Tha Thứ là gì ? Tha thứ là phát tâm bao dung mà bỏ lỡ lầm lỗi cho người khác. Trong nhà Phật, tha thứ là một trong những hành tướng của Tâm Từ Bi, nghĩa là cứu khổ và ban vui. Nước từ bi này có công suất chữa lành mọi nỗi khổ đau trong kiếp sống nhân sinh .
Một việc dù tệ đến đâu, có hại cho ta đến thế nào thì nó cũng đã xảy ra rồi, hãy tập hạnh tha thứ. Bởi không tha thứ được lỗi lầm của người, ta sẽ bị tâm sân hận dày vò. Tâm sân này một khi đã khởi lên ắt tâm can ta bị nó thiêu đốt. Nguy hại hơn : Nó thúc giục ta ủ mưu tính kế để báo cừu rửa hận. Chẳng biết đến khi nào trả đũa được người, nhưng suốt thời hạn ấy, đời sống của ta thực chìm trong phiền não. Ta tự làm khổ chính mình mà không hề hay biết, thật chẳng phải là không có ý nghĩa lắm hay sao ?
*
Thế gian chẳng biết rằng: Mọi vinh nhục, được mất, giầu sang hay nghèo hèn…vốn đều đã có nhân từ trước. Tuy nói rằng việc do người này, người khác gây ra, nhưng thực sự thì mọi chuyện đều do nhân quả vận hành chi phối. Không vô cớ mà ai đó gây chướng ngại, hoặc làm tổn hại đến ta đâu. Nhân quả cả đấy! Kiếp trước ta trót gieo nhân tổn hại đến người, nay đến thời tiết nhân duyên nên phải đền trả. Cái gì cũng đều có nguyên nhân của nó, chỉ là, mắt phàm nên chẳng biết đó thôi. Kiếp người ngắn ngủi, vạn vật vô thường và cái gì rồi cũng sẽ qua đi. Vậy nên, hãy biết tha thứ để cuộc sống luôn được bình lặng, an vui.
Tha Thứ là gì
“ Tha thứ luôn là linh dược hoàn toàn có thể chữa trị mọi nỗi khổ niềm đau cho kẻ được tha thứ và cả người tha thứ. Trong nguyên tắc thương mến, yên cầu một bên phải có năng lực yêu dấu và một bên phải thật sự dễ thương và đáng yêu. Nếu bên kia đánh mất tính dễ thương và đáng yêu, tức là họ đã tự rút lui ra khỏi mong ước được yêu quý, thì đương nhiên không hề yên cầu mức yêu quý của bên này phải cố định và thắt chặt .
Tuy nhiên, lỗi không trọn vẹn thuộc về bên kia. Nếu tình thương bên này đủ chân thành, can đảm và mạnh mẽ và tỏa sáng. Lúc ấy tình thương sẽ dìu dắt và nâng đỡ được đối tượng người dùng yêu quý của mình cùng bay lên một lượt. Vậy khi cả hai cố gắng nỗ lực đắp bồi, một bên nỗ lực vươn lên và một bên hết lòng nâng đỡ, thì tình cảm ấy sẽ không khi nào bị gãy đổ .
Ta biết rằng khuyết điểm lớn nhất của nền văn minh tân tiến là làm cho con người quá bận rộn. Ta không còn thời hạn để nghỉ ngơi và tận thưởng những giá trị mầu nhiệm xung quanh. Ta cũng chẳng còn sức để nhìn lại chính mình và chuyển hóa những nguồn năng lượng xấu đi. Lúc nào ta cũng stress, stress và đầy lo ngại cho tương lai. Một khi nguồn năng lượng suy yếu thì ta rất khó làm chủ được tâm lý hay hành vi của mình .
*
Một lời nói không đáng yêu và dễ thương, hay cử chỉ vô tình làm nát lòng người khác là điều rất dễ xảy ra. Nếu chẳng may lúc ấy gặp phải những nghịch cảnh lớn lao, khiến nguồn năng lượng suy giảm tới cả hết sạch, thì những phiền não trong ta chắc như đinh sẽ tràn lấp ra ngoài. Tham lam, sân hận, si mê là những nguồn năng lượng luôn chực sẵn trong tâm ; một khi ta mất năng lực quan sát, nuôi dưỡng lý trí và đánh mất liên hệ với sự sống. Lỗi lầm thường phát sinh từ ấy .
