Người cao tuổi có xu hướng bị đa rối loạn mãn tính, thường mắc các bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, suy dinh dưỡng và cả những vấn đề về nhận thức, chức năng hoặc xã hội. Tất cả những điều này đều làm suy giảm chất lượng cuộc sống và thậm chí còn gây nguy hiểm đến tính mạng. Chính vì vậy người cao tuổi là những người có nhu cầu cao về chăm sóc sức khỏe lão khoa. Không chỉ cần tình yêu thương và sự kiên nhẫn, chăm sóc sức khỏe tuổi già còn cần quan tâm đến tất cả các vấn đề về thể chất và tinh thần.
Khi đến tuổi xế chiều, người cao tuổi thường có nhiều thay đổi về mặt tinh thần và thể chất. Cụ thể, các yếu tố sau sẽ làm rõ lý do tại sao phải chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.
- Người cao tuổi thường cảm thấy cô đơn vì ít nhận được sự quan tâm, hỏi han từ phía con cháu. Họ dễ rơi vào trạng thái khủng hoảng tâm lý như cô đơn, lo âu, hoài cổ, nóng nảy hay bi quan, … Trầm cảm, lo âu và buồn chán càng khiến người già thấy thiếu nghị lực và mất dần niềm tin để chống chọi lại với những vấn đề sức khỏe ở tuổi già.
- Người cao tuổi phải đối mặt với những thay đổi về sinh lý và thể chất. Cơ thể không còn nhanh nhẹn, lại thêm việc lớn tuổi phải nghỉ hưu, không còn làm việc như trước nữa nên dễ khiến người già trở nên tủi thân, cảm thấy bản thân vô dụng, không được tôn trọng, dễ cáu gắt, muốn được chú ý đến.
- Việc ăn uống của người già không ngon miệng, hệ tiêu hoá hấp thu kém. Hơn nữa, người cao tuổi thường mắc nhiều bệnh lý về tim mạch, hô hấp, tiêu hoá, thận càng khiến sức khỏe suy yếu, sức đề kháng kém, gầy sụt. Vì vậy khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi cần đặc biệt chú ý tới chế độ dinh dưỡng sao cho cân đối và đầy đủ các chất dinh dưỡng.
Xem ngay: Người cao tuổi được chăm sóc sức khỏe toàn diện
2. Những điều cần lưu ý khi chăm sóc sức khỏe cho người lớn tuổi
Tất cả những thay đổi về thể chất, trí tuệ và tâm lý ở người cao tuổi đều làm suy giảm chất lượng cuộc sống và thậm chí còn gây nguy hiểm đến tính mạng. Đó là lý do tại sao phải chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Nhu cầu về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi luôn cần một nguồn lực và sự quan tâm lớn. Do đó, để việc chăm sóc sức khỏe tuổi già cho những người thân yêu được toàn diện và tối ưu, chúng ta cần lưu ý những điều sau.
2.1. Người cao tuổi nên thường xuyên tham gia vào các hoạt động xã hội
Người lớn tuổi nếu không liên tục hoạt động thân thể và trí não sẽ khiến cho sức khỏe suy giảm nhanh gọn, niềm tin không còn minh mẫn, dễ bị lú lẫn và dễ mắc những bệnh mạn tính .
Để kích thích trí óc người lớn tuổi hoạt động, bên cạnh việc thường xuyên trò chuyện, cùng ngồi đọc báo, xem tivi hoặc thảo luận về vấn đề mà họ quan tâm, con cháu nên động viên người cao tuổi tham gia vào các hoạt động xã hội. Đó có thể là câu lạc bộ tình nguyện, các thú vui chơi cờ, nuôi chim, cá, hoặc các hoạt động thể thao như yoga, thiền định, dưỡng sinh, đi bộ,…
Việc tạo điều kiện kèm theo cho người cao tuổi tham gia vào những hoạt động giải trí xã hội, được tiếp xúc với nhiều người, được trò chuyện giải bày sẽ giúp ý thức của họ thấy tự do, thư giãn giải trí. Từ đó, người lớn tuổi sẽ giảm bớt những cảm xúc chán nản, tâm lý xấu đi, căng thẳng mệt mỏi thường ngày .
