Bài này viết về thành phố tỉnh lỵ của tỉnh Quảng Ninh. Đối với vịnh biển cùng tên, xem Vịnh Hạ Long. Đối với những định nghĩa khác, xem Hạ Long ( khuynh hướng )
Thành phố được đặt theo tên của vịnh Hạ Long, vịnh biển nằm ở phía nam thành phố và là một di sản vạn vật thiên nhiên nổi tiếng của Nước Ta. Tên ” Hạ Long ” ( chữ Hán : 下龍 ) nghĩa là ” con rồng bay xuống “. [ a ]
Thành phố Hạ Long được thành lập ngày 27 tháng 12 năm 1993 trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của thị xã Hồng Gai cũ[1]. Ngày 10 tháng 10 năm 2013, thành phố được công nhận là đô thị loại I.[2]
Trước đây, địa giới hành chính trên đất liền của thành phố bị chia tách bởi vịnh Cửa Lục, khu vực phía bắc vịnh khi đó thuộc địa phận huyện Hoành Bồ. Cầu Bãi Cháy ( trước năm 2006 là bến phà Bãi Cháy ) là tuyến giao thông vận tải duy nhất liên kết trực tiếp hai bên bờ của thành phố lúc bấy giờ. Ngày 1 tháng 1 năm 2020, sau khi sáp nhập với huyện Hoành Bồ, Hạ Long trở thành thành phố thuộc tỉnh có diện tích quy hoạnh lớn nhất Nước Ta, địa giới hành chính trên đất liền của thành phố trở thành một khối. [ 6 ]
Người tiền sử đã Open trên Vịnh Hạ Long từ rất lâu. Qua nhiều năm khảo cổ, những nhà nghiên cứu Kết luận rằng trong suốt tiến trình sơ sử, ba nền văn hóa truyền thống mang tên Soi Nhụ-Cái Bèo-Hạ Long trên khu vực vịnh cho thấy vịnh Hạ Long và khu vực lân cận một thời từng là cái nôi văn hóa truyền thống của trái đất .Vùng đất TT của thành phố Hạ Long thời nay, xưa kia chỉ là một làng chài ven biển, có tên là Bãi Hàu .Đến đầu thời Nguyễn được đổi tên thành xã Mẫu Lệ. Về sau, hình thành thêm những xã Hà Lầm, Lũng Phong, Giang Võng và Trúc Võng. Các xã phường phía Đông và phía Tây của thành phố lúc bấy giờ, trước đó đều thuộc huyện Hoành Bồ .
Người lao động bên con trâu kéo xe goòng chở than ở Hòn Gai khoảng 1904
Năm 1883, Pháp chiếm vùng vịnh Hạ Long, họ tiến hành khai thác than ở các mỏ trên bờ vịnh. Có ý kiến cho rằng do trên các đảo ở đây có nhiều cây gai nên người Pháp gọi là lle des brouilles, phiên âm là Hon Gai hay Hon Gay, sau đổi thành Hòn Gai. Còn theo các nhà nghiên cứu thì Hòn Gai là cách gọi lệch của người Pháp từ địa danh Hồng Hải lúc bấy giờ. Do tiếng Pháp âm H là âm câm. Nên đọc là Hongay hay Hòn Gai sau này. Lúc bấy giờ, Hòn Gai là một đơn vị hành chính trực thuộc tỉnh Quảng Yên.
Sau Cách mạng tháng 8 năm 1945, thị xã Hồng Gai trở thành thủ phủ của vùng mỏ. Cuối năm 1946, người Pháp tái chiếm Hòn Gai .Sau hiệp định Genève 1954, thị xã Hồng Gai lại là thủ phủ của khu Hồng Quảng .Ngày 17 tháng 6 năm 1958, xã Thành Công thuộc huyện Hoành Bồ được sáp nhập vào thị xã Hòn Gai. [ 7 ]Ngày 30 tháng 10 năm 1963, tỉnh Hải Ninh và khu Hồng Quảng hợp nhất thành tỉnh Quảng Ninh, từ đó Hồng Gai trở thành thủ phủ của Quảng Ninh [ 8 ] .Ngày 26 tháng 9 năm 1966, chuyển xã Tân Hải về huyện Cẩm Phả quản trị. [ 9 ]Thị xã Hồng Gai là TT cung ứng than cho hàng loạt ngành công nghiệp của Miền Bắc xã hội chủ nghĩa, là cửa ngõ nối với Trung Quốc nên trở thành trọng điểm đánh phá ác liệt của Mỹ trong cuộc chiến tranh. Bến phà Bãi Cháy ( ngừng hoạt động giải trí năm 2007, nay được sửa chữa thay thế bằng cầu Bãi Cháy ) đã từng là đầu mối giao thông vận tải quan trọng, bị bom Mỹ diệt trừ nhiều lần, 3 lần thương hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân .Sau năm 1975, thị xã Hồng Gai có 4 phường : Bạch Đằng, Hạ Long, Trần Hưng Đạo, Yết Kiêu ; 5 thị xã : Bãi Cháy, Cao Thắng, Cọc 5, Hà Lầm, Hà Tu và 3 xã : Hùng Thắng, Thành Công, Tuần Châu .Ngày 16 tháng 1 năm 1979, chia thị xã Bãi Cháy thành 2 thị xã : Bãi Cháy và Giếng Đáy. [ 10 ]Ngày 10 tháng 9 năm 1981, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định 63 – HĐBT [ 11 ]. Theo đó :
- Chia thị trấn Hà Tu thành 2 phường Hà Tu và Hà Phong.
- Chia thị trấn Hà Lầm thành 3 phường Hà Lầm, Hà Trung và Hà Khánh.
- Chia thị trấn Cọc 5 thành 2 phường Hồng Hà và Hồng Hải.
- Chia thị trấn Cao Thắng thành 2 phường: Cao Thắng và Cao Xanh.
- Chia thị trấn Giếng Đáy thành 2 phường Giếng Đáy và Hà Khẩu.
