Nhưng so với những yếu tố li ti hơn, năng lực tha thứ và bước tiếp rất thiết yếu để duy trì một mối quan hệ lành mạnh và niềm hạnh phúc với những người mà bạn chăm sóc. Thậm chí cả khi bạn bị chọc giận, bạn cũng sẽ không để cơn giận định nghĩa bản thân hoặc mối quan hệ đó. Nếu không, nó sẽ là chiếc vé tốc hành một chiều đưa mối quan hệ đến bước đường ô nhiễm .Tuy nhiên tha thứ nói thì dễ hơn làm. Và nó không phải là liều thuốc tuyệt đối. Có trường hợp tôi đã tha thứ cho ai đó trong quá khứ nhưng vẫn hoàn toàn có thể thấy không tự do khi gặp họ. Đôi lúc tôi còn muốn tránh mặt họ. Có lúc quá khứ ấy dội ngược về và tôi lại phải tha thứ cho họ lần nữa .Vấn đề của việc bực tức là nó ép bạn phải sống trong quá khứ. Cũng giống như việc hối hận, khi bạn không cách nào tha thứ cho chính mình hoặc người khác, bạn hoặc họ sẽ bị “ kẹt ” tại thời gian mà vấn đề tồi tệ đó diễn ra. Họ không thể nào biến hóa hoặc cải tổ thành phiên bản khác trong nhận thức của bạn, cùng lắm thì chỉ khác ở vẻ bên ngoài .
Khi bạn mang sự bực tức trong người, dù là với bản thân hay với người khác, thì cũng tạo thành một gánh nặng như thể đeo gông xích trên vai. Nó rút cạn năng lượng, gia tăng căng thẳng và khiến bạn lúc nào cũng u buồn nhàm chán. Vì thế phát triển khả năng gạt bỏ cơn bực tức và tha thứ là điều căn bản giúp bạn tỉnh táo. Đó là lý do vì sao hầu hết các tôn giáo đều khuyến khích điều này.
Bạn cần hiểu rằng tha thứ là một quy trình thuần về tâm ý, không nhất thiết phải tạo ra một hiệu quả trong thực tiễn nào ( trừ khi bạn muốn ) .Quan trọng là : Tha thứ không có nghĩa là quên đi. Nếu ai đó lừa bạn một món tiền thì sau đó bạn không hề liên tục cho họ mượn chiếc xe được. Bạn hoàn toàn có thể tha thứ cho họ nhưng vẫn nên giữ ranh giới “ bước qua xác tôi đi rồi tính ” trong việc tiền nong hoặc mượn nợ. Tương tự, bạn hoàn toàn có thể tha thứ cho ai đó và rồi gạt họ ra khỏi đời sống của mình. Người đó cũng chẳng cần biết rằng bạn đã tha thứ cho họ. Bạn chỉ cần tha thứ cho họ để tốt cho mình và sống tiếp cuộc sống mình thôi .Tha thứ mang lại rất nhiều quyền lợi về sức khỏe thể chất ý thức. Nó tăng niềm niềm hạnh phúc, giảm cơn giận và đau buồn, xoa dịu lo âu và trầm cảm. Nó cải tổ những mối quan hệ, đồng thời giúp bạn bớt hoài nghi bản thân hoặc cảm thấy thiếu bảo đảm an toàn với người khác .Tha thứ là chọn không để cho những sự kiện xấu đi trong quá khứ quyết định hành động cách bạn cảm nhận về một người hoặc một chuyện nào đó ở hiện tại .
Làm thế nào để tha thứ cho người khác?
Tha thứ không hề thuận tiện, chính do nó vốn dĩ thuộc phạm trù xúc cảm. Tự nhủ những câu như “ Mình nên tha thứ cho bố vì say xỉn mà đã bỏ lỡ buổi lễ tốt nghiệp của mình. ” thì dễ, nhưng đến lúc phải gạt đi cơn tức giận và phán xét đó, cái khó mới khởi đầu .
Dưới đây là 5 bước cho một tiến trình giúp tăng năng lực tha thứ hơn trong mối quan hệ .
