Bài viết này sẽ giúp bạn nắm rõ: Khấu trừ thuế GTGT là gì? Nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT đầu vào là gì? Điều kiện khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào?…
I. Căn cứ pháp lý
- Luật Thuế giá trị gia tăng và các văn bản hợp nhất hướng dẫn thi hành;
- Thông tư 219/2013/TT-BTC;
- Thông tư 119/2014/TT-BTC ;
- Thông tư 151/2014/TT-BTC;
- Thông tư 26/2015/TT-BTC;
- Thông tư 130/2016/TT-BTC.
II. Khấu trừ thuế GTGT là gì?
Có 2 chiêu thức xác lập nghĩa vụ và trách nhiệm thuế GTGT của doanh nghiệp, cá thể kinh doanh thương mại là chiêu thức khấu trừ và giải pháp trực tiếp, đơn cử :
➤ Phương pháp khấu trừ thuế GTGT là việc bù trừ giữa số thuế GTGT đầu vào với số thuế GTGT đầu ra phát sinh trong kỳ (quý hoặc tháng). Từ đó xác định số thuế GTGT phải nộp hoặc chưa khấu trừ hết được chuyển sang kỳ sau.
➤ Nghĩa vụ thuế GTGT được xác lập :
Số thuế GTGT phải nộp trong kỳ = Số thuế GTGT đầu ra – Số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ
Trong đó :
>> Số thuế GTGT đầu ra là tổng số thuế GTGT của sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ bán ra ghi trên hóa đơn GTGT trong kỳ ;
>> Số thuế GTGT nguồn vào được khấu trừ bằng tổng số thuế GTGT của sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ mua vào cung ứng những nguyên tắc và điều kiện kèm theo được khấu trừ .
Xem thêm: Lựa chọn phương pháp kê khai thuế GTGT nào là phù hợp?
III. Nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT đầu vào
1. Thuế GTGT nguồn vào của sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ dùng cho sản xuất kinh doanh thương mại, cho, biếu, Tặng Kèm, khuyến mại, quảng cáo chịu thuế GTGT được khấu trừ hàng loạt, kể cả thuế GTGT nguồn vào tổn thất không được bồi thường như : thiên tai, hỏa hoạn, những tổn thất không được bảo hiểm bồi thường, sản phẩm & hàng hóa mất phẩm chất, quá hạn sử dụng phải tiêu hủy, hao hụt trong định mức của sản phẩm & hàng hóa trong quy trình luân chuyển, sản xuất
Ví dụ: Xăng dầu bị hao hụt trong quá trình vận chuyển, bơm rót; bột mì bị mốc do bão lụt; vải bị cháy do hỏa hoạn.
- Thuế GTGT đầu vào của trạm y tế, nhà ở phục vụ công nhân trong khu công nghiệp, nhà nghỉ giữa ca, nhà vệ sinh, nhà để xe, phòng thay quần áo cho người lao động sử dụng trong khu sản xuất kinh doanh được khấu trừ. Nếu nhà ở, trạm y tế nằm ngoài khu công nghiệp, do công ty mua bán/đi thuê/xây dựng thực hiện theo quy định của pháp luật về tiêu chuẩn thiết kế nhà ở công nhân khu công nghiệp và giá cho thuê nhà ở công nhân khu công nghiệp;
- Đối với chi phí thuê nhà cho các chuyên gia nước ngoài sang Việt Nam công tác hưởng lương tại Việt Nam theo hợp đồng lao động ký với cơ sở kinh doanh tại Việt Nam, thuế GTGT không được khấu trừ cho khoản tiền thuê nhà cho các chuyên gia nước ngoài này;
- Đối với chi phí thuê nhà cho các chuyên gia nước ngoài vẫn là nhân viên của doanh nghiệp ở nước ngoài, chịu sự điều động của doanh nghiệp ở nước ngoài, do doanh nghiệp nước ngoài trả lương và các chế độ khác khi sang Việt Nam công tác mà đã có văn bản nêu rõ doanh nghiệp Việt Nam chịu chi phí chỗ ở của chuyên gia nước ngoài khi công tác ở Việt Nam, thuế GTGT của chi phí thuê nhà do đơn vị tại Việt Nam chi trả được khấu trừ.
2. Không khấu trừ số thuế GTGT nguồn vào của sản phẩm & hàng hóa dịch vụ dùng để sản xuất kinh doanh thương mại sản phẩm & hàng hóa dịch vụ không chịu thuế GTGT.
