Lau dọn bàn thờ, tỉa chân nhang ngày Tết là một trong những việc làm rất quan trọng trước khi đón giao thừa của những mái ấm gia đình Việt. Có nhà dùng rượu để lau dọn, nhà lại dùng nước sạch lau từng ngóc ngách trên ban thờ. Đây cũng là thời gian những mái ấm gia đình Việt dọn chân nhang sau cả một năm .
Nên lau dọn bàn thờ ngày nào?
Chia sẻ với Thanh Niên, Thượng tọa Thích Nhật Từ, trụ trì chùa Giác Ngộ ( TP Hồ Chí Minh ) cho biết, có 2 thói quen văn hóa truyền thống tập tục khác nhau về ý niệm lau dọn bàn thờ giữa người sống ở miền Bắc và miền Nam ( từ Quảng Trị đổ vào ) .
Theo đó, người miền Nam ảnh hưởng tác động từ Phật giáo khá mạnh, việc lau dọn bàn thờ được người miền Nam xem là việc mỗi ngày giống như mỗi ngày khung hình cần một lần tắm để thật sạch .
Thượng tọa Thích Nhật Từ lấy làm tiếc vì nhiều người Việt vẫn còn tin rằng chân nhang (hương) phải để đó suốt 1 năm, đến ngày đưa ông Táo về trời mới làm vệ sinh. Người nào bận rộn hơn nữa thì đến ngày 29, 30 âm lịch mới làm. Điều đó vô tình làm việc thờ phượng ông bà tổ tiên trên bàn thờ không được trang trọng.
 |
” Chúng ta cứ tưởng tượng mình là một người sống ở trong một cái phòng mà bị phủ dày bởi lớp bụi không được quét dọn thì chắc như đinh ảnh hưởng tác động đến sức khỏe thể chất, ra vào hoạt động và sinh hoạt không cảm thấy tự do tí nào. Theo Văn hóa Phật giáo, sau khi chết người thân trong gia đình tất cả chúng ta đều được tái sinh không có trường hợp ngoại lệ theo vòng tròn tái sinh vô cùng tận, nhưng tất cả chúng ta cũng phải làm vệ sinh mỗi ngày để việc thờ cúng được sang chảnh hơn “, Thượng tọa trụ trì chùa Giác Ngộ nghiên cứu và phân tích .
Cũng theo Thượng tọa Thích Nhật Từ, 1 số ít mái ấm gia đình ở miền Bắc quan trọng sự rất thiêng, chứng giám của ông bà tổ tiên mà vốn là không còn nữa ở ngay ngôi nhà của họ. Họ tin rằng những cây nhang được uốn cong lại thì đó là được chứng giám, những lời cầu nguyện thầm kín hay công khai minh bạch của họ được thành tựu. Thượng tọa Thích Nhật Từ chứng minh và khẳng định đây trọn vẹn là mê tín dị đoan .
Trụ trì chùa Giác Ngộ lý giải : ” Những nhà phân phối nhang khai thác tâm ý tiêu dùng của người thờ phượng, họ dùng một loại cây tẩm với hóa chất mà khi đốt lên tự động hóa sẽ được uốn cong, lõi của cây không bị rã ra thành tro bụi mà than của chân hương tạo ra vòng tròn, bụi sẽ rớt xuống trên bàn, có khi rơi vào trong ly nước tất cả chúng ta đặt trên bàn thờ. Nước đó không uống được nữa ” .
\n
Từ đó, Thượng tọa Thích Nhật Từ cho hay, theo văn hóa truyền thống Phật giáo, việc lau dọn bàn thờ phải diễn ra mỗi ngày hoặc tối thiểu 2 – 3 ngày một lần để bảo vệ thật sạch cho ngôi nhà của tất cả chúng ta .
Lau dọn bàn thờ thế nào?
Theo trụ trì chùa Giác Ngộ, lau dọn bàn thờ thế nào, bằng nước hay bằng rượu thì còn tùy thuộc vào vật liệu của bàn thờ và từng đồ vật thờ phượng đặt trên bàn thờ .
Như vậy, đối với sàn của bàn thờ tùy theo chất liệu để chọn cách lau cho phù hợp. Với chất liệu kim loại, chúng ta không nên lau bằng rượu, cồn vì dễ làm ô xy hóa dẫn đến rỉ, sét. Với chất liệu gỗ chúng ta nên tìm cách lau khô, khi lau các bức tượng Phật hay tượng các bậc sáng lập tôn giáo của mình, chúng ta cũng cần tùy theo chất liệu làm ra tượng đó để chọn cách lau phù hợp, nên dùng khăn mềm để tránh tượng bị xước hoặc bay màu sơn. Với lư đồng hay đồ thờ cúng bằng đồng chúng ta nên đánh bóng chứ không lau bằng nước.
Thượng tọa Thích Nhật Từ quan tâm : ” Đối với sơn thếp vàng thì việc lau bằng nước là tối kỵ vì làm ô xy hóa, hư nhanh hơn. Ngày nay dụng cụ hút bụi mini khởi đầu bày bán nhiều, nếu có điều kiện kèm theo tất cả chúng ta cũng nên sử dụng để hút bụi cho sạch. Cần quan tâm thêm không nhất thiết khi nào cũng dùng rượu vì rượu không phải khi nào cũng tốt ” .
Sau cùng, Thượng tọa Thích Nhật Từ đưa ra lời khuyên, không riêng gì trong ngày Tết, mà việc lau dọn, tỉa chân nhang trên bàn thờ cần thực thi tiếp tục, để bàn thờ khi nào cũng phải thật sạch, trang nghiêm thì ý nghĩa tôn kính trong việc thờ phượng so với những đấng thiêng liêng thì mới toàn vẹn ý nghĩa .
