cho nhau phần chênh lệch đó, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.

Mục 3. HỢP ĐỒNG TẶNG CHO TÀI SẢN

Điều 457. Hợp đồng tặng cho tài sản
Hợp đồng tặng cho tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên tặng cho giao tài sản của mình và chuyển quyền sở hữu cho bên được tặng cho mà không yêu cầu đền bù, bên được tặng cho đồng ý nhận.

Điều 458. Tặng cho động sản

1. Hợp đồng khuyến mãi cho động sản có hiệu lực thực thi hiện hành kể từ thời gian bên được Tặng cho nhận gia tài, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .2. Đối với động sản mà luật có lao lý ĐK quyền sở hữu thì hợp đồng Tặng cho có hiệu lực hiện hành kể từ thời gian ĐK .

Điều 459. Tặng cho bất động sản

1. Tặng cho bất động sản phải được lập thành văn bản có công chứng, xác nhận hoặc phải ĐK, nếu bất động sản phải ĐK quyền sở hữu theo pháp luật của luật .2. Hợp đồng khuyến mãi cho bất động sản có hiệu lực hiện hành kể từ thời gian ĐK ; nếu bất động sản không phải ĐK quyền sở hữu thì hợp đồng Tặng cho có hiệu lực thực thi hiện hành kể từ thời gian chuyển giao gia tài .

Điều 460. Trách nhiệm do cố ý tặng cho tài sản không thuộc sở hữu của mình
Trường hợp bên tặng cho cố ý tặng cho tài sản không thuộc sở hữu của mình mà bên được tặng cho không biết hoặc không thể biết về việc đó thì bên tặng cho phải thanh toán chi phí để làm tăng giá trị của tài sản cho bên được tặng cho khi chủ sở hữu lấy lại tài sản.

Điều 461. Thông báo khuyết tật của tài sản tặng cho
Bên tặng cho có nghĩa vụ thông báo cho bên được tặng cho khuyết tật của tài sản tặng cho. Trường hợp bên tặng cho biết tài sản có khuyết tật mà không thông báo thì phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại xảy ra cho người được tặng cho; nếu bên tặng cho không biết về khuyết tật của tài sản tặng cho thì không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại.

Điều 462. Tặng cho tài sản có điều kiện

1. Bên Tặng Kèm cho hoàn toàn có thể nhu yếu bên được khuyến mãi cho triển khai một hoặc nhiều nghĩa vụ và trách nhiệm trước hoặc sau khi khuyến mãi cho. Điều kiện khuyến mãi ngay cho không được vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội .2. Trường hợp phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm trước khi khuyến mãi cho, nếu bên được khuyến mãi ngay cho đã triển khai xong nghĩa vụ và trách nhiệm mà bên Tặng Ngay cho không giao gia tài thì bên khuyến mãi cho phải giao dịch thanh toán nghĩa vụ và trách nhiệm mà bên được Tặng Ngay cho đã thực thi .3. Trường hợp phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm sau khi Tặng cho mà bên được khuyến mãi cho không thực thi thì bên Tặng cho có quyền đòi lại gia tài và nhu yếu bồi thường thiệt hại .

Mục 4. HỢP ĐỒNG VAY TÀI SẢN

Điều 463. Hợp đồng vay tài sản
Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thoả thuận hoặc pháp luật có quy định.

Điều 464. Quyền sở hữu đối với tài sản vay
Bên vay trở thành chủ sở hữu tài sản vay kể từ thời điểm nhận tài sản đó.

Điều 465. Nghĩa vụ của bên cho vay

1. Giao gia tài cho bên vay vừa đủ, đúng chất lượng, số lượng vào thời gian và khu vực đã thoả thuận .2. Bồi thường thiệt hại cho bên vay, nếu bên cho vay biết gia tài không bảo vệ chất lượng mà không báo cho bên vay biết, trừ trường hợp bên vay biết mà vẫn nhận gia tài đó .3. Không được nhu yếu bên vay trả lại gia tài trước thời hạn, trừ trường hợp pháp luật tại Điều 470 của Bộ luật này hoặc luật khác có tương quan pháp luật khác .

Điều 466. Nghĩa vụ trả nợ của bên vay

1. Bên vay gia tài là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn ; nếu gia tài là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thoả thuận khác .2. Trường hợp bên vay không hề trả vật thì hoàn toàn có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại khu vực và thời gian trả nợ, nếu được bên cho vay chấp thuận đồng ý .3. Địa điểm trả nợ là nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở của bên cho vay, trừ trường hợp có thoả thuận khác .4. Trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không không thiếu thì bên cho vay có quyền nhu yếu trả tiền lãi với mức lãi suất vay theo lao lý tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này trên số tiền chậm trả tương ứng với thời hạn chậm trả, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc luật có pháp luật khác .5. Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không vừa đủ thì bên vay phải trả lãi như sau :a ) Lãi trên nợ gốc theo lãi suất vay thỏa thuận hợp tác trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả ; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất vay pháp luật tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này ;b ) Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150 % lãi suất vay vay theo hợp đồng tương ứng với thời hạn chậm trả, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 467. Sử dụng tài sản vay
Các bên có thể thoả thuận về việc tài sản vay phải được sử dụng đúng mục đích vay. Bên cho vay có quyền kiểm tra việc sử dụng tài sản và có quyền đòi lại tài sản vay trước thời hạn nếu đã nhắc nhở mà bên vay vẫn sử dụng tài sản trái mục đích.

Điều 468. Lãi suất

1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.
Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.

2. Trường hợp những bên có thoả thuận về việc trả lãi, nhưng không xác lập rõ lãi suất vay và có tranh chấp về lãi suất vay thì lãi suất vay được xác lập bằng 50 % mức lãi suất vay số lượng giới hạn pháp luật tại khoản 1 Điều này tại thời gian trả nợ .

Điều 469. Thực hiện hợp đồng vay không kỳ hạn

1. Đối với hợp đồng vay không kỳ hạn và không có lãi thì bên cho vay có quyền đòi lại gia tài và bên vay cũng có quyền trả nợ vào bất kể khi nào, nhưng phải báo cho nhau biết trước một thời hạn hài hòa và hợp lý, trừ trường hợp có thoả thuận khác .2. Đối với hợp đồng vay không kỳ hạn và có lãi thì bên cho vay có quyền đòi lại gia tài bất kể khi nào, nhưng phải báo trước cho bên vay một thời hạn hài hòa và hợp lý và được trả lãi đến thời gian nhận lại gia tài, còn bên vay cũng có quyền trả lại gia tài bất kể khi nào và chỉ phải trả lãi cho đến thời gian trả nợ, nhưng cũng phải báo trước cho bên cho vay một thời hạn hài hòa và hợp lý .

Điều 470. Thực hiện hợp đồng vay có kỳ hạn

1. Đối với hợp đồng vay có kỳ hạn và không có lãi thì bên vay có quyền trả lại gia tài bất kể khi nào, nhưng phải báo trước cho bên cho vay một thời hạn hài hòa và hợp lý, còn bên cho vay chỉ được đòi lại gia tài trước kỳ hạn, nếu được bên vay đồng ý chấp thuận .2. Đối với hợp đồng vay có kỳ hạn và có lãi thì bên vay có quyền trả lại gia tài trước kỳ hạn, nhưng phải trả hàng loạt lãi theo kỳ hạn, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc luật có pháp luật khác .

Điều 471. Họ, hụi, biêu, phường

1. Họ, hụi, biêu, phường ( sau đây gọi chung là họ ) là hình thức thanh toán giao dịch về gia tài theo tập quán trên cơ sở thoả thuận của một nhóm người tập hợp nhau lại cùng định ra số người, thời hạn, số tiền hoặc gia tài khác, thể thức góp, lĩnh họ và quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của những thành viên .2. Việc tổ chức triển khai họ nhằm mục đích mục tiêu tương hỗ trong nhân dân được thực thi theo pháp luật của pháp luật .3. Trường hợp việc tổ chức triển khai họ có lãi thì mức lãi suất vay phải tuân theo lao lý của Bộ luật này .4. Nghiêm cấm việc tổ chức triển khai họ dưới hình thức cho vay nặng lãi .

Mục 5. HỢP ĐỒNG THUÊ TÀI SẢN

Tiểu mục 1. QUY ĐỊNH CHUNG VỀ HỢP ĐỒNG THUÊ TÀI SẢN

Điều 472. Hợp đồng thuê tài sản
Hợp đồng thuê tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho thuê giao tài sản cho bên thuê để sử dụng trong một thời hạn, bên thuê phải trả tiền thuê.
Hợp đồng thuê nhà ở, hợp đồng thuê nhà để sử dụng vào mục đích khác được thực hiện theo quy định của Bộ luật này, Luật nhà ở và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Điều 473. Giá thuê

1. Giá thuê do những bên thoả thuận hoặc do người thứ ba xác lập theo nhu yếu của những bên, trừ trường hợp luật có lao lý khác .2. Trường hợp không có thỏa thuận hợp tác hoặc thỏa thuận hợp tác không rõ ràng thì giá thuê được xác lập theo giá thị trường tại khu vực và thời gian giao kết hợp đồng thuê .

Điều 474. Thời hạn thuê

1. Thời hạn thuê do những bên thoả thuận ; nếu không có thoả thuận thì được xác lập theo mục tiêu thuê .2. Trường hợp những bên không thoả thuận về thời hạn thuê và thời hạn thuê không hề xác lập được theo mục tiêu thuê thì mỗi bên có quyền chấm hết hợp đồng bất kỳ khi nào, nhưng phải thông tin cho bên kia trước một thời hạn hài hòa và hợp lý .

Điều 475. Cho thuê lại
Bên thuê có quyền cho thuê lại tài sản mà mình đã thuê, nếu được bên cho thuê đồng ý.

Điều 476. Giao tài sản thuê

1. Bên cho thuê phải giao gia tài cho bên thuê đúng số lượng, chất lượng, chủng loại, thực trạng, thời gian, khu vực đã thoả thuận và phân phối thông tin thiết yếu về việc sử dụng gia tài đó .2. Trường hợp bên cho thuê chậm giao gia tài thì bên thuê hoàn toàn có thể gia hạn giao gia tài hoặc hủy bỏ hợp đồng và nhu yếu bồi thường thiệt hại ; nếu gia tài thuê không đúng chất lượng như thoả thuận thì bên thuê có quyền nhu yếu bên cho thuê thay thế sửa chữa, giảm giá thuê hoặc hủy bỏ hợp đồng và nhu yếu bồi thường thiệt hại .

Điều 477. Nghĩa vụ bảo đảm giá trị sử dụng của tài sản thuê

1. Bên cho thuê phải bảo vệ gia tài thuê trong thực trạng như đã thoả thuận, tương thích với mục tiêu thuê trong suốt thời hạn cho thuê ; phải sửa chữa thay thế những hư hỏng, khuyết tật của gia tài thuê, trừ hư hỏng nhỏ mà theo tập quán bên thuê phải tự thay thế sửa chữa .2. Trường hợp gia tài thuê bị giảm sút giá trị sử dụng mà không do lỗi của bên thuê thì bên thuê có quyền nhu yếu bên cho thuê thực thi một hoặc 1 số ít giải pháp sau đây :a ) Sửa chữa gia tài ;b ) Giảm giá thuê ;c ) Đổi gia tài khác hoặc đơn phương chấm hết thực thi hợp đồng và nhu yếu bồi thường thiệt hại, nếu gia tài thuê có khuyết tật mà bên thuê không biết hoặc gia tài thuê không hề thay thế sửa chữa được mà do đó mục tiêu thuê không đạt được .3. Trường hợp bên cho thuê đã được thông tin mà không sửa chữa thay thế hoặc thay thế sửa chữa không kịp thời thì bên thuê có quyền tự sửa chữa thay thế gia tài thuê với ngân sách hài hòa và hợp lý, nhưng phải báo cho bên cho thuê và có quyền nhu yếu bên cho thuê thanh toán giao dịch ngân sách sửa chữa thay thế .

Điều 478. Nghĩa vụ bảo đảm quyền sử dụng tài sản cho bên thuê

1. Bên cho thuê phải bảo vệ quyền sử dụng gia tài không thay đổi cho bên thuê .2. Trường hợp có tranh chấp về quyền sở hữu so với gia tài thuê mà bên thuê không được sử dụng gia tài không thay đổi thì bên thuê có quyền đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng và nhu yếu bồi thường thiệt hại .

Điều 479. Nghĩa vụ bảo quản tài sản thuê

1. Bên thuê phải bảo quản tài sản thuê, phải bảo dưỡng và sửa chữa nhỏ; nếu làm mất, hư hỏng thì phải bồi thường.
Bên thuê không chịu trách nhiệm về những hao mòn tự nhiên do sử dụng tài sản thuê.

2. Bên thuê hoàn toàn có thể tu sửa và làm tăng giá trị gia tài thuê, nếu được bên cho thuê đồng ý chấp thuận và có quyền nhu yếu bên cho thuê thanh toán giao dịch ngân sách hài hòa và hợp lý .

Điều 480. Nghĩa vụ sử dụng tài sản thuê đúng công dụng, mục đích

1. Bên thuê phải sử dụng gia tài thuê theo đúng hiệu quả của gia tài và đúng mục tiêu đã thoả thuận .2. Trường hợp bên thuê sử dụng gia tài không đúng mục tiêu, không đúng tác dụng thì bên cho thuê có quyền đơn phương chấm hết thực thi hợp đồng và nhu yếu bồi thường thiệt hại .

Điều 481. Trả tiền thuê

1. Bên thuê phải trả đủ tiền thuê đúng thời hạn đã thoả thuận ; nếu không có thoả thuận về thời hạn trả tiền thuê thì thời hạn trả tiền thuê được xác lập theo tập quán nơi trả tiền ; nếu không hề xác lập được thời hạn theo tập quán thì bên thuê phải trả tiền khi trả lại gia tài thuê .2. Trường hợp những bên thoả thuận việc trả tiền thuê theo kỳ hạn thì bên cho thuê có quyền đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng, nếu bên thuê không trả tiền trong ba kỳ liên tục, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác hoặc pháp luật có pháp luật khác .

Điều 482. Trả lại tài sản thuê

1. Bên thuê phải trả lại gia tài thuê trong thực trạng như khi nhận, trừ hao mòn tự nhiên hoặc theo đúng như thực trạng đã thoả thuận ; nếu giá trị của gia tài thuê bị giảm sút so với thực trạng khi nhận thì bên cho thuê có quyền nhu yếu bồi thường thiệt hại, trừ hao mòn tự nhiên .2. Trường hợp gia tài thuê là động sản thì khu vực trả lại gia tài thuê là nơi cư trú hoặc trụ sở của bên cho thuê, trừ trường hợp có thoả thuận khác .3. Trường hợp gia tài thuê là gia súc thì bên thuê phải trả lại gia súc đã thuê và cả gia súc được sinh ra trong thời hạn thuê, trừ trường hợp có thoả thuận khác. Bên cho thuê phải giao dịch thanh toán ngân sách chăm nom gia súc được sinh ra cho bên thuê .4. Khi bên thuê chậm trả gia tài thuê thì bên cho thuê có quyền nhu yếu bên thuê trả lại gia tài thuê, trả tiền thuê trong thời hạn chậm trả và phải bồi thường thiệt hại ; bên thuê phải trả tiền phạt vi phạm do chậm trả gia tài thuê, nếu có thoả thuận .5. Bên thuê phải chịu rủi ro đáng tiếc xảy ra so với gia tài thuê trong thời hạn chậm trả .

Tiểu mục 2. HỢP ĐỒNG THUÊ KHOÁN TÀI SẢN

Điều 483. Hợp đồng thuê khoán tài sản
Hợp đồng thuê khoán tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho thuê khoán giao tài sản cho bên thuê khoán để khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức thu được từ tài sản thuê khoán và bên thuê khoán có nghĩa vụ trả tiền thuê.

Điều 484. Đối tượng của hợp đồng thuê khoán
Đối tượng của hợp đồng thuê khoán có thể là đất đai, rừng, mặt nước chưa khai thác, gia súc, cơ sở sản xuất, kinh doanh, tư liệu sản xuất khác cùng trang thiết bị cần thiết để khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Điều 485. Thời hạn thuê khoán
Thời hạn thuê khoán do các bên thoả thuận. Trường hợp không có thỏa thuận hoặc có thỏa thuận nhưng không rõ ràng thì thời hạn thuê khoán được xác định theo chu kỳ sản xuất, kinh doanh phù hợp với tính chất của đối tượng thuê khoán.

Điều 486. Giá thuê khoán
Giá thuê khoán do các bên thoả thuận; nếu thuê khoán thông qua đấu thầu thì giá thuê khoán là giá được xác định theo kết quả đấu thầu.

Điều 487. Giao tài sản thuê khoán
Khi giao tài sản thuê khoán, các bên phải lập biên bản đánh giá tình trạng của tài sản thuê khoán và xác định giá trị tài sản thuê khoán.
Trường hợp các bên không xác định được giá trị thì mời người thứ ba xác định giá trị và phải lập thành văn bản.