- Chuyển thị trấn Bãi Cháy thành phường Bãi Cháy.
Đầu năm 1993, thị xã Hồng Gai có 16 phường : Bạch Đằng, Bãi Cháy, Cao Thắng, Cao Xanh, Giếng Đáy, Hà Khánh, Hà Khẩu, Hà Lầm, Hạ Long, Hà Phong, Hà Trung, Hà Tu, Hồng Hà, Hồng Hải, Trần Hưng Đạo, Trần Phú và 3 xã : Hùng Thắng, Thành Công, Tuần Châu .Ngày 27 tháng 12 năm 1993, nhà nước bàn hành Nghị định số 102 – CP, xây dựng thành phố Hạ Long trên cơ sở hàng loạt diện tích quy hoạnh và dân số của thị xã Hồng Gai. [ 1 ]Ngày 1 tháng 8 năm 1994, sáp nhập xã Thành Công vào phường Cao Xanh. [ 12 ]Ngày 28 tháng 10 năm 1996, đổi tên phường Hạ Long thành phường Hồng Gai. [ 13 ]Ngày 16 tháng 8 năm 2001, chuyển hai xã Việt Hưng và Đại Yên thuộc huyện Hoành Bồ về thành phố Hạ Long quản trị. [ 14 ]Ngày 26 tháng 9 năm 2003, thành phố Hạ Long được công nhận là đô thị loại II. [ 15 ]Ngày 1 tháng 10 năm 2003, chuyển hai xã Hùng Thắng và Tuần Châu thành 2 phường có tên tương ứng. [ 16 ]Ngày 5 tháng 2 năm 2010, chuyển hai xã Đại Yên và Việt Hưng thành 2 phường có tên tương ứng. [ 17 ]Ngày 10 tháng 10 năm 2013, nhà nước ban hành Quyết định số 1838 / QĐ-TTg công nhận thành phố Hạ Long là đô thị loại I thường trực tỉnh Quảng Ninh. [ 2 ]Đến cuối năm 2018, thành phố Hạ Long có 20 đơn vị chức năng hành chính thường trực, gồm 20 phường : Bạch Đằng, Bãi Cháy, Cao Xanh, Cao Thắng, Đại Yên, Giếng Đáy, Hà Khánh, Hà Khẩu, Hà Lầm, Hà Phong, Hà Trung, Hà Tu, Hồng Gai, Hồng Hà, Hồng Hải, Hùng Thắng, Trần Hưng Đạo, Tuần Châu, Việt Hưng, Yết Kiêu .Ngày 17 tháng 12 năm 2019, Ủy ban thường vụ Quốc hội phát hành Nghị quyết số 837 / NQ-UBTVQH14 về việc sắp xếp những đơn vị chức năng hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc tỉnh Quảng Ninh ( nghị quyết có hiệu lực hiện hành từ ngày 1 tháng 1 năm 2020 ) [ 3 ]. Theo đó :
- Sáp nhập toàn bộ 843,54 km² diện tích tự nhiên và 51.003 người của huyện Hoành Bồ (gồm thị trấn Trới và 12 xã: Bằng Cả, Dân Chủ, Đồng Lâm, Đồng Sơn, Hòa Bình, Kỳ Thượng, Lê Lợi, Quảng La, Sơn Dương, Tân Dân, Thống Nhất, Vũ Oai) vào thành phố Hạ Long.
- Thành lập phường Hoành Bồ thuộc thành phố Hạ Long trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của thị trấn Trới.
Thành phố Hạ Long có 21 phường và 12 xã như lúc bấy giờ .
Thành phố Hạ Long nằm ở TT của tỉnh Quảng Ninh, cách TT TP. hà Nội TP.HN 165 km về phía đông, cách TT thành phố TP. Hải Phòng 70 km về phía hướng đông bắc và cách thành phố biên giới Móng Cái 184 km về phía tây-nam. [ 18 ] Thành phố có vị trí địa lý :
Thành phố Hạ Long có diện tích quy hoạnh 1.119,36 km², dân số năm 2018 là 300.267 người [ 3 ], tỷ lệ dân số đạt 268 người / km². Diện tích tự nhiên của thành phố gồm có phần diện tích quy hoạnh trên đất liền và hàng trăm hòn đảo đá vôi trên những vịnh Hạ Long, Bái Tử Long và Lan Hạ [ 20 ]. Như vậy, lúc bấy giờ Hạ Long là thành phố thường trực tỉnh có diện tích quy hoạnh lớn nhất cả nước, lớn hơn diện tích quy hoạnh 3 tỉnh nhỏ nhất là TP Bắc Ninh, Hà Nam, Hưng Yên và xê dịch diện tích quy hoạnh của thành phố TW Thành Phố Đà Nẵng. Theo thống kê năm 2019, dân số thành phố là 322.710 người. [ 4 ]
Điều kiện tự nhiên[sửa|sửa mã nguồn]
Thành phố Hạ Long có địa hình phong phú và phức tạp, đây cũng là một trong những khu vực hình thành truyền kiếp nhất trên chủ quyền lãnh thổ Nước Ta, địa hình ở đây gồm có cả đồi núi, thung lũng, vùng ven biển và hải đảo, được chia thành 3 vùng rõ ràng gồm có : Vùng đồi núi phủ bọc phía bắc và hướng đông bắc, vùng ven biển ở phía nam quốc lộ 18A ở đầu cuối là vùng hải đảo .Trong đó, vùng đồi núi phủ bọc phía bắc và hướng đông bắc, với độ cao trung bình từ 150 mét đến 250 mét, chạy dài từ Yên Lập đến Hà Tu, đỉnh điểm nhất là 504 mét. Dãy đồi núi này thấp dần về phía biển, độ dốc trung bình từ 15-20 %, xen giữa là những thung lũng nhỏ hẹp. thứ hai là vùng ven biển ở phía nam quốc lộ 18A, độ cao trung bình từ 0.5 đến 5 mét. sau cuối là vùng hải đảo gồm có hàng loạt vùng vịnh, với gần hòn hòn đảo lớn nhỏ, đa phần là hòn đảo đá. Kết cấu địa chất của thành phố Hạ Long đa phần là đất sỏi sạn, cuội sỏi, sa thạch, cát sét … không thay đổi và có cường độ chịu tải cao, từ 2.5 đến 4.5 kg / cm², thuận tiện cho việc thiết kế xây dựng những khu công trình. Khoáng sản đa phần là than đá và nguyên vật liệu thiết kế xây dựng [ 21 ] .