2.2. Người cao tuổi nên chia nhỏ bữa ăn thành nhiều bữa trong ngày
Chế độ dinh dưỡng của người lớn tuổi đóng vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe và tuổi thọ cũng như giảm thiểu những bệnh tật. Chính thế cho nên, những yếu tố về chính sách ẩm thực ăn uống của người cao tuổi cần được chăm sóc quan tâm. Cụ thể như sau :
- Người lớn tuổi không nên ăn một bữa quá no.
- Chia nhỏ các bữa ăn thành 5 hoặc 6 bữa trong ngày để dưỡng chất dễ hấp thu hơn.
- Lựa chọn thực phẩm tươi mới, các món ăn nên được chế biến đa dạng và thay đổi cách thức thường xuyên để tạo cảm giác thèm ăn.
- Chế biến món ăn không được quá mặn, quá nóng hoặc quá lạnh, không nhiều dầu mỡ…
- Hạn chế ăn thức ăn nhanh hoặc thức ăn chế biến sẵn mua bên ngoài.
2.3. Chế độ dinh dưỡng giảm chất béo, giàu thực vật dành cho người cao tuổi
Bên cạnh việc điều chỉnh chế độ ăn uống trong ngày cho phù hợp, chế độ dinh dưỡng trong các bữa ăn của người cao tuổi cũng cần được quan tâm đến. Sau đây là những lời khuyên về chế độ dinh dưỡng khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi:
- Luôn đảm bảo đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng là chất đạm, chất đường bột, chất béo, vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, thành phần mỗi chất cần cân chỉnh cho phù hợp với người lớn tuổi.
- Chế độ ăn mỗi ngày cần có nhiều rau, củ, quả, trái cây tươi và giảm bớt thịt.
- Nên ăn ngũ cốc nguyên hạt để bổ sung vi khoáng chất
- Không nên ăn nhiều nội tạng của động vật như tim, lòng, gan, dạ dày…
- Ăn nhiều hơn các loại cá, cua, tôm.
- Giảm bớt lượng chất béo trong mỗi bữa ăn.
- Không ăn nhiều đồ ngọt.
- Không ăn mặn và chua quá.
Nếu chế độ ăn hằng ngày không đảm bảo đủ dưỡng chất thì có thể bổ sung thêm các chất dinh dưỡng thiết yếu thông qua thực phẩm chức năng, ví dụ như các loại sữa có công thức đầy đủ và cân đối dinh dưỡng. Những loại sữa này sẽ bổ sung chất béo có lợi như MUFA, PUFA tốt cho tim mạch; giàu canxi, vitamin D và photpho hỗ trợ rất tốt cho hệ xương khớp; chất xơ rất tốt cho hệ tiêu hóa của người cao tuổi.
2.4. Thường xuyên động viên, thăm hỏi, chuyện trò
Người cao tuổi thường dễ cảm thấy đơn độc, buồn tủi khi phải ở nhà một mình, hạn chế đi lại tiếp xúc với người khác. Vì vậy, những người trong mái ấm gia đình cần tiếp tục san sẻ tâm tư nguyện vọng, thăm hỏi động viên, chuyện trò, động viên người lớn tuổi vào những lúc rảnh rỗi ngày nghỉ. Vào những ngày nghỉ, con cháu nên dành thời hạn để chăm sóc, cùng chơi thể thao. Đó là liều thuốc tốt nhất để giúp người già vui tươi hơn, yêu đời hơn .
2.5. Khám sức khỏe định kỳ
Người cao tuổi thường bị suy giảm sức đề kháng, có nhiều nguy cơ mắc bệnh lý như viêm phổi, tăng huyết áp, đái tháo đường, đột quỵ, bệnh tim mạch, não, gan, thận, cơ xương khớp,… Trong đó, đa số người cao tuổi sẽ dễ mắc các bệnh mạn tính hơn.
Điều trị bệnh cho người lớn tuổi rất khó khăn và cần nhiều thời gian. Đồng thời, người cao tuổi có khả năng hồi phục rất kém. Phát hiện bệnh càng sớm thì hiệu quả của điều trị càng tốt. Chính vì vậy, việc khám sức khỏe định kỳ là vô cùng cần thiết đối trong việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Khám sức khỏe định kỳ không chỉ mang đến sự an tâm mà còn nhằm phát hiện sớm các bệnh lý để có biện pháp điều trị thích hợp, kịp thời. Từ đó sẽ điều trị dứt điểm hoặc hạn chế bệnh tiến triển ngay từ khi bệnh còn mới.
