TP – Những ngày qua, hội đồng mạng rối loạn câu truyện một công ty dược thuê TikToker nổi tiếng để bán giá sốc. Bên cạnh sự nổi giận của đại lý khi cho rằng công ty bán phá giá thì TikToker cũng bị “ ném đá ” vì “ giật tít quảng cáo lố ”. Cũng từ câu truyện này, những cụm từ “ thánh review ”, “ chiến thần review ” được nhắc đến nhiều hơn, khiến không ít người tò mò về quyền lực tối cao của những tên tuổi này trên mạng xã hội .
Đầu tháng 4, một công ty dược đã thuê TikToker Hà Linh livestream ( phát sóng trực tiếp ) bán giá sốc một số ít loại sản phẩm. Buổi bán hàng thành công xuất sắc về lệch giá. Hơn 300.000 người xem cùng lúc, 80.000 lượt xem, 11 triệu tim và 58.000 người mua hàng cùng lúc gây ra thực trạng “ nghẽn mạng ”, lệch giá ước tính của buổi livestream bán hàng là 1,5 triệu USD.
Tuy nhiên, buổi bán hàng cũng nhận về “cơn mưa” chỉ trích, công ty dược lâm vào khủng hoảng truyền thông khi bị các đại lý giận dữ quay lưng, tẩy chay, đòi trả lại hàng do bán phá giá.
Còn “ chiến thần review ” với 1,7 triệu người theo dõi trên Facebook và 3,3 triệu người theo dõi kèm 68 triệu lượt like trên TikTok thì bị nhiều dân cư mạng “ ném đá ” vì cho rằng “ giật tít quảng cáo quá lố ”, cố ý mập mờ để người mua hiểu nhầm. Câu chuyện càng “ nóng ” hơn khi Open nhiều bài “ bóc phốt ”, lật lại những vấn đề gây tranh cãi của nữ TikToker này khi đi review đồ ăn, mỹ phẩm …
|
Đây cũng không phải lần đầu xảy ra lùm xùm tương quan đến những Reviewer ( tên gọi chung cho những FaceBooker, TikToker, YouTuber – những người trực tiếp nhìn nhận, thưởng thức mẫu sản phẩm hoặc dịch vụ trải qua những nền tảng mạng xã hội ). Có thể nói, ngày này, Reviewer được coi là một loại việc làm, thậm chí còn là một nghề. Một cửa hàng nhà hàng, một địa chỉ đi dạo, nghỉ ngơi … khi được những Reviewer lên tiếng sẽ lôi cuốn được rất nhiều bạn trẻ đến thưởng thức, tăng lệch giá cho những chủ hàng. Nhưng điều này xảy ra hệ lụy khi nhiều Reviewer sẵn sàng chuẩn bị đưa tin sai thực sự, dìm hàng thảm hại quán này nhưng lại khen “ tận trời xanh ” quán kia nếu được trả phí.
 |
Theo khảo sát, giá thuê TikToker có dưới 50.000 follower ( lượt theo dõi ) là khoảng chừng 100.000 đồng. Giá thuê TikToker 50.000 – 100.000 follower sẽ từ 500.000 – 1 triệu đồng. Giá thuê TikToker 50-500. 0000 follower sẽ từ 1-3 triệu đồng. Với những TikToker trên 500.000 follower sẽ có giá từ 3 triệu đồng trở lên. Và đương nhiên với những thông tin tài khoản có hàng triệu lượt theo dõi thì số tiền bỏ ra để thuê họ review loại sản phẩm, dịch vụ là một khoản tương đối. Điều này khiến nhiều người đặt ra câu hỏi : Liệu những TikToker nói riêng và Reviewer nói chung có đang ảo tưởng sức mạnh khi tự cho mình là chuẩn mực ? Họ có đang vì tiền mà cố ý khen chê, “ thêm mắm muối ” để “ dắt mũi ” hội đồng mạng ? … Việc những thông tin tài khoản có lượng theo dõi lớn review món ăn với nhiều nhận xét xấu đi khiến không ít chủ quán gặp khó khăn vất vả vì mất khách. Do đó, rất nhiều vụ việc tranh cãi ầm ĩ từng xảy ra giữa nhãn hàng, nhà hàng quán ăn với những Reviewer được ca tụng là “ chiến thần review ”, “ thánh review ”, “ thánh ăn gì chê đó ” … Đỉnh điểm, giữa năm 2022, nhiều quán ăn đã treo ảnh cấm cửa đích danh những Reviewer Nờ Ô Nô, Cô gái có râu, Võ Hà Linh.
Trên mạng xã hội cũng từng đăng tải nhiều câu chuyện “dở khóc dở cười” như: Hí hửng đi ăn ở quán lẩu được review rầm rộ trên mạng, cô gái suýt khóc vì quảng cáo có sườn tảng hấp dẫn nhưng thực tế lại là 3 miếng sườn còi “ôm nhau co ro”, hay nhóm 6 bạn trẻ ở Long An đi du lịch vì tin lời review có hồ nước đẹp như mơ nhưng khi đến thì chỉ là bãi bùn lầy hôi thối… Và rất nhiều câu chuyện nữa minh chứng cho câu chuyện: nghe tin review thì chỉ có hình ảnh mang tính minh họa.