Thành phố Hạ Long thuộc vùng khí hậu ven biển, với 2 mùa rõ ràng là mùa đông và mùa hè .Nhiệt độ trung bình hằng năm là 23.7 °C. Mùa đông thường khởi đầu từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, nhiệt độ trung bình là 16.7 °C rét nhất là 5 °C. Mùa hè từ tháng 5 đến tháng 10. nhiệt độ trung bình vào mùa hè là 28.6 °C, nóng nhất hoàn toàn có thể lên đến 38 °C .Lượng mưa trung bình một năm của Hạ Long là 1832 mm, phân bổ không đều theo 2 mùa. Mùa hè, mưa từ tháng 5 đến tháng 10, chiếm từ 80 – 85 % tổng lượng mưa cả năm. Lượng mưa cao nhất vào tháng 7 và tháng 8, khoảng chừng 350 mm. Mùa đông là mùa khô, ít mưa, từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, chỉ đạt khoảng chừng 15-20 % tổng lượng mưa cả năm. Lượng mưa tối thiểu là tháng 12 và tháng 1, chỉ khoảng chừng từ 4 đến 40 mm [ 22 ] .Độ ẩm không khí trung bình hằng năm là 84 %. Đồng thời khí hậu ở Hạ Long có hai mô hình gió mùa hoạt động giải trí khá rõ ràng là gió Đông Bắc về mùa đông và gió Tây Nam về mùa hè. Hạ Long là vùng biển kín nên ít chịu tác động ảnh hưởng của những cơn bão lớn, sức gió mạnh nhất trong những cơn bão thường là cấp 9, cấp 10. [ 23 ]
Dữ liệu khí hậu của Hạ Long
|
Tháng
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
Năm
|
Cao kỉ lục °C (°F)
|
31.3
|
31.5
|
34.0
|
37.6
|
37.9
|
38.8
|
40.1
|
38.2
|
37.6
|
36.7
|
35.8
|
30.1
|
40,1
|
Trung bình cao °C (°F)
|
19.7
|
19.6
|
21.8
|
25.9
|
30.0
|
31.3
|
32.6
|
33.2
|
30.6
|
28.5
|
25.3
|
21.9
|
26,4
|
Trung bình ngày, °C (°F)
|
16.1
|
16.6
|
19.3
|
23.1
|
26.8
|
28.2
|
28.6
|
27.9
|
27.0
|
24.7
|
21.2
|
17.8
|
23,1
|
Trung bình thấp, °C (°F)
|
13.9
|
14.8
|
17.5
|
21.2
|
24.4
|
25.8
|
26.1
|
25.2
|
24.2
|
21.9
|
18.4
|
15.1
|
20,7
|
Thấp kỉ lục, °C (°F)
|
5.0
|
5.3
|
7.1
|
11.4
|
15.9
|
18.4
|
21.4
|
21.1
|
16.6
|
14.0
|
9.0
|
1.6
|
1,6
|
Giáng thủy mm (inch)
|
23 (0.91)
|
25 (0.98)
|
41 (1.61)
|
91 (3.58)
|
170 (6.69)
|
299 (11.77)
|
327 (12.87)
|
445 (17.52)
|
282 (11.1)
|
159 (6.26)
|
37 (1.46)
|
19 (0.75)
|
1.918 (75,51)
|
% độ ẩm
|
80.2
|
84.6
|
87.6
|
86.7
|
83.0
|
83.6
|
83.4
|
85.6
|
82.3
|
78.5
|
75.9
|
76.5
|
82,3
|
Số ngày giáng thủy TB
|
7.7
|
11.0
|
13.8
|
11.6
|
11.4
|
15.6
|
15.6
|
18.6
|
14.1
|
10.1
|
5.7
|
5.2
|
140,3
|
Số giờ nắng trung bình hàng tháng
|
87
|
48
|
47
|
89
|
190
|
173
|
200
|
173
|
188
|
189
|
164
|
143
|
1.690
|
Nguồn: Vietnam Institute for Building Science and Technology[24]
|
Sông ngòi và chính sách thủy triều[sửa|sửa mã nguồn]
Các sông chính chảy qua địa phận thành phố gồm có những sông Diễn Vọng, Vũ Oai, Man, Trới. Cả bốn sông này đều đổ vào vịnh Cửa Lục rồi chảy ra vịnh Hạ Long. Riêng sông Míp đổ vào hồ Yên Lập. Các con suối chảy dọc sườn núi phía nam thuộc phường Hồng Gai, Hà Tu, Hà Phong. Cả sông và suối ở thành phố Hạ Long đều nhỏ, ngắn, lưu lượng nước không nhiều. Vì địa hình dốc nên khi có mưa to, nước dâng lên nhanh và thoát ra biển cũng nhanh .Chế độ thủy triều của vùng biển Hạ Long, chịu tác động ảnh hưởng trực tiếp của chế độ nhật triều vịnh Bắc Bộ, biên độ giao động thủy triều trung bình là 3.6 m. Nhiệt độ nước biển ở lớp mặt phẳng trung bình là 18 °C đến 30.8 °C, độ mặn nước biển trung bình là 2,16 % ( vào tháng 7 ) cao nhất là 3,24 % ( vào tháng 2 và 3 hằng năm ) .