1. Tách bạch hành vi với người làm ra hành vi đó
Tôi rất thích một câu nói là quy tắc ” dao cạo ” Hanlon : “ Never attribute to malice what can be attributed to stupidity. ” ( Đừng khi nào nhìn nhận một điều là gian ác nếu nó hoàn toàn có thể bắt nguồn từ sự vô tri. )
Bởi vì tôi tin rằng trên đời này số người thật sự có ác ý thì rất ít, nhưng khi bị đẩy vào ngữ cảnh sai và hiểu sai thông tin thì hầu hết ai cũng hoàn toàn có thể bị hiểu nhầm thành một kẻ trẻ người non dạ đáng ghét .
Tất cả tất cả chúng ta đều phạm vào những hành vi không thật sự phản ánh đúng con người mình. Chỉ mới tuần trước, một mình tôi ăn hết cả hộp kem để rồi dằn vặt mình suốt 6 tiếng đồng hồ đeo tay sau đó. Điều đó có nói lên rằng tôi thuần tuý là một kẻ phàm ăn ? Không, đấy chỉ là một hành vi mà tôi không mấy tự hào thôi. Nó không tương quan gì đến giá trị của tôi, hay hình mẫu con người mà tôi hướng đến. Nó cũng đã xảy ra rồi, nên tôi cứ tha thứ cho mình và để chuyện trôi qua .
Việc tách bạch hành vi với người làm ra hành vi đó là điều thiết yếu để thân thương hơn với bất kỳ ai. Sống trên đời ai mà chẳng từng làm điều xấu, nhưng chỉ 1 số ít ít là người xấu .
Đạo Kitô có câu “ Love the sinner, hate the sin. ” ( Lên án tội lỗi, yêu thương kẻ có tội. ) Tư tưởng này cũng hiện hữu trong những tôn giáo khác dưới hình thức riêng. Hầu hết những tôn giáo đều hình thành tư tưởng xoay quanh việc tha thứ vô điều kiện kèm theo. Và tha thứ bắt nguồn từ việc tách bạch hành vi với con người .
Dưới góc nhìn đời thường hơn, nếu bạn nghiên cứu đủ về tâm lý học, bạn sẽ nhận ra không có thứ gọi là “cái tôi” nào cả. Đó chỉ là một hình thái tưởng tượng, một đối tượng tinh thần luôn dịch chuyển, biến thiên và tiến hoá. Theo đó, bất cứ “người xấu” nào cũng sẽ không ngừng dịch chuyển, biến thiên và tiến hoá, hoặc ít nhất là có tiềm năng như thế. Vì vậy, tập trung vào tiềm năng thay đổi hoặc cải thiện, hay nói cách khác là khả năng đổi mới niềm tin và hành động, chính là cốt lõi của việc tha thứ.
2. Hiểu được động cơ của họ
Người ta gây thương tổn chính bới đã từng chịu tổn thương. Người có ác ý rất ít, hầu hết những người muốn được thỏa mãn nhu cầu bằng cách khiến bản thân hoặc người khác tổn thương đều đang cần bù đắp lại cho nỗi đau họ phải chịu. Thông thường những điều kinh khủng họ làm đều bị chi phối bởi những mạng lưới hệ thống niềm tin tồi tệ, mà họ thì lại quá ngu ngốc, sợ hãi hoặc không dám đặt nghi vấn về những niềm tin ấy .
Nhưng dù họ đã làm gì, hãy tìm hiểu và khám phá sâu xa về động cơ hơn là một Kết luận “ chỉ vì kẻ đó tồi tệ “. Ví dụ như :
- Một người vợ ngoại tình vì cảm thấy bị đối đãi thờ ơ và cô đơn, và ngoại tình là hành động tìm kiếm sự chú ý trong tuyệt vọng, để biết rằng vẫn còn người quan tâm.
- Một người đàn ông trốn thuế vì anh ta lo sợ mình sẽ không đủ tiền trang trải cho gia đình.
- Một kẻ nào đó ăn cắp điện thoại của bạn bởi vì kẻ đó lớn lên trong cái đói nghèo và cả đời đã liên tục bị vùi dập trong một hệ thống thối nát.
Dù những nguyên do này có thật hay không, điều mấu chốt là không ai nghĩ rằng mình xấu xa cả. Tất cả đều cảm thấy mình có nguyên do để làm vậy, không thì họ đã không làm .
