Một phần của tài liệu GIÁO TRÌNH TRANG BỊ ĐIỆN MÁY ĐIỆN ( NGHỀ ĐIỆN TỬ CÔNG NGHIỆP )
– Nguyên lý vận hành máy phay
3.2.1.1.Khái niệm chung
– Gia công phay là quy trình cắt gọt trên máy phay được thực thi đa phần nhờ sự phối hợp giữa hai hoạt động : Chuyển động quay của dao cắt và chuyển
động tịnh tiến của vật gia công ( tuy nhiên, khi gia công bánh răng xoắn thì vật gia công hoàn toàn có thể quay ) .
– Ở đây hoạt động chính là hoạt động của dao cắt còn hoạt động tịnh tiến
của vật gia công là hoạt động chạy dao. Xem hình 5-12
Hình 3.4 3.2.1. 2. Cấu tạo và cách phân loại máy phay
– Có rất nhiều loại máy phay, nhưng thường thì người ta chia làm 2 loại như
sau :
– Máy phay ngang : Là loại máy phay có trục chính nằm ngang ( song song với bàn máy ) vật gia công hoàn toàn có thể hoạt động theo 3 hướng vuông gocs với nhau :
– Máy phay đứng Côngxôn : hình 3.5
– Cơ cấu điều khiển và tinh chỉnh của máy này gồm có : 1 – Công tắc dừng
2 – Công tắc mở trục chính
3 – Mũi tên chỉ những vận tốc của trục chính 4 – Nút chỉ vận tốc của trục chính
5 – Công tắc bàn máy chạy nhanh 6 – công tắc nguồn xung của trục chính 7 – Công tắc chiếu sáng
Hình 3.5 3.2.2. Máy phay 6P81, 6P11, 6P81 G
3.3.Nguyên lý làm việc máy điện đồng bộ
3.3.1. Thiết bị dẫn động
– Động cơ máy bơm nước làm mát M1
– Động cơ trục chính M2
– Động cơ chạy dao M3
3.3.2.Thiết bị điều khiển
– Cầu dao tự động QF1 ,QF2
– Cầu dao QF4
3.4.Động cơ điện đồng bộ
3.4.1. Chạy máy
– Đóng cấu dao tự động QF1.
– Đóng SB1 đóng điện cho chạy động cơ trục chính M2
3.4.2. Dừng máy
– Ấn nút SB3 sẽ cắt điện công tắc nguồn tơ KM1, đônmgj cơ trục chính M2 bị ngắt điện kéo theo động cơ M3 chạy dao ngừng hoạt động giải trí .
3.4.3. Thử nhấp
– Ấn, nhả nút SB5 ( theo kiểu xung ) sẽ làm trục chính quay nhẹ, giúp cho việc thay
đổi vận tốc được thuận tiện. d. Hãm máy
– Thời gian thao tác của động cơ trục chính M2 không nhờ vào vào thời hạn ấn nút SB5. Để nhanh gọn dừng động cơ trục chính sau khi cắt mạch, người ta dùng ly
hợp phanh điện từ YC, quy trình phân phối cho ly hợp này được chuyền theo mạch .
3.4.4.. Bảo vệ mạch điện
– Bảo vệ mạch điện khi bị ngắn mạch động cơ điện bằng những cầu dao tự đọng QF1 và cầu chì FV1 và FV2. Bảo vệ quá ải cho động cơ điện là rơle nhiệt PT1, PT2 và PT3 .
3.4.5. Bảo vệ mạch điện
– Bảo vệ mạch điện khi bị ngắn mạch động cơ điện bằng những cầu dao tự đọng QF1 và cầu chì FV1 và FV2. Bảo vệ quá ải cho động cơ điện là rơle nhiệt PT1, PT2 và PT3 .
