1. Sự Trỗi Dậy Và Suy Tàn Của Đế Chế Thứ Ba
Sự Trỗi Dậy Và Suy Tàn Của Đế Chế Thứ Ba ( nguyên tác : The Rise and Fall of the Third Reich : A History of Nazi Germany ) là “ Một trong những tác phẩm về lịch sử quan trọng nhất của thời đại tất cả chúng ta ”. Với trên 1.100 trang cùng những dẫn chứng hùng hồn, những lập luận uyên bác cho sự trỗi dậy và suy tàn của một chính sách, đi cùng với nó là số phận của con người được sinh ngày 20.4.1889 ở thị xã Braunau am Inn gần biên giới Áo-Đức như “ định mệnh ” : Adolf Hitler .
Là một phóng viên báo chí và nhà nghiên cứu lịch sử người Mỹ, tác giả William Lawrence Shirer ( 1904 – 1993 ) đã quan sát và tường thuật đời sống của người Đức Quốc xã từ năm 1925, tiếp cận với những nhà chỉ huy Quốc xã số 1. Sau cuộc chiến tranh, khi tham gia những phiên tòa xét xử xử tội phạm cuộc chiến tranh, ông lại có dịp quan sát họ đứng trước vành móng ngựa. Sau đó, ông đã bỏ ra hơn 5 năm để thanh tra rà soát từng đống tài liệu để tổng hợp nên một thiên sử liệu của một trong những thời đại hãi hùng nhất trong lịch sử trái đất .
2. Sụp Đổ
Với Sụp Đổ ( nguyên tác : Collapse ), người đọc sẽ đi từ sự sụp đổ của nền văn minh Maya, đến với sự bùng nổ và suy tàn của người Viking, xem xét sự hưng thịnh và kết cục bi thảm của người Norse ở Greenland … Tìm hiểu nguyên do nào cho mọi sự diễn tiến hay suy bại của những xã hội trên toàn thế giới ? Có thể kiếm tìm một lý giải hay một quy mô cho tổng thể những thất bại và thành công xuất sắc của trái đất hay không ? Chúng ta hoàn toàn có thể học gì từ sự thất bại của những nền văn minh từng là vĩ đại nhất ?
“ Chúng ta đang tiến rất nhanh trên con đường không vững chắc … nên bằng cách này hay cách khác, những yếu tố môi trường tự nhiên của thế giới sẽ được những thế hệ trẻ lúc bấy giờ xử lý. Vấn đề ở đây là liệu chúng có được xử lý bằng những cách thích hợp do chính tất cả chúng ta lựa chọn hay không, hay bằng những cách xấu đi mà tất cả chúng ta không muốn lựa chọn như cuộc chiến tranh, diệt chủng, dịch bệnh và những xã hội sụp đổ. Trong khi tổng thể những hiện tượng kỳ lạ quyết liệt trên luôn gắn chặt với lịch sử xã hội loài người, nhưng mức độ nghiêm trọng của suy thoái và khủng hoảng môi trường tự nhiên và áp lực đè nén dân số sẽ kéo theo đói nghèo và không ổn định chính trị. ”
3. Súng, Vi Trùng Và Thép
Súng, Vi trùng và Thép ( nguyên tác : Guns, Germs, and Steel ) lý giải vì sao những nền văn minh Á – Âu ( gồm có cả Bắc Phi ) lại sống sót được cũng như đã chinh phục những nền văn minh khác. Sự độc lạ của quyền lực tối cao và công nghệ tiên tiến giữa những xã hội loài người có nguồn gốc từ sự độc lạ về thiên nhiên và môi trường. Qua đó, ông lý giải tại sao Tây Âu, chứ không phải những nền văn minh khác trong thế giới Á Âu như Trung Quốc, lại trở thành thế lực thống trị thế giới .
4. Lịch Sử Vạn Vật
Lịch Sử Vạn Vật (nguyên tác: A Short History of Nearly Everything) đề cập những vấn đề to lớn nhất, xa xưa nhất mà chúng ta đặt ra về vũ trụ và bản thân con người từ Big Bang cho đến sự xuất hiện của nền văn minh, Bryson tìm hiểu tại sao chúng ta biến đổi từ cái hư vô thành cái có thực, loài người xuất hiện như thế nào. Để làm được điều này, ông phải dày công tìm đến các nhà khoa học nổi tiếng nhất thế giới thuộc các ngành: khảo cổ học, cổ sinh vật học, vật lý học, thiên văn học, nhân loại học, toán học; tại các văn phòng, trạm và phòng thí nghiệm của họ. “Lịch sử vạn vật” là tập hợp toàn bộ cuộc điều nghiên này, đây là cuộc hành trình thú vị nhất trong lĩnh vực kiến thức nhân loại và chỉ Bill Bryson mới có thể làm được điều này.
5. Những Cuộc Chinh Phạt Của Alexander Đại Đế
“ Tôi không cần công bố danh tính của mình – mặc dầu nó chưa từng được ai biết tới ; tôi không cần ghi rõ quê nhà tôi và mái ấm gia đình tôi, hoặc bất kể chức vụ hành chính nào mà tôi đã từng nắm giữ. Tôi chỉ muốn nói điều này : rằng cuốn sách này, từ khi tôi còn trẻ, đã quý giá hơn quê nhà, dòng họ và sự thăng quan tiến chức – quả thực, so với tôi, nó chính là toàn bộ những điều đó .
…Nhưng là một con người, nếu ai đó coi thường Alexander, trước hết anh ta nên tự soi chiếu mình với ngài: bản thân anh ta một kẻ tầm thường, ít tiếng tăm còn Alexander là một Hoàng đế vĩ đại với những thành công mà không ngòi bút nào tả xiết, người cai trì hai lục địa, người mà danh tiếng đã được cả thế gian biết đến. Làm sao có ai đó lăng mạ ngài, khi đó hiểu rằng, sự khinh thị và mục đích tầm thường của anh ta chỉ chứng minh cho sự bất lực của bản thân mà thôi.”
