Năm 1847, Breguet khuyến nghị dùng những thiết bị dẫn dòng nhằm mục đích tránh cho những trạm điện báo bị sét đánh, bằng cách tan chảy để trở nên nhỏ hơn, những dây này hoàn toàn có thể bảo vệ mạng lưới hệ thống điện trong tòa nhà. [ 1 ] Hàng loạt những dây và những tấm vật tư dễ nóng chảy được lắp ráp nhằm mục đích bảo vệ cáp điện báo và mạng lưới hệ thống chiếu sáng tại Mỹ vào những năm 1964 [ 2 ]
Thomas Edison được cấp bằng sáng chế năm 1890 cho phát minh về cầu chì trong hệ thống phân phối điện thành công của ông[3]
Nguyên lý hoạt động giải trí[sửa|sửa mã nguồn]
Trong tiếng Anh, fuse ( cầu chì ) có nghĩa gốc là ” tự tan chảy “. Cầu chì thực thi theo nguyên tắc tự chảy hoặc uốn cong để tách ra khỏi mạch điện khi cường độ dòng điện trong mạch tăng đột biến. Để làm được điều này, điện trở của vật liệu làm dây cầu chì cần có nhiệt độ nóng chảy, kích cỡ và thành phần thích hợp .
Thành phần không hề thiếu trong một cầu chì là một dây chì mắc tiếp nối đuôi nhau với hai đầu dây dẫn trong mạch điện. Vị trí lắp ráp cầu chì là ở sau nguồn điện tổng và trước những bộ phận của mạch điện, mạng điện cần được bảo vệ như những thiết bị điện, …Các thành phần còn lại gồm có : hộp giữ cầu chì, những chấu mắc, nắp cầu chì, v.v… được biến hóa tùy thuộc vào loại cầu chì cũng như mục tiêu thẩm mỹ và nghệ thuật .
Ngoài cách đặt tên kỹ thuật ( vd : IEC 60269, UL248, .. ), có nhiều cách khác nhau để phân loại cầu chì :
Phân theo thiên nhiên và môi trường hoạt động giải trí[sửa|sửa mã nguồn]
- Cầu chì cao áp
- Cầu chì hạ áp
- Cầu chì nhiệt
Phân theo cấu trúc[sửa|sửa mã nguồn]
- Cầu chì loại hở
- Cầu chì loại vặn
- Cầu chì loại hộp
- Cầu chì ống
Phân theo đặc thù trực quan[sửa|sửa mã nguồn]
- Cầu chì sứ
- Cầu chì ống
- Cầu chì hộp
- Cầu chì nổ
- Cầu chì tự rơi
…
Phân theo số lần sử dụng[sửa|sửa mã nguồn]
Có loại cầu chì dùng một lần rồi bỏ, loại khác có thể thay dây chì mới để tiếp tục sử dụng và có loại có thể tự nối lại mạch điện sau khi ngắt mà không cần con người nhờ cấu tạo bằng chất dẻo
Các thông số kỹ thuật cơ bản[sửa|sửa mã nguồn]
- N: Giới hạn mà cầu chì không tự ngắt mạch điện
- Tốc độ: cầu chì có thể ngắt ngay khi quá tải hoặc nhanh chậm một khoảng thời gian ngắn định trước theo thông số này
- I2 t: Thước đo khả năng bảo vệ hiệu quả các hư hỏng mạch điện của cầu chì
- Năng lực bẻ gãy
- Xếp hạng điện áp:
- Điện thả: khả năng thích nghi với các môi trường hoạt động khác nhau,thông số này không quan trọng với cầu chì truyền thống nhưng khá quan trọng với cầu chì bằng chất dẻo có khả năng tự động nối lại mạch sau khi đứt
- Chênh lệch nhiệt độ môi trường: giảm ảnh hưởng của nhiệt độ môi trường tới hoạt động của cầu chì
Tiết diện dây chảy cầu chì[sửa|sửa mã nguồn]
| Dòng bảo vệ (A)
|
Đường kính dây đồng (mm)
|
| 3
|
0.15
|
| 5
|
0.20
|
| 10
|
0.35
|
| 15
|
0.50
|
| 20
|
0.60
|
| 25
|
0.75
|
| 30
|
0.85
|
| 45
|
1.25
|
| 60
|
1.53
|
| 80
|
1.8
|
| 100
|
2.0
|
Cầu chì sử dụng nhiều lần được ứng dụng thoáng đãng trong những mạch điện gia dụng, những đường dây tải điện. Các cầu chì dùng một lần thì thường được lắp trong những thiết bị điện gia dụng như : máy sấy, máy pha cafe, …Hiện nay, trong những khu công trình văn minh, cầu chì được sửa chữa thay thế bằng aptomat với nhiều đặc thù ưu việt hơn .
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