Review ảo nhưng hậu quả thật
Chia sẻ với báo Tiền Phong, chuyên viên truyền thông online Vũ Trung Hiệp ( Đồng sáng lập và CEO LinkStar Communication, Phó quản trị quản lý Cộng đồng Marketing và Truyền thông Nước Ta ) nhận định và đánh giá Reviewer hoàn toàn có thể được chia thành 2 nhóm : nhóm chuyên nghiệp, có kế hoạch, kế hoạch chuyên nghiệp và bài bản và ngay từ đầu đã xác lập trở thành một kênh review kiếm tiền. Nhóm thứ 2 là những người yêu thích, đam mê một nghành nghề dịch vụ nào đó, điều tra và nghiên cứu, thưởng thức rồi san sẻ với những người có cùng mối chăm sóc. Nhóm này lại chia thành 2 nhóm nhỏ : Những người có trình độ cao, duy trì việc review ở nghành nghề dịch vụ họ giỏi và theo đuổi vĩnh viễn. Nhóm còn lại là những người sau một thời hạn hoạt động giải trí có lượng theo dõi và lượt xem cao thì khởi đầu lan rộng ra nghành nghề dịch vụ review, đồng thời nhận quảng cáo cho những nhãn hàng. Những kênh review gây lùm xùm thời hạn qua phần đông là thuộc nhóm này ”. “ Giờ mở mạng xã hội là thấy những video review. Không chỉ số lượng giới hạn ở vài nghành nghề dịch vụ xe cộ, nhà cửa, nội thất bên trong … như trước mà nghành nào cũng có người review. Việc chiếm hữu kênh review triệu người theo dõi, trở thành idol, kiếm được tiền mà lại tự do độc lập đã trở thành một hấp lực lớn so với giới trẻ thời nay. Đến mức, trẻ nhỏ từ thành phố đến nông thôn, miền núi khi được hỏi sau này lớn lên con sẽ làm gì thì những cháu đã không đắn đo mà nói sẽ trở thành một YouTuber, TikToker … ”, chuyên viên nhấn mạnh vấn đề. Về mối quan hệ giữa Reviewer với những nhãn hàng, quán ăn … ông Hiệp cũng cho rằng nếu đó là mối quan hệ hợp tác dịch vụ thì cần có hợp đồng chi tiết cụ thể, rõ ràng. Cần phải pháp luật cái gì được nói cái gì không, nói như thế nào ( ngôn từ, giọng điệu, cử chỉ, hình ảnh … ). Còn nếu không phải là mối quan hệ hợp tác thì hai bên vẫn cần thống nhất về việc có được phép review không, khoanh vùng phạm vi review đến đâu … Cả hai phía đều phải có ý thức về cái gọi là quyền sở hữu trí tuệ. Các Reviewer biết điểm dừng của mình, và những chủ nhà hàng quán ăn hay doanh nghiệp thì nên hiểu được quyền lợi và những rủi ro đáng tiếc hoàn toàn có thể gặp phải khi không trấn áp được việc trở thành nội dung của những video review. “ Công nghệ số và quốc tế trực tuyến mang lại cho người tiêu dùng không ít giá trị. Là người dùng, tất cả chúng ta nên khai thác, tận dụng nhưng phải tỉnh táo để không bị thao túng tâm ý. Đừng để sự nổi tiếng của Reviewer hay những chỉ số lượt xem, tương tác của những kênh ép chế đi lý trí. Video có quảng cáo không đồng nghĩa là không đáng an toàn và đáng tin cậy. Nhưng kênh triệu view chưa chắc nội dung đã chất lượng, đúng chuẩn ”, Phó quản trị quản lý Cộng đồng Marketing và Truyền thông Nước Ta nghiên cứu và phân tích thêm.
Luật sư Lê Hồng Vân – Đoàn Luật sư Hà Nội cho biết:
Nếu các Reviewer, đặc biệt là những cá nhân có hàng triệu người theo dõi trên mạng xã hội, tranh thủ sự ảnh hưởng của mình để review các sản phẩm, dịch vụ, món ăn không đúng sự thật, khiến người tiêu dùng lo lắng, gây thiệt hại về doanh thu cho doanh nghiệp, cá nhân, tổ chức thì là hành vi vi phạm pháp luật.
Theo pháp luật hiện hành, hành vi phân phối, san sẻ thông tin trá hình, thông tin sai thực sự, vu oan giáng họa, xúc phạm uy tín của tổ chức triển khai, danh dự của cá thể bị nghiêm cấm, sẽ bị xử phạt theo Điều 101 Nghị định 15/2020 / NĐ-CP với số tiền 10-20 triệu đồng. Nếu đủ tín hiệu cấu thành tội phạm thì hoàn toàn có thể bị giải quyết và xử lý hình sự.
Diệp Anh