Tài nguyên vạn vật thiên nhiên[sửa|sửa mã nguồn]
Bãi tắm và bến tàu trên đảo Ti Tốp
Tài nguyên rừng
Tài nguyên rừng của vịnh Hạ Long rất đa dạng chủng loại, đặc trưng với tổng số loài thực vật sống trên những hòn đảo, núi đá với hơn 1.000 loài. Một số quần xã những loài thực vật khác nhau gồm có những loài ngập mặn, những loài thực vật ở bờ cát ven hòn đảo, những loài mọc trên sườn núi và vách đá, trên đỉnh núi hoặc mọc ở của hang hay khe đá. Theo số liệu thống kê tính đến hết năm 2009, trên địa phận thành phố có tổng diện tích quy hoạnh đất rừng là 5.862,08 ha / tổng diện tích quy hoạnh thành phố là 27.153,40 ha. Tỷ lệ bao trùm của rừng đạt : 21,58 %. Trong đó rừng trồng 5.445,69 ha và rừng tự nhiên 416,39 ha ( gồm có : rừng gỗ 27,94 ha, rừng tre nứa 17,31 ha, rừng ngập mặn 371,14 ha ) .
- Tài nguyên khoáng sản
Đối với địa phận thành phố Hạ Long gồm có đa phần là than đá và nguyên vật liệu kiến thiết xây dựng. Tổng trữ lượng than đá đã thăm dò được đến thời gian này là trên 530 triệu tấn, nằm ở phía bắc và đông bắc Thành phố trên địa phận những phường Hà Khánh, Hà Lầm, Hà Trung, Hà Phong, Hà Tu ( Đại Yên và Việt Hưng nằm trong vùng cấm hoạt động giải trí tài nguyên ). Loại than hầu hết là than antraxit và bán antraxit. Bên cạnh đó là trữ lượng sét ship hàng làm nguyên vật liệu sản xuất vật tư thiết kế xây dựng tại vùng Giếng Đáy, theo nhìn nhận triển vọng trữ lượng hiện có khoảng chừng trên 39 triệu tấn. Ngoài ra là đá vôi Giao hàng làm nguyên vật liệu xi-măng và vật tư thiết kế xây dựng, tập trung chuyên sâu tại phường Hà Phong và khu vực Đại Yên, theo nhìn nhận trữ lượng hiện còn khoảng chừng trên 15 triệu tấn hoàn toàn có thể khai thác được. Bên cạnh đó, còn có những khu vực hoàn toàn có thể khai thác cát thiết kế xây dựng tại ven biển phường Hà Phong, Hà Khánh, khu vực sông Trới tiếp giáp Hà Khẩu, Việt Hưng … tuy nhiên trữ lượng là không đáng để ( đến nay chưa có nhìn nhận thống kê đơn cử ) .
- Tài nguyên biển
Do lợi thế có vịnh Hạ Long 2 lần được công nhận là Di sản vạn vật thiên nhiên quốc tế. Với tổng diện tích quy hoạnh 1.553 km² gồm có 1969 hòn hòn đảo lớn nhỏ, trong đó 989 hòn đảo có tên và 980 hòn đảo chưa có tên. Vùng Di sản được Thế giới công nhận có diện tích quy hoạnh 434 km² gồm có 775 hòn đảo, như một hình tam giác với ba đỉnh là hòn đảo Đầu Gỗ ( phía tây ), hồ Ba Hầm ( phía nam ) và hòn đảo Cống Tây ( phía đông ). Với nhiều hang động đẹp và huyền ảo như hang Bồ Nâu, Trinh Nữ, Sửng Sốt, Đầu Gỗ, Thiên Cung, Tam Cung, Mê Cung đã đưa khét tiếng của vịnh Hạ Long là một trong những điểm du lịch nổi tiếng trên toàn quốc tế … Bên cạnh đó, vùng biển Hạ Long cũng rất phong phú và đa dạng về những loại động vật hoang dã và thực vật dưới nước. Theo điều tra và nghiên cứu có 950 loài cá, 500 loài động vật hoang dã thân mềm và 400 loài giáp xác, trong đó có nhiều loài món ăn hải sản có giá trị kinh tế tài chính cao như cá thu, cá nhụ, cá tuy nhiên, cá hồi, cá tráp, cá chim và tôm, cua, mực, ngọc trai, bào ngư, sò huyết … 117 loài sinh vật biển thuộc 40 họ, 12 nhóm .
- Tài nguyên nước
Tài nguyên nước mặt tại thành phố Hạ Long tập trung chuyên sâu tại những khu vực hồ Yên Lập ( tổng dung tích chứa của cả hồ gồm có cả huyện Yên Hưng, Hoành Bồ khoảng chừng 107.200.000 m³ ( thời gian đo trong tháng 8/2010 ) ), Hồ Khe Cá tại phường Hà Tu … đây là nguồn phân phối lớn nước tưới tiêu Giao hàng sản xuất nông nghiệp. Ngoài ra là những hồ điều hòa tạo cảnh sắc cho thành phố như : Yết Kiêu, Ao Cá, Kênh Đồng …
Thành phố Hạ Long có 33 đơn vị chức năng hành chính cấp xã thường trực, gồm có 21 phường : Bạch Đằng, Bãi Cháy, Cao Thắng, Cao Xanh, Đại Yên, Giếng Đáy, Hà Khánh, Hà Khẩu, Hà Lầm, Hà Phong, Hà Trung, Hà Tu, Hoành Bồ, Hồng Gai, Hồng Hà, Hồng Hải, Hùng Thắng, Trần Hưng Đạo, Tuần Châu, Việt Hưng, Yết Kiêu và 12 xã : Bằng Cả, Dân Chủ, Đồng Lâm, Đồng Sơn, Hòa Bình, Kỳ Thượng, Lê Lợi, Quảng La, Sơn Dương, Tân Dân, Thống Nhất, Vũ Oai .