Điều 488. Trả tiền thuê khoán và phương thức trả

1. Tiền thuê khoán hoàn toàn có thể bằng hiện vật, bằng tiền hoặc bằng việc triển khai một việc làm .2. Bên thuê khoán phải trả đủ tiền thuê khoán mặc dầu không khai thác hiệu quả gia tài thuê khoán .3. Khi giao kết hợp đồng thuê khoán, những bên hoàn toàn có thể thoả thuận điều kiện kèm theo về việc giảm tiền thuê khoán ; nếu hoa lợi, cống phẩm bị mất tối thiểu là một phần ba do sự kiện bất khả kháng thì bên thuê khoán có quyền nhu yếu giảm hoặc miễn tiền thuê khoán, trừ trường hợp có thoả thuận khác .4. Trường hợp bên thuê khoán phải trả hiện vật theo thời vụ hoặc theo chu kỳ luân hồi khai thác hiệu quả của gia tài thuê khoán thì phải trả vào thời gian kết thúc thời vụ hoặc kết thúc chu kỳ luân hồi khai thác, trừ trường hợp có thoả thuận khác .5. Trường hợp bên thuê khoán phải thực thi một việc làm thì phải triển khai đúng việc làm đó .6. Thời hạn trả tiền thuê khoán do những bên thỏa thuận hợp tác, trường hợp những bên không có thỏa thuận hợp tác thì bên thuê khoán phải giao dịch thanh toán vào ngày ở đầu cuối của mỗi tháng ; trường hợp thuê khoán theo chu kỳ luân hồi sản xuất, kinh doanh thương mại thì phải giao dịch thanh toán chậm nhất khi kết thúc chu kỳ luân hồi sản xuất, kinh doanh thương mại đó .

Điều 489. Khai thác tài sản thuê khoán
Bên thuê khoán phải khai thác tài sản thuê khoán đúng mục đích đã thoả thuận và báo cho bên thuê khoán theo định kỳ về tình trạng tài sản và tình hình khai thác tài sản; nếu bên cho thuê khoán có yêu cầu hoặc cần báo đột xuất thì bên thuê khoán phải báo kịp thời. Khi bên thuê khoán khai thác công dụng tài sản thuê khoán không đúng mục đích thì bên cho thuê khoán có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Điều 490. Bảo quản, bảo dưỡng, định đoạt tài sản thuê khoán

1. Trong thời hạn khai thác gia tài thuê khoán, bên thuê khoán phải dữ gìn và bảo vệ, bảo trì gia tài thuê khoán và trang thiết bị kèm theo bằng ngân sách của mình, trừ trường hợp có thoả thuận khác ; nếu bên thuê khoán làm mất, hư hỏng hoặc làm mất giá trị, giảm sút giá trị gia tài thuê khoán thì phải bồi thường thiệt hại. Bên thuê khoán không chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về những hao mòn tự nhiên do sử dụng gia tài thuê khoán .

2. Bên thuê khoán có thể tự mình sửa chữa, cải tạo tài sản thuê khoán, nếu có thoả thuận và phải bảo toàn giá trị tài sản thuê khoán.
Bên cho thuê khoán phải thanh toán cho bên thuê khoán chi phí hợp lý để sửa chữa, cải tạo tài sản thuê khoán theo thoả thuận.

3. Bên thuê khoán không được cho thuê khoán lại, trừ trường hợp được bên cho thuê khoán chấp thuận đồng ý .

Điều 491. Hưởng hoa lợi, chịu thiệt hại về gia súc thuê khoán
Trong thời hạn thuê khoán gia súc, bên thuê khoán được hưởng một nửa số gia súc sinh ra và phải chịu một nửa thiệt hại về gia súc thuê khoán do sự kiện bất khả kháng, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

Điều 492. Đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng thuê khoán

1. Trường hợp một bên đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng thì phải báo cho bên kia biết trước một thời hạn hài hòa và hợp lý ; nếu thuê khoán theo thời vụ hoặc theo chu kỳ luân hồi khai thác thì thời hạn báo trước phải tương thích với thời vụ hoặc chu kỳ luân hồi khai thác .2. Trường hợp bên thuê khoán vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm mà việc khai thác đối tượng người tiêu dùng thuê khoán là nguồn sống duy nhất của bên thuê khoán và việc liên tục thuê khoán không làm tác động ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của bên cho thuê khoán thì bên cho thuê khoán không được đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng ; bên thuê khoán phải cam kết với bên cho thuê khoán không được liên tục vi phạm hợp đồng .

Điều 493. Trả lại tài sản thuê khoán
Khi chấm dứt hợp đồng thuê khoán, bên thuê khoán phải trả lại tài sản thuê khoán ở tình trạng phù hợp với mức độ khấu hao đã thoả thuận; nếu làm mất giá trị hoặc giảm sút giá trị của tài sản thuê khoán thì phải bồi thường thiệt hại.

Mục 6. HỢP ĐỒNG MƯỢN TÀI SẢN

Điều 494. Hợp đồng mượn tài sản
Hợp đồng mượn tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho mượn giao tài sản cho bên mượn để sử dụng trong một thời hạn mà không phải trả tiền, bên mượn phải trả lại tài sản đó khi hết thời hạn mượn hoặc mục đích mượn đã đạt được.

Điều 495. Đối tượng của hợp đồng mượn tài sản
Tất cả những tài sản không tiêu hao đều có thể là đối tượng của hợp đồng mượn tài sản.

Điều 496. Nghĩa vụ của bên mượn tài sản

1. Giữ gìn, dữ gìn và bảo vệ gia tài mượn, không được tự ý đổi khác thực trạng của gia tài ; nếu gia tài bị hư hỏng thường thì thì phải thay thế sửa chữa .2. Không được cho người khác mượn lại, nếu không có sự đồng ý chấp thuận của bên cho mượn .3. Trả lại gia tài mượn đúng thời hạn ; nếu không có thoả thuận về thời hạn trả lại gia tài thì bên mượn phải trả lại gia tài ngay sau khi mục tiêu mượn đã đạt được .4. Bồi thường thiệt hại, nếu làm mất, hư hỏng gia tài mượn .5. Bên mượn gia tài phải chịu rủi ro đáng tiếc so với gia tài mượn trong thời hạn chậm trả .

Điều 497. Quyền của bên mượn tài sản

1. Được sử dụng gia tài mượn theo đúng hiệu quả của gia tài và đúng mục tiêu đã thoả thuận .2. Yêu cầu bên cho mượn thanh toán giao dịch ngân sách hài hòa và hợp lý về việc sửa chữa thay thế hoặc làm tăng giá trị gia tài mượn, nếu có thoả thuận .3. Không phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về những hao mòn tự nhiên của gia tài mượn .

Điều 498. Nghĩa vụ của bên cho mượn tài sản

1. Cung cấp thông tin thiết yếu về việc sử dụng gia tài và khuyết tật của gia tài, nếu có .2. Thanh toán cho bên mượn ngân sách thay thế sửa chữa, ngân sách làm tăng giá trị gia tài, nếu có thoả thuận .3. Bồi thường thiệt hại cho bên mượn nếu biết gia tài có khuyết tật mà không báo cho bên mượn biết dẫn đến gây thiệt hại cho bên mượn, trừ những khuyết tật mà bên mượn biết hoặc phải biết .

Điều 499. Quyền của bên cho mượn tài sản

1. Đòi lại gia tài ngay sau khi bên mượn đạt được mục tiêu nếu không có thoả thuận về thời hạn mượn ; nếu bên cho mượn có nhu yếu đột xuất và cấp bách cần sử dụng gia tài cho mượn thì được đòi lại gia tài đó mặc dầu bên mượn chưa đạt được mục tiêu, nhưng phải báo trước một thời hạn hài hòa và hợp lý .2. Đòi lại gia tài khi bên mượn sử dụng không đúng mục tiêu, tác dụng, không đúng phương pháp đã thoả thuận hoặc cho người khác mượn lại mà không có sự chấp thuận đồng ý của bên cho mượn .3. Yêu cầu bồi thường thiệt hại so với gia tài do bên mượn gây ra .

Mục 7. HỢP ĐỒNG VỀ QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT

Điều 500. Hợp đồng về quyền sử dụng đất
Hợp đồng về quyền sử dụng đất là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó người sử dụng đất chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất hoặc thực hiện quyền khác theo quy định của Luật đất đai cho bên kia; bên kia thực hiện quyền, nghĩa vụ theo hợp đồng với người sử dụng đất.

Điều 501. Nội dung của hợp đồng về quyền sử dụng đất

1. Quy định chung về hợp đồng và nội dung của hợp đồng thông dụng có tương quan trong Bộ luật này cũng được vận dụng với hợp đồng về quyền sử dụng đất, trừ trường hợp pháp luật có lao lý khác .2. Nội dung của hợp đồng về quyền sử dụng đất không được trái với pháp luật về mục tiêu sử dụng, thời hạn sử dụng đất, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và những quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm khác theo lao lý của pháp luật về đất đai và pháp luật khác của pháp luật có tương quan .

Điều 502. Hình thức, thủ tục thực hiện hợp đồng về quyền sử dụng đất

1. Hợp đồng về quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản theo hình thức tương thích với lao lý của Bộ luật này, pháp luật về đất đai và pháp luật khác của pháp luật có tương quan .2. Việc triển khai hợp đồng về quyền sử dụng đất phải đúng trình tự, thủ tục theo pháp luật của pháp luật về đất đai và pháp luật khác của pháp luật có tương quan .

Điều 503. Hiệu lực của việc chuyển quyền sử dụng đất
Việc chuyển quyền sử dụng đất có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký theo quy định của Luật đất đai.

Mục 8. HỢP ĐỒNG HỢP TÁC

Điều 504. Hợp đồng hợp tác

1. Hợp đồng hợp tác là sự thỏa thuận hợp tác giữa những cá thể, pháp nhân về việc cùng góp phần gia tài, sức lực lao động để triển khai việc làm nhất định, cùng hưởng lợi và cùng chịu nghĩa vụ và trách nhiệm .2. Hợp đồng hợp tác phải được lập thành văn bản .

Điều 505. Nội dung của hợp đồng hợp tác
Hợp đồng hợp tác có nội dung chủ yếu sau đây:

1. Mục đích, thời hạn hợp tác ;2. Họ, tên, nơi cư trú của cá thể ; tên, trụ sở của pháp nhân ;3. Tài sản góp phần, nếu có ;4. Đóng góp bằng sức lao động, nếu có ;5. Phương thức phân loại hoa lợi, cống phẩm ;6. Quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của thành viên hợp tác ;7. Quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của người đại diện thay mặt, nếu có ;8. Điều kiện tham gia và rút khỏi hợp đồng hợp tác của thành viên, nếu có ;9. Điều kiện chấm hết hợp tác .

Điều 506. Tài sản chung của các thành viên hợp tác

1. Tài sản do các thành viên đóng góp, cùng tạo lập và tài sản khác theo quy định của pháp luật là tài sản chung theo phần của các thành viên hợp tác.
Trường hợp có thỏa thuận về góp tiền mà thành viên hợp tác chậm thực hiện thì phải có trách nhiệm trả lãi đối với phần tiền chậm trả theo quy định tại Điều 357 của Bộ luật này và phải bồi thường thiệt hại.

2. Việc định đoạt gia tài là quyền sử dụng đất, nhà, xưởng sản xuất, tư liệu sản xuất khác phải có thỏa thuận hợp tác bằng văn bản của tổng thể những thành viên ; việc định đoạt gia tài khác do đại diện thay mặt của những thành viên quyết định hành động, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

3. Không được phân chia tài sản chung trước khi chấm dứt hợp đồng hợp tác, trừ trường hợp tất cả các thành viên hợp tác có thỏa thuận.
Việc phân chia tài sản chung quy định tại khoản này không làm thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ được xác lập, thực hiện trước thời điểm tài sản được phân chia.

Điều 507. Quyền, nghĩa vụ của thành viên hợp tác

1. Được hưởng hoa lợi, cống phẩm thu được từ hoạt động giải trí hợp tác .2. Tham gia quyết định hành động những yếu tố tương quan đến triển khai hợp đồng hợp tác, giám sát hoạt động giải trí hợp tác .3. Bồi thường thiệt hại cho những thành viên hợp tác khác do lỗi của mình gây ra .4. Thực hiện quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm khác theo hợp đồng .

Điều 508. Xác lập, thực hiện giao dịch dân sự

1. Trường hợp những thành viên hợp tác cử người đại diện thay mặt thì người này là người đại diện thay mặt trong xác lập, triển khai thanh toán giao dịch dân sự .2. Trường hợp những thành viên hợp tác không cử ra người đại diện thay mặt thì những thành viên hợp tác phải cùng tham gia xác lập, triển khai thanh toán giao dịch dân sự, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .3. Giao dịch dân sự do chủ thể pháp luật tại khoản 1 và khoản 2 Điều này xác lập, triển khai làm phát sinh quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của toàn bộ thành viên hợp tác .

Điều 509. Trách nhiệm dân sự của thành viên hợp tác
Các thành viên hợp tác chịu trách nhiệm dân sự chung bằng tài sản chung; nếu tài sản chung không đủ để thực hiện nghĩa vụ chung thì thành viên hợp tác phải chịu trách nhiệm bằng tài sản riêng theo phần tương ứng với phần đóng góp của mình, trừ trường hợp hợp đồng hợp tác hoặc luật có quy định khác.

Điều 510. Rút khỏi hợp đồng hợp tác

1. Thành viên có quyền rút khỏi hợp đồng hợp tác trong trường hợp sau đây :a ) Theo điều kiện kèm theo đã thoả thuận trong hợp đồng hợp tác ;b ) Có lý do chính đáng và được sự chấp thuận đồng ý của hơn 50% tổng số thành viên hợp tác .

2. Thành viên rút khỏi hợp đồng hợp tác có quyền yêu cầu nhận lại tài sản đã đóng góp, được chia phần tài sản trong khối tài sản chung và phải thanh toán các nghĩa vụ theo thoả thuận. Trường hợp việc phân chia tài sản bằng hiện vật làm ảnh hưởng đến hoạt động hợp tác thì tài sản được tính giá trị thành tiền để chia.
Việc rút khỏi hợp đồng hợp tác không làm chấm dứt quyền, nghĩa vụ của người này được xác lập, thực hiện trước thời điểm rút khỏi hợp đồng hợp tác.

3. Việc rút khỏi hợp đồng hợp tác không thuộc trường hợp được pháp luật tại khoản 1 Điều này thì thành viên rút khỏi hợp đồng được xác lập là bên vi phạm hợp đồng và phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự theo pháp luật của Bộ luật này, luật khác có tương quan .

Điều 511. Gia nhập hợp đồng hợp tác
Trường hợp hợp đồng hợp tác không quy định khác thì một cá nhân, pháp nhân trở thành thành viên mới của hợp đồng nếu được sự đồng ý của hơn một nửa tổng số thành viên hợp tác.

Điều 512. Chấm dứt hợp đồng hợp tác

1. Hợp đồng hợp tác chấm hết trong trường hợp sau đây :a ) Theo thoả thuận của những thành viên hợp tác ;b ) Hết thời hạn ghi trong hợp đồng hợp tác ;c ) Mục đích hợp tác đã đạt được ;d ) Theo quyết định hành động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền ;đ ) Trường hợp khác theo lao lý của Bộ luật này, luật khác có tương quan .

2. Khi chấm dứt hợp đồng hợp tác, các khoản nợ phát sinh từ hợp đồng phải được thanh toán; nếu tài sản chung không đủ để trả nợ thì phải lấy tài sản riêng của các thành viên hợp tác để thanh toán theo quy định tại Điều 509 của Bộ luật này.
Trường hợp các khoản nợ đã được thanh toán xong mà tài sản chung vẫn còn thì được chia cho các thành viên hợp tác theo tỷ lệ tương ứng với phần đóng góp của mỗi người, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

Mục 9. HỢP ĐỒNG DỊCH VỤ

Điều 513. Hợp đồng dịch vụ
Hợp đồng dịch vụ là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cung ứng dịch vụ thực hiện công việc cho bên sử dụng dịch vụ, bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền dịch vụ cho bên cung ứng dịch vụ.

Điều 514. Đối tượng của hợp đồng dịch vụ
Đối tượng của hợp đồng dịch vụ là công việc có thể thực hiện được, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

Điều 515. Nghĩa vụ của bên sử dụng dịch vụ

1. Cung cấp cho bên đáp ứng dịch vụ thông tin, tài liệu và những phương tiện đi lại thiết yếu để triển khai việc làm, nếu có thoả thuận hoặc việc triển khai việc làm yên cầu .2. Trả tiền dịch vụ cho bên đáp ứng dịch vụ theo thoả thuận .

Điều 516. Quyền của bên sử dụng dịch vụ

1. Yêu cầu bên đáp ứng dịch vụ triển khai việc làm theo đúng chất lượng, số lượng, thời hạn, khu vực và thoả thuận khác .2. Trường hợp bên đáp ứng dịch vụ vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ và trách nhiệm thì bên sử dụng dịch vụ có quyền đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng và nhu yếu bồi thường thiệt hại .

Điều 517. Nghĩa vụ của bên cung ứng dịch vụ

1. Thực hiện việc làm đúng chất lượng, số lượng, thời hạn, khu vực và thoả thuận khác .2. Không được giao cho người khác thực thi thay việc làm nếu không có sự đồng ý chấp thuận của bên sử dụng dịch vụ .3. Bảo quản và phải giao lại cho bên sử dụng dịch vụ tài liệu và phương tiện đi lại được giao sau khi hoàn thành xong việc làm .4. Báo ngay cho bên sử dụng dịch vụ về việc thông tin, tài liệu không khá đầy đủ, phương tiện đi lại không bảo vệ chất lượng để hoàn thành xong việc làm .5. Giữ bí hiểm thông tin mà mình biết được trong thời hạn triển khai việc làm, nếu có thoả thuận hoặc pháp luật có lao lý .6. Bồi thường thiệt hại cho bên sử dụng dịch vụ, nếu làm mất, hư hỏng tài liệu, phương tiện đi lại được giao hoặc bật mý bí hiểm thông tin .