Dĩ nhiên, không phải ai sống trong thiên nhiên và môi trường có quá nhiều nguồn năng lượng xấu thì cũng trở thành người xấu. Điều đó còn tùy thuộc vào sự mưu trí và bản lĩnh của mỗi người. Nhưng một đứa bé lớn lên trong thực trạng nghèo túng, mái ấm gia đình ly tán. Nó chưa khi nào được đến trường. Nó phải tiếp tục hoạt động và sinh hoạt với đám người lỗ mãng để lệ thuộc và tìm kế sinh nhai .. Khi ấy thật khó mà mong đứa bé ấy luôn ngoan hiền hay thành thật .
Một đứa bé khác lớn lên trong những điều kiện kèm theo vật chất vừa đủ ; nhưng cha mẹ lại bận lo làm giàu nên không có thời hạn để thân thiện và đồng cảm em. Thậm chí, họ thường hay cự cãi và bày những điều gian trá trước mắt em. Rồi họ bù đắp nghĩa vụ và trách nhiệm dạy dỗ bằng cách : Hoặc đẩy em vào những ngôi trường khét tiếng ; hoặc chiều chuộng theo mọi đua đòi vô lối của em … Như thế làm thế nào em ý thức được niềm tin nghĩa vụ và trách nhiệm ? Như thế làm thế nào em biết nhường nhịn và tôn trọng mọi người ?
* * * Tha thứ là gì * * *
Khi hay tin một nam sinh mang dao vào trường hăm dọa giết thầy cô giáo ; hoặc một nữ sinh đánh bạn thê thảm rồi quay phim tung lên mạng. Ai trong tất cả chúng ta không sanh tâm phẫn nộ ? Ta cho đó là hành vi vô đạo đức. Ta muốn những học viên ấy phải bị trừng phạt một cách đích đáng. Nhưng nếu ta đổ hết nghĩa vụ và trách nhiệm lên vai em thì làm thế nào em gánh nổi. Em sẽ gục ngã và mất hết tương lai, rồi ta cũng sẽ mất dần những đứa em tiếp nối ta đi về tương lai .
Em là đứa trẻ dại khờ, luôn muốn trưởng thành nhanh gọn, nhưng vì tâm ý chưa sẵn sàng chuẩn bị nên sa ngã. Đúng ra, mái ấm gia đình và nhà trường phải là thiên nhiên và môi trường lý tưởng nhất, để giúp em hiểu được mình và nuôi dưỡng lý tưởng sống. Nhưng cha mẹ chỉ luôn ao ước con mình ăn học thành tài. Nhà trường chỉ trông mong học viên có học lực xuất sắc. Có ai chăm sóc, kỳ vọng hay góp vốn đầu tư vào phần đạo đức của em ?
Giáo dục đào tạo không hề thành công xuất sắc khi chỉ nhờ vào nỗ lực cá thể. Và nếu hai môi trường tự nhiên được coi là nhiều dưỡng chất nhất, cho một đứa trẻ vững chãi vào đời mà cũng quay sống lưng với nghĩa vụ và trách nhiệm, thì ai sẽ giúp những đứa em ấy quay trở lại với xã hội, với chính em đây ? Ta kỳ vọng vào những trại tái tạo ư ? Không có đâu. Bởi sự trừng phạt luôn là giải pháp thấp kém nhất trong công tác làm việc giáo dục .
*
Ta thấy thực tiễn chỉ có số rất ít đủ nghị lực để quay về, số còn lại mất hết niềm tin vào đời sống. Vậy nên họ chuẩn bị sẵn sàng buông xuôi và lún sâu vào vũng lầy cũ. Trước khi trách giận những đứa em dại khờ ấy, ta hãy tự hỏi mình đã làm gì giúp những em chưa ? Hay ta nghĩ đó không phải là nghĩa vụ và trách nhiệm của mình. Cho nên ta thường đứng bên lề để mặc tình lên án, buộc tội và xa lánh ? Người lớn tất cả chúng ta cũng vẫn còn mắc phải rất nhiều vụng về, lầm lỡ kia mà .
Dù người khác chưa hay biết hoặc phanh phui, nhưng ta không hề tự cho mình là trong sáng. Để rồi tùy tiện dán thương hiệu xấu xa lên đầu kẻ khác. Trong kinh Phúc Âm, Chúa Jesus đã nhắc nhở : “ Ai thấy mình không có tội thì cứ ném đá vào người đàn bà này trước ”. Hãy cho người một thời cơ để chuyển hóa. Vì như thế cũng chính là ta đã tạo cho mình một lối thoát trong tương lai .
Đời sống còn chìm trong vô tâm thì không hề tránh khỏi những hành vi không tự chủ. Ta cần tha thứ và giúp nhau vượt qua gian khó, chứ không phải ngồi đó yên cầu người khác phải luôn tuyệt đối cho mình .