1.2.4. Mạch điện trong máy phay P82 và 6H82 ( là máy phay của Liên Xô Kiểu 6H82, 6H83 và của Nước Ta kiểu P12A, P623, P82 ) 6H83 và của Nước Ta kiểu P12A, P623, P82 )
Ø YÊU CẦU VỀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CHƯƠNG 3
Nội dung :
+ Về kiến thức: qui trình công nghệ và yêu cầu về trang bị điện cho máy cắt gọt
kim loại như: máy khoan, tiện, phay, bào, mài, băng tải, cầu trục, thang máy, lò
điện …
+ Về kỹ năng và kiến thức : Đọc, vẽ và nghiên cứu và phân tích sơ đồ của những loại máy nói trên. + Về thái độ : Đảm bảo bảo đảm an toàn và vệ sinh công nghiệp
Phương pháp :
+ Về kỹ năng và kiến thức : Được nhìn nhận bằng hình thức kiểm tra viết, trắc nghiệm. + Về kỹ năng và kiến thức : Đánh giá kiến thức và kỹ năng thực hành thực tế
+ Về thái độ : Rèn luyện tính tư duy, phát minh sáng tạo trong học tập
Chương 4. Máy điện một chiều Thời gian : 12 giờ
– Giới thiệu :
– Theo nhu yếu công nghệ tiên tiến của máy, cơ cấu tổ chức sản xuất, những mạng lưới hệ thống truyền động
điện tự động hóa đều được phong cách thiết kế đo lường và thống kê để thao tác ở những trạng thái ( hay chính sách ) xác lập. Những trạng thái sự cố hay hư hỏng khác thường thì đã được Dự kiến khi phong cách thiết kế thống kê giám sát chúng để vận dụng những thiết bị và giải pháp bảo vệ thiết yếu
– Mục tiêu :
+ Kiến thức : Trang bị cho sinh viên kiến cơ bản về máy điện 1 chiều + Kỹ năng : Nhận biết được những máy điện một chiều
+ Thái độ : Rèn luyện thái độ cẩn trọng, tỉ mỉ, tác phong công nghiệp .
Nội dung chính:
4.1 Khái niện về máy điện một chiều
Mục tiêu:
– Nắm vững những giải pháp mở máy và thiết bị cần dùng .
4.1.1 Các mạch mở máy trực tiếp.Các yêu cầu khi mở máy:
Các yêu cầu khi mở máy:
– Mômen mở máy đủ lớn để thích ứng với đặc tính cơ của tải .
– Imm càng nhỏ càng tốt
– Phương pháp mở máy và thiết bị cần dùng đơn thuần, rẻ tiền, chắc như đinh .
– Tổn hao hiệu suất trong quy trình mở máy càng thấp càng tốt. 4.1.1. 1 Mạch khởi động động cơ điện ba pha bằng khởi động từ đơn
2. Mạch điều khiển (mạch nhị thứ)
3. Mô tả mạch điện
– Mạch động lực
– L1L2L3 : dòng điện 3 pha
– CB : máy cắt dòng điện 3 pha
– K : tiếp điểm chính của công tắc nguồn tơ – RN : tiếp điểm chính của rơ le nhiệt – M : động cơ 3 pha rô to lồng sóc – Mạch điều khiển và tinh chỉnh – LN : dòng điện 1 pha – CB : máy cắt 1 pha
– Rs : nút dừng khẩn cấp
– RN : tiếp điểm phụ của rơ le nhiệt
– ON : nút nhấn thường hở – OFF : nút nhấn thường đóng
– K ( A1A2 ) : cuộn dây công tắc nguồn tơ – K : tiếp điểm phụ của công tắc nguồn tơ – H1, H2, H3, H4 : những đèn báo hiệu
4. Giải thích
– Khi chưa đóng CB 1 pha và CB 3 pha thì động cơ chưa hoạt động giải trí, vì mạch chưa được phân phối điện. Các đèn chưa sáng .
– Khi đóng CB 1 pha và CB 3 pha, đèn H4 sáng báo có nguồn điện vào mạch
tinh chỉnh và điều khiển .
– Muốn động cơ hoạt động giải trí, ta nhấn nút ON ngay lập tức cuộn dây K có điện. Khi
đó những tiếp điểm chính K đóng lại động cơ hoạt động giải trí và đồng thời đóng luôn tiếp
điểm phụ K ( song song với nút ON ) để duy trì dòng điện luôn cung ứng cho cuộn dây. Lúc này đèn H1 sáng báo hiệu động cơ đang hoạt động giải trí .
– Muốn dừng động cơ, ta nhấn nút OFF ngay lập tức cuộn dây K mất điện những tiếp điểm chính mở ra động cơ ngừng hoạt động giải trí, đồng thời tiếp điểm phụ ( tiếp
điểm duy trì – tiếp điểm song song với nút ON ) cũng mở ra ngắt dòng điện đi vào cuộn dây công tắc nguồn tơ. Lúc này đèn H1 không sáng .