Cơ cấu kinh tế tài chính của thành phố được xác lập là : Công nghiệp – du lịch, Thương Mại Dịch Vụ, Thương mại, Nông – lâm nghiệp và món ăn hải sản. Năm năm trước, GDP của thành phố đạt 22000 tỷ đồng chiếm 41 % toàn tỉnh ( trong đó Công nghiệp và thiết kế xây dựng chiếm 31 %, Dịch Vụ Thương Mại và du lịch chiếm 53 % ), tổng thu ngân sách chiếm 69,3 % toàn tỉnh. Tốc độ tăng trưởng GDP trung bình là 12 % / năm. [ 25 ]Theo quy hoạch, thành phố Hạ Long hình thành 5 vùng kinh tế tài chính :
- Vùng 1: Thương mại, dịch vụ gồm các phường Yết Kiêu, Trần Hưng Đạo, Hồng Gai, Bạch Đằng, Hồng Hải, Hồng Hà, Cao Xanh, Cao Thắng
- Vùng 2: Công nghiệp, lâm nghiệp gồm các phường Hà Trung, Hà Tu, Hà Khánh, Hà Lầm, Hà Phong
- Vùng 3: Khu công nghiệp, cảng biển gồm phường Bãi Cháy, Việt Hưng, Hà Khẩu, Giếng Đáy
- Vùng 4: Du lịch, thương mại gồm phường Bãi Cháy, Hùng Thắng, Tuần Châu
- Vùng 5: Nông, lâm, ngư nghiệp gồm phường Đại Yên và Việt Hưng
Thành phố có 1470 cơ sở sản xuất Công nghiệp – Tiểu thủ công nghiệp gồm có những ngành khai thác chế biến than, vật tư kiến thiết xây dựng, cơ khí, chế biến gỗ, lương thực thực phẩm, may mặc. Có 3 khu công nghiệp tập trung chuyên sâu là Cái Lân, Việt Hưng và Hà Khánh, 4 cảng lớn là Cửa Dứa, Cái Lân, Hồng Gai, B12 và 11 cảng nhỏ .
Khai thác than được xem một thế mạnh của thành phố với nhiều mỏ lớn như Hà Tu, Hà Lầm, Tân Lập, Núi Béo, lượng than khai thác mỗi năm ước đạt trên 10 triệu tấn. Gắn liền với các mỏ là các nhà máy sàng tuyển, cơ khí các xí nghiệp vận tải và bến cảng. Hạ Long phát triển mạnh công nghiệp đóng tàu, sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến thực phẩm hải sản. Nhà máy đóng tàu Hạ Long có thiết kế đóng tàu dưới 53.000 tấn, nhà máy nhiệt điện Quảng Ninh có tổng công suất 1.200 MW. Hạ Long còn có nhiều mỏ đất sét rất tốt, với khoảng 6 nhà máy sản xuất gạch ngói chất lượng cao, cung cấp cho trong và ngoài tỉnh, có một phần xuất khẩu. Cảng quốc gia Cái Lân là cảng nước sâu của thành phố. Nhiều thương hiệu nổi tiếng trong nước như: Viglacera Hạ Long, Công ty Dầu thực vật Cái Lân (Neptune, Cái Lân), Bột mì VIMA FLOUR (Hoa Ngọc Lan), Bia Hạ Long, Hải sản Hạ Long…
Ngư nghiệp là một thế mạnh với nhiều chủng loại món ăn hải sản, và nhu yếu tiêu thụ lớn, nhất là Giao hàng cho khách du lịch và cho xuất khẩu. Thành phố đã và đang đóng mới nhiều tàu thuyền lớn để chuyển ra đánh bắt cá tuyến ngoài khơi. Hàng xuất khẩu hầu hết là than và món ăn hải sản, hàng nhập khẩu là xăng dầu, máy mỏ, sắt thép, phương tiện đi lại vận tải đường bộ. Tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2002 đạt 160 triệu USD .Phần lớn nguồn thu ngân sách của thành phố Hạ Long là từ xuất và nhập khẩu. Trong năm 2013, hơn 70 % thu ngân sách từ thuế nhập và xuất khẩu. Bởi thế, nền kinh tế tài chính của Hạ Long nhờ vào nhiều vào nền kinh tế tài chính toàn thế giới và chịu ảnh hưởng tác động bởi những điều kiện kèm theo kinh tế tài chính vĩ mô trong khu vực và toàn thế giới. Thu nhập trung bình của lao động thành phố Hạ Long tăng mạnh ( khoảng chừng 21 % / năm ) trong tiến trình 2009 – 2013, đạt đỉnh điểm ở mức khoảng chừng 53 triệu đồng vào năm 2013, gấp 1,6 lần thu nhập trung bình ở những tỉnh miền Bắc. [ 26 ]. Do kinh tế tài chính tăng trưởng nhanh, trung bình từ 13 đến 15 % / năm nên ” Quy hoạch tổng thể và toàn diện tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội thành phố Hạ Long đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 ” xác lập thu nhập trung bình đầu người ở thành phố Hạ Long ( theo giá hiện hành ) năm 2025 ước đạt 12.000 – 13.000 USD / năm [ 27 ] .
Giao thông vận tải đường bộ[sửa|sửa mã nguồn]
Cầu Bãi Cháy, nối liền hai bờ Hạ Long và Quốc lộ 18
Với lợi thế là đầu mối giao thông vận tải quan trọng, đường đi bộ, đường thủy, đường tàu, cảng biển, trải qua suốt lịch sử vẻ vang hình thành và tăng trưởng hàng trăm năm, TP Hạ Long luôn khẳng định chắc chắn vị trí kế hoạch quan trọng khu vực vùng duyên hải Bắc Bộ .Mạng lưới giao thông vận tải trên địa phận TP Hạ Long về đối ngoại và đối nội gồm những mô hình : Giao thông đường đi bộ, đường thủy, đường tàu, đường sông và đường hàng không ( thủy phi cơ ). Theo nhìn nhận tại Đồ án kiểm soát và điều chỉnh Quy hoạch toàn diện và tổng thể tăng trưởng giao thông vận tải vận tải đường bộ tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020 và xu thế đến năm 2030 thì những tuyến đường tàu, luồng đường thủy hiện tại vẫn phân phối được nhu yếu vận tải đường bộ .
