I. Khái niệm trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng
1. Trao đổi chất
Khái niệm : Trao đổi chất là tập hợp những đổi khác hóa học trong tế bào của khung hình sinh vật và sự trao đổi những chất giữa khung hình và thiên nhiên và môi trường bảo vệ duy trì sự sống .
Hình. Trao đổi chất ở người
@1989846@
– Phân loại : Tùy theo kiểu trao đổi chất, người ta chia sinh vật thành 2 nhóm : nhóm sinh vật tự dưỡng và nhóm sinh vật dị dưỡng .
| |
Sinh vật tự dưỡng |
Sinh vật dị dưỡng |
| Đặc điểm |
Là các sinh vật tự tạo ra chất dinh dưỡng cho chúng bằng cách trao đổi chất với môi trường. |
Là các sinh vật lấy chất dinh dưỡng từ các sinh vật khác. |
| Ví dụ |
Thực vật, vi khuẩn lam,… |
Động vật, một số loài cây ăn thịt |
– Ý nghĩa : Trao đổi chất giữa khung hình và môi trường tự nhiên là điều kiện kèm theo sống sót và tăng trưởng của khung hình, là đặc tính cơ bản của sự sống .
2. Chuyển hóa năng lượng
– Khái niệm : Chuyển hóa nguồn năng lượng là sự biến hóa nguồn năng lượng từ dạng này sang dạng khác .Ví dụ : Chuyển hóa nguồn năng lượng ánh sáng thành nguồn năng lượng hóa học trong quang hợp ở thực vật .
Hình. Quá trình quang hợp ở thực vật- Trong tế bào và khung hình sinh vật, nguồn năng lượng được dự trữ trong những link hóa học của những chất hữu cơ .
II. Vai trò của trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong cơ thể
1. Cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể
Năng lượng được giải phóng từ những chất hữu cơ được sử dụng cho quy trình tổng hợp những chất hữu cơ mới và triển khai những hoạt động giải trí sống như quy trình hoạt động khung hình, luân chuyển chất trong tế bào và khung hình, sinh sản tế bào, …Các hoạt động giải trí của con người đều cần nguồn năng lượng, ngay cả khi khung hình ở trạng thái nghỉ ngơi. Vì khung hình nghỉ ngơi vẫn cần nguồn năng lượng để duy trì cho mọi hoạt động giải trí giúp khung hình sống sót như hô hấp, tiêu hóa, bài tiết, … ; nguồn năng lượng này ít hơn so với khi khung hình ở trạng thái hoạt động giải trí .
Hình. Quá trình hô hấp xảy ra khi ngủ
2. Xây dựng cơ thể
Các chất sau khi được lấy vào khung hình, qua quy trình biến hóa tạo thành những chất thiết yếu cho thiết kế xây dựng, duy trì và phục sinh những tế bào, mô và cơ quan của khung hình. Nhờ đó, sinh vật hoàn toàn có thể sinh trưởng, tăng trưởng và sinh sản .Khi thao tác nhiều, tất cả chúng ta cần tiêu thụ nhiều thức ăn, lượng thức ăn này cung ứng chất dinh dưỡng nuôi tế bào, mô, cơ quan của khung hình ; đồng thời là nguyên vật liệu tạo ra nguồn năng lượng cho những hoạt động giải trí .
Hình. Quá trình sinh sản tế bào
3. Loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể
Các chất dư thừa, chất thải của quy trình trao đổi chất được thải ra khỏi tế bào và khung hình, bảo vệ duy trì cân đối môi trường tự nhiên trong khung hình. Ví dụ, quy trình trao đổi chất ở người thải bỏ khí carbonic, mồ hôi, nguồn năng lượng nhiệt, …
Hình. Toát mồ hôi ở ngườiCác khung hình sống có 55 % nguồn năng lượng đã thu nhận được tích góp trong những hợp chất hữu cơ, còn 45 % nguồn năng lượng chuyển thành nguồn năng lượng nhiệt .Cơ thể con người có chính sách điều hòa thân nhiệt. Khi gặp lạnh, những lỗ chân lông trên da sẽ co lại khiến lông bị dựng đứng lên, tạo thành những nốt sần trên da gọi là nổi da gà hay sởn gai ốc ; đây là một phản ứng của khung hình giúp giảm lượng nhiệt thoát ra. Bên cạnh đó, rùng mình cũng có mục tiêu sinh nhiệt và giữ ấm khung hình . @ 1989684 @
1. Trao đổi chất là tập hợp các biến đổi hóa học trong tế bào của cơ thể sinh vật và sự trao đổi các chất giữa cơ thể và môi trường đảm bảo duy trì sự sống.
2. Chuyển hóa nguồn năng lượng là sự biến hóa nguồn năng lượng từ dạng này sang dạng khác .3. Trao đổi chất và chuyển hóa nguồn năng lượng có vai trò phân phối nguồn năng lượng cho những hoạt động giải trí sống của khung hình ; kiến thiết xây dựng, duy trì, sửa chữa thay thế những tế bào, mô, cơ quan của khung hình và vô hiệu chất thải ra khỏi khung hình .