– Nếu động cơ đang hoạt động giải trí, mà quá tải thì tiếp điểm phụ của rơ le nhiệt RN tác động ảnh hưởng ngắt dòng điện đi vào công tắc nguồn tơ làm cho động cơ ngừng hoạt động giải trí ,
đồng thời đèn H2 sáng báo hiệu sự cố quá tải .
– CB bảo vệ quá tải, ngắn mạch, quá áp …
– Khi có sự cố cần dừng khẩn, ta nhấn nút RS, mạch điện ngắt điện vào công tắc nguồn
tơ làm cho động cơ ngừng hoạt động giải trí, đồng thời đèn H3 sáng báo hiệu có sự cố
phải dừng khẩn .
4.1.2. Mạch hòn đảo chiều động cơ điện ba pha
1. Mạch điều khiển (mạch nhị thứ)
3. Mô tả mạch điện
v Mạch động lực
– L1L2L3 : dòng điện 3 pha
– CB : máy cắt dòng điện 3 pha
– K1:tiếp điểm chính của công tắc tơ quay thuận
– K2 : tiếp điểm chính của công tắc nguồn tơ quay nghịch
– RN : tiếp điểm chính của rơ le nhiệt
– M : động cơ 3 pha rô to lồng sóc
– Mạch tinh chỉnh và điều khiển
– LN : dòng điện 1 pha
– Rs : nút dừng khẩn cấp
– RN : tiếp điểm phụ của rơ le nhiệt
– ON1 – OFF1 : nút nhấn kép thường hở – thường đóng điều khiển và tinh chỉnh quay thuận
– ON2 – OFF2 : nút nhấn kép thường hở – thường đóng điều khiển và tinh chỉnh quay nghịch
– OFF : nút nhấn thường đóng điều khiển và tinh chỉnh dừng
– K1 ( A1A2 ) : cuộn dây công tắc nguồn tơ quay thuận
– K2 ( A1A2 ) : cuộn dây công tắc nguồn tơ quay nghịch
– K1, K2 : những tiếp điểm phụ của công tắc nguồn tơ K1, K2
– H1, H2, H3, H4, H5 : những đèn báo hiệu
4. Giải thích
– Khi chưa đóng CB 1 pha và CB 3 pha thì động cơ chưa hoạt động giải trí, vì mạch chưa được cung ứng điện. Các đèn báo hiệu chưa sáng .
– Khi đóng CB 1 pha và CB 3 pha, đèn H5 sáng báo có nguồn điện vào mạch
điều khiển và tinh chỉnh .
– Muốn động cơ quay thuận, ta nhấn nút ON1 ngay lập tức cuộn dây K1 có điện ( lúc này OFF1 mở ra để bảo vệ K2 không được phân phối điện ). Khi đó những tiếp
điểm chính K1 đóng lại động cơ quay thuận và đồng thời đóng luôn những tiếp điểm phụ K1 ( song song với nút ON1 ) để duy trì dòng điện luôn phân phối cho cuộn dây K1 và mở tiếp điểm phụ K1 thường đóng để khóa chéo cuộn dây K2 luôn luôn không có điện. Lúc này đèn H1 sáng báo hiệu động cơ đang quay thuận .
– Muốn động cơ quay nghịch, ta nhấn nút ON2 ngay lập tức cuộn dây K2 có điện ( lúc này OFF2 mở ra để bảo vệ K1 không được cung ứng điện ). Khi đó những tiếp
điểm chính K2 đóng lại động cơ quay nghịch và đồng thời đóng luôn những tiếp
điểm phụ K2 ( song song với nút ON2 ) để duy trì dòng điện luôn phân phối cho cuộn dây K2 và mở tiếp điểm phu K2 thường đóng để khóa chéo cuộn dây K1 luôn luôn không có điện. Lúc này đèn H2 sáng báo hiệu động cơ đang quay nghịch .
– Muốn quy đổi động cơ đang quay thuận qua nghịch hoặc ngược lại ta không
cần phải nhấn nút OFF, vì khi ta nhấn ON1 thì OFF1 đã mở không cho điện vào K2 ( hoặc khi ta nhấn ON2 thì OFF2 đã mở không cho điện vào K1 ) – mạch điều khiển và tinh chỉnh hòn đảo chiều quay trực tiếp .