- Đối với đầu vào của hàng hóa dịch vụ dùng để sản xuất kinh doanh cho cả hàng hóa dịch vụ chịu thuế và không chịu thuế GTGT, đơn vị phải tách riêng thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ để sản xuất kinh doanh hàng hóa dịch vụ chịu thuế GTGT và không chịu thuế GTGT. Phần thuế GTGT dùng cho sản xuất kinh doanh hàng hóa dịch vụ chịu thuế GTGT được khấu trừ;
- Trong trường hợp đơn vị không tách riêng được thuế GTGT đầu vào dùng cho hàng hóa dịch vụ chịu thuế và không chịu thuế GTGT, thuế GTGT đầu vào được khấu trừ xác định bởi tỷ lệ doanh thu không phải kê khai tính nộp thuế GTGT/chịu thuế GTGT trên tổng doanh thu.
Ví dụ: Trong năm N, doanh nghiệp mua hàng hoá A có tổng giá trị là 10.000.000đ, thuế suất 10%. Trong năm, công ty sử dụng 5.000.000đ được dùng để sản xuất hàng hoá chịu thuế và 5.000.000đ được dùng để sản xuất hàng hoá không chịu thuế. Khi đó, số thuế được khấu trừ của hàng hoá A trong năm N là 500.000đ.
3. Thuế GTGT đầu vào mua, đi thuê hoặc những hoạt động giải trí khác tương quan phải tính vào nguyên giá hoặc ngân sách được trừ và không được khấu trừ : gia tài cố định và thắt chặt và máy móc thiết bị : sản xuất vũ khí quốc phòng bảo mật an ninh ; sử dụng cho tổ chức triển khai tín dụng thanh toán, bảo hiểm, sàn chứng khoán, khám chữa bệnh, giảng dạy ; máy bay gia dụng, du thuyền không dùng để kinh doanh thương mại .
Đối với xe hơi dưới 10 chỗ chở người không dùng để kinh doanh thương mại hoặc làm mẫu lái thử để kinh doanh thương mại xe hơi có giá trị chưa có thuế GTGT trên 1,6 tỷ đồng, thuế GTGT tương tự giá trị trên 1,6 tỷ không được khấu trừ .
4. Thuế sản phẩm & hàng hóa dịch vụ không chịu thuế GTGT không được khấu trừ nguồn vào, ngoại trừ so với hoạt động giải trí viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn trả, hoạt động giải trí tương quan đến chuẩn bị sẵn sàng cho khai thác dầu khí, thuế GTGT đầu được khấu trừ .
Tiền thuế GTGT đã nộp theo quyết định hành động của cơ quan hải quan được khấu trừ trừ trường hợp bị cơ quan hải quan xử phạt .
5. Đối với giá trị sản phẩm & hàng hóa dịch vụ mua vào mỗi lần từ 20 triệu trở lên, phải có chứng từ thanh toán giao dịch không dùng tiền mặt. Nếu không cung ứng điều kiện kèm theo trên, đơn vị chức năng triển khai hạch toán tiền thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ vào nguyên giá của gia tài cố định và thắt chặt hoặc ngân sách tính thuế TNDN .
6. Thuế GTGT nguồn vào được kê khai, khấu trừ trong kỳ phát sinh. Đơn vị kê khai khấu trừ bổ trợ trước khi có quyết định hành động thanh kiểm tra thuế nếu có sai sót khi kê khai khấu trừ thuế GTGT nguồn vào .
7. Chủ thể không kinh doanh thương mại góp vốn bằng gia tài mới chưa sử dụng, có hóa đơn hợp pháp vào công ty CP, công ty nghĩa vụ và trách nhiệm hữu hạn, nếu được hội đồng giao nhận vốn góp trải qua thì công ty nhận gia tài được kê khai và khấu trừ thuế GTGT theo hóa đơn mua gia tài .
8. Trong quy trình sản xuất khép kín, đơn vị chức năng sử dụng mẫu sản phẩm không chịu thuế GTGT để sản xuất thành phẩm chịu thuế thì thuế GTGT nguồn vào ở những khâu được khấu trừ .
9. Đơn vị chuyển chiêu thức tính thuế GTGT trực tiếp sang khấu trừ, giá trị thuế GTGT của sản phẩm & hàng hóa dịch vụ mua vào mở màn được kê khai khấu trừ kể từ kỳ tiên phong chuyển giải pháp. Đơn vị chuyển chiêu thức khấu trừ thuế GTGT sang giải pháp tính trực tiếp, số thuế GTGT chưa khấu trừ hết ( ngoại trừ số thuế đã được hoàn ) được hạch toán vào ngân sách được trừ .