Điều 518. Quyền của bên cung ứng dịch vụ

1. Yêu cầu bên sử dụng dịch vụ phân phối thông tin, tài liệu và phương tiện đi lại để triển khai việc làm .2. Được biến hóa điều kiện kèm theo dịch vụ vì quyền lợi của bên sử dụng dịch vụ mà không nhất thiết phải chờ quan điểm của bên sử dụng dịch vụ, nếu việc chờ quan điểm sẽ gây thiệt hại cho bên sử dụng dịch vụ, nhưng phải báo ngay cho bên sử dụng dịch vụ .3. Yêu cầu bên sử dụng dịch vụ trả tiền dịch vụ .

Điều 519. Trả tiền dịch vụ

1. Bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền dịch vụ theo thoả thuận .2. Khi giao kết hợp đồng, nếu không có thoả thuận về giá dịch vụ, chiêu thức xác lập giá dịch vụ và không có bất kể hướng dẫn nào khác về giá dịch vụ thì giá dịch vụ được xác lập địa thế căn cứ vào giá thị trường của dịch vụ cùng loại tại thời gian và khu vực giao kết hợp đồng .3. Bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền dịch vụ tại khu vực triển khai việc làm khi triển khai xong dịch vụ, trừ trường hợp có thoả thuận khác .4. Trường hợp dịch vụ được đáp ứng không đạt được như thoả thuận hoặc việc làm không được hoàn thành xong đúng thời hạn thì bên sử dụng dịch vụ có quyền giảm tiền dịch vụ và nhu yếu bồi thường thiệt hại .

Điều 520. Đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng dịch vụ

1. Trường hợp việc liên tục triển khai việc làm không có lợi cho bên sử dụng dịch vụ thì bên sử dụng dịch vụ có quyền đơn phương chấm hết thực thi hợp đồng, nhưng phải báo cho bên đáp ứng dịch vụ biết trước một thời hạn hài hòa và hợp lý ; bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền công theo phần dịch vụ mà bên đáp ứng dịch vụ đã triển khai và bồi thường thiệt hại .2. Trường hợp bên sử dụng dịch vụ vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ và trách nhiệm thì bên đáp ứng dịch vụ có quyền đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng và nhu yếu bồi thường thiệt hại .

Điều 521. Tiếp tục hợp đồng dịch vụ
Sau khi kết thúc thời hạn thực hiện công việc theo hợp đồng dịch vụ mà công việc chưa hoàn thành và bên cung ứng dịch vụ vẫn tiếp tục thực hiện công việc, bên sử dụng dịch vụ biết nhưng không phản đối thì hợp đồng dịch vụ đương nhiên được tiếp tục thực hiện theo nội dung đã thoả thuận cho đến khi công việc được hoàn thành.

Mục 10. HỢP ĐỒNG VẬN CHUYỂN

Tiểu mục 1. HỢP ĐỒNG VẬN CHUYỂN HÀNH KHÁCH

Điều 522. Hợp đồng vận chuyển hành khách
Hợp đồng vận chuyển hành khách là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên vận chuyển chuyên chở hành khách, hành lý đến địa điểm đã định theo thoả thuận, hành khách phải thanh toán cước phí vận chuyển.

Điều 523. Hình thức hợp đồng vận chuyển hành khách

1. Hợp đồng luân chuyển hành khách hoàn toàn có thể được lập thành văn bản, bằng lời nói hoặc được xác lập bằng hành vi đơn cử .2. Vé là vật chứng của việc giao kết hợp đồng luân chuyển hành khách giữa những bên .

Điều 524. Nghĩa vụ của bên vận chuyển

1. Chuyên chở hành khách từ khu vực xuất phát đến đúng khu vực, đến đúng giờ, bằng phương tiện đi lại đã thoả thuận một cách bảo đảm an toàn, theo lộ trình ; bảo vệ đủ chỗ cho hành khách và không chuyên chở vượt quá trọng tải .2. Mua bảo hiểm nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự so với hành khách theo pháp luật của pháp luật .3. Bảo đảm thời hạn xuất phát đã được thông tin hoặc theo thoả thuận .4. Chuyên chở tư trang và trả lại cho hành khách hoặc người có quyền nhận tư trang tại khu vực thoả thuận theo đúng thời hạn, lộ trình .5. Hoàn trả cho hành khách cước phí luân chuyển theo thoả thuận hoặc theo lao lý của pháp luật .

Điều 525. Quyền của bên vận chuyển

1. Yêu cầu hành khách trả đủ cước phí luân chuyển hành khách, cước phí luân chuyển tư trang mang theo người vượt quá mức lao lý .2. Từ chối chuyên chở hành khách trong trường hợp sau đây :a ) Hành khách không chấp hành pháp luật của bên luân chuyển hoặc có hành vi làm mất trật tự công cộng, cản trở việc làm của bên luân chuyển, rình rập đe dọa đến tính mạng con người, sức khoẻ, gia tài của người khác hoặc có hành vi khác không bảo vệ bảo đảm an toàn trong hành trình dài ; trong trường hợp này, hành khách không được trả lại cước phí luân chuyển và phải chịu phạt vi phạm, nếu điều lệ luân chuyển có pháp luật ;b ) Do thực trạng sức khoẻ của hành khách mà bên luân chuyển thấy rõ rằng việc luân chuyển sẽ gây nguy hại cho chính hành khách đó hoặc người khác trong hành trình dài ;c ) Để ngăn ngừa dịch bệnh lây lan .

Điều 526. Nghĩa vụ của hành khách

1. Trả đủ cước phí luân chuyển hành khách, cước phí luân chuyển tư trang vượt quá mức pháp luật và tự dữ gìn và bảo vệ tư trang mang theo người .2. Có mặt tại điểm xuất phát đúng thời hạn đã thoả thuận .3. Tôn trọng, chấp hành đúng lao lý của bên luân chuyển và pháp luật khác về bảo vệ bảo đảm an toàn giao thông vận tải .

Điều 527. Quyền của hành khách

1. Yêu cầu được chuyên chở đúng bằng phương tiện đi lại luân chuyển và giá trị theo cước phí luân chuyển với lộ trình đã thoả thuận .2. Được miễn cước phí luân chuyển so với tư trang ký gửi và hành lý xách tay trong hạn mức theo thoả thuận hoặc theo pháp luật của pháp luật .3. Yêu cầu thanh toán giao dịch ngân sách phát sinh hoặc bồi thường thiệt hại, nếu bên luân chuyển có lỗi trong việc không chuyên chở đúng thời hạn, khu vực đã thoả thuận .4. Nhận lại hàng loạt hoặc một phần cước phí luân chuyển trong trường hợp lao lý tại điểm b và điểm c khoản 2 Điều 525 của Bộ luật này và trường hợp khác do pháp luật lao lý hoặc theo thoả thuận .5. Nhận tư trang tại khu vực đã thoả thuận theo đúng thời hạn, lộ trình .6. Yêu cầu tạm dừng hành trình dài trong thời hạn và theo thủ tục do pháp luật lao lý .

Điều 528. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại

1. Trường hợp tính mạng con người, sức khoẻ và tư trang của hành khách bị thiệt hại thì bên luân chuyển phải bồi thường theo lao lý của pháp luật .2. Bên luân chuyển không phải bồi thường thiệt hại về tính mạng con người, sức khoẻ và tư trang của hành khách nếu thiệt hại xảy ra trọn vẹn do lỗi của hành khách, trừ trường hợp pháp luật có lao lý khác .3. Trường hợp hành khách vi phạm điều kiện kèm theo luân chuyển đã thoả thuận, pháp luật của điều lệ luân chuyển mà gây thiệt hại cho bên luân chuyển hoặc người thứ ba thì phải bồi thường .

Điều 529. Đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng vận chuyển hành khách

1. Bên luân chuyển có quyền đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng trong trường hợp lao lý tại khoản 2 Điều 525 của Bộ luật này .2. Hành khách có quyền đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng trong trường hợp bên luân chuyển vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm lao lý tại những khoản 1, 3 và 4 Điều 524 của Bộ luật này .

Tiểu mục 2. HỢP ĐỒNG VẬN CHUYỂN TÀI SẢN

Điều 530. Hợp đồng vận chuyển tài sản
Hợp đồng vận chuyển tài sản là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên vận chuyển có nghĩa vụ chuyển tài sản đến địa điểm đã định theo thoả thuận và giao tài sản đó cho người có quyền nhận, bên thuê vận chuyển có nghĩa vụ trả cước phí vận chuyển.

Điều 531. Hình thức hợp đồng vận chuyển tài sản

1. Hợp đồng luân chuyển gia tài được giao kết bằng văn bản, bằng lời nói hoặc được xác lập bằng hành vi đơn cử .2. Vận đơn hoặc chứng từ luân chuyển tương tự khác là dẫn chứng của việc giao kết hợp đồng giữa những bên .

Điều 532. Giao tài sản cho bên vận chuyển

1. Bên thuê luân chuyển có nghĩa vụ và trách nhiệm giao gia tài cho bên luân chuyển đúng thời hạn, khu vực và đóng gói theo đúng quy cách đã thoả thuận ; phải chịu ngân sách xếp, dỡ gia tài lên phương tiện đi lại luân chuyển, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

2. Trường hợp bên thuê vận chuyển giao tài sản không đúng thời hạn, địa điểm đã thoả thuận thì phải thanh toán chi phí chờ đợi và tiền vận chuyển tài sản đến địa điểm đã thoả thuận trong hợp đồng cho bên vận chuyển.
Trường hợp bên vận chuyển chậm tiếp nhận tài sản tại địa điểm đã thỏa thuận thì phải chịu chi phí phát sinh do việc chậm tiếp nhận.

Điều 533. Cước phí vận chuyển

1. Mức cước phí luân chuyển do những bên thoả thuận ; nếu pháp luật có lao lý về mức cước phí luân chuyển thì vận dụng mức cước phí đó .2. Bên thuê luân chuyển phải thanh toán giao dịch đủ cước phí luân chuyển sau khi gia tài được chuyển lên phương tiện đi lại luân chuyển, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Điều 534. Nghĩa vụ của bên vận chuyển

1. Bảo đảm luân chuyển gia tài rất đầy đủ, bảo đảm an toàn đến khu vực đã định, theo đúng thời hạn .2. Giao gia tài cho người có quyền nhận .3. Chịu ngân sách tương quan đến việc chuyên chở gia tài, trừ trường hợp có thoả thuận khác .4. Mua bảo hiểm nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự theo pháp luật của pháp luật .5. Bồi thường thiệt hại cho bên thuê luân chuyển trong trường hợp bên luân chuyển để mất, hư hỏng gia tài, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có pháp luật khác .

Điều 535. Quyền của bên vận chuyển

1. Kiểm tra sự xác nhận của gia tài, của vận đơn hoặc chứng từ luân chuyển tương tự khác .2. Từ chối luân chuyển gia tài không đúng với loại gia tài đã thoả thuận trong hợp đồng .3. Yêu cầu bên thuê luân chuyển thanh toán giao dịch đủ cước phí luân chuyển đúng thời hạn .4. Từ chối luân chuyển gia tài cấm thanh toán giao dịch, gia tài có đặc thù nguy khốn, ô nhiễm, nếu bên luân chuyển biết hoặc phải biết .

Điều 536. Nghĩa vụ của bên thuê vận chuyển

1. Trả đủ tiền cước phí luân chuyển cho bên luân chuyển theo đúng thời hạn, phương pháp đã thoả thuận .2. Cung cấp thông tin thiết yếu tương quan đến gia tài luân chuyển để bảo vệ bảo đảm an toàn cho gia tài luân chuyển .3. Trông coi gia tài trên đường luân chuyển, nếu có thoả thuận. Trường hợp bên thuê luân chuyển trông coi gia tài mà gia tài bị mất, hư hỏng thì không được bồi thường .

Điều 537. Quyền của bên thuê vận chuyển

1. Yêu cầu bên luân chuyển chuyên chở gia tài đến đúng khu vực, thời gian đã thoả thuận .2. Trực tiếp hoặc chỉ định người thứ ba nhận lại gia tài đã thuê luân chuyển .

Điều 538. Giao tài sản cho bên nhận tài sản

1. Bên nhận gia tài hoàn toàn có thể là bên thuê luân chuyển gia tài hoặc là người thứ ba được bên thuê luân chuyển chỉ định nhận gia tài .2. Bên luân chuyển phải giao gia tài khá đầy đủ, đúng thời hạn và khu vực cho bên nhận gia tài theo thoả thuận .

3. Trường hợp tài sản đã được chuyển đến địa điểm giao tài sản đúng thời hạn nhưng không có bên nhận tài sản thì bên vận chuyển có thể gửi số tài sản đó tại nơi nhận gửi giữ và phải báo ngay cho bên thuê vận chuyển hoặc người thứ ba được bên thuê vận chuyển chỉ định nhận tài sản. Bên thuê vận chuyển hoặc người thứ ba được bên thuê vận chuyển chỉ định nhận tài sản phải chịu chi phí hợp lý phát sinh từ việc gửi giữ tài sản.
Nghĩa vụ giao tài sản hoàn thành khi tài sản đã được gửi giữ và bên thuê vận chuyển hoặc người thứ ba được bên thuê vận chuyển chỉ định nhận tài sản đã được thông báo về việc gửi giữ.

Điều 539. Nghĩa vụ của bên nhận tài sản

1. Xuất trình cho bên luân chuyển vận đơn hoặc chứng từ luân chuyển tương tự khác và nhận gia tài đúng thời hạn, khu vực đã thoả thuận .2. Chịu ngân sách xếp, dỡ gia tài luân chuyển, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có pháp luật khác .3. Thanh toán ngân sách hài hòa và hợp lý phát sinh do việc chậm tiếp đón gia tài .4. Trường hợp bên nhận gia tài là người thứ ba được bên thuê luân chuyển chỉ định thì phải thông tin cho bên thuê luân chuyển về việc nhận gia tài và thông tin thiết yếu khác theo nhu yếu của bên thuê luân chuyển .

Điều 540. Quyền của bên nhận tài sản

1. Kiểm tra số lượng, chất lượng gia tài được luân chuyển đến .2. Nhận gia tài được luân chuyển đến .3. Yêu cầu bên luân chuyển giao dịch thanh toán ngân sách hài hòa và hợp lý phát sinh do phải chờ nhận gia tài nếu bên luân chuyển chậm giao .4. Yêu cầu bên luân chuyển bồi thường thiệt hại do gia tài bị mất, hư hỏng .

Điều 541. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại

1. Bên luân chuyển phải bồi thường thiệt hại cho bên thuê luân chuyển nếu để gia tài bị mất hoặc hư hỏng, trừ trường hợp lao lý tại khoản 3 Điều 536 của Bộ luật này .2. Bên thuê luân chuyển phải bồi thường thiệt hại cho bên luân chuyển và người thứ ba về thiệt hại do gia tài luân chuyển có đặc thù nguy hại, ô nhiễm mà không có giải pháp đóng gói, bảo vệ bảo đảm an toàn trong quy trình luân chuyển .3. Trường hợp bất khả kháng dẫn đến gia tài luân chuyển bị mất, hư hỏng hoặc bị hủy hoại trong quy trình luân chuyển thì bên luân chuyển không phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có lao lý khác .

Mục 11. HỢP ĐỒNG GIA CÔNG

Điều 542. Hợp đồng gia công
Hợp đồng gia công là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên nhận gia công thực hiện công việc để tạo ra sản phẩm theo yêu cầu của bên đặt gia công, bên đặt gia công nhận sản phẩm và trả tiền công.

Điều 543. Đối tượng của hợp đồng gia công
Đối tượng của hợp đồng gia công là vật được xác định trước theo mẫu, theo tiêu chuẩn mà các bên thoả thuận hoặc pháp luật có quy định.

Điều 544. Nghĩa vụ của bên đặt gia công

1. Cung cấp nguyên vật liệu theo đúng số lượng, chất lượng, thời hạn và khu vực đã thỏa thuận hợp tác cho bên nhận gia công ; cung ứng sách vở thiết yếu tương quan đến việc gia công .2. Chỉ dẫn cho bên nhận gia công thực thi hợp đồng .3. Trả tiền công theo đúng thoả thuận .

Điều 545. Quyền của bên đặt gia công

1. Nhận loại sản phẩm gia công theo đúng số lượng, chất lượng, phương pháp, thời hạn và khu vực đã thoả thuận .2. Đơn phương chấm hết thực thi hợp đồng và nhu yếu bồi thường thiệt hại khi bên nhận gia công vi phạm nghiêm trọng hợp đồng .3. Trường hợp mẫu sản phẩm không bảo vệ chất lượng mà bên đặt gia công đồng ý nhận mẫu sản phẩm và nhu yếu sửa chữa thay thế nhưng bên nhận gia công không hề thay thế sửa chữa được trong thời hạn thoả thuận thì bên đặt gia công có quyền hủy bỏ hợp đồng và nhu yếu bồi thường thiệt hại .

