Khởi nguồn từ đỉnh Nevado Mismi cao 5.597 mét có nguồn gốc núi lửa trong dãy Andes, thuộc Arequipa của Peru, con sông Amazon có chiều dài 6.992 km với lưu vực trải rộng hơn 7 triệu km². Thế nhưng, điều kỳ lạ là con sông này không hề có một cây cầu nào bắc qua…
Được xem là con sông dài nhất thế giới, có lưu vực rộng nhất và lưu lượng nước nhiều nhất thế giới, sông Amazon ở Nam Mỹ khiến bất kỳ ai lần đầu nghe đến cũng phải kinh ngạc khi không có tới nổi 1 cây cầu. Chính thế cho nên, dù có tới 25 triệu người sinh sống hai bên bờ sông nhưng nếu muốn băng qua bờ bên kia, họ phải chèo thuyền hoặc đi phà .
 |
| Hoàng hôn trên sông Amazon ở Leticia, Colombia. Ảnh: Wikipedia. |
Con sông “trẻ”
Sông Amazon được Francisco de Orellana phát hiện năm 1542, bắt đầu nó được đặt tên là Riomar. Theo hiệu quả nghiên cứu và điều tra những mẫu trầm tích lấy từ hai lỗ khoan ở cửa sông Amazon của những nhà khoa học tại Đại học Liverpool ( Anh ), Đại học Amsterdam ( Hà Lan ) và Công ty dầu mỏ Petrobras của Brazil, nó được xác lập đã 11 triệu năm tuổi và có hình dạng như lúc bấy giờ từ 2,4 triệu năm trước .
Trước điều tra và nghiên cứu này, độ tuổi đúng chuẩn của sông Amazon vẫn là một huyền bí. Các nhà nghiên cứu vốn không hề xâm nhập vào Amazon Fan – một cột trầm tích dày tới 10 km – ở con sông này. Công ty Petrobras đã quyết định hành động khoan hai lỗ ở cửa sông Amazon – một cái sâu tới 4,5 km dưới mực nước biển – để lấy trầm tích ship hàng cho nghiên cứu và điều tra .
|
| Sông Amazon ở Brazil. Ảnh: E+. |
Tuy nhiên, Amazon, dù được xem là dài nhất thế giới, vẫn khá ” trẻ ” so với nhiều con sông khác trên thế giới. ” Sông New ở Bắc Mỹ và Nile ở châu Phi được cho là đã hàng trăm triệu năm tuổi “, Carina Hoorn, thuộc Đại học Amsterdam ( Hà Lan ), cho hay .
Lưu vực sông rộng nhất thế giới
Sông Amazon chiếm khoảng 20% tổng lưu lượng nước ngọt cung cấp cho các đại dương. Chỗ rộng nhất của sông vào mùa khô khoảng 11 km và lên tới 40 km vào mùa mưa lũ. Với khu vực cửa sông có thể rộng tới 325 km (202 dặm) nên Amazon còn được gọi là sông biển.
Lưu vực sông bao trùm phần đông rừng Amazon, khu rừng nhiệt đới gió mùa lớn nhất trên thế giới, chiếm diện tích quy hoạnh 5.500.000 km² ( phần đông ở Brazil ) .
Amazon có lưu vực rộng nhất thế giới với hơn 1.000 sông nhánh đan chéo nhau dệt thành một mạng sông xum xê, trong đó có hơn 17 nhánh có chiều dài 1.500 km. Lưu vực Amazon chiếm khoảng chừng 40 % tổng diện tích quy hoạnh đại lục Nam Mỹ, lớn gấp đôi diện tích quy hoạnh lưu vực sông Congo ở châu Phi .
 |
| Bức không ảnh chụp một phần bị ngập của sông Amazon trong mùa lũ. Ảnh: NASA. |
 |
| Bản đồ hiển thị lưu vực sông Amazon với sông Amazon được làm nổi bật. Ảnh: Wikipedia. |
Sông Amazon và những phụ lưu của nó đặc trưng bởi những khu rừng to lớn bị ngập nước vào mỗi mùa mưa. Mỗi năm mực nước sông dâng cao hơn 9 mét, làm ngập lụt những khu vực rừng lân cận, được gọi là ” rừng bị ngập nước “. Các khu rừng bị ngập nước của Amazon là những ví dụ nổi bật nhất cho kiểu môi trường tự nhiên sống này trên thế giới. Tính trung bình trong mùa khô, diện tích quy hoạnh bị ngập nước khoảng chừng 110.000 km², trong khi mùa mưa diện tích quy hoạnh bị ngập nước trong lưu vực lên đến 350.000 km² .
Năng lượng sóng và thủy triều của Đại Tây Dương đủ để mang hầu hết vật tư trầm tích của sông Amazon ra biển, do đó Amazon không hình thành một đồng bằng châu thổ thực sự. Các đồng bằng châu thổ lớn trên thế giới tổng thể nằm trong những vùng nước được bảo vệ một cách tương đối, trong khi Amazon không hội đủ những yếu tố như vậy .
Không hề có cầu bắc qua sông
Thực chất thì trong hầu hết chiều dài sông Amazon, không phải chỗ nào mặt sông cũng rộng đến mức không hề xây cầu, nhưng đó là mùa khô. Vào mùa mưa, sông dâng cao hơn 9 m và mặt sông lan rộng ra khoảng chừng 40 km chỉ trong vòng vài tuần. Lớp phù sa mềm bồi đắp hai bên bờ không ngừng sụt lún, lòng sông thường đầy đất đá vụn – gồm cả những mảng rừng trôi nổi có khi rộng tới 4 hecta. Amazon mùa mưa thực sự đem đến ác mộng cho những kỹ sư thiết kế xây dựng .
 |
| Không hề có một cây cầu bắc qua con sông dài nhất thế giới này. Ảnh: National Geographic. |
Thế nhưng, nguyên do thực sự dẫn đến sự vắng bóng của những cây cầu rất đơn thuần. Lưu vực Amazon có rất ít đường sá để liên kết với những cây cầu. Ngoài 1 số ít thành phố lớn, dân cư của những khu rừng rậm rất thưa thớt và tự thân dòng sông là một đường cao tốc của dân cư trong vùng .
Việc góp vốn đầu tư tốn kém cho một khu công trình to lớn nhưng không có mấy tính năng, có lẽ rằng đó chính là nguyên do mà người ta … chẳng buồn xây cầu qua con sông này .