– Muốn dừng động cơ, ta nhấn nút OFF ngay lập tức cuộn dây K1 ( quay thuận ) hoặc K2 ( quay nghịch ) mất điện những tiếp điểm chính mở ra động cơ ngừng hoạt
động, đồng thời tiếp điểm phụ ( tiếp điểm duy trì – tiếp điểm song song với nút ON1, ON2 ) cũng mở ra ngắt dòng điện đi vào cuộn dây công tắc nguồn tơ cuộn dây K1 ( quay thuận ) hoặc K2 ( quay nghịch ). Lúc này đèn H1 hoặc H2 không sáng báo hiệu động cơ không hoạt động giải trí .
– Nếu động cơ đang hoạt động giải trí, bị quá tải thì tiếp điểm phụ của rơ le nhiệt RN tác
động ngắt điện đi vào công tắc nguồn tơ làm cho động cơ ngừng hoạt động giải trí, đồng thời
– CB bảo vệ quá tải, ngắn mạch, quá áp…
– Khi có sự cố cần dừng khẩn, ta nhấn nút RS, mạch điện ngắt điện vào công tắc nguồn
tơ làm cho động cơ ngừng hoạt động giải trí, đồng thời đèn H4 sáng báo hiệu có sự cố
phải dừng khẩn .
4.2. Cấu tạo máy điện một chiều4.2.1. Khái niệm chung
4.2.1. Khái niệm chung
– Muốn vận tốc chậm ta nối điện 3 pha vào A, B, C và đồng thời để trống A1, B1, C1 .
– Muốn vận tốc nhanh ta nối điện 3 pha vào A1, B1, C1 và đồng thời nối chung A, B, C lại với nhau .
4.2.2. Mạch điều khiển sử dụng nút nhấn1. Mạch động lực (mạch nhất thứ
1. Mạch động lực (mạch nhất thứ
3. Mô tả mạch điện
– Mạch động lực
– L1L2L3 : dòng điện 3 pha
– CB : máy cắt dòng điện 3 pha
– K1 : tiếp điểm chính của công tắc nguồn tơ đóng tam giác ( quay chậm )
– K2 K3 : tiếp điểm chính của công tắc nguồn tơ đóng sao kép ( quay nhanh )
– RN : tiếp điểm chính của rơ le nhiệt – M : động cơ 3 pha rô to lồng sóc – Mạch điều khiển và tinh chỉnh – LN : dòng điện 1 pha – CB : máy cắt 1 pha – Rs : nút dừng khẩn cấp – RN : tiếp điểm phụ của rơ le nhiệt
– ON1 – OFF1 : nút nhấn kép thường hở – thường đóng tinh chỉnh và điều khiển quay chậm
– ON2 – OFF2 : nút nhấn kép thường hở – thường đóng tinh chỉnh và điều khiển quay nhanh
– OFF : nút nhấn thường đóng tinh chỉnh và điều khiển dừng
– K1 ( A1A2 ) : cuộn dây công tắc nguồn tơ quay chậm
– K2 ( A1A2 ), K3 ( A1A2 ) : cuộn dây công tắc nguồn tơ quay nhanh
– K1, K2, K3 : những tiếp điểm phụ của công tắc nguồn tơ K1, K2, K3
– H1, H2, H3, H4, H5 : những đèn báo hiệu
– Khi chưa đóng CB 1 pha và CB 3 pha thì động cơ chưa hoạt động giải trí, vì mạch chưa được phân phối điện. Các đèn báo hiệu chưa sáng .
– Khi đóng CB 1 pha và CB 3 pha, đèn H5 sáng báo có nguồn điện vào mạch
tinh chỉnh và điều khiển .
– Muốn động cơ quay chậm, ta nhấn nút ON1 ngay lập tức cuộn dây K1 có điện ( lúc này OFF1 mở ra để bảo vệ K2 không được phân phối điện ). Khi đó những tiếp
điểm chính K1 đóng lại động cơ quay thuận và đồng thời đóng luôn những tiếp điểm phụ K1 ( song song với nút ON1 ) để duy trì dòng điện luôn phân phối cho cuộn dây K1 và mở tiếp điểm phụ K1 thường đóng để khóa chéo cuộn dây K2 luôn luôn không có điện. Lúc này đèn H1 sáng báo hiệu động cơ đang quay chậm .