Bạn cũng hoàn toàn có thể nói “ Nhưng cảm thấy đơn độc hay bị lạnh nhạt không có nghĩa là được phép phá hoại hôn nhân gia đình như vậy. ” Bạn nói đúng. Nhưng tất cả chúng ta đang tách bạch hành vi với con người mà, nhớ không ? Những điều trên không phải để bào chữa, mà đơn thuần là lời lý giải. Trước khi bạn hoàn toàn có thể tha thứ cho ai đó, tốt hơn là nên hiểu vì sao họ làm thế .
Bởi vì tha thứ là hình thái sau cuối của thấu cảm. Nếu không hiểu động cơ của họ thì sao mà thấu cảm với họ được .
3. Thấu cảm
Đây mới là phần khó nhất : bạn phải thấu cảm với kẻ đó. Thấu cảm là khi bạn hiểu cho nỗi đau đã thôi thúc kẻ đó và tưởng tượng mình cũng có chung nỗi đau đó. Bạn cần thử thách bản thân cảm nhận mọi điều họ đã trải qua mà bạn hoàn toàn có thể tưởng tượng được, sau đó tưởng tượng mình cũng phải trải qua chúng .
Thấu cảm là phần khó nhất khi tha thứ, khi bạn cần hiểu cho nỗi đau đã thúc đẩy kẻ đó và hình dung mình cũng có chung nỗi đau đó.
Không phải chuyện dễ. Nhưng năng lực thấu cảm lại là một trong những kỹ năng và kiến thức quan trọng nhất của con người, phân biệt tất cả chúng ta với những loài động vật hoang dã khác. Nó giữ tất cả chúng ta trong số lượng giới hạn đạo đức và trao thêm ý nghĩa cho đời sống .
Thấu cảm là tha thứ và ngược lại. Nếu tha thứ là năng lực nhìn nhận một người từ nhiều góc nhìn, thì thấu cảm với họ là phương tiện đi lại đưa bạn đến với điều đó. Chỉ khi bạn không còn đánh đồng một hành vi sai lầm là hàng loạt tính cách của một người, bạn mới chạm đến trạng thái tha thứ .
4. Đặt giới hạn
Khi đã thấu cảm với một người, đã đến lúc tự hỏi bạn có muốn người đó Open trong cuộc sống mình nữa hay không .
Cái khó ở tiến trình này phụ thuộc vào vào mối quan hệ giữa bạn và người đó. Nếu đó là người lạ thì quá dễ, chỉ cần bảo họ biến đi cho khuất mắt. Nhưng nếu là một người bạn thì sẽ khó hơn. Nếu là mái ấm gia đình thì vô cùng nan giải. Còn nếu đứa khó ưa đó là bản thân, vậy thì trọn vẹn bất khả thi .
Tóm gọn lại thì bạn có thể:
- Đặt luật lệ. Quy định đâu là hành vi bạn có thể và không thể chấp nhận.
- Quyết định hậu quả nếu có ai đó phá luật.
- Trao đổi những điều trên một cách bình tĩnh và chân thành.
Với ranh giới, hiệu quả không quan trọng. Có người sẽ tôn trọng số lượng giới hạn của bạn, có người không. Mà quan trọng là ranh giới cho bạn giải pháp rõ ràng cho từng trường hợp và từng đối tượng người dùng .
5. Tảng lờ những cảm xúc đi kèm
Bước ở đầu cuối là giải thoát những cảm hứng đã hình thành trong khoảng chừng thời hạn bạn thù ghét người đó. Bao gồm tổng thể những thù hằn, tức giận, viễn cảnh trả thù hay rủa xả. Dù biết không giúp ích gì, xúc cảm về người đó vẫn sẽ trỗi dậy trong bạn, nhưng cứ bỏ lỡ đi .
Có truyện ngụ ngôn của người Mỹ địa phương kể rằng trong nội tâm tất cả chúng ta có hai con sói luôn đấu tranh. Một con là tình yêu, một con là nỗi sợ. Con nào được nuôi dưỡng nhiều hơn thì sẽ mạnh hơn và áp đảo con còn lại. Vì thế hãy nuôi dưỡng con sói đại diện thay mặt cho tình yêu .