Điều 546. Nghĩa vụ của bên nhận gia công

1. Bảo quản nguyên vật liệu do bên đặt gia công phân phối .2. Báo cho bên đặt gia công biết để đổi nguyên vật liệu khác, nếu nguyên vật liệu không bảo vệ chất lượng ; khước từ thực thi gia công, nếu biết hoặc phải biết việc sử dụng nguyên vật liệu hoàn toàn có thể tạo ra mẫu sản phẩm nguy cơ tiềm ẩn cho xã hội .3. Giao mẫu sản phẩm cho bên đặt gia công đúng số lượng, chất lượng, phương pháp, thời hạn và khu vực đã thoả thuận .4. Giữ bí hiểm thông tin về tiến trình gia công và mẫu sản phẩm tạo ra .5. Chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về chất lượng mẫu sản phẩm, trừ trường hợp mẫu sản phẩm không bảo vệ chất lượng do nguyên vật liệu mà bên đặt gia công cung ứng hoặc do sự hướng dẫn không hài hòa và hợp lý của bên đặt gia công .6. Hoàn trả nguyên vật liệu còn lại cho bên đặt gia công sau khi triển khai xong hợp đồng .

Điều 547. Quyền của bên nhận gia công

1. Yêu cầu bên đặt gia công giao nguyên vật liệu đúng chất lượng, số lượng, thời hạn và khu vực đã thoả thuận .2. Từ chối sự hướng dẫn không hài hòa và hợp lý của bên đặt gia công trong quy trình triển khai hợp đồng, nếu thấy hướng dẫn đó hoàn toàn có thể làm giảm chất lượng loại sản phẩm, nhưng phải báo ngay cho bên đặt gia công .3. Yêu cầu bên đặt gia công trả đủ tiền công theo đúng thời hạn và phương pháp đã thoả thuận .

Điều 548. Trách nhiệm chịu rủi ro
Cho đến khi giao sản phẩm cho bên đặt gia công, bên nào là chủ sở hữu của nguyên vật liệu thì phải chịu rủi ro đối với nguyên vật liệu hoặc sản phẩm được tạo ra từ nguyên vật liệu đó, trừ trường hợp có thoả thuận khác.
Khi bên đặt gia công chậm nhận sản phẩm thì phải chịu rủi ro trong thời gian chậm nhận, kể cả trong trường hợp sản phẩm được tạo ra từ nguyên vật liệu của bên nhận gia công, trừ trường hợp có thoả thuận khác.
Khi bên nhận gia công chậm giao sản phẩm mà có rủi ro đối với sản phẩm gia công thì phải bồi thường thiệt hại xảy ra cho bên đặt gia công.

Điều 549. Giao, nhận sản phẩm gia công
Bên nhận gia công phải giao sản phẩm và bên đặt gia công phải nhận sản phẩm theo đúng thời hạn và tại địa điểm đã thoả thuận.

Điều 550. Chậm giao, chậm nhận sản phẩm gia công

1. Trường hợp bên nhận gia công chậm giao mẫu sản phẩm thì bên đặt gia công hoàn toàn có thể gia hạn ; nếu hết thời hạn đó mà bên nhận gia công vẫn chưa triển khai xong việc làm thì bên đặt gia công có quyền đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng và nhu yếu bồi thường thiệt hại .2. Trường hợp bên đặt gia công chậm nhận loại sản phẩm thì bên nhận gia công hoàn toàn có thể gửi mẫu sản phẩm đó tại nơi nhận gửi giữ và phải báo ngay cho bên đặt gia công. Nghĩa vụ giao mẫu sản phẩm triển khai xong khi phân phối được những điều kiện kèm theo đã thoả thuận và bên đặt gia công đã được thông tin. Bên đặt gia công phải chịu mọi ngân sách phát sinh từ việc gửi giữ .

Điều 551. Đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng gia công

1. Mỗi bên đều có quyền đơn phương chấm hết thực thi hợp đồng gia công, nếu việc liên tục triển khai hợp đồng không mang lại quyền lợi cho mình, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có pháp luật khác, nhưng phải báo cho bên kia biết trước một thời hạn hài hòa và hợp lý .2. Bên đặt gia công đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng thì phải trả tiền công tương ứng với việc làm đã làm, trừ trường hợp có thoả thuận khác. Bên nhận gia công đơn phương chấm hết thực thi hợp đồng thì không được trả tiền công, trừ trường hợp có thoả thuận khác .3. Bên đơn phương chấm hết thực thi hợp đồng mà gây thiệt hại cho bên kia thì phải bồi thường .

Điều 552. Trả tiền công

1. Bên đặt gia công phải trả đủ tiền công vào thời gian nhận loại sản phẩm, trừ trường hợp có thoả thuận khác .2. Trường hợp không có thoả thuận về mức tiền công thì vận dụng mức tiền công trung bình so với việc tạo ra loại sản phẩm cùng loại tại khu vực gia công và vào thời gian trả tiền .3. Bên đặt gia công không có quyền giảm tiền công, nếu mẫu sản phẩm không bảo vệ chất lượng do nguyên vật liệu mà mình đã cung ứng hoặc do sự hướng dẫn không hài hòa và hợp lý của mình .

Điều 553. Thanh lý nguyên vật liệu
Khi hợp đồng gia công chấm dứt, bên nhận gia công phải hoàn trả nguyên vật liệu còn lại cho bên đặt gia công, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

Mục 12. HỢP ĐỒNG GỬI GIỮ TÀI SẢN

Điều 554. Hợp đồng gửi giữ tài sản
Hợp đồng gửi giữ tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên giữ nhận tài sản của bên gửi để bảo quản và trả lại chính tài sản đó cho bên gửi khi hết thời hạn hợp đồng, bên gửi phải trả tiền công cho bên giữ, trừ trường hợp gửi giữ không phải trả tiền công.

Điều 555. Nghĩa vụ của bên gửi tài sản

1. Khi giao gia tài phải báo ngay cho bên giữ biết thực trạng gia tài và giải pháp dữ gìn và bảo vệ thích hợp so với gia tài gửi giữ ; nếu không báo mà gia tài gửi giữ bị tiêu hủy hoặc hư hỏng do không được dữ gìn và bảo vệ thích hợp thì bên gửi phải tự chịu ; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường .2. Phải trả đủ tiền công, đúng thời hạn và đúng phương pháp đã thoả thuận .

Điều 556. Quyền của bên gửi tài sản

1. Yêu cầu lấy lại gia tài bất kỳ khi nào, nếu hợp đồng gửi giữ không xác lập thời hạn, nhưng phải báo trước cho bên giữ một thời hạn hài hòa và hợp lý .2. Yêu cầu bồi thường thiệt hại, nếu bên giữ làm mất, hư hỏng gia tài gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng .

Điều 557. Nghĩa vụ của bên giữ tài sản

1. Bảo quản gia tài theo đúng thoả thuận, trả lại gia tài cho bên gửi theo đúng thực trạng như khi nhận giữ .2. Chỉ được biến hóa cách dữ gìn và bảo vệ gia tài nếu việc đổi khác là thiết yếu nhằm mục đích dữ gìn và bảo vệ tốt hơn gia tài đó, nhưng phải báo ngay cho bên gửi biết về việc biến hóa .3. Thông báo kịp thời cho bên gửi biết về rủi ro tiềm ẩn hư hỏng, tiêu hủy gia tài do đặc thù của gia tài đó và nhu yếu bên gửi cho biết cách xử lý trong một thời hạn ; nếu hết thời hạn đó mà bên gửi không vấn đáp thì bên giữ có quyền thực thi những giải pháp thiết yếu để dữ gìn và bảo vệ và nhu yếu bên gửi thanh toán giao dịch ngân sách .4. Phải bồi thường thiệt hại, nếu làm mất, hư hỏng gia tài gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng .

Điều 558. Quyền của bên giữ tài sản

1. Yêu cầu bên gửi trả tiền công theo thoả thuận .2. Yêu cầu bên gửi trả ngân sách hài hòa và hợp lý để dữ gìn và bảo vệ gia tài trong trường hợp gửi không trả tiền công .3. Yêu cầu bên gửi nhận lại gia tài bất kể khi nào, nhưng phải báo trước cho bên gửi một thời hạn hài hòa và hợp lý trong trường hợp gửi giữ không xác lập thời hạn .4. Bán gia tài gửi giữ có rủi ro tiềm ẩn bị hư hỏng hoặc tiêu hủy nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi cho bên gửi, báo việc đó cho bên gửi và trả cho bên gửi khoản tiền thu được do bán gia tài, sau khi trừ ngân sách hài hòa và hợp lý để bán gia tài .

Điều 559. Trả lại tài sản gửi giữ

1. Bên giữ phải trả lại chính tài sản đã nhận và cả hoa lợi nếu có, trừ trường hợp có thoả thuận khác.
Địa điểm trả tài sản gửi giữ là nơi gửi; nếu bên gửi yêu cầu trả tài sản ở địa điểm khác thì phải chịu chi phí vận chuyển đến nơi đó, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

2. Bên giữ phải trả lại gia tài đúng thời hạn và chỉ có quyền nhu yếu bên gửi lấy lại gia tài trước thời hạn, nếu có nguyên do chính đáng .

Điều 560. Chậm giao, chậm nhận tài sản gửi giữ
Trường hợp bên giữ chậm giao tài sản thì không được yêu cầu bên gửi trả tiền công và thanh toán các chi phí về bảo quản, kể từ thời điểm chậm giao và phải chịu rủi ro đối với tài sản trong thời gian chậm giao tài sản.
Trường hợp bên gửi chậm nhận tài sản thì phải thanh toán các chi phí về bảo quản và tiền công cho bên nhận giữ tài sản trong thời gian chậm nhận.

Điều 561. Trả tiền công

1. Bên gửi phải trả đủ tiền công khi lấy lại gia tài gửi giữ, trừ trường hợp có thoả thuận khác .2. Trường hợp những bên không thoả thuận về mức tiền công thì vận dụng mức tiền công trung bình tại khu vực và thời gian trả tiền công .3. Khi bên gửi lấy lại gia tài trước thời hạn thì vẫn phải trả đủ tiền công và giao dịch thanh toán ngân sách thiết yếu phát sinh từ việc bên giữ phải trả lại gia tài trước thời hạn, trừ trường hợp có thoả thuận khác .4. Khi bên giữ nhu yếu bên gửi lấy lại gia tài trước thời hạn thì bên giữ không được nhận tiền công và phải bồi thường thiệt hại cho bên gửi, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

Mục 13. HỢP ĐỒNG ỦY QUYỀN

Điều 562. Hợp đồng uỷ quyền
Hợp đồng uỷ quyền là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên được uỷ quyền có nghĩa vụ thực hiện công việc nhân danh bên uỷ quyền, bên uỷ quyền chỉ phải trả thù lao nếu có thoả thuận hoặc pháp luật có quy định.

Điều 563. Thời hạn ủy quyền
Thời hạn ủy quyền do các bên thoả thuận hoặc do pháp luật quy định; nếu không có thoả thuận và pháp luật không có quy định thì hợp đồng ủy quyền có hiệu lực 01 năm, kể từ ngày xác lập việc ủy quyền.

Điều 564. Ủy quyền lại

1. Bên được ủy quyền được ủy quyền lại cho người khác trong trường hợp sau đây :a ) Có sự đồng ý chấp thuận của bên chuyển nhượng ủy quyền ;b ) Do sự kiện bất khả kháng nếu không vận dụng ủy quyền lại thì mục tiêu xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự vì quyền lợi của người chuyển nhượng ủy quyền không hề thực thi được .2. Việc ủy quyền lại không được vượt quá khoanh vùng phạm vi ủy quyền khởi đầu .3. Hình thức hợp đồng chuyển nhượng ủy quyền lại phải tương thích với hình thức ủy quyền bắt đầu .

Điều 565. Nghĩa vụ của bên được uỷ quyền

1. Thực hiện việc làm theo uỷ quyền và báo cho bên uỷ quyền về việc thực thi việc làm đó .2. Báo cho người thứ ba trong quan hệ thực thi uỷ quyền về thời hạn, khoanh vùng phạm vi uỷ quyền và việc sửa đổi, bổ trợ khoanh vùng phạm vi uỷ quyền .3. Bảo quản, giữ gìn tài liệu và phương tiện đi lại được giao để triển khai việc uỷ quyền .4. Giữ bí hiểm thông tin mà mình biết được trong khi triển khai việc uỷ quyền .5. Giao lại cho bên uỷ quyền gia tài đã nhận và những quyền lợi thu được trong khi triển khai việc uỷ quyền theo thoả thuận hoặc theo lao lý của pháp luật .6. Bồi thường thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm pháp luật tại Điều này .

Điều 566. Quyền của bên được uỷ quyền

1. Yêu cầu bên uỷ quyền phân phối thông tin, tài liệu và phương tiện đi lại thiết yếu để triển khai việc làm uỷ quyền .2. Được giao dịch thanh toán ngân sách hài hòa và hợp lý mà mình đã bỏ ra để triển khai việc làm uỷ quyền ; hưởng thù lao, nếu có thỏa thuận hợp tác .

Điều 567. Nghĩa vụ của bên uỷ quyền

1. Cung cấp thông tin, tài liệu và phương tiện đi lại thiết yếu để bên được uỷ quyền triển khai việc làm .2. Chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về cam kết do bên được uỷ quyền triển khai trong khoanh vùng phạm vi uỷ quyền .3. Thanh toán ngân sách hài hòa và hợp lý mà bên được uỷ quyền đã bỏ ra để triển khai việc làm được uỷ quyền ; trả thù lao cho bên được uỷ quyền, nếu có thoả thuận về việc trả thù lao .

Điều 568. Quyền của bên uỷ quyền

1. Yêu cầu bên được uỷ quyền thông tin vừa đủ về việc thực thi việc làm uỷ quyền .2. Yêu cầu bên được uỷ quyền giao lại gia tài, quyền lợi thu được từ việc triển khai việc làm uỷ quyền, trừ trường hợp có thoả thuận khác .3. Được bồi thường thiệt hại, nếu bên được uỷ quyền vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm pháp luật tại Điều 565 của Bộ luật này .

Điều 569. Đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng uỷ quyền

1. Trường hợp uỷ quyền có thù lao, bên uỷ quyền có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng bất cứ lúc nào, nhưng phải trả thù lao cho bên được uỷ quyền tương ứng với công việc mà bên được uỷ quyền đã thực hiện và bồi thường thiệt hại; nếu uỷ quyền không có thù lao thì bên uỷ quyền có thể chấm dứt thực hiện hợp đồng bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước cho bên được uỷ quyền một thời gian hợp lý.
Bên uỷ quyền phải báo bằng văn bản cho người thứ ba biết về việc bên uỷ quyền chấm dứt thực hiện hợp đồng; nếu không báo thì hợp đồng với người thứ ba vẫn có hiệu lực, trừ trường hợp người thứ ba biết hoặc phải biết về việc hợp đồng uỷ quyền đã bị chấm dứt.

2. Trường hợp uỷ quyền không có thù lao, bên được uỷ quyền có quyền đơn phương chấm hết thực thi hợp đồng bất kể khi nào, nhưng phải báo trước cho bên uỷ quyền biết một thời hạn hài hòa và hợp lý ; nếu uỷ quyền có thù lao thì bên được uỷ quyền có quyền đơn phương chấm hết triển khai hợp đồng bất kể khi nào và phải bồi thường thiệt hại cho bên uỷ quyền, nếu có .

Chương XVII
HỨA THƯỞNG, THI CÓ GIẢI

Điều 570. Hứa thưởng

1. Người đã công khai minh bạch hứa thưởng phải trả thưởng cho người đã triển khai việc làm theo nhu yếu của người hứa thưởng .2. Công việc được hứa thưởng phải đơn cử, hoàn toàn có thể triển khai được, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội .

Điều 571. Rút lại tuyên bố hứa thưởng
Khi chưa đến hạn bắt đầu thực hiện công việc thì người hứa thưởng có quyền rút lại tuyên bố hứa thưởng của mình. Việc rút lại tuyên bố hứa thưởng phải được thực hiện theo cách thức và trên phương tiện mà việc hứa thưởng đã được công bố.

Điều 572. Trả thưởng

1. Trường hợp một việc làm được hứa thưởng do một người thực thi thì khi việc làm hoàn thành xong, người thực thi việc làm đó được nhận thưởng .2. Khi một việc làm được hứa thưởng do nhiều người cùng triển khai nhưng mỗi người thực thi độc lập với nhau thì người triển khai xong tiên phong được nhận thưởng .3. Trường hợp nhiều người cùng hoàn thành xong việc làm được hứa thưởng vào cùng một thời gian thì phần thưởng được chia đều cho những người đó .4. Trường hợp nhiều người cùng cộng tác để triển khai việc làm được hứa thưởng do người hứa thưởng nhu yếu thì mỗi người được nhận một phần của phần thưởng tương ứng với phần góp phần của mình .

Điều 573. Thi có giải

1. Việc tổ chức triển khai những cuộc thi văn hoá, thẩm mỹ và nghệ thuật, thể thao, khoa học, kỹ thuật và những cuộc thi khác không được vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội .

2. Người tổ chức các cuộc thi phải công bố điều kiện dự thi, thang điểm, các giải thưởng và mức thưởng của mỗi giải.
Việc thay đổi điều kiện dự thi phải được thực hiện theo cách thức đã công bố trong một thời gian hợp lý trước khi diễn ra cuộc thi.

3. Người đoạt giải có quyền nhu yếu người tổ chức triển khai thi trao phần thưởng đúng mức đã công bố .

Chương XVIII
THỰC HIỆN CÔNG VIỆC KHÔNG CÓ UỶ QUYỀN

Điều 574. Thực hiện công việc không có ủy quyền
Thực hiện công việc không có ủy quyền là việc một người không có nghĩa vụ thực hiện công việc nhưng đã tự nguyện thực hiện công việc đó vì lợi ích của người có công việc được thực hiện khi người này không biết hoặc biết mà không phản đối.

Điều 575. Nghĩa vụ thực hiện công việc không có ủy quyền

1. Người triển khai việc làm không có ủy quyền có nghĩa vụ và trách nhiệm thực thi việc làm tương thích với năng lực, điều kiện kèm theo của mình .2. Người triển khai việc làm không có chuyển nhượng ủy quyền phải triển khai việc làm như việc làm của chính mình ; nếu biết hoặc đoán biết được dự tính của người có việc làm thì phải triển khai việc làm tương thích với dự tính đó .3. Người thực thi việc làm không có ủy quyền phải báo cho người có việc làm được triển khai về quy trình, hiệu quả triển khai việc làm nếu có nhu yếu, trừ trường hợp người có việc làm đã biết hoặc người thực thi việc làm không có ủy quyền không biết nơi cư trú hoặc trụ sở của người đó .4. Trường hợp người có việc làm được thực thi chết, nếu là cá thể hoặc chấm hết sống sót, nếu là pháp nhân thì người thực thi việc làm không có ủy quyền phải liên tục thực thi việc làm cho đến khi người thừa kế hoặc người đại diện thay mặt của người có việc làm được triển khai đã đảm nhiệm .5. Trường hợp có nguyên do chính đáng mà người thực thi việc làm không có chuyển nhượng ủy quyền không hề liên tục đảm nhiệm việc làm thì phải báo cho người có việc làm được thực thi, người đại diện thay mặt hoặc người thân thích của người này hoặc hoàn toàn có thể nhờ người khác thay mình đảm nhiệm việc triển khai việc làm .

Điều 576. Nghĩa vụ thanh toán của người có công việc được thực hiện

1. Người có việc làm được thực thi phải tiếp đón việc làm khi người thực thi việc làm không có ủy quyền chuyển giao việc làm và thanh toán giao dịch những ngân sách hài hòa và hợp lý mà người triển khai việc làm không có chuyển nhượng ủy quyền đã bỏ ra để triển khai việc làm, kể cả trường hợp việc làm không đạt được hiệu quả theo ý muốn của mình .2. Người có việc làm được triển khai phải trả cho người triển khai việc làm không có ủy quyền một khoản thù lao khi người này thực thi việc làm chu đáo, có lợi cho mình, trừ trường hợp người thực thi việc làm không có chuyển nhượng ủy quyền khước từ .

Điều 577. Nghĩa vụ bồi thường thiệt hại

1. Khi người thực thi việc làm không có ủy quyền cố ý gây thiệt hại trong khi triển khai việc làm thì phải bồi thường thiệt hại cho người có việc làm được thực thi .2. Nếu người triển khai việc làm không có ủy quyền do vô ý mà gây thiệt hại trong khi triển khai việc làm thì địa thế căn cứ vào thực trạng đảm nhiệm việc làm, người đó hoàn toàn có thể được giảm mức bồi thường .

Điều 578. Chấm dứt thực hiện công việc không có ủy quyền
Việc thực hiện công việc không có ủy quyền chấm dứt trong trường hợp sau đây:

1. Theo nhu yếu của người có việc làm được thực thi ;2. Người có việc làm được triển khai, người thừa kế hoặc người đại diện thay mặt của người có việc làm được thực thi tiếp đón việc làm ;3. Người thực thi việc làm không có chuyển nhượng ủy quyền không hề liên tục triển khai việc làm theo pháp luật tại khoản 5 Điều 575 của Bộ luật này ;4. Người triển khai việc làm không có chuyển nhượng ủy quyền chết, nếu là cá thể hoặc chấm hết sống sót, nếu là pháp nhân .

Chương XIX
NGHĨA VỤ HOÀN TRẢ DO CHIẾM HỮU, SỬ DỤNG TÀI SẢN, ĐƯỢC LỢI VỀ TÀI SẢN KHÔNG CÓ CĂN CỨ PHÁP LUẬT

Điều 579. Nghĩa vụ hoàn trả

1. Người chiếm hữu, người sử dụng gia tài của người khác mà không có địa thế căn cứ pháp luật thì phải hoàn trả cho chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác so với gia tài đó ; nếu không tìm được chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác so với gia tài thì phải giao cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp pháp luật tại Điều 236 của Bộ luật này .2. Người được lợi về gia tài mà không có địa thế căn cứ pháp luật làm cho người khác bị thiệt hại thì phải hoàn trả khoản lợi đó cho người bị thiệt hại, trừ trường hợp pháp luật tại Điều 236 của Bộ luật này .

Điều 580. Tài sản hoàn trả

1. Người chiếm hữu, người sử dụng gia tài mà không có địa thế căn cứ pháp luật phải hoàn trả hàng loạt gia tài đã thu được .2. Trường hợp gia tài hoàn trả là vật đặc định thì phải hoàn trả đúng vật đó ; nếu vật đặc định đó bị mất hoặc hư hỏng thì phải đền bù bằng tiền, trừ trường hợp có thoả thuận khác .3. Trường hợp gia tài hoàn trả là vật cùng loại, nhưng bị mất hoặc hư hỏng thì phải trả vật cùng loại hoặc đền bù bằng tiền, trừ trường hợp có thoả thuận khác .4. Người được lợi về gia tài mà không có địa thế căn cứ pháp luật phải hoàn trả khoản lợi về gia tài đó cho người bị thiệt hại bằng hiện vật hoặc bằng tiền .

Điều 581. Nghĩa vụ hoàn trả hoa lợi, lợi tức

1. Người chiếm hữu, người sử dụng gia tài, người được lợi về gia tài mà không có địa thế căn cứ pháp luật và không ngay tình thì phải hoàn trả hoa lợi, cống phẩm thu được từ thời gian chiếm hữu, sử dụng gia tài, được lợi về gia tài không có địa thế căn cứ pháp luật .2. Người chiếm hữu, người sử dụng gia tài, người được lợi về gia tài mà không có địa thế căn cứ pháp luật nhưng ngay tình thì phải hoàn trả hoa lợi, cống phẩm thu được từ thời gian người đó biết hoặc phải biết việc chiếm hữu, sử dụng gia tài, được lợi về gia tài không có địa thế căn cứ pháp luật, trừ trường hợp lao lý tại Điều 236 của Bộ luật này .

Điều 582. Quyền yêu cầu người thứ ba hoàn trả
Trường hợp người chiếm hữu, người sử dụng tài sản mà không có căn cứ pháp luật đã giao tài sản cho người thứ ba thì khi bị chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản yêu cầu hoàn trả, người thứ ba có nghĩa vụ hoàn trả tài sản đó, trừ trường hợp Bộ luật này có quy định khác; nếu tài sản đó đã được trả bằng tiền hoặc có đền bù thì người thứ ba có quyền yêu cầu người đã giao tài sản cho mình bồi thường thiệt hại.

Điều 583. Nghĩa vụ thanh toán
Chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản, người bị thiệt hại được hoàn trả tài sản thì phải thanh toán chi phí cần thiết mà người chiếm hữu, người sử dụng tài sản, người được lợi về tài sản mà không có căn cứ pháp luật nhưng ngay tình đã bỏ ra để bảo quản, làm tăng giá trị của tài sản.

Chương XX
TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI NGOÀI HỢP ĐỒNG

Mục 1. QUY ĐỊNH CHUNG

Điều 584. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại

1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng con người, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, gia tài, quyền, quyền lợi hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có tương quan pháp luật khác .2. Người gây thiệt hại không phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc trọn vẹn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác hoặc luật có lao lý khác .3. Trường hợp gia tài gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo lao lý tại khoản 2 Điều này .

Điều 585. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại

1. Thiệt hại thực tiễn phải được bồi thường hàng loạt và kịp thời. Các bên hoàn toàn có thể thoả thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc triển khai một việc làm, phương pháp bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có lao lý khác .2. Người chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường thiệt hại hoàn toàn có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với năng lực kinh tế tài chính của mình .3. Khi mức bồi thường không còn tương thích với trong thực tiễn thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền nhu yếu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác đổi khác mức bồi thường .4. Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra .5. Bên có quyền, quyền lợi bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không vận dụng những giải pháp thiết yếu, hài hòa và hợp lý để ngăn ngừa, hạn chế thiệt hại cho chính mình .

Điều 586. Năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại của cá nhân

1. Người từ đủ mười tám tuổi trở lên gây thiệt hại thì phải tự bồi thường .

2. Người chưa đủ mười lăm tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại; nếu tài sản của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có tài sản riêng thì lấy tài sản đó để bồi thường phần còn thiếu, trừ trường hợp quy định tại Điều 599 của Bộ luật này.
Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi gây thiệt hại thì phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ tài sản để bồi thường thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình.

3. Người chưa thành niên, người mất năng lượng hành vi dân sự, người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi gây thiệt hại mà có người giám hộ thì người giám hộ đó được dùng gia tài của người được giám hộ để bồi thường ; nếu người được giám hộ không có gia tài hoặc không đủ gia tài để bồi thường thì người giám hộ phải bồi thường bằng gia tài của mình ; nếu người giám hộ chứng tỏ được mình không có lỗi trong việc giám hộ thì không phải lấy gia tài của mình để bồi thường .

Điều 587. Bồi thường thiệt hại do nhiều người cùng gây ra
Trường hợp nhiều người cùng gây thiệt hại thì những người đó phải liên đới bồi thường cho người bị thiệt hại. Trách nhiệm bồi thường của từng người cùng gây thiệt hại được xác định tương ứng với mức độ lỗi của mỗi người; nếu không xác định được mức độ lỗi thì họ phải bồi thường thiệt hại theo phần bằng nhau.

Điều 588. Thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại
Thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Mục 2. XÁC ĐỊNH THIỆT HẠI

Điều 589. Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm
Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm bao gồm:

1. Tài sản bị mất, bị huỷ hoại hoặc bị hư hỏng ;2. Lợi ích gắn liền với việc sử dụng, khai thác gia tài bị mất, bị giảm sút ;3. Ngân sách chi tiêu hài hòa và hợp lý để ngăn ngừa, hạn chế và khắc phục thiệt hại ;4. Thiệt hại khác do luật lao lý .

Điều 590. Thiệt hại do sức khoẻ bị xâm phạm

1. Thiệt hại do sức khoẻ bị xâm phạm gồm có :a ) Chi tiêu hài hòa và hợp lý cho việc cứu chữa, tu dưỡng, hồi sinh sức khoẻ và tính năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại ;b ) Thu nhập trong thực tiễn bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại ; nếu thu nhập thực tiễn của người bị thiệt hại không không thay đổi và không hề xác lập được thì vận dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại ;c ) Chi tiêu hài hòa và hợp lý và phần thu nhập trong thực tiễn bị mất của người chăm nom người bị thiệt hại trong thời hạn điều trị ; nếu người bị thiệt hại mất năng lực lao động và cần phải có người tiếp tục chăm nom thì thiệt hại gồm có cả ngân sách hài hòa và hợp lý cho việc chăm nom người bị thiệt hại ;d ) Thiệt hại khác do luật pháp luật .2. Người chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường trong trường hợp sức khoẻ của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo pháp luật tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về niềm tin mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về ý thức do những bên thoả thuận ; nếu không thoả thuận được thì mức tối đa cho một người có sức khỏe thể chất bị xâm phạm không quá năm mươi lần mức lương cơ sở do Nhà nước lao lý .

Điều 591. Thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm

1. Thiệt hại do tính mạng con người bị xâm phạm gồm có :a ) Thiệt hại do sức khỏe thể chất bị xâm phạm theo pháp luật tại Điều 590 của Bộ luật này ;b ) giá thành hài hòa và hợp lý cho việc mai táng ;c ) Tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng ;d ) Thiệt hại khác do luật lao lý .2. Người chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường trong trường hợp tính mạng con người của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo pháp luật tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về ý thức cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại, nếu không có những người này thì người mà người bị thiệt hại đã trực tiếp nuôi dưỡng, người đã trực tiếp nuôi dưỡng người bị thiệt hại được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về ý thức do những bên thoả thuận ; nếu không thoả thuận được thì mức tối đa cho một người có tính mạng con người bị xâm phạm không quá một trăm lần mức lương cơ sở do Nhà nước lao lý .

Điều 592. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm

1. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm gồm có :a ) giá thành hài hòa và hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại ;b ) Thu nhập thực tiễn bị mất hoặc bị giảm sút ;c ) Thiệt hại khác do luật pháp luật .2. Người chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường trong trường hợp danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo pháp luật tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về ý thức mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về ý thức do những bên thoả thuận ; nếu không thoả thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước pháp luật .

Điều 593. Thời hạn hưởng bồi thường thiệt hại do tính mạng, sức khoẻ bị xâm phạm

1. Trường hợp người bị thiệt hại mất trọn vẹn năng lực lao động thì người bị thiệt hại được hưởng bồi thường từ thời gian mất trọn vẹn năng lực lao động cho đến khi chết, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .2. Trường hợp người bị thiệt hại chết thì những người mà người này có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng khi còn sống được hưởng tiền cấp dưỡng từ thời gian người có tính mạng con người bị xâm phạm chết trong thời hạn sau đây :a ) Người chưa thành niên hoặc người đã thành thai là con của người chết và còn sống sau khi sinh ra được hưởng tiền cấp dưỡng cho đến khi đủ mười tám tuổi, trừ trường hợp người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi đã tham gia lao động và có thu nhập đủ nuôi sống bản thân ;b ) Người thành niên nhưng không có năng lực lao động được hưởng tiền cấp dưỡng cho đến khi chết .3. Đối với con đã thành thai của người chết, tiền cấp dưỡng được tính từ thời gian người này sinh ra và còn sống .

Mục 3. BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI TRONG MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP CỤ THỂ

Điều 594. Bồi thường thiệt hại trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
Người gây thiệt hại trong trường hợp phòng vệ chính đáng không phải bồi thường cho người bị thiệt hại.
Người gây thiệt hại do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải bồi thường cho người bị thiệt hại.

Điều 595. Bồi thường thiệt hại trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết

1. Trường hợp thiệt hại xảy ra do vượt quá nhu yếu của tình thế cấp thiết thì người gây thiệt hại phải bồi thường phần thiệt hại xảy ra do vượt quá nhu yếu của tình thế cấp thiết cho người bị thiệt hại .2. Người đã gây ra tình thế cấp thiết dẫn đến thiệt hại xảy ra thì phải bồi thường cho người bị thiệt hại .

Điều 596. Bồi thường thiệt hại do người dùng chất kích thích gây ra

1. Người do uống rượu hoặc do dùng chất kích thích khác mà lâm vào thực trạng mất năng lực nhận thức và làm chủ hành vi, gây thiệt hại cho người khác thì phải bồi thường .2. Khi một người cố ý dùng rượu hoặc chất kích thích khác làm cho người khác lâm vào thực trạng mất năng lực nhận thức và làm chủ hành vi mà gây thiệt hại thì phải bồi thường cho người bị thiệt hại .

Điều 597. Bồi thường thiệt hại do người của pháp nhân gây ra
Pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người của mình gây ra trong khi thực hiện nhiệm vụ được pháp nhân giao; nếu pháp nhân đã bồi thường thiệt hại thì có quyền yêu cầu người có lỗi trong việc gây thiệt hại phải hoàn trả một khoản tiền theo quy định của pháp luật.

Điều 598. Bồi thường thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra
Nhà nước có trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ gây ra theo quy định của Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Điều 599. Bồi thường thiệt hại do người dưới mười lăm tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự gây ra trong thời gian trường học, bệnh viện, pháp nhân khác trực tiếp quản lý

1. Người chưa đủ mười lăm tuổi trong thời hạn trường học trực tiếp quản trị mà gây thiệt hại thì trường học phải bồi thường thiệt hại xảy ra .2. Người mất năng lượng hành vi dân sự gây thiệt hại cho người khác trong thời hạn bệnh viện, pháp nhân khác trực tiếp quản trị thì bệnh viện, pháp nhân khác phải bồi thường thiệt hại xảy ra .3. Trường học, bệnh viện, pháp nhân khác lao lý tại khoản 1 và khoản 2 Điều này không phải bồi thường nếu chứng tỏ được mình không có lỗi trong quản trị ; trong trường hợp này, cha, mẹ, người giám hộ của người dưới mười lăm tuổi, người mất năng lượng hành vi dân sự phải bồi thường .

Điều 600. Bồi thường thiệt hại do người làm công, người học nghề gây ra
Cá nhân, pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người làm công, người học nghề gây ra trong khi thực hiện công việc được giao và có quyền yêu cầu người làm công, người học nghề có lỗi trong việc gây thiệt hại phải hoàn trả một khoản tiền theo quy định của pháp luật.