Hiện nay mạng lưới giao thông vận tải đến thành phố Hạ Long đa phần gồm 3 tuyến đường QL18, quốc lộ 279, đường tỉnh 337 với tổng chiều dài trên 50 km. Mạng lưới giao thông vận tải nội thị của TP Hạ Long có tổng chiều dài trên 380 km, trong đó gồm những đường trục chính, phố chính và những đường ngõ. [ 28 ]
Hệ thống đường đối ngoại[sửa|sửa mã nguồn]
Hạ Long nằm chính giữa quốc lộ 18 nối từ trường bay quốc tế Nội Bài tới cửa khẩu Móng Cái đã và đang liên tục được tăng cấp, lan rộng ra do nhu yếu đi lại tăng rất nhanh. Điểm đầu của tuyến quốc lộ 279 nằm tại Ngã tư Ao Cá thuộc thành phố Hạ Long [ 29 ] .Hiện thành phố đã kiến thiết xây dựng xong những tuyến đường cao tốc Hạ Long – TP. Hải Phòng, Hạ Long – Vân Đồn, Hạ Long – Nội Bài ( TP. Hà Nội ) ; tăng cấp và lan rộng ra quốc lộ 18 đoạn Hạ Long – Mông Dương .Cùng với đó, TP Hạ Long góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng mới cầu nối khu Hà Khánh với tỉnh lộ 328, nằm trên tuyến đường trục chính Hà Tu – Hoành Bồ và tuyến đường trục chính Hà Tu – Hoành Bồ để liên kết tuyến đường vành đai tỉnh lộ 328 ; điều tra và nghiên cứu, góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng tuyến đường bao biển liên kết Hạ Long với Cẩm Phả ; tăng cấp QL18 đoạn từ nút giao với đường cao tốc đến ngã 3 Hùng Thắng từ 4 làn xe lên 8 làn xe ; tiến hành tiến trình 2 tuyến đường nối từ Khu công nghiệp Việt Hưng với quốc lộ 18 đi qua kho xăng dầu B12 ; góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng tái tạo nút, lan rộng ra giao thông vận tải tại ngã 3 Hà Khẩu nhằm mục đích bảo vệ bảo đảm an toàn giao thông vận tải khu vực và tránh ùn tắc giao thông vận tải .
Hệ thống đường nội thành của thành phố[sửa|sửa mã nguồn]
Hiện nay TP Hạ Long đã triển khai xong nút giao thông vận tải Cái Dăm ( Ngã 5 giữa những trục đường lớn là đường Hạ Long – Bãi Cháy – Hoàng Quốc Việt ) ; đường vào khu công nghiệp Việt Hưng ; hoàn thành xong dự án Bất Động Sản Cải tạo tăng cấp đường Trần Phú ( 336 ) ; đang tiến hành việc lan rộng ra tăng cấp nút giao thông vận tải Loong Toòng ; lan rộng ra đường Trần Hưng Đạo ; điều tra và nghiên cứu tái tạo nút giao thông vận tải Kênh Liêm và đường Kênh Liêm …
Thành phố có tiềm năng rất lớn để tăng trưởng giao thông vận tải thủy. Cảng Cái Lân có năng lực đảm nhiệm 1 triệu tấn sản phẩm & hàng hóa mỗi năm. Cảng xăng dầu B12 là cảng chuyên dùng ( xăng, dầu ) hiệu suất khoảng chừng 1 triệu tấn / năm, độ sâu bến 7-9 m cho tàu 1 vạn tấn. Hệ thống đường ống dẫn dầu đi từ cảng B12 là mạng lưới hệ thống giao thông vận tải đường ống lớn nhất và duy nhất ở nước ta. Cảng Hòn Gai hoàn toàn có thể đón tàu 1 vạn tấn vào sát bờ, những tàu lớn hơn hoàn toàn có thể chuyển tải từ vùng cảng nổi trong vịnh .Ông Đào Hồng Tuyển đã thiết kế xây dựng xong những Cảng tàu du lịch quốc tế trên hòn đảo Tuần Châu cùng với bến phà nối Tuần Châu – Cát Bà .Việc tăng trưởng về giao thông vận tải đường thủy cũng giúp giảm tải so với giao thông vận tải đường đi bộ, vì thế thành phố đang điều tra và nghiên cứu góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng 1 số ít cảng, bến du lịch trên địa phận gồm : Huy động mọi nguồn lực để góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng cảng Quốc tế và cảng tàu du lịch Hồng Gai để tăng cường vận tải đường bộ đường thủy, lôi cuốn nhiều hành khách của những nước trên quốc tế ; góp vốn đầu tư, xây mới, cảng tàu khách du lịch Bến Đoan để khai thác tiềm năng du lịch và giữ chân hành khách lưu trú lại thành phố ; góp vốn đầu tư mạng lưới hệ thống bến thuyền ship hàng du lịch …
Đường hàng không[sửa|sửa mã nguồn]
Thành phố có những bãi đỗ cho trường bay trực thăng và thủy phi cơ. Hiện nay có máy bay trực thăng hàng tuần đưa khách đi du lịch từ TP.HN tới Bãi Cháy và cảng tàu khách quốc tế Tuần Châu. Từ tháng 9/2014, Hàng không Hải Âu mở màn cung ứng dịch vụ bay thủy phi cơ bay 45 phút từ bến cảng Tuần Châu đến trường bay Nội Bài. Từ cuối năm 2018 đã có Sân bay quốc tế Vân Đồn phân phối nhu yếu cho người dân thành phố .
Tuyến đường sắt Quốc gia nối Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân đã và đang được tăng cấp thiết kế xây dựng để cung ứng nhu yếu vận tải đường bộ sản phẩm & hàng hóa từ TP.HN tới Hạ Long và cảng Cái Lân .