10. Các đối tượng người dùng không phải là người nộp thuế GTGT như đơn vị chức năng hành chính sự nghiệp, văn phòng công ty không trực tiếp hoạt động giải trí kinh doanh thương mại thì không được phép khấu trừ thuế GTGT hay hoàn thuế GTGT. Nếu phát sinh sản xuất kinh doanh thương mại sản phẩm & hàng hóa dịch vụ chịu thuế GTGT, những đơn vị chức năng này phải ĐK, kê khai và nộp thuế GTGT riêng cho hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại đó .
Ví dụ: Bệnh viện A là đơn vị hành chính sự nghiệp có cho thuê nhà (văn phòng) phần không sử dụng hết thì bệnh viện A phải hạch toán, kê khai nộp thuế riêng cho hoạt động cho thuê văn phòng. Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ phục vụ cho hoạt động của bệnh viện A không được khấu trừ hay hoàn thuế.
11. Trường hợp hóa đơn không mang tên công ty nhưng được khấu trừ nguồn vào nếu hóa đơn mang tên tổ chức triển khai, cá thể được ủy quyền như : ngân sách thay thế sửa chữa gia tài mà hóa đơn GTGT có ghi tên người tham gia bảo hiểm mà doanh nghiệp bảo hiểm ủy quyền cho người tham gia bảo hiểm thay thế sửa chữa gia tài ; ngân sách tương quan đến xây dựng doanh nghiệp, mua và bán sản phẩm & hàng hóa vật tư của những cá thể được doanh nghiệp chuyển nhượng ủy quyền trước khi xây dựng doanh nghiệp .
12. Đơn vị không được khấu trừ thuế GTGT so với hóa đơn có những tín hiệu : hóa đơn không đúng pháp luật pháp lý ; hóa đơn không ghi hoặc ghi sai tên, mã số thuế, địa chỉ người bán và người mua ; hóa đơn khống, giả, bị tẩy xóa ; hóa đơn ghi sai giá trị mua và bán trong thực tiễn .
IV. Điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào
1. Điều kiện chung để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào
2 điều kiện chung để thuế GTGT của hàng hóa, dịch vụ mua vào được khấu trừ bao gồm:
➤ Về hóa đơn, chứng từ
- Với hàng hóa mua trong nước: có hóa đơn giá trị gia tăng hợp pháp;
- Với hàng hóa, dịch vụ nhập khẩu: có chứng từ nộp thuế GTGT tờ khai nhập khẩu, chứng từ nộp thuế GTGT thay cho nhà cung cấp nước ngoài.
➤ Về phương pháp thanh toán giao dịch
Thanh toán không dùng tiền mặt ( gồm có cả sản phẩm & hàng hóa nhập khẩu ) từ một nhà cung ứng trong 1 ngày từ 20.000.000 đồng trở lên ( gồm có Hóa Đơn đỏ VAT ), trong đó :
>> Chứng từ thanh toán giao dịch phi tiền mặt gồm :
- Séc, ủy nhiệm chi, lệnh chi, ủy nhiệm thu… dùng chuyển tiền từ tài khoản của bên mua sang tài khoản của bên bán;
Lưu ý : Đối với thanh toán giao dịch mua và bán với doanh nghiệp tư nhân, việc giao dịch thanh toán hoàn toàn có thể qua thông tin tài khoản mang tên chủ doanh nghiệp tư nhân. Bên mua triển khai nộp tiền mặt vào thông tin tài khoản của bên bán không được đồng ý là điều kiện kèm theo được khấu trừ .
- Đối với phương thức thanh toán trả chậm, trả góp cho hàng hóa, dịch vụ mua vào có giá trị hóa đơn từ 20.000.000 đồng trở lên:
- Nếu chưa có chứng từ thanh toán ngân hàng do chưa đến kỳ thanh toán, công ty vẫn thực hiện kê khai khấu trừ thuế GTGT nếu đủ điều kiện khấu trừ khác;
- Nếu khi thanh toán, đơn vị không thanh toán qua ngân hàng thì phải điều chỉnh số thuế đã kê khai, khấu trừ thuế đầu vào kể cả trong trường hợp cơ quan thuế có quyết định thanh kiểm tra kỳ tính thuế có phát sinh thuế GTGT đã kê khai, khấu trừ.
>> Phương thức giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt khác :
- Bù trừ công nợ mua bán hàng, vay mượn hàng/tiền hoặc đối trừ 3 bên;
- Ủy quyền qua bên thứ ba thanh toán qua ngân hàng/thanh toán qua ngân hàng cho bên thứ ba. Sau khi ủy quyền thanh toán qua bên thứ ba, công nợ còn lại từ 20.000.000 đồng trở lên thì chỉ được khấu trừ nếu có chứng từ thanh toán qua ngân hàng;
- Thanh toán tiền cưỡng chế vào Kho bạc Nhà nước theo quyết định của cơ quan nhà nước cho bên thứ ba.
2. Điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu
Theo Điều 16, Thông tư 219 / 2013 / TT_BTC pháp luật sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu để được khấu trừ thuế, hoàn thuế GTGT nguồn vào phải có đủ điều kiện kèm theo và những thủ tục dưới đây :
- Hợp đồng bán, gia công hàng hoá, cung cấp dịch vụ;
- Đối với trường hợp ủy thác xuất khẩu cần có: hợp đồng ủy thác xuất khẩu, biên bản thanh lý hợp đồng ủy thác xuất khẩu hoặc biên nhận ủy thác xuất khẩu kèm biên bản đối chiếu công nợ định kỳ.
- Tờ khai hải quan đã hoàn thành thủ tục hải quan theo quy định, kể cả đối với sản phẩm phần mềm dưới dạng cơ sở dữ liệu đóng gói cứng, ngoại trừ:
- Sản phẩm phần mềm, dịch vụ qua phương tiện điện tử;
- Xây dựng lắp đặt công trình trong khu phi thuế quan hoặc ở nước ngoài;
- Điện nước, văn phòng phẩm, hàng hoá phục vụ sinh hoạt hàng ngày cho doanh nghiệp chế xuất lương thực thực phẩm, hàng tiêu dùng;
- Chứng từ thanh toán qua ngân hàng hoặc dưới hình thức được coi là thanh toán qua ngân hàng.
Đối với ủy thác xuất khẩu cần có : chứng từ giao dịch thanh toán qua ngân hàng nhà nước giữa phía quốc tế và bên nhận ủy thác kèm chứng từ giao dịch thanh toán qua ngân hàng nhà nước của bên nhận ủy thác cho bên ủy thác xuất khẩu hoặc chứng từ giao dịch thanh toán qua ngân hàng nhà nước trực tiếp từ phía quốc tế cho bên ủy thác xuất khẩu. Nếu thanh toán giao dịch trực tiếp từ phía quốc tế cho bên ủy thác xuất khẩu, việc thanh toán giao dịch trực tiếp phải được lao lý rõ trong hợp đồng .
- Hóa đơn thương mại bán hàng hóa, dịch vụ.
3. Điều kiện khấu trừ, hoàn thuế GTGT đầu vào đối với hàng hóa, dịch vụ được coi như xuất khẩu
Tùy từng loại sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ đơn cử mà lao lý về hồ sơ, thủ tục cần sẵn sàng chuẩn bị sẽ khác nhau, đơn cử :
Đối với hàng hóa gia công chuyển tiếp, đơn vị cần chuẩn bị các chứng từ sau:
- Hợp đồng gia công xuất khẩu và các phụ lục ghi rõ nơi nhận hàng tại Việt Nam;
- Hóa đơn GTGT thể hiện rõ giá, số lượng và tên đơn vị nhận hàng theo chỉ định của phía nước ngoài;
- Phiếu chuyển tiếp có xác nhận của bên giao và bên nhận kèm xác nhận của hải quan có thẩm quyền quản lý hợp đồng gia công;
- Chứng từ thanh toán qua ngân hàng.
Đối với hàng hóa xuất khẩu tại chỗ, đơn vị cần chuẩn bị các chứng từ sau:
- Hợp đồng mua bán hàng hóa hoặc hợp đồng gia công có chỉ định giao hàng tại Việt Nam;
- Tờ khai hải quan đã hoàn thành thủ tục hải quan;
- Hóa đơn GTGT thể hiện tên người mua nước ngoài, tên đơn vị nhận hàng và địa điểm giao hàng tại Việt Nam;
- Chứng từ thanh toán qua ngân hàng bằng ngoại tệ có tính thanh khoản cao (USD, EUR, GBP, JPY, AUD, CHF, CAD);
- Giấy phép đầu tư có nội dung phù hợp với hàng hóa xuất khẩu tại chỗ của đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài.
Đối với hàng hóa xuất khẩu phục vụ công trình xây dựng ở nước ngoài, đơn vị cần chuẩn bị các giấy tờ sau:
- Tờ khai hải quan;
- Danh mục hàng hóa xuất khẩu thực hiện công trình xây dựng;
- Hợp đồng ủy thác xuất khẩu (trường hợp ủy thác xuất khẩu).