Điều 601. Bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra

1. Nguồn nguy hiểm cao độ bao gồm phương tiện giao thông vận tải cơ giới, hệ thống tải điện, nhà máy công nghiệp đang hoạt động, vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, thú dữ và các nguồn nguy hiểm cao độ khác do pháp luật quy định.
Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải vận hành, sử dụng, bảo quản, trông giữ, vận chuyển nguồn nguy hiểm cao độ theo đúng quy định của pháp luật.

2. Chủ sở hữu nguồn nguy hại cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy khốn cao độ gây ra ; nếu chủ sở hữu đã giao cho người khác chiếm hữu, sử dụng thì người này phải bồi thường, trừ trường hợp có thoả thuận khác .3. Chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hại cao độ phải bồi thường thiệt hại cả khi không có lỗi, trừ trường hợp sau đây :a ) Thiệt hại xảy ra trọn vẹn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại ;b ) Thiệt hại xảy ra trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết, trừ trường hợp pháp luật có lao lý khác .

4. Trường hợp nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì người đang chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ trái pháp luật phải bồi thường thiệt hại.
Khi chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ có lỗi trong việc để nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải liên đới bồi thường thiệt hại.

Điều 602. Bồi thường thiệt hại do làm ô nhiễm môi trường
Chủ thể làm ô nhiễm môi trường mà gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật, kể cả trường hợp chủ thể đó không có lỗi.

Điều 603. Bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra

1. Chủ sở hữu súc vật phải bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra cho người khác. Người chiếm hữu, sử dụng súc vật phải bồi thường thiệt hại trong thời hạn chiếm hữu, sử dụng súc vật, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .2. Trường hợp người thứ ba trọn vẹn có lỗi làm cho súc vật gây thiệt hại cho người khác thì người thứ ba phải bồi thường thiệt hại ; nếu người thứ ba và chủ sở hữu cùng có lỗi thì phải trực tiếp bồi thường thiệt hại .3. Trường hợp súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật gây thiệt hại thì người chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật phải bồi thường ; khi chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng súc vật có lỗi trong việc để súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải trực tiếp bồi thường thiệt hại .4. Trường hợp súc vật thả rông theo tập quán mà gây thiệt hại thì chủ sở hữu súc vật đó phải bồi thường theo tập quán nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội .

Điều 604. Bồi thường thiệt hại do cây cối gây ra
Chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý phải bồi thường thiệt hại do cây cối gây ra.

Điều 605. Bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác gây ra
Chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý, sử dụng nhà cửa, công trình xây dựng khác phải bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác đó gây thiệt hại cho người khác.
Khi người thi công có lỗi trong việc để nhà cửa, công trình xây dựng khác gây thiệt hại thì phải liên đới bồi thường.

Điều 606. Bồi thường thiệt hại do xâm phạm thi thể

1. Cá nhân, pháp nhân xâm phạm thi thể phải bồi thường thiệt hại .2. Thiệt hại do xâm phạm thi thể gồm ngân sách hài hòa và hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại .3. Người chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường khi thi thể bị xâm phạm phải bồi thường theo pháp luật tại khoản 2 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về niềm tin cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người chết, nếu không có những người này thì người trực tiếp nuôi dưỡng người chết được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về ý thức do những bên thoả thuận ; nếu không thoả thuận được thì mức tối đa so với mỗi thi thể bị xâm phạm không quá ba mươi lần mức lương cơ sở do Nhà nước lao lý .

Điều 607. Bồi thường thiệt hại do xâm phạm mồ mả

1. Cá nhân, pháp nhân xâm phạm đến mồ mả của người khác phải bồi thường thiệt hại .2. Thiệt hại do xâm phạm mồ mả gồm ngân sách hài hòa và hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại .3. Người chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường trong trường hợp mồ mả của người khác bị xâm phạm phải bồi thường theo lao lý tại khoản 2 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về ý thức cho những người thân thích theo thứ tự hàng thừa kế của người chết ; nếu không có những người này thì người trực tiếp nuôi dưỡng người chết được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về niềm tin do những bên thoả thuận ; nếu không thoả thuận được thì mức tối đa so với mỗi mồ mả bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước pháp luật .

Điều 608. Bồi thường thiệt hại do vi phạm quyền lợi của người tiêu dùng
Cá nhân, pháp nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ không bảo đảm chất lượng hàng hoá, dịch vụ mà gây thiệt hại cho người tiêu dùng thì phải bồi thường.

PHẦN THỨ TƯ
THỪA KẾ

Chương XXI
QUY ĐỊNH CHUNG

Điều 609. Quyền thừa kế
Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Người thừa kế không là cá nhân có quyền hưởng di sản theo di chúc.

Điều 610. Quyền bình đẳng về thừa kế của cá nhân
Mọi cá nhân đều bình đẳng về quyền để lại tài sản của mình cho người khác và quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Điều 611. Thời điểm, địa điểm mở thừa kế

1. Thời điểm mở thừa kế là thời gian người có gia tài chết. Trường hợp Tòa án công bố một người là đã chết thì thời gian mở thừa kế là ngày được xác lập tại khoản 2 Điều 71 của Bộ luật này .2. Địa điểm mở thừa kế là nơi cư trú sau cuối của người để lại di sản ; nếu không xác lập được nơi cư trú ở đầu cuối thì khu vực mở thừa kế là nơi có hàng loạt di sản hoặc nơi có phần nhiều di sản .

Điều 612. Di sản
Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.

Điều 613. Người thừa kế
Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Điều 614. Thời điểm phát sinh quyền và nghĩa vụ của người thừa kế
Kể từ thời điểm mở thừa kế, những người thừa kế có các quyền, nghĩa vụ tài sản do người chết để lại.

Điều 615. Thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại

1. Những người hưởng thừa kế có nghĩa vụ và trách nhiệm thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài trong khoanh vùng phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thoả thuận khác .2. Trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người chết để lại được người quản trị di sản thực thi theo thoả thuận của những người thừa kế trong khoanh vùng phạm vi di sản do người chết để lại .3. Trường hợp di sản đã được chia thì mỗi người thừa kế thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người chết để lại tương ứng nhưng không vượt quá phần gia tài mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thoả thuận khác .4. Trường hợp người thừa kế không phải là cá thể hưởng di sản theo di chúc thì cũng phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người chết để lại như người thừa kế là cá thể .

Điều 616. Người quản lý di sản

1. Người quản trị di sản là người được chỉ định trong di chúc hoặc do những người thừa kế thoả thuận cử ra .2. Trường hợp di chúc không chỉ định người quản trị di sản và những người thừa kế chưa cử được người quản trị di sản thì người đang chiếm hữu, sử dụng, quản trị di sản liên tục quản trị di sản đó cho đến khi những người thừa kế cử được người quản trị di sản .3. Trường hợp chưa xác lập được người thừa kế và di sản chưa có người quản trị theo lao lý tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì di sản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản trị .

Điều 617. Nghĩa vụ của người quản lý di sản

1. Người quản trị di sản lao lý tại khoản 1 và khoản 3 Điều 616 của Bộ luật này có nghĩa vụ và trách nhiệm sau đây :a ) Lập hạng mục di sản ; tịch thu gia tài thuộc di sản của người chết mà người khác đang chiếm hữu, trừ trường hợp pháp luật có pháp luật khác ;b ) Bảo quản di sản ; không được bán, trao đổi, Tặng Kèm cho, cầm đồ, thế chấp ngân hàng hoặc định đoạt gia tài bằng hình thức khác, nếu không được những người thừa kế đồng ý chấp thuận bằng văn bản ;c ) Thông báo về thực trạng di sản cho những người thừa kế ;d ) Bồi thường thiệt hại nếu vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm của mình mà gây thiệt hại ;đ ) Giao lại di sản theo nhu yếu của người thừa kế .2. Người đang chiếm hữu, sử dụng, quản trị di sản pháp luật tại khoản 2 Điều 616 của Bộ luật này có nghĩa vụ và trách nhiệm sau đây :a ) Bảo quản di sản ; không được bán, trao đổi, khuyến mãi cho, cầm đồ, thế chấp ngân hàng hoặc định đoạt gia tài bằng hình thức khác ;b ) Thông báo về di sản cho những người thừa kế ;c ) Bồi thường thiệt hại nếu vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm của mình mà gây thiệt hại ;d ) Giao lại di sản theo thoả thuận trong hợp đồng với người để lại di sản hoặc theo nhu yếu của người thừa kế .

Điều 618. Quyền của người quản lý di sản

1. Người quản trị di sản lao lý tại khoản 1 và khoản 3 Điều 616 của Bộ luật này có quyền sau đây :a ) Đại diện cho những người thừa kế trong quan hệ với người thứ ba tương quan đến di sản thừa kế ;b ) Được hưởng thù lao theo thoả thuận với những người thừa kế ;c ) Được thanh toán giao dịch ngân sách dữ gìn và bảo vệ di sản .2. Người đang chiếm hữu, sử dụng, quản trị di sản pháp luật tại khoản 2 Điều 616 của Bộ luật này có quyền sau đây :a ) Được liên tục sử dụng di sản theo thoả thuận trong hợp đồng với người để lại di sản hoặc được sự đồng ý chấp thuận của những người thừa kế ;b ) Được hưởng thù lao theo thoả thuận với những người thừa kế ;c ) Được thanh toán giao dịch ngân sách dữ gìn và bảo vệ di sản .3. Trường hợp không đạt được thỏa thuận hợp tác với những người thừa kế về mức thù lao thì người quản trị di sản được hưởng một khoản thù lao hài hòa và hợp lý .

Điều 619. Việc thừa kế của những người có quyền thừa kế di sản của nhau mà chết cùng thời điểm
Trường hợp những người có quyền thừa kế di sản của nhau đều chết cùng thời điểm hoặc được coi là chết cùng thời điểm do không thể xác định được người nào chết trước (sau đây gọi chung là chết cùng thời điểm) thì họ không được thừa kế di sản của nhau và di sản của mỗi người do người thừa kế của người đó hưởng, trừ trường hợp thừa kế thế vị theo quy định tại Điều 652 của Bộ luật này.

Điều 620. Từ chối nhận di sản

1. Người thừa kế có quyền phủ nhận nhận di sản, trừ trường hợp việc khước từ nhằm mục đích trốn tránh việc thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của mình so với người khác .2. Việc khước từ nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản trị di sản, những người thừa kế khác, người được giao trách nhiệm phân loại di sản để biết .3. Việc phủ nhận nhận di sản phải được biểu lộ trước thời gian phân loại di sản .

Điều 621. Người không được quyền hưởng di sản

1. Những người sau đây không được quyền hưởng di sản :a ) Người bị phán quyết về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng con người, sức khoẻ hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó ;b ) Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ và trách nhiệm nuôi dưỡng người để lại di sản ;c ) Người bị phán quyết về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng con người người thừa kế khác nhằm mục đích hưởng một phần hoặc hàng loạt phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng ;d ) Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc ; trá hình di chúc, thay thế sửa chữa di chúc, huỷ di chúc, che giấu di chúc nhằm mục đích hưởng một phần hoặc hàng loạt di sản trái với ý chí của người để lại di sản .2. Những người lao lý tại khoản 1 Điều này vẫn được hưởng di sản, nếu người để lại di sản đã biết hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc .

Điều 622. Tài sản không có người nhận thừa kế
Trường hợp không có người thừa kế theo di chúc, theo pháp luật hoặc có nhưng không được quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản thì tài sản còn lại sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài sản mà không có người nhận thừa kế thuộc về Nhà nước.

Điều 623. Thời hiệu thừa kế

1. Thời hiệu để người thừa kế nhu yếu chia di sản là 30 năm so với bất động sản, 10 năm so với động sản, kể từ thời gian mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản trị di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản trị di sản thì di sản được xử lý như sau :a ) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo pháp luật tại Điều 236 của Bộ luật này ;b ) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu pháp luật tại điểm a khoản này .2. Thời hiệu để người thừa kế nhu yếu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời gian mở thừa kế .3. Thời hiệu nhu yếu người thừa kế triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm về gia tài của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời gian mở thừa kế .

Chương XXII
THỪA KẾ THEO DI CHÚC

Điều 624. Di chúc
Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.

Điều 625. Người lập di chúc

1. Người thành niên có đủ điều kiện kèm theo theo pháp luật tại điểm a khoản 1 Điều 630 của Bộ luật này có quyền lập di chúc để định đoạt gia tài của mình .2. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi được lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý chấp thuận về việc lập di chúc .

Điều 626. Quyền của người lập di chúc
Người lập di chúc có quyền sau đây:

1. Chỉ định người thừa kế ; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế ;2. Phân định phần di sản cho từng người thừa kế ;3. Dành một phần gia tài trong khối di sản để di tặng, thờ cúng ;4. Giao nghĩa vụ và trách nhiệm cho người thừa kế ;5. Chỉ định người giữ di chúc, người quản trị di sản, người phân loại di sản .

Điều 627. Hình thức của di chúc
Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.

Điều 628. Di chúc bằng văn bản
Di chúc bằng văn bản bao gồm:

1. Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng ;2. Di chúc bằng văn bản có người làm chứng ;3. Di chúc bằng văn bản có công chứng ;4. Di chúc bằng văn bản có xác nhận .

Điều 629. Di chúc miệng

1. Trường hợp tính mạng con người một người bị cái chết rình rập đe dọa và không hề lập di chúc bằng văn bản thì hoàn toàn có thể lập di chúc miệng .2. Sau 03 tháng, kể từ thời gian di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị huỷ bỏ .

Điều 630. Di chúc hợp pháp

1. Di chúc hợp pháp phải có đủ những điều kiện kèm theo sau đây :a ) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc ; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép ;b ) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội ; hình thức di chúc không trái lao lý của luật .2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý chấp thuận về việc lập di chúc .3. Di chúc của người bị hạn chế về sức khỏe thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc xác nhận .4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, xác nhận chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ những điều kiện kèm theo được lao lý tại khoản 1 Điều này .5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng bộc lộ ý chí ở đầu cuối của mình trước mặt tối thiểu hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng bộc lộ ý chí sau cuối, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày thao tác, kể từ ngày người di chúc miệng biểu lộ ý chí ở đầu cuối thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền xác nhận xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng .

Điều 631. Nội dung của di chúc

1. Di chúc gồm những nội dung hầu hết sau :a ) Ngày, tháng, năm lập di chúc ;b ) Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc ;c ) Họ, tên người, cơ quan, tổ chức triển khai được hưởng di sản ;d ) Di sản để lại và nơi có di sản .2. Ngoài những nội dung pháp luật tại khoản 1 Điều này, di chúc hoàn toàn có thể có những nội dung khác .

3. Di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu, nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được ghi số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.
Trường hợp di chúc có sự tẩy xóa, sửa chữa thì người tự viết di chúc hoặc người làm chứng di chúc phải ký tên bên cạnh chỗ tẩy xoá, sửa chữa.

Điều 632. Người làm chứng cho việc lập di chúc
Mọi người đều có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ những người sau đây:

1. Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc ;2. Người có quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài tương quan tới nội dung di chúc ;3. Người chưa thành niên, người mất năng lượng hành vi dân sự, người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi .

Điều 633. Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng
Người lập di chúc phải tự viết và ký vào bản di chúc.
Việc lập di chúc bằng văn bản không có người làm chứng phải tuân theo quy định tại Điều 631 của Bộ luật này.

Điều 634. Di chúc bằng văn bản có người làm chứng
Trường hợp người lập di chúc không tự mình viết bản di chúc thì có thể tự mình đánh máy hoặc nhờ người khác viết hoặc đánh máy bản di chúc, nhưng phải có ít nhất là hai người làm chứng. Người lập di chúc phải ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt những người làm chứng; những người làm chứng xác nhận chữ ký, điểm chỉ của người lập di chúc và ký vào bản di chúc.
Việc lập di chúc bằng văn bản có người làm chứng phải tuân theo quy định tại Điều 631 và Điều 632 của Bộ luật này.

Điều 635. Di chúc có công chứng hoặc chứng thực
Người lập di chúc có thể yêu cầu công chứng hoặc chứng thực bản di chúc.

Điều 636. Thủ tục lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Uỷ ban nhân dân cấp xã
Việc lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Uỷ ban nhân dân cấp xã phải tuân theo thủ tục sau đây:

1. Người lập di chúc công bố nội dung của di chúc trước công chứng viên hoặc người có thẩm quyền xác nhận của Uỷ ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền xác nhận của Uỷ ban nhân dân cấp xã phải ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc đã công bố. Người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép đúng chuẩn và biểu lộ đúng ý chí của mình. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền xác nhận của Uỷ ban nhân dân cấp xã ký vào bản di chúc ;2. Trường hợp người lập di chúc không đọc được hoặc không nghe được bản di chúc, không ký hoặc không điểm chỉ được thì phải nhờ người làm chứng và người này phải ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền xác nhận của Uỷ ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền xác nhận của Uỷ ban nhân dân cấp xã ghi nhận bản di chúc trước mặt người lập di chúc và người làm chứng .

Điều 637. Người không được công chứng, chứng thực di chúc
Công chứng viên, người có thẩm quyền của Uỷ ban nhân dân cấp xã không được công chứng, chứng thực đối với di chúc nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

1. Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc ;2. Người có cha, mẹ, vợ hoặc chồng, con là người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật ;3. Người có quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm về gia tài tương quan tới nội dung di chúc .