Cảng tàu du lịch, bến du thuyền Nam Tuần Châu
Các nút giao thông vận tải[sửa|sửa mã nguồn]
Vòng xuyến ngã năm Bãi Cháy (2016)
Lịch sử phát triển
dân số
|
Năm
|
Dân số (người)
|
Mật độ dân số
|
2009
|
215.795
|
|
2017
|
240.800
|
|
2018
|
249.264
|
|
2019
|
300.267
|
268 người/km²
|
Nguồn:[6][30][31]
|
Năm năm nay, thành phố Hạ Long ngoài dân tộc bản địa Kinh chiếm hầu hết còn có 15 dân tộc bản địa khác gồm : Tày, Hoa, Cao Lan, Dao, Sán Dìu, Mường, Thái, Nùng, Hán, Thổ, PaKo, Sán Chỉ, Thanh Y, Thái Thổ, H Mông với 830 nhân khẩu sống hầu hết ở những phường Hà Phong, Đại Yên, Việt Hưng, Hà Khánh. [ 32 ] Dân số toàn thành phố năm 2018 là 274.000 – 305.000 người .
Thành phố có những trường đào tạo và giảng dạy hệ cao đẳng, ĐH là : Cao đẳng Y tế Quảng Ninh, Đại học Hạ Long cơ sở 2, Cao đẳng nghề mỏ Hồng Cẩm và 4 trường Trung cấp dạy nghề, 12 trường trung học phổ thông ( Cả những trường liên cấp ), 38 trường Trung học cơ sở, PTCS và Tiểu học. Năm 2002, thành phố được công nhận phổ cập Trung học cơ sở .
Đạo Phật ở Hạ Long có khoảng chừng 5032 phật tử với hơn 5 chùa, trong đó có 3 chùa nổi tiếng là chùa Long Tiên tọa lạc tại phường Hồng Gai, chùa Lôi Âm ở phường Đại Yên và chùa Quang Nghiêm ở phường Hà Tu. Công giáo ở đây có khoảng chừng 1759 Fan Hâm mộ với 1 nhà thời thánh. Ngoài ra ở phố Bến Đoan có đền thờ Trần Quốc Nghiễn và bốn miếu nhỏ, trong đó 2 miếu thờ Thành Hoàng đã bị bom Mỹ san bằng .
tin tức liên lạc[sửa|sửa mã nguồn]
Thành phố vẫn liên tục thực thi theo quy hoạch : lan rộng ra mạng lưới hệ thống bưu điện và những dịch vụ bưu điện, điện thoại thông minh tới những phường, xã, hải đảo, khuyến khích tạo mọi điều kiện kèm theo cho nhân dân khai thác và sử dụng, góp vốn đầu tư tăng trưởng mạng điện thoại thông minh, bưu điện Giao hàng sản xuất kinh doanh thương mại và hoạt động và sinh hoạt .Ngoài mạng lưới hệ thống thông tin liên lạc đường dây còn có mạng lưới hệ thống thông tin liên lạc không dây của Vinaphone, Mobifone, Viettel, Vietnamobile phủ sóng khắp thành phố và cả khu vực vịnh Hạ Long, đã tạo điều kiện kèm theo rất thuận tiện cho Giao hàng khách du lịch cũng như nhân dân thành phố. Thành phố có một bưu cục TT, một tổng đài có hơn 80.000 số hòa mạng lưới vương quốc. Tuyến đường cáp quang nối với Thành Phố Hà Nội đã được thiết kế xây dựng, dịch vụ internet cũng tăng trưởng rất nhanh. Tổng số máy điện thoại thông minh cố định và thắt chặt trên địa phận năm 2010 đạt trên 80.000 máy, tỷ lệ điện thoại cảm ứng đạt hơn 36 máy / 100 dân ; có hơn 43 % người dân sử dụng dịch vụ Internet ; trên 380.000 thuê bao di động trả trước và trả sau. Toàn thành phố có hơn 17.500 hộ thuê bao dịch vụ truyền hình cáp. Hiện tại một phần thành phố, kể cả vùng vịnh Hạ Long đã được phủ sóng Wi-Fi không lấy phí .
Chả mực – món chả được chế biến công phu và đắt tiền
Ẩm thực Hạ Long là một trong những yếu tố đặc trưng của thành phố này. Các món ăn ở đây hầu hết được chế biến từ món ăn hải sản nhưng theo những chiêu thức truyền thống cuội nguồn của dân miền biển và bằng những loài món ăn hải sản độc lạ mà nhiều người còn chưa được nhìn thấy khi nào. Ví dụ như ngán là một loài nhuyễn thể chỉ sống ở Quảng Ninh. Ngán rất bổ dưỡng và chế biến được nhiều món ăn ngon khác nhau như ngán luộc, ngán nướng, gỏi ngán, cháo ngán, bún ngán. Mỗi món ngán được chế biến theo những cách khác nhau lại có mùi vị riêng .Ngoài ra còn rất nhiều đặc sản nổi tiếng khác mà hành khách không hề bỏ lỡ khi đến Hạ Long như : chả mực ( ăn với xôi, bánh cuốn ), canh hà, cà sáy ( cà sáy là con vịt lai ngan ), sam Hạ Long, sò huyết, ruốc ( Ruốc lỗ là một loài thuộc họ bạch tuộc nhưng chỉ nhỏ bằng ngón chân cái đứa trẻ ), tu hài, tôm hùm, bề bề, sá sùng, cù kỳ ( cù kỳ là một loại cua biển có hai càng rất to, chân có nhiều lông, thịt chắc và rất thơm ), ghẹ, hàu, mực …Các phố ẩm thực ăn uống của Hạ Long lôi cuốn đông người dân và hành khách : phố Giếng Đồn, đường Trần Quốc Nghiễn, …
Khu đô thị[sửa|sửa mã nguồn]
Hiện nay, trên địa phận thành phố Hạ Long đã và đang hình thành 1 số ít khu đô thị hạng sang như :
- Mon Bay Hạ Long trên đường Trần Quốc Nghiễn. Dự án là tổ hợp gồm căn hộ chung cư cao cấp, liền kề, nhà phố thương mại.
