Ở nước ta, cây xạ đen mọc tự nhiên trong rừng núi thuộc các tỉnh phía Bắc như Hòa Bình, nơi có điều kiện khí hậu mát mẻ. Xạ đen là một loài thực vật dây leo, thân thảo và có chiều dài khoảng 3-10m. Cành của cây xạ đen tròn, màu xám nhạt khi còn non, màu nâu khi trưởng thành thành và dần chuyển sang màu xanh.
Phiến lá của cây xạ đen có hình bầu dục, chiều dài chỉ từ 5 – 7mm. Cây xạ đen ra hoa màu trắng và hoa thường mọc ở phần đầu cành. Còn quả có hình dáng giống quả trứng và chỉ dài khoảng 1cm, có màu vàng cam khi chín.
2. Cây xạ đen trị bệnh gì?
“Cây xạ đen trị bệnh gì?” Đã có nhiều nghiên cứu chứng minh công dụng của cây xạ đen. Vì vậy, xạ đen là một loại dược liệu được sử dụng phổ biến trong cả Đông y và Tây y.
2.1. Hỗ trợ điều trị các bệnh khối u, ung thư
Như đã đề cập ở trên, cây xạ đen còn gọi là cây ung thư vì có tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư rất hiệu quả, đặc biệt là ung thư ruột kết, ung thư đại trực tràng, ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng, … đó là nhờ vào những hợp chất maytenfolone A, flavonoid, quinone, saponin có trong cây xạ đen, cụ thể:
- Flavonoid: Có tác dụng làm chậm và chống lại quá trình oxy hóa của các tế bào gốc tự do gây bệnh ung thư, khối u. Nhờ đó, bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây bệnh ung thư và những tổn thương do bức xạ gây ra.
- Quinone: Có tác dụng hóa lỏng các tế bào ung thư để dễ dàng đào thải ra ngoài cơ thể. Cùng với flavonoid, hai hoạt chất này làm tăng tốc độ và hiệu quả đào thải tế bào khối u.
- Saponin: Có tác dụng ức chế các tế bào ung thư phát triển, đồng thời tái tạo cấu trúc của những tế bào bị tổn thương, ngăn ngừa khối u ác tính di căn.
2.2. Điều trị các bệnh về gan
Các hoạt chất có trong cây xạ đen có khả năng kháng virus gây bệnh viêm gan như viêm gan B, A và C… Ngoài ra, với khả năng ức chế quá trình lipid, xạ đen được dùng để điều trị bệnh gan nhiễm mỡ. Xạ đen cũng giúp thuyên giảm bệnh viêm gan mãn tính tiến triển thành xơ gan.
2.3. Điều trị chứng mất ngủ, suy nhược thần kinh
Nhờ công dụng thanh nhiệt, giải độc, xạ đen được xem là liều thuốc chữa chứng mất ngủ và suy nhược thần kinh rất tốt. Khi dùng, xạ đen làm giảm các triệu chứng hoa mắt, chóng mặt và tăng cường vận chuyển máu đến não, phòng ngừa tai biến mạch máu não.
2.4. Chữa mụn nhọt, lở loét trên da
Cùng với đặc tính kháng khuẩn, kháng virus và tính hàn, xạ đen có tác dụng hỗ trợ chữa mụn nhọt, lở loét trên da rất hiệu quả, giảm ngứa và mau chóng làm lành vết thương.
2.5. Giúp tăng cường sức đề kháng và chữa một số bệnh khác
Xạ đen là thành phần của một số bài thuốc dân gian dùng để chữa các bệnh về cột sống, xương khớp như thoái hóa cột sống, đau thần kinh tọa, thoát vị đĩa đệm, viêm khớp dạng thấp, …
Ngoài ra, đây cũng là loại dược liệu quý giúp ổn định đường huyết và huyết áp, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, điều hòa, lưu thông khí huyết, tăng cường sức đề kháng ở người cao tuổi để phòng ngừa bệnh tật.
3. Cách dùng cây xạ đen và những lưu ý
Sau khi biết cây xạ đen trị bệnh gì thì cách dùng cây xạ đen như thế nào cũng rất quan trọng. Có nhiều cách sử dụng cây xạ đen khác nhau, tùy vào mục tiêu của người dùng. Xạ đen là loại dược liệu hoàn toàn có thể được dùng ở cả dạng tươi và khô, tổng thể bộ phận của cây từ thân, lá, cành đều dùng được .
- Cách dùng xạ đen tươi: Rửa sạch lá và thân cây xạ đen còn tươi (mỗi bộ phận khoảng 50g), sau đó cho vào nồi hoặc ấm nấu cùng 2 lít nước để uống.
- Cách dùng xạ đen khô: Sắc lấy nước uống hoặc hãm chè lá xạ đen khô (khoảng 20 – 30g) để lấy nước uống trong ngày.
Lưu ý, phụ nữ đang mang thai hoặc nuôi con cho bú không nên sử dụng xạ đen mà không có ý kiến của bác sĩ. Trà hoặc nước sắc từ lá xạ đen chỉ nên uống trong ngày, không được để qua đêm sẽ biến chất không tốt cho sức khỏe.Bây giờ thì bạn đã biết cây xạ đen chữa được bệnh gì. Nhờ những hoạt chất maytenfolone A, flavonoid, quinone, saponin, xạ đen là loại dược liệu được dùng trong cả Đông và Tây y để hỗ trợ điều trị bệnh ung thư. Ngoài ra, xạ đen còn có tác dụng đối với các bệnh ở gan, xương khớp, suy nhược thần kinh, đồng thời tăng cường sức đề kháng và chữa an thần hiệu quả.