Điều 638. Di chúc bằng văn bản có giá trị như di chúc được công chứng hoặc chứng thực

1. Di chúc của quân nhân tại ngũ có xác nhận của thủ trưởng đơn vị chức năng từ cấp đại đội trở lên, nếu quân nhân không hề nhu yếu công chứng hoặc xác nhận .2. Di chúc của người đang đi trên tàu biển, máy bay có xác nhận của người chỉ huy phương tiện đi lại đó .3. Di chúc của người đang điều trị tại bệnh viện, cơ sở chữa bệnh, điều dưỡng khác có xác nhận của người đảm nhiệm bệnh viện, cơ sở đó .4. Di chúc của người đang làm việc làm khảo sát, thăm dò, điều tra và nghiên cứu ở vùng rừng núi, hải đảo có xác nhận của người đảm nhiệm đơn vị chức năng .5. Di chúc của công dân Nước Ta đang ở quốc tế có ghi nhận của cơ quan lãnh sự, đại diện thay mặt ngoại giao Nước Ta ở nước đó .6. Di chúc của người đang bị tạm giam, tạm giữ, đang chấp hành hình phạt tù, người đang chấp hành giải pháp giải quyết và xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh có xác nhận của người đảm nhiệm cơ sở đó .

Điều 639. Di chúc do công chứng viên lập tại chỗ ở

1. Người lập di chúc hoàn toàn có thể nhu yếu công chứng viên tới chỗ ở của mình để lập di chúc .2. Thủ tục lập di chúc tại chỗ ở được triển khai như thủ tục lập di chúc tại tổ chức triển khai hành nghề công chứng theo pháp luật tại Điều 636 của Bộ luật này .

Điều 640. Sửa đổi, bổ sung, thay thế, huỷ bỏ di chúc

1. Người lập di chúc hoàn toàn có thể sửa đổi, bổ trợ, thay thế sửa chữa, huỷ bỏ di chúc đã lập vào bất kỳ khi nào .2. Trường hợp người lập di chúc bổ trợ di chúc thì di chúc đã lập và phần bổ trợ có hiệu lực hiện hành pháp luật như nhau ; nếu một phần của di chúc đã lập và phần bổ trợ xích míc nhau thì chỉ phần bổ trợ có hiệu lực hiện hành pháp luật .3. Trường hợp người lập di chúc thay thế sửa chữa di chúc bằng di chúc mới thì di chúc trước bị huỷ bỏ .

Điều 641. Gửi giữ di chúc

1. Người lập di chúc hoàn toàn có thể nhu yếu tổ chức triển khai hành nghề công chứng lưu giữ hoặc gửi người khác giữ bản di chúc .2. Trường hợp tổ chức triển khai hành nghề công chứng lưu giữ bản di chúc thì phải dữ gìn và bảo vệ, giữ gìn theo pháp luật của Bộ luật này và pháp luật về công chứng .3. Người giữ bản di chúc có nghĩa vụ và trách nhiệm sau đây :a ) Giữ bí hiểm nội dung di chúc ;b ) Giữ gìn, dữ gìn và bảo vệ bản di chúc ; nếu bản di chúc bị thất lạc, hư hại thì phải báo ngay cho người lập di chúc ;c ) Giao lại bản di chúc cho người thừa kế hoặc người có thẩm quyền công bố di chúc, khi người lập di chúc chết. Việc giao lại bản di chúc phải được lập thành văn bản, có chữ ký của người giao, người nhận và trước sự xuất hiện của tối thiểu hai người làm chứng .

Điều 642. Di chúc bị thất lạc, hư hại

1. Kể từ thời gian mở thừa kế, nếu bản di chúc bị thất lạc hoặc bị hư hại đến mức không biểu lộ được vừa đủ ý chí của người lập di chúc và cũng không có dẫn chứng nào chứng tỏ được ý nguyện đích thực của người lập di chúc thì coi như không có di chúc và vận dụng những pháp luật về thừa kế theo pháp luật .2. Trường hợp di sản chưa chia mà tìm thấy di chúc thì di sản được chia theo di chúc .3. Trong thời hiệu nhu yếu chia di sản, trường hợp di sản đã chia mà tìm thấy di chúc thì phải chia lại theo di chúc nếu người thừa kế theo di chúc nhu yếu .

Điều 643. Hiệu lực của di chúc

1. Di chúc có hiệu lực thực thi hiện hành từ thời gian mở thừa kế .2. Di chúc không có hiệu lực hiện hành hàng loạt hoặc một phần trong trường hợp sau đây :a ) Người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời gian với người lập di chúc ;

b) Cơ quan, tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Trường hợp có nhiều người thừa kế theo di chúc mà có người chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc, một trong nhiều cơ quan, tổ chức được chỉ định hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế thì chỉ phần di chúc có liên quan đến cá nhân, cơ quan, tổ chức này không có hiệu lực.

3. Di chúc không có hiệu lực thực thi hiện hành, nếu di sản để lại cho người thừa kế không còn vào thời gian mở thừa kế ; nếu di sản để lại cho người thừa kế chỉ còn một phần thì phần di chúc về phần di sản còn lại vẫn có hiệu lực hiện hành .4. Khi di chúc có phần không hợp pháp mà không tác động ảnh hưởng đến hiệu lực hiện hành của những phần còn lại thì chỉ phần đó không có hiệu lực hiện hành .5. Khi một người để lại nhiều bản di chúc so với một gia tài thì chỉ bản di chúc sau cuối có hiệu lực thực thi hiện hành .

Điều 644. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc

1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó :a ) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng ;b ) Con thành niên mà không có năng lực lao động .2. Quy định tại khoản 1 Điều này không vận dụng so với người khước từ nhận di sản theo pháp luật tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo lao lý tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này .

Điều 645. Di sản dùng vào việc thờ cúng

1. Trường hợp người lập di chúc để lại một phần di sản dùng vào việc thờ cúng thì phần di sản đó không được chia thừa kế và được giao cho người đã được chỉ định trong di chúc quản lý để thực hiện việc thờ cúng; nếu người được chỉ định không thực hiện đúng di chúc hoặc không theo thoả thuận của những người thừa kế thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác quản lý để thờ cúng.
Trường hợp người để lại di sản không chỉ định người quản lý di sản thờ cúng thì những người thừa kế cử người quản lý di sản thờ cúng.
Trường hợp tất cả những người thừa kế theo di chúc đều đã chết thì phần di sản dùng để thờ cúng thuộc về người đang quản lý hợp pháp di sản đó trong số những người thuộc diện thừa kế theo pháp luật.

2. Trường hợp hàng loạt di sản của người chết không đủ để giao dịch thanh toán nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người đó thì không được dành một phần di sản dùng vào việc thờ cúng .

Điều 646. Di tặng

1. Di tặng là việc người lập di chúc dành một phần di sản để khuyến mãi cho người khác. Việc di tặng phải được ghi rõ trong di chúc .2. Người được di tặng là cá thể phải còn sống vào thời gian mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời gian mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người được di tặng không phải là cá thể thì phải sống sót vào thời gian mở thừa kế .3. Người được di tặng không phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài so với phần được di tặng, trừ trường hợp hàng loạt di sản không đủ để giao dịch thanh toán nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người lập di chúc thì phần di tặng cũng được dùng để triển khai phần nghĩa vụ và trách nhiệm còn lại của người này .

Điều 647. Công bố di chúc

1. Trường hợp di chúc bằng văn bản được lưu giữ tại tổ chức triển khai hành nghề công chứng thì công chứng viên là người công bố di chúc .2. Trường hợp người để lại di chúc chỉ định người công bố di chúc thì người này có nghĩa vụ và trách nhiệm công bố di chúc ; nếu người để lại di chúc không chỉ định hoặc có chỉ định nhưng người được chỉ định khước từ công bố di chúc thì những người thừa kế còn lại thoả thuận cử người công bố di chúc .3. Sau thời gian mở thừa kế, người công bố di chúc phải sao gửi di chúc tới tổng thể những người có tương quan đến nội dung di chúc .4. Người nhận được bản sao di chúc có quyền nhu yếu so sánh với bản gốc của di chúc .5. Trường hợp di chúc được lập bằng tiếng quốc tế thì bản di chúc đó phải được dịch ra tiếng Việt và phải có công chứng hoặc xác nhận .

Điều 648. Giải thích nội dung di chúc
Trường hợp nội dung di chúc không rõ ràng dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau thì những người thừa kế theo di chúc phải cùng nhau giải thích nội dung di chúc dựa trên ý nguyện đích thực trước đây của người chết, có xem xét đến mối quan hệ của người chết với người thừa kế theo di chúc. Khi những người này không nhất trí về cách hiểu nội dung di chúc thì có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.
Trường hợp có một phần nội dung di chúc không giải thích được nhưng không ảnh hưởng đến các phần còn lại của di chúc thì chỉ phần không giải thích được không có hiệu lực.

Chương XXIII
THỪA KẾ THEO PHÁP LUẬT

Điều 649. Thừa kế theo pháp luật
Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.

Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật

1. Thừa kế theo pháp luật được vận dụng trong trường hợp sau đây :a ) Không có di chúc ;b ) Di chúc không hợp pháp ;c ) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời gian với người lập di chúc ; cơ quan, tổ chức triển khai được hưởng thừa kế theo di chúc không còn sống sót vào thời gian mở thừa kế ;d ) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc phủ nhận nhận di sản .2. Thừa kế theo pháp luật cũng được vận dụng so với những phần di sản sau đây :a ) Phần di sản không được định đoạt trong di chúc ;b ) Phần di sản có tương quan đến phần của di chúc không có hiệu lực thực thi hiện hành pháp luật ;c ) Phần di sản có tương quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, khước từ nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời gian với người lập di chúc ; tương quan đến cơ quan, tổ chức triển khai được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn sống sót vào thời gian mở thừa kế .

Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được pháp luật theo thứ tự sau đây :a ) Hàng thừa kế thứ nhất gồm : vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết ;b ) Hàng thừa kế thứ hai gồm : ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết ; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại ;c ) Hàng thừa kế thứ ba gồm : cụ nội, cụ ngoại của người chết ; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết ; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột ; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại .2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau .3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc phủ nhận nhận di sản .

Điều 652. Thừa kế thế vị
Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.

Điều 653. Quan hệ thừa kế giữa con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi và cha đẻ, mẹ đẻ
Con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định tại Điều 651 và Điều 652 của Bộ luật này.

Điều 654. Quan hệ thừa kế giữa con riêng và bố dượng, mẹ kế
Con riêng và bố dượng, mẹ kế nếu có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con, mẹ con thì được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định tại Điều 652 và Điều 653 của Bộ luật này.

Điều 655. Việc thừa kế trong trường hợp vợ, chồng đã chia tài sản chung; vợ, chồng đang xin ly hôn hoặc đã kết hôn với người khác

1. Trường hợp vợ, chồng đã chia gia tài chung khi hôn nhân gia đình còn sống sót mà sau đó một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản .2. Trường hợp vợ, chồng xin ly hôn mà chưa được hoặc đã được Tòa án cho ly hôn bằng bản án hoặc quyết định hành động chưa có hiệu lực thực thi hiện hành pháp luật, nếu một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản .3. Người đang là vợ hoặc chồng của một người tại thời gian người đó chết thì dù sau đó đã kết hôn với người khác vẫn được thừa kế di sản .

Chương XXIV
THANH TOÁN VÀ PHÂN CHIA DI SẢN

Điều 656. Họp mặt những người thừa kế

1. Sau khi có thông tin về việc mở thừa kế hoặc di chúc được công bố, những người thừa kế hoàn toàn có thể họp mặt để thoả thuận những việc sau đây :a ) Cử người quản trị di sản, người phân loại di sản, xác lập quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của những người này, nếu người để lại di sản không chỉ định trong di chúc ;b ) Cách thức phân loại di sản .2. Mọi thoả thuận của những người thừa kế phải được lập thành văn bản .

Điều 657. Người phân chia di sản

1. Người phân loại di sản hoàn toàn có thể đồng thời là người quản trị di sản được chỉ định trong di chúc hoặc được những người thừa kế thoả thuận cử ra .2. Người phân loại di sản phải chia di sản theo đúng di chúc hoặc đúng thoả thuận của những người thừa kế theo pháp luật .3. Người phân loại di sản được hưởng thù lao, nếu người để lại di sản được cho phép trong di chúc hoặc những người thừa kế có thoả thuận .

Điều 658. Thứ tự ưu tiên thanh toán
Các nghĩa vụ tài sản và các khoản chi phí liên quan đến thừa kế được thanh toán theo thứ tự sau đây:

1. giá thành hài hòa và hợp lý theo tập quán cho việc mai táng ;2. Tiền cấp dưỡng còn thiếu ;3. Chi tiêu cho việc dữ gìn và bảo vệ di sản ;4. Tiền trợ cấp cho người sống nương nhờ ;5. Tiền công lao động ;6. Tiền bồi thường thiệt hại ;7. Thuế và những khoản phải nộp khác vào ngân sách nhà nước ;8. Các khoản nợ khác so với cá thể, pháp nhân ;9. Tiền phạt ;10. Các ngân sách khác .

Điều 659. Phân chia di sản theo di chúc

1. Việc phân loại di sản được thực thi theo ý chí của người để lại di chúc ; nếu di chúc không xác lập rõ phần của từng người thừa kế thì di sản được chia đều cho những người được chỉ định trong di chúc, trừ trường hợp có thoả thuận khác .2. Trường hợp di chúc xác lập phân loại di sản theo hiện vật thì người thừa kế được nhận hiện vật kèm theo hoa lợi, cống phẩm thu được từ hiện vật đó hoặc phải chịu phần giá trị của hiện vật bị giảm sút tính đến thời gian phân loại di sản ; nếu hiện vật bị tiêu huỷ do lỗi của người khác thì người thừa kế có quyền nhu yếu bồi thường thiệt hại .3. Trường hợp di chúc chỉ xác lập phân loại di sản theo tỷ suất so với tổng giá trị khối di sản thì tỷ suất này được tính trên giá trị khối di sản đang còn vào thời gian phân loại di sản .

Điều 660. Phân chia di sản theo pháp luật

1. Khi phân loại di sản, nếu có người thừa kế cùng hàng đã thành thai nhưng chưa sinh ra thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng để nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra được hưởng ; nếu chết trước khi sinh ra thì những người thừa kế khác được hưởng .2. Những người thừa kế có quyền nhu yếu phân loại di sản bằng hiện vật ; nếu không hề chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế hoàn toàn có thể thoả thuận về việc định giá hiện vật và thoả thuận về người nhận hiện vật ; nếu không thoả thuận được thì hiện vật được bán để chia .

Điều 661. Hạn chế phân chia di sản
Trường hợp theo ý chí của người lập di chúc hoặc theo thoả thuận của tất cả những người thừa kế, di sản chỉ được phân chia sau một thời hạn nhất định thì chỉ khi đã hết thời hạn đó di sản mới được đem chia.
Trường hợp yêu cầu chia di sản thừa kế mà việc chia di sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của bên vợ hoặc chồng còn sống và gia đình thì bên còn sống có quyền yêu cầu Tòa án xác định phần di sản mà những người thừa kế được hưởng nhưng chưa cho chia di sản trong một thời hạn nhất định. Thời hạn này không quá 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn 03 năm mà bên còn sống chứng minh được việc chia di sản vẫn ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của gia đình họ thì có quyền yêu cầu Tòa án gia hạn một lần nhưng không quá 03 năm.

Điều 662. Phân chia di sản trong trường hợp có người thừa kế mới hoặc có người thừa kế bị bác bỏ quyền thừa kế

1. Trường hợp đã phân loại di sản mà Open người thừa kế mới thì không thực thi việc phân loại lại di sản bằng hiện vật, nhưng những người thừa kế đã nhận di sản phải giao dịch thanh toán cho người thừa kế mới một khoản tiền tương ứng với phần di sản của người đó tại thời gian chia thừa kế theo tỷ suất tương ứng với phần di sản đã nhận, trừ trường hợp có thoả thuận khác .2. Trường hợp đã phân loại di sản mà có người thừa kế bị bác bỏ quyền thừa kế thì người đó phải trả lại di sản hoặc giao dịch thanh toán một khoản tiền tương tự với giá trị di sản được hưởng tại thời gian chia thừa kế cho những người thừa kế, trừ trường hợp có thoả thuận khác .

PHẦN THỨ NĂM
PHÁP LUẬT ÁP DỤNG ĐỐI VỚI QUAN HỆ DÂN SỰ CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI

Chương XXV
QUY ĐỊNH CHUNG

Điều 663. Phạm vi áp dụng

1. Phần này quy định về pháp luật áp dụng đối với quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài.
Trường hợp luật khác có quy định về pháp luật áp dụng đối với quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài không trái với quy định từ Điều 664 đến Điều 671 của Bộ luật này thì luật đó được áp dụng, nếu trái thì quy định có liên quan của Phần thứ năm của Bộ luật này được áp dụng.

2. Quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế là quan hệ dân sự thuộc một trong những trường hợp sau đây :a ) Có tối thiểu một trong những bên tham gia là cá thể, pháp nhân quốc tế ;b ) Các bên tham gia đều là công dân Nước Ta, pháp nhân Nước Ta nhưng việc xác lập, biến hóa, thực thi hoặc chấm hết quan hệ đó xảy ra tại quốc tế ;c ) Các bên tham gia đều là công dân Nước Ta, pháp nhân Nước Ta nhưng đối tượng người tiêu dùng của quan hệ dân sự đó ở quốc tế .