- Vinhomes Dragon Bay của Tập đoàn Vingroup, nằm tại Bến Đoan. Quy mô gồm 380 căn hộ nhà phố thương mại vừa ở và kinh doanh.
- Times Garden tại Cột Đồng Hồ, giáp các đường lớn là Lê Thánh Tông, 25 Tháng 4.
- Hạ Long Marina Hùng Thắng.
- Chung cư The Sapphire Residence Doji Hạ Long của Chủ đầu tư Doji tại Bến Đoan, bên đường Trần Quốc Nghiễn và đường bao biển. Quy mô dự án gồm 2 tòa căn hộ cao 31 tầng, 2 tầng hầm, 2 tầng trung tâm thương mại.
- Khu đô thị Việt Hưng.
- Khu đô thị Cao Xanh – Hà Khánh.
Ngoài những khu đô thị lớn tại Hạ Long còn hàng loạt những dự án Bất Động Sản lớn về nghỉ ngơi như dự án Bất Động Sản FLC Grand Hotel Hạ Long ( của tập đoàn lớn FLC ), hàng loạt dự án Bất Động Sản của CĐT BIM Group reen Bay Village, Green Bay Pearl Villas, Green Bay Premium ), Vinpearl Hạ Long ( Tập đoàn Vingroup ), …
Hòn gà chọi – Một trong nhưng khu vực tại Vịnh Hạ long nổi tiếng nhất.
Một phần cung cảnh của vịnh Hạ Long
Hạ Long được mệnh danh là thành phố du lịch, trung tâm du lịch lớn của Việt Nam. Năm 2015 số du khách đến Hạ Long đạt trên 6 triệu lượt người. Vịnh Hạ Long đã được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới 2 lần. Ngoài ra vào lúc 2 giờ của ngày 12 tháng 11 năm 2012 (theo giờ Việt Nam), vịnh Hạ Long được tổ chức New7Wonders tuyên bố là một trong bảy kỳ quan thiên nhiên thế giới mới. Hạ Long đã được nhận Cúp quốc gia về môi trường là Thành phố xanh – sạch – đẹp.
Gắn liền với vịnh Hạ Long, những phường Bãi Cháy, Tuần Châu, Hùng Thắng đang là vùng tăng trưởng những khách sạn nhà hàng quán ăn và thiết kế xây dựng những khu công trình du lịch. Hạ Long có hàng trăm khách sạn lớn nhỏ với nhiều khách sạn 4, 5 sao, trang thiết bị không thiếu và tân tiến, cung ứng nhu yếu của khách quốc tế và trong nước .Các bãi tắm Hạ Long, Tuần Châu ngày càng được trùng tu, tăng trưởng. Bên bờ Tây thành phố ( Hòn Gai ) đang dự kiến thiết kế xây dựng 2 bãi tắm tự tạo ship hàng dân cư thành phố .Tập đoàn Sun Group đã kiến thiết xây dựng Công viên Sun World Ha Long Park lớn nhất Nước Ta tại Bãi Cháy và Hòn Gai. Ngoài ra còn rất nhiều những khuôn khổ du lịch đẳng cấp và sang trọng của những tập đoàn lớn lớn trong và ngoài nước như Vin Group, FLC, …Ngoài vịnh, với gần 30 hang động đã được phát hiện, những hang động Thiên Cung, Hòn Đũa, Đầu Gỗ, hang Sửng Sốt đã được đưa vào Giao hàng du lịch nhiều năm .Cụm di tích lịch sử lịch sử dân tộc và danh thắng ở TT thành phố gồm có Núi Bài Thơ, Đền Thờ Đức Ông Đông Hải Đại Vương Trần Quốc Nghiễn, Chùa Long Tiên ở bên núi Bài Thơ. Các địa chỉ lịch sử dân tộc, những hoạt động và sinh hoạt văn hóa truyền thống và sinh cảnh, những đồi thông, những khu vui chơi giải trí công viên thành phố đang được khai thác để đón hàng triệu khách trong những năm tới .Các sự kiện du lịch liên hoan cũng lôi cuốn khách du lịch như Carnaval, Hội chợ Ocop, lễ hội chợ hoa xuân .
Hạ Long trong văn học[sửa|sửa mã nguồn]
Hòn Cánh Buồm
“
|
Nhận nước trăm sông sóng cuộn đầy
Núi bày cờ thế, biếc liền mây
Xưa theo người khác luôn bền chí
Giờ đã tung hoành một chớp tay
Đế Chủ điệp trùng quân hổ mạnh
Hải Đông đã tắt khói lang bay
Trời Nam muôn thủa non sông vững
Yển vũ tu văn dựng nước này
|
”
|
— Lê Thánh Tông
|
[ 33 ]
“
|
Hạ Long, ngày 4 tháng 7 năm 1994
…Ngày nay, được xác định là một thành phố, Hạ Long có nhiều điều kiện thuận lợi để xây dựng và phát triển, thật sự là một thành phố trẻ, đẹp, văn minh, xứng đáng là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh Quảng Ninh, có vị trí quan trọng trong vùng kinh tế trọng điểm: Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh, góp phần xây dựng Tổ quốc ta ngày càng vững mạnh…
|
”
|
— Võ Văn Kiệt, Thủ tướng Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam
|
[ 34 ]
Thành phố kết nghĩa[sửa|sửa mã nguồn]
- Vũng Tàu, nơi đây có con đường ven biển mang tên Hạ Long.
-
Cầu Bãi Cháy
-
Vạn chài trên Vịnh
-
Cánh buồm kiểu Hạ Long truyền thống cuội nguồn màu đỏ tương phản trên mặt nước xanh
-
Kiến tạo địa chất kiểu Phong Linh với những đỉnh tách rời nhau
-
Những hòn đảo đá có hình thù kỳ lạ và thích mắt
-
Thạch nhũ trong động Thiên Cung
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]