TÍNH TẤT YẾU CỦA THỜI KÌ QUÁ ĐỘ LÊN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
Thứ
nhất
, Theo V.I. Lênin tính tất yếu của thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã
hội là do đặc điểm ra đời phương thức sản xuất cộng sản chủ nghĩa và
cách mạng vô sản quy định. Chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội khác
nhau về thực chất.
Chủ nghĩa tư bản được xây dựng dựa trên chế độ chiếm hữu tư nhân tư
bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất, Trong hình thái kinh tế xã hội tư bản
còn tồn tại áp bức bóc lột bất công, đối kháng giai cấp (mâu thuẫn cơ bản
chủ yếu về mặt chính trị giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản). Chủ
nghĩa xã hội được xây dựng dựa trên chế độ công hữu về tư liệu sản xuất
chủ yếu, tồn tại dưới hai hình thức là nhà nước và tập thể, đã xóa bỏ tình
trạng áp bức bóc lột bất công, không còn đối kháng giai cấp.
Mục đích của CNXH là xóa bỏ chế độ người bóc lột bất công, không còn
đối kháng giai cấp. Tước quyền sở hữu của giai cấp địa chủ và giai cấp tư
sản ngay lập tức là điều không thể. Hơn thế nữa, chỉ riêng việc tước đoạt
quyền sở hữu cũng chưa giải quyết được vấn đề, mà còn phải thay thế sự
quản lý của giai cấp bóc lột bằng sự quản lý khác do giai cấp công nhân
đảm nhiệm .
Với những thuộc tính cơ bản, phải trải qua thời kì quá độ thì những điều đó
mới được xây dựng. Muốn đạt được những điều tích cực ở CNXH thì phải
trải qua
thời kì quá độ. Thời kì xây dựng những tiền đề vật chất kĩ thuật ,
đời sống vật chất – tinh thần, kinh tế chính trị, văn hóa tư tưởng xã hội để
cho CNXH sinh ra .
Thứ hai, CNTB tạo ra cơ sở vật chất – kỹ thuật nhất định cho CNXH, nhưng
để cơ sở vật chất – kỹ thuật đó phục vụ cho CNXH cần phải có
thời gian
tổ
chức, sắp xếp lại. Và thời gian đó chính là thời kì quá độ.
Nền sản xuất đại công nghiệp với trình độ khoa học kỹ thuật cao đưa năng
xuất lao động lên cao, tạo ra ngày càng nhiều của cải vật chất cho xã hội,
đảm bảo đáp ứng những nhu cầu vật chất và văn hóa của nhân dân,
không ngừng nâng cao phúc lợi xã hội cho toàn dân. Nền đại công nghiệp
đó phát triển trên cơ sở khoa học – công nghệ, là hiện thân và là yếu tố
tạo nên lực lượng sản xuất hiện đại. Lực lượng sản xuất hiện đại sẽ quyết
định việc nâng cao năng suất của nền sản xuất – yếu tố quy định sự phát
triển lên trình độ cao của phương thức sản xuất mới. Trên cơ sở đó thiết
lập quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa tiến bộ phù hợp để thúc đẩy lực
lượng sản xuất tăng trưởng .
Chính sự phát triển của chủ nghĩa tư bản tạo ra cơ sở vật chất – kĩ thuật
nhất định cho chủ nghĩa xã hội. Nền đại công nghiệp mang lại lợi ích chủ
yếu cho giai cấp nắm giữ những tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội – giai
cấp tư sản. Để cơ sở vật chất phục vụ cho CNXH, mang lại lợi ích cho
người lao động, quần chúng nhân dân thì giai cấp công nhân cần
phải có
thời hạn tổ chức triển khai lại