Điều 664. Xác định pháp luật áp dụng đối với quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài

1. Pháp luật vận dụng so với quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế được xác lập theo điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên hoặc luật Nước Ta .2. Trường hợp điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên hoặc luật Nước Ta có lao lý những bên có quyền lựa chọn thì pháp luật vận dụng so với quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế được xác lập theo lựa chọn của những bên .3. Trường hợp không xác lập được pháp luật vận dụng theo pháp luật tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì pháp luật vận dụng là pháp luật của nước có mối liên hệ gắn bó nhất với quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế đó .

Điều 665. Áp dụng điều ước quốc tế đối với quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài

1. Trường hợp điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có lao lý về quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên tham gia quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế thì pháp luật của điều ước quốc tế đó được vận dụng .2. Trường hợp điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có lao lý khác với pháp luật của Phần này và luật khác về pháp luật vận dụng so với quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế thì pháp luật của điều ước quốc tế đó được vận dụng .

Điều 666. Áp dụng tập quán quốc tế
Các bên được lựa chọn tập quán quốc tế trong trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 664 của Bộ luật này. Nếu hậu quả của việc áp dụng tập quán quốc tế đó trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam thì pháp luật Việt Nam được áp dụng.

Điều 667. Áp dụng pháp luật nước ngoài
Trường hợp pháp luật nước ngoài được áp dụng nhưng có cách hiểu khác nhau thì việc áp dụng phải theo sự giải thích của cơ quan có thẩm quyền tại nước đó.

Điều 668. Phạm vi pháp luật được dẫn chiếu đến

1. Pháp luật được dẫn chiếu đến gồm có lao lý về xác lập pháp luật vận dụng và pháp luật về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên tham gia quan hệ dân sự, trừ trường hợp lao lý tại khoản 4 Điều này .2. Trường hợp dẫn chiếu đến pháp luật Nước Ta thì lao lý của pháp luật Nước Ta về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên tham gia quan hệ dân sự được vận dụng .3. Trường hợp dẫn chiếu đến pháp luật của nước thứ ba thì lao lý của pháp luật nước thứ ba về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên tham gia quan hệ dân sự được vận dụng .4. Trường hợp pháp luật tại khoản 2 Điều 664 của Bộ luật này thì pháp luật mà những bên lựa chọn là pháp luật về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên tham gia quan hệ dân sự, không gồm có lao lý về xác lập pháp luật vận dụng .

Điều 669. Áp dụng pháp luật của nước có nhiều hệ thống pháp luật
Trường hợp pháp luật của nước có nhiều hệ thống pháp luật được dẫn chiếu đến thì pháp luật áp dụng được xác định theo nguyên tắc do pháp luật nước đó quy định.

Điều 670. Trường hợp không áp dụng pháp luật nước ngoài

1. Pháp luật quốc tế được dẫn chiếu đến không được vận dụng trong trường hợp sau đây :a ) Hậu quả của việc vận dụng pháp luật quốc tế trái với những nguyên tắc cơ bản của pháp luật Nước Ta ;b ) Nội dung của pháp luật quốc tế không xác lập được mặc dầu đã vận dụng những giải pháp thiết yếu theo pháp luật của pháp luật tố tụng .2. Trường hợp pháp luật quốc tế không được vận dụng theo pháp luật tại khoản 1 Điều này thì pháp luật Nước Ta được vận dụng .

Điều 671. Thời hiệu
Thời hiệu đối với quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài được xác định theo pháp luật áp dụng đối với quan hệ dân sự đó.

Chương XXVI
PHÁP LUẬT ÁP DỤNG ĐỐI VỚI CÁ NHÂN, PHÁP NHÂN

Điều 672. Căn cứ xác định pháp luật áp dụng đối với người không quốc tịch, người có nhiều quốc tịch

1. Trường hợp pháp luật được dẫn chiếu đến là pháp luật của nước mà cá thể có quốc tịch nhưng cá thể đó là người không quốc tịch thì pháp luật vận dụng là pháp luật của nước nơi người đó cư trú vào thời gian phát sinh quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế. Nếu người đó có nhiều nơi cư trú hoặc không xác lập được nơi cư trú vào thời gian phát sinh quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế thì pháp luật vận dụng là pháp luật của nước nơi người đó có mối liên hệ gắn bó nhất .

2. Trường hợp pháp luật được dẫn chiếu đến là pháp luật của nước mà cá nhân có quốc tịch nhưng cá nhân đó là người có nhiều quốc tịch thì pháp luật áp dụng là pháp luật của nước nơi người đó có quốc tịch và cư trú vào thời điểm phát sinh quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài. Nếu người đó có nhiều nơi cư trú hoặc không xác định được nơi cư trú hoặc nơi cư trú và nơi có quốc tịch khác nhau vào thời điểm phát sinh quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài thì pháp luật áp dụng là pháp luật của nước mà người đó có quốc tịch và có mối liên hệ gắn bó nhất.
Trường hợp pháp luật được dẫn chiếu đến là pháp luật của nước mà cá nhân có quốc tịch nhưng cá nhân đó là người có nhiều quốc tịch, trong đó có quốc tịch Việt Nam thì pháp luật áp dụng là pháp luật Việt Nam.

Điều 673. Năng lực pháp luật dân sự của cá nhân

1. Năng lực pháp luật dân sự của cá thể được xác lập theo pháp luật của nước mà người đó có quốc tịch .2. Người quốc tế tại Nước Ta có năng lượng pháp luật dân sự như công dân Nước Ta, trừ trường hợp pháp luật Nước Ta có pháp luật khác .

Điều 674. Năng lực hành vi dân sự của cá nhân

1. Năng lực hành vi dân sự của cá thể được xác lập theo pháp luật của nước mà người đó có quốc tịch, trừ trường hợp pháp luật tại khoản 2 Điều này .2. Trường hợp người quốc tế xác lập, thực thi những thanh toán giao dịch dân sự tại Nước Ta, năng lượng hành vi dân sự của người quốc tế đó được xác lập theo pháp luật Nước Ta .3. Việc xác lập cá thể bị mất năng lượng hành vi dân sự, có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc bị hạn chế năng lượng hành vi dân sự tại Nước Ta theo pháp luật Nước Ta .

Điều 675. Xác định cá nhân mất tích hoặc chết

1. Việc xác lập một cá thể mất tích hoặc chết tuân theo pháp luật của nước mà người đó có quốc tịch vào thời gian trước khi có tin tức sau cuối về người đó, trừ trường hợp lao lý tại khoản 2 Điều này .2. Việc xác lập tại Nước Ta một cá thể mất tích hoặc chết theo pháp luật Nước Ta .

Điều 676. Pháp nhân

1. Quốc tịch của pháp nhân được xác lập theo pháp luật của nước nơi pháp nhân xây dựng .2. Năng lực pháp luật dân sự của pháp nhân ; tên gọi của pháp nhân ; đại diện thay mặt theo pháp luật của pháp nhân ; việc tổ chức triển khai, tổ chức triển khai lại, giải thể pháp nhân ; quan hệ giữa pháp nhân với thành viên của pháp nhân ; nghĩa vụ và trách nhiệm của pháp nhân và thành viên của pháp nhân so với những nghĩa vụ và trách nhiệm của pháp nhân được xác lập theo pháp luật của nước mà pháp nhân có quốc tịch, trừ trường hợp pháp luật tại khoản 3 Điều này .3. Trường hợp pháp nhân quốc tế xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự tại Nước Ta thì năng lượng pháp luật dân sự của pháp nhân quốc tế đó được xác lập theo pháp luật Nước Ta .

Chương XXVII
PHÁP LUẬT ÁP DỤNG ĐỐI VỚI QUAN HỆ TÀI SẢN, QUAN HỆ NHÂN THÂN

Điều 677. Phân loại tài sản
Việc phân loại tài sản là động sản, bất động sản được xác định theo pháp luật của nước nơi có tài sản.

Điều 678. Quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản

1. Việc xác lập, thực thi, đổi khác, chấm hết quyền sở hữu và quyền khác so với gia tài được xác lập theo pháp luật của nước nơi có gia tài, trừ trường hợp pháp luật tại khoản 2 Điều này .2. Quyền sở hữu và quyền khác so với gia tài là động sản trên đường luân chuyển được xác lập theo pháp luật của nước nơi động sản được chuyển đến, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .

Điều 679. Quyền sở hữu trí tuệ
Quyền sở hữu trí tuệ được xác định theo pháp luật của nước nơi đối tượng quyền sở hữu trí tuệ được yêu cầu bảo hộ.

Điều 680. Thừa kế

1. Thừa kế được xác lập theo pháp luật của nước mà người để lại di sản thừa kế có quốc tịch ngay trước khi chết .2. Việc triển khai quyền thừa kế so với bất động sản được xác lập theo pháp luật của nước nơi có bất động sản đó .

Điều 681. Di chúc

1. Năng lực lập di chúc, đổi khác hoặc huỷ bỏ di chúc được xác lập theo pháp luật của nước mà người lập di chúc có quốc tịch tại thời gian lập, biến hóa hoặc hủy bỏ di chúc .2. Hình thức của di chúc được xác lập theo pháp luật của nước nơi di chúc được lập. Hình thức của di chúc cũng được công nhận tại Nước Ta nếu tương thích với pháp luật của một trong những nước sau đây :a ) Nước nơi người lập di chúc cư trú tại thời gian lập di chúc hoặc tại thời gian người lập di chúc chết ;b ) Nước nơi người lập di chúc có quốc tịch tại thời gian lập di chúc hoặc tại thời gian người lập di chúc chết ;c ) Nước nơi có bất động sản nếu di sản thừa kế là bất động sản .

Điều 682. Giám hộ
Giám hộ được xác định theo pháp luật của nước nơi người được giám hộ cư trú.

Điều 683. Hợp đồng

1. Các bên trong quan hệ hợp đồng được thỏa thuận hợp tác lựa chọn pháp luật vận dụng so với hợp đồng, trừ trường hợp lao lý tại những khoản 4, 5 và 6 Điều này. Trường hợp những bên không có thoả thuận về pháp luật vận dụng thì pháp luật của nước có mối liên hệ gắn bó nhất với hợp đồng đó được vận dụng .2. Pháp luật của nước sau đây được coi là pháp luật của nước có mối liên hệ gắn bó nhất với hợp đồng :a ) Pháp luật của nước nơi người bán cư trú nếu là cá thể hoặc nơi xây dựng nếu là pháp nhân so với hợp đồng mua và bán sản phẩm & hàng hóa ;b ) Pháp luật của nước nơi người cung ứng dịch vụ cư trú nếu là cá thể hoặc nơi xây dựng nếu là pháp nhân so với hợp đồng dịch vụ ;c ) Pháp luật của nước nơi người nhận quyền cư trú nếu là cá thể hoặc nơi xây dựng nếu là pháp nhân so với hợp đồng chuyển giao quyền sử dụng hoặc chuyển nhượng ủy quyền quyền sở hữu trí tuệ ;d ) Pháp luật của nước nơi người lao động liên tục thực thi việc làm so với hợp đồng lao động. Nếu người lao động liên tục triển khai việc làm tại nhiều nước khác nhau hoặc không xác lập được nơi người lao động liên tục triển khai việc làm thì pháp luật của nước có mối liên hệ gắn bó nhất với hợp đồng lao động là pháp luật của nước nơi người sử dụng lao động cư trú so với cá thể hoặc xây dựng so với pháp nhân .đ ) Pháp luật của nước nơi người tiêu dùng cư trú so với hợp đồng tiêu dùng .3. Trường hợp chứng tỏ được pháp luật của nước khác với pháp luật được nêu tại khoản 2 Điều này có mối liên hệ gắn bó hơn với hợp đồng thì pháp luật vận dụng là pháp luật của nước đó .4. Trường hợp hợp đồng có đối tượng người dùng là bất động sản thì pháp luật vận dụng so với việc chuyển giao quyền sở hữu, quyền khác so với gia tài là bất động sản, thuê bất động sản hoặc việc sử dụng bất động sản để bảo vệ triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm là pháp luật của nước nơi có bất động sản .5. Trường hợp pháp luật do những bên lựa chọn trong hợp đồng lao động, hợp đồng tiêu dùng có tác động ảnh hưởng đến quyền hạn tối thiểu của người lao động, người tiêu dùng theo lao lý của pháp luật Nước Ta thì pháp luật Nước Ta được vận dụng .6. Các bên hoàn toàn có thể thoả thuận đổi khác pháp luật vận dụng so với hợp đồng nhưng việc đổi khác đó không được tác động ảnh hưởng đến quyền, quyền lợi hợp pháp của người thứ ba được hưởng trước khi biến hóa pháp luật vận dụng, trừ trường hợp người thứ ba chấp thuận đồng ý .7. Hình thức của hợp đồng được xác lập theo pháp luật vận dụng so với hợp đồng đó. Trường hợp hình thức của hợp đồng không tương thích với hình thức hợp đồng theo pháp luật vận dụng so với hợp đồng đó, nhưng tương thích với hình thức hợp đồng theo pháp luật của nước nơi giao kết hợp đồng hoặc pháp luật Nước Ta thì hình thức hợp đồng đó được công nhận tại Nước Ta .

Điều 684. Hành vi pháp lý đơn phương
Pháp luật áp dụng đối với hành vi pháp lý đơn phương là pháp luật của nước nơi cá nhân xác lập hành vi đó cư trú hoặc nơi pháp nhân xác lập hành vi đó được thành lập.

Điều 685. Nghĩa vụ hoàn trả do chiếm hữu, sử dụng, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật
Nghĩa vụ hoàn trả do chiếm hữu, sử dụng, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật được xác định theo pháp luật của nước nơi thực hiện việc chiếm hữu, sử dụng tài sản hoặc nơi phát sinh lợi ích được hưởng mà không có căn cứ pháp luật.

Điều 686. Thực hiện công việc không có ủy quyền
Các bên được thỏa thuận lựa chọn pháp luật áp dụng cho việc thực hiện công việc không có ủy quyền. Trường hợp không có thỏa thuận thì pháp luật áp dụng là pháp luật của nước nơi thực hiện công việc không có ủy quyền.

Điều 687. Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

1. Các bên được thỏa thuận hợp tác lựa chọn pháp luật vận dụng cho việc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, trừ trường hợp pháp luật tại khoản 2 Điều này. Trường hợp không có thỏa thuận hợp tác thì pháp luật của nước nơi phát sinh hậu quả của sự kiện gây thiệt hại được vận dụng .2. Trường hợp bên gây thiệt hại và bên bị thiệt hại có nơi cư trú, so với cá thể hoặc nơi xây dựng, so với pháp nhân tại cùng một nước thì pháp luật của nước đó được vận dụng .

PHẦN THỨ SÁU
ĐIỀU KHOẢN THI HÀNH

Điều 688. Điều khoản chuyển tiếp

1. Đối với thanh toán giao dịch dân sự được xác lập trước ngày Bộ luật này có hiệu lực hiện hành thì việc vận dụng pháp luật được pháp luật như sau :

a) Giao dịch dân sự chưa được thực hiện mà có nội dung, hình thức khác với quy định của Bộ luật này thì chủ thể giao dịch tiếp tục thực hiện theo quy định của Bộ luật dân sự số 33/2005/QH11 và các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết Bộ luật dân sự số 33/2005/QH11, trừ trường hợp các bên của giao dịch dân sự có thỏa thuận về việc sửa đổi, bổ sung nội dung, hình thức của giao dịch để phù hợp với Bộ luật này và để áp dụng quy định của Bộ luật này.
Giao dịch dân sự đang được thực hiện mà có nội dung, hình thức khác với quy định của Bộ luật này thì áp dụng quy định của Bộ luật dân sự số 33/2005/QH11 và các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết Bộ luật dân sự số 33/2005/QH11;

b ) Giao dịch dân sự chưa được thực thi hoặc đang được thực thi mà có nội dung và hình thức tương thích với lao lý của Bộ luật này thì vận dụng pháp luật của Bộ luật này ;c ) Giao dịch dân sự được triển khai xong trước ngày Bộ luật này có hiệu lực thực thi hiện hành mà có tranh chấp thì vận dụng lao lý của Bộ luật dân sự số 33/2005 / QH11 và những văn bản quy phạm pháp luật lao lý chi tiết cụ thể Bộ luật dân sự số 33/2005 / QH11 để xử lý ;d ) Thời hiệu được vận dụng theo lao lý của Bộ luật này .2. Không vận dụng Bộ luật này để kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm so với vấn đề mà Tòa án đã xử lý theo pháp luật của pháp luật về dân sự trước ngày Bộ luật này có hiệu lực thực thi hiện hành .

Điều 689. Hiệu lực thi hành
Bộ luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2017.
Bộ luật dân sự số 33/2005/QH11 hết hiệu lực kể từ ngày Bộ luật này có hiệu lực.

Bộ luật này đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 10 thông qua ngày 24 tháng 11 năm 2015.

CHỦ TỊCH QUỐC HỘI Nguyễn Sinh Hùng

Source: https://vvc.vn
Category : Pháp luật