Tha thứ là gì :Làm sao có thể tha thứ?
Giả sử sự khó khăn vất vả của người khoảng chừng một gang tay, mà dung tích trái tim ta có sẵn một gang rưỡi. Khi ấy hoàn toàn có thể xem như họ được tiềm ẩn. Nhưng nếu sự khó khăn vất vả của người lên tới một gang rưỡi hoặc hai gang thì sao ? Thì bắt buộc ta phải cố gắng nỗ lực để nới rộng trái tim mình lớn hơn mức khó khăn vất vả đó .
Lỡ như ta đã cố rất là rồi mà trái tim cũng chỉ co và giãn tới mức ngang bằng, hoặc dưới mức khó khăn vất vả của người, thì sự nâng đỡ sẽ bất thành. Dù vậy, họ vẫn cảm nhận được và ghi khắc sâu đậm ân tình của ta. Bởi không có thứ tình thương nào cao đẹp hơn khi nó được tạo thành từ sự buông bỏ bớt những nhu yếu tận hưởng cơ bản nhất của bản thân. Ngoài ra, nó còn phải vượt qua những áp lực đè nén của thực trạng xung quanh ; để giúp cho đối tượng người dùng thương mến của mình bừng tỉnh và đi tới .
Ân tình ấy chỉ đến từ sự chân thành và tự nguyện. Nó không có trong giao kết hay mong đợi của đối phương. Mà tha thứ chính là đỉnh cao của ân tình. Nếu bình tĩnh và biết quan sát thì bao giờ ta cũng nhận thấy: Kẻ gây ra lầm lỗi mới là nạn nhân đáng tội nghiệp nhất. Họ có thể làm cho ta đau trong nhất thời; nhưng năng lượng sân hận, hay những bế tắc tâm lý sẽ bủa vây và hành hạ họ trong từng giây từng phút.
*
Họ càng tỏ ra cứng đầu, không biết hối lỗi, thì lại càng đáng thương hơn. Bởi không biết khi nào họ mới tỉnh ngộ, để hoàn toàn có thể thiết lập cho mình một đời sống bình an và niềm hạnh phúc vững vàng. Vừa đánh mất niềm tin vào bản thân ; vừa sợ những người thân yêu bỏ mặc ; vừa không biết cách xử lý những đổ vỡ do chính mình gây ra ; vừa lo ngại không biết tương lai sẽ đi về đâu … Cho nên họ thường rất hoang mang lo lắng và rất cần sự giúp sức .
Họ biết họ không có tư cách để yên cầu gì thêm, vì ta đã từng yêu dấu họ hết lòng. Nên họ chỉ còn biết trông mong vào ân tình – Món quà tình cảm không suy tính ; không dựa vào sự công minh ; không cần đáp trả từ nơi trái tim của một người độ lượng .
Khi ta đã ý thức được đây là một kẻ đáng thương hơn đáng trách thì ta sẽ không còn muốn đẩy khó khăn vất vả ấy ra khỏi ta nữa. Tức là ta đã gật đầu phần không dễ thương và đáng yêu như ta đã từng tiếp đón những phần dễ thương và đáng yêu của họ. Vấn đề còn lại là : Làm sao ta hoàn toàn có thể tiềm ẩn được nỗi khổ niềm đau ấy một cách thuận tiện khi trái tim ta vẫn chưa đủ lớn ? Ta rất muốn tha thứ nhưng vẫn không tha thứ được. Lòng cứ quặn đau mỗi khi nghĩ đến sự hư hỏng hay phản bội của họ …
Nếu ta cho rằng tha thứ là một việc dễ làm, chỉ cần cố gắng nỗ lực một chút ít là được thì ta đã lầm. Bởi ta từng bám chặt vào những nguyên tắc cứng ngắc : Ta luôn yên cầu sự tuyệt vời và hoàn hảo nhất của người khác ; ta vướng kẹt vào xúc cảm muốn được tôn kính ; luôn thấy mình là kẻ góp sức nhiều hơn. Một khi chưa có thói quen hứng chịu thiệt thòi hay hết lòng vì người khác, thì trái tim của ta sẽ rất khó nới rộng ra thêm .