– Muốn động cơ quay nhanh, ta nhấn nút ON2 ngay lập tức cuộn dây K2 có điện ( lúc này OFF2 mở ra để bảo vệ K1 không được cung ứng điện ), kéo theo cuộn dây K3 có điện. Khi đó những tiếp điểm chính K2 và K3 đóng lại động cơ quay nhanh và đồng thời đóng luôn những tiếp điểm phụ K2 ( song song với nút ON2 ) để
duy trì dòng điện luôn phân phối cho cuộn dây K2, K3 và mở tiếp điểm phu K2 thường đóng để khóa chéo cuộn dây K1 luôn luôn không có điện. Lúc này đèn H2 sáng báo hiệu động cơ đang quay nhanh .
– Muốn quy đổi động cơ đang quay chậm qua nhanh hoặc ngược lại ta nhấn trực tiếp ON1 thì OFF1 đã mở không cho điện vào K2, K3 ( hoặc khi ta nhấn ON2 thì OFF2 đã mở không cho điện vào K1 ) – mạch tinh chỉnh và điều khiển đổi khác vận tốc nhờ
nút nhấn kép.
– Muốn dừng động cơ, ta nhấn nút OFF ngay lập tức cuộn dây K1 ( quay chậm ) hoặc K2, K3 ( quay nhanh ) mất điện những tiếp điểm chính mở ra động cơ ngừng hoạt động giải trí, đồng thời tiếp điểm phụ ( tiếp điểm duy trì – tiếp điểm song song với nút ON1, ON2 ) cũng mở ra ngắt dòng điện đi vào cuộn dây công tắc nguồn tơ cuộn dây K1 hoặc K2, K3. Lúc này đèn H1 hoặc H2 không sáng báo hiệu động cơ không hoạt động giải trí .
– Nếu động cơ đang hoạt động giải trí, bị quá tải thì tiếp điểm phụ của rơ le nhiệt RN tác
động ngắt điện đi vào công tắc nguồn tơ làm cho động cơ ngừng hoạt động giải trí, đồng thời
đèn H3 sáng báo hiệu sự cố quá tải .
– CB bảo vệ quá tải, ngắn mạch, quá áp …
– Khi có sự cố cần dừng khẩn, ta nhấn nút RS, mạch điện ngắt điện vào công tắc nguồn
tơ làm cho động cơ ngừng hoạt động giải trí, đồng thời đèn H4 sáng báo hiệu có sự cố
phải dừng khẩn
4.3. Nguyên lý làm việc của máy điện một chiều
4.3.1. Sơ đồ mạch :
† Sơ đồ nối dây mạch động lực
4.3.2. Quy trình kỹ thuật lắp mạch điều khiển khởi động động cơ điện ba pha
bằng khởi động từ đơn
Nội dung công việc Yêu cầu kỹ thuật Dụng cụ,
thiết bị
Bước 1 : Tìm hiểu cấu trúc thực tiễn và những thông số kỹ thuật kỹ thuật cơ bản của thiết bị
– Các tiếp điểm tiếp xúc tốt. – Cuộn dây còn tốt, thông
Đồng hồ vạn năng
như : – Điện áp và dòng điện định mức. – Tình trạng hoạt động giải trí của thiết bị ( tốt hay hỏng ) … mạch. Đúng điện áp, đúng dòng điện định mức. V.O.M
Bước 2 : Lắp đặt thiết bị điện vào panel
điện, đấu mạch điện theo sơ đồ nguyên tắc :
– Đấu mạch động lực theo thứ tự từ cầu chì, công tắc nguồn tơ, rơ le nhiệt bót đấu dây nối đến động cơ .
– Đấu mạch điều khiển theo thứ tự từ
cầu chì, bộ nút nhấn, tiếp điểm thường
đóng của rơ le nhiệt, cuộn hút công tắc nguồn
tơ, dây trung tính ( với cuộn hút 220V ~ ). – Lắp đặt những thiết bị điện chắc chăn, là đầu cốt và đấu dây phải bảo vệ tiếp xúc tốt – Thao tác đúng chuẩn – Đúng sơ đồ Panel lắp ráp thiết bị điện, áp tô mát, cầu dao, cầu chì, dây dẫn, công tắc nguồn tơ, rơ le nhiệt, nút nhấn, động cơ điện 3 pha, kềm cắt dây điện, kềm bấm đầu cốt, tua vít 3 ke, tua vít det …