Đối với cơ sở kinh doanh trong nước bán hàng hóa cho doanh nghiệp Việt Nam để thực hiện công trình xây dựng ở nước ngoài & giao hàng tại nước ngoài, cần chuẩn bị các chứng từ sau:
- Tờ khai hải quan;
- Danh mục hàng hóa xuất khẩu thực hiện công trình xây dựng;
- Hợp đồng mua bán thể hiện điều kiện giao hàng, số lượng, loại và giá trị hàng hóa;
- Hợp đồng ủy thác (trường hợp ủy thác xuất khẩu);
- Chứng từ thanh toán qua ngân hàng; hóa đơn GTGT.
Lưu ý :
>> Đối với sản phẩm & hàng hóa xuất khẩu, nếu không cung ứng đủ những điều kiện kèm theo trên nhưng đã có xác nhận của cơ quan hải quan, thì không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào nhưng không phải tính thuế GTGT đầu ra ;
>> Đối với dịch vụ xuất khẩu, nếu không cung ứng điều kiện kèm theo về giao dịch thanh toán qua ngân hàng nhà nước hoặc được coi như giao dịch thanh toán qua ngân hàng nhà nước thì không được vận dụng thuế suất thuế GTGT 0 %, không phải tính thuế GTGT đầu ra nhưng không được khấu trừ thuế nguồn vào .
V. Các câu hỏi thường gặp về khấu trừ thuế GTGT đầu vào
1. Công ty TNHH Thắng Khôi trong tháng 10/2021 có mua hàng nhập kho 71,49m3 đá hoa trắng dạng khối với đơn giá 5.000.000/m3, thuế suất GTGT: 10%. Ngày 25/10/2021 công ty xuất khẩu bán sang Trung Quốc 71,49m3 với đơn giá 510 USD/m3, tỷ giá USD=22.670, thuế suất GTGT 0%. Vậy thuế GTGT được khấu trừ là bao nhiêu?
Trong trường hợp này, thuế GTGT khấu trừ sẽ được tính như sau :
- Thuế GTGT đầu vào = (71,49 x 5.000.000) x 10% = 35.745.000đ
- Thuế GTGT đầu ra = (71,49 x 510 x 22.670) x 0%= 0đ
>> Như vậy, thuế GTGT được khấu trừ = 35.745.000 đ .
2. Công ty cổ phần Tâm Thành trong tháng 9/2021 có nhập kho 2 lô hàng. Ngày 5/9/2021 nhập kho trong nước 150 bộ loa SKN, đơn giá nhập kho 290.000/bộ, thuế suất GTGT 10%. Ngày 12/9/2021 nhập kho trong nước 180 bộ loa SKN, đơn giá nhập kho 280.000/bộ, thuế suất GTGT 10%. Ngày 15/9/2021 công ty xuất kho bán 300 bộ loa SKN cho công ty TNHH Minh An, đơn giá xuất kho 350.000/bộ. Thuế suất GTGT 10%. Vậy thuế GTGT được khấu trừ là bao nhiêu?
- Thuế GTGT đầu vào = (150 x 290.000 + 180 x 280.000) x 10% = 9.390.000đ
- Thuế GTGT đầu ra = (300 x 350.000) x 10% = 10.500.000đ
>> Như vậy, thuế GTGT phải nộp = 10.500.000 – 9.390.000 = 1.110.000 đ .
3. Hàng hoá bị tổn thất do thiên tai có được khấu trừ thuế GTGT?
Tùy từng trường hợp cụ thể mà đơn vị có được khấu trừ thuế GTGT hay không:
- Nếu doanh nghiệp chưa mua bảo hiểm và chưa được bồi thường thì được khấu trừ thuế GTGT;
- Nếu doanh nghiệp mua bảo hiểm và được bồi thường theo giá đã bao gồm thuế GTGT thì không được khấu trừ thuế GTGT;
- Ngoài ra, để được bồi thường, doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, tài liệu chứng minh các trường hợp tổn thất không được bồi thường để được khấu trừ thuế GTGT.
4. Hoá đơn có tổng giá trị dưới 20 triệu thanh toán tiền mặt có được khấu trừ thuế GTGT?
Trường hợp này, chưa thể Kết luận hóa đơn đó được khấu trừ thuế GTGT hay không. Cần kiểm tra lại ngày xuất hóa đơn, tổng giá trị mua vào của đơn vị chức năng với nhà cung ứng đó nhỏ hơn hay từ 20 triệu trở lên. Nếu tổng giá trị mua vào từ 20 triệu trở lên thì hóa đơn đó không được khấu trừ .
Thu Hà & Duy Hải – Phòng Kế toán Anpha