Ta phải có năng lực thu dọn bớt những nhu yếu thỏa mãn nhu cầu sự ích kỷ của mình. Khi ấy trái tim mới có chỗ để tiềm ẩn người khác. Nên nhớ, càng vị kỷ thì càng không hề vị tha. Bởi vị kỷ chính là trở lực của vị tha. Trong truyền thống cuội nguồn nhà thiền có hai cách để giáo huấn học trò, đó là : Uy và ân. Uy tức là uy lực, là năng lượng tỏa chiếu từ lối hành xử trang nghiêm và giữ gìn khuôn phép. Uy không phải do mình hô hoán vào mặt người khác mà có uy .
Còn ân chính là ân tình, là sự tận tình giúp sức khi người yếu kém ; hay tấm lòng bao dung độ lượng khi họ mắc phải lỗi lầm. Chứ không phải do mình yêu quý đến mức vướng lụy mà có ân tình. Thật ra cái uy cũng chính là cái ân. Bởi cái uy kia giúp họ luôn tỉnh thức và nỗ lực văn minh nên họ rất biết ơn. Và cái ân cũng chính là cái uy. Vì cái ân kia giúp họ một cách hết lòng, không điều kiện kèm theo nên họ luôn thầm nể phục .
*
Cũng như hiểu biết và thương mến. Cái uy và cái ân không khi nào tách rời nhau. Mặc dù có lúc một trong hai cái được biểu lộ nhiều hơn. Mỗi khi dùng uy hay ân, ta phải rất cẩn trọng. Đôi khi ta nghĩ rằng mình phải làm như thế thì họ mới thức tỉnh, mới sợ mà không dám tái phạm ; nhưng kỳ thực là trong thâm tâm ta đang rất tức giận và có ý muốn trừng phạt .
Hoặc nhiều lúc thấy người kia quá đáng thương, cần được che chở và vỗ về hơn là khiển trách ; nhưng thực ra là ta đang thấp thỏm người ấy ghét bỏ hay không còn quý mến mình nữa. Người kia đang mắc nạn và cần sự tương hỗ, mà ta lại xen ké quyền hạn của mình vào. Như thế thì sự tha thứ ấy không còn mang tính chân thực nữa .
Khi ta biết lầm lỗi này quá lớn, trong nhất thời không thể nào coi như nó chưa từng xảy ra. Vậy thì ta nên cố nuốt nước mắt vào trong, cố gắng nỗ lực gật đầu để giúp người kia một con đường. Hoặc biết trái tim mình đang đau nhức, phải cần một thời hạn nữa mới hoàn toàn có thể gật đầu và chuyển hóa. Thậm chí, ta phải đành thú thật cho họ biết trái tim ta chỉ lan rộng ra tới mức ấy thôi. Tất cả những hành vi ấy đều là ân tình, là sự tha thứ đích thực .
* * * Tha thứ là gì * * *
Tuy ta không phải là bậc thánh để chuẩn bị sẵn sàng tha thứ hết mọi lỗi lầm của con người. Nhưng nếu trái tim ta còn sức tiềm ẩn thì đừng suy tính gì thêm nữa : Hãy tha thứ cho nhau đi ! Tha thứ luôn là linh dược hoàn toàn có thể chữa trị mọi nỗi khổ niềm đau cho kẻ được tha thứ và cả người tha thứ. Thà tha lầm còn hơn chấp lỡ. Lỡ khi nhận ra chính thái độ cố chấp và hẹp hòi của ta đã vô tình đẩy người kia rớt xuống tận cùng vực thẳm. Khi ấy phải chăng ta sẽ phải ăn năn hối hận suốt đời. Còn khi phát hiện ra quyết định hành động tha thứ của ta đã không mang lại hiệu suất cao, ta vẫn còn nhiều thời cơ để cứu chuộc cơ mà ?
Một trái tim đang trong thực trạng co và giãn và ngày thêm can đảm và mạnh mẽ, đó là trái tim đã tìm đúng hướng niềm hạnh phúc. Điều đáng sợ nhất trong quy trình yêu thương là ta đã để cho trái tim mình co rút lại, yếu ớt ; và nó không còn vật liệu rất thiêng để chuẩn bị sẵn sàng rung cảm trước những tiếng kêu thương của cuộc sống. Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng đã từng tin cậy tuyệt đối vào sự chuyển hóa kỳ diệu nơi trái tim con người :
Trái tim cho ta nơi về nương náu / Được quên rất nhiều ngày tháng tiêu điều ” ( Hãy yêu nhau đi ) .
Xin xuất hiện cho người
Bằng toàn bộ trong tôi
Phút giây này tỉnh thức
Với ân tình chưa vơi ”
( Tha thứ là gì – Theo Hiểu về Trái Tim )
Tuệ Tâm 2021 .
5/5 – ( 2 bầu chọn )
