Hội chứng sợ đàn ông (Androphobia) thường bị nhầm lẫn với cảm giác thù hận, căm ghét đàn ông sau khi thất bại trong tình yêu. Tuy nhiên, hội chứng này là vấn đề tâm lý cần phải được điều trị do người bệnh luôn sợ hãi, hoảng loạn khi nhìn thấy nam giới.
Hội chứng sợ đàn ông (Androphobia) là gì?
Hội chứng sợ đàn ông ( Androphobia ) là một dạng rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi. Người mắc hội chứng này thường trực sự sợ hãi tột độ, mãnh liệt và dai dẳng về đàn ông. Nỗi sợ chi phối khiến bệnh nhân luôn cố gắng nỗ lực tránh mặt gặp gỡ và thao tác với phái mạnh. Nghe có vẻ như vô lý nhưng hội chứng sợ đàn ông hoàn toàn có thể gặp ở cả nam và phái đẹp .
Hội chứng sợ đàn ông thường bị nhầm lẫn với cảm giác căm ghét và thù hận với đàn ông. Thực tế, nhiều phụ nữ có thể chán ghét nam giới sau khi thất bại trong hôn nhân. Tuy nhiên, cảm giác này không được xem là hội chứng sợ đàn ông.
Người mắc hội chứng Androphobia không hề trấn áp sự sợ hãi, lo ngại tột độ khi nhìn thấy đàn ông ( ngay cả qua hình ảnh và video clip ). Nhiều bệnh nhân ý thức được nỗi sợ của bản thân là vô lý và tìm mọi cách trấn áp nhưng bất thành .Thuật ngữ Androphobia có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp, trong đó “ andros ” có nghĩa là phái mạnh và “ phobia ” nghĩa là sợ hãi, ám ảnh. Mặc dù thuật ngữ này được đề cập rất phổ cập nhưng chưa được công nhận trong Sổ tay chẩn đoán và thống kê những rối loạn tinh thần ( DSM-5 ). Dù vậy, nếu chứng sợ đàn ông gây ra những tác động ảnh hưởng nặng nề so với sức khỏe thể chất và chất lượng đời sống, bệnh nhân vẫn sẽ được chỉ định điều trị .
Nguyên nhân gây ra hội chứng sợ đàn ông (Androphobia)
Hội chứng sợ đàn ông gây ra nỗi sợ vô lý và can đảm và mạnh mẽ khi nhìn thấy đàn ông. Hội chứng này không giống với Misandry – thuật ngữ đề cập đến sự ghét bỏ, thành kiến và khinh miệt đàn ông. Hiện nay, những chuyên viên vẫn chưa thể xác lập được nguyên do gây ra nỗi sợ vô lý về đàn ông. Dù vậy, 1 số ít yếu tố đã được xác lập hoàn toàn có thể góp thêm phần ngày càng tăng rủi ro tiềm ẩn mắc bệnh .
Các yếu tố, nguyên do hoàn toàn có thể gây hội chứng sợ đàn ông :
- Trải nghiệm tiêu cực: Những người trải qua hoặc chứng kiến những trải nghiệm tiêu cực về nam giới như lạm dụng trẻ em, bạo lực gia đình, cưỡng bức, quấy rối tình dục,… sẽ có nguy cơ phát triển nỗi sợ vô lý về đàn ông. Ngoài ra, câu chuyện về những người đàn ông độc tài, hống hách cũng vô tình gây ra sự ám ảnh tột độ.
- Ảnh hưởng từ người thân: Nếu sống với người bị hội chứng sợ đàn ông, trẻ nhỏ có thể phát triển phản ứng và cảm giác sợ hãi tương tự. Bên cạnh đó, người mắc hội chứng này cũng có thể gieo rắc những suy nghĩ tiêu cực về đàn ông cho những người xung quanh. Kết quả là trẻ trở nên sợ hãi, căng thẳng và lo lắng tột độ khi nhìn thấy nam giới.
- Ảnh hưởng của các vấn đề tâm lý, tâm thần khác: Chứng sợ đàn ông (Androphobia) thường gặp ở người bị rối loạn lo âu, trầm cảm, rối loạn hoảng sợ và rối loạn tâm thần do sử dụng chất gây nghiện. Ngoài ra, người mắc các hội chứng ám ảnh sợ khác cũng có nguy cơ cao mắc phải hội chứng này.
- Nữ giới: Mặc dù chứng sợ đàn ông có thể gặp ở cả nam và nữ giới nhưng phụ nữ có nguy cơ cao hơn gấp 2 lần. Các chuyên gia cho rằng, những định kiến, quan niệm về mối quan hệ giữa đàn ông và phụ nữ khiến nhiều người sợ hãi đàn ông quá mức. Những người phụ nữ mắc hội chứng này thường không có các mối quan hệ tình cảm với người khác giới và lựa chọn sống độc thân hoặc kết hôn đồng giới.
Hội chứng sợ đàn ông có biểu hiện như thế nào?
Trên trong thực tiễn, cảm xúc sợ hãi và ghét bỏ đàn ông hoàn toàn có thể Open thoáng qua khi tận mắt chứng kiến cảnh đàn ông bạo hành bạn đời tri kỷ, con cháu, cưỡng bức phụ nữ, … Đồng thời cảm hứng này chỉ xảy ra với những đối tượng người tiêu dùng đơn cử. Trong khi đó, người mắc hội chứng sợ đàn ông ( Androphobia ) luôn sợ hãi, lo ngại và hoảng sợ khi nhìn thấy bất kể người đàn ông nào ( trừ những người thân thiện ) .Các biểu lộ của hội chứng sợ đàn ông gồm có :
- Sợ hãi khi nhìn thấy hoặc gặp gỡ đàn ông (ngoại trừ những người thân thiết như ông, bố, anh/ em, bạn đời,…)
- Nhìn thấy video clip hoặc hình ảnh nam giới cũng có thể gây ra cảm giác bất an, lo lắng nhất định,.
- Cảm thấy run sợ, lo lắng dữ dội và hoảng loạn khi suy nghĩ về đàn ông. Nỗi sợ có thể gia tăng khi nhìn thấy hoặc phải trò chuyện với người đàn ông không thân thiết.
- Né tránh các tình huống sẽ phải trò chuyện, gặp gỡ với đàn ông như các buổi tiệc của công ty, chọn tính tiền ở nơi có nhân viên nữ, từ chối trò chuyện với người đàn ông xa lạ,…
- Người mắc hội chứng sợ đàn ông thường chọn các công việc dành riêng cho nữ giới như giáo viên mầm non, bác sĩ phụ sản, y tá,… để giảm tối đa tần suất phải gặp gỡ đàn ông.
Khi phải tiếp xúc gần với đàn ông hoặc thậm chí còn ý nghĩ về đàn ông cũng hoàn toàn có thể làm bùng phát cơn hoảng sợ. Lúc này, hạch hạnh nhân sẽ “ kích hoạt ” phản ứng sợ hãi, hoảng sợ cực độ đi kèm theo đó những triệu chứng sức khỏe thể chất .
Các triệu chứng hoàn toàn có thể gặp phải khi tiếp xúc, gặp gỡ với đàn ông :
- Lo lắng tột độ
- Sợ hãi
- Hoảng loạn
- Tức ngực
- Khó thở
- Tim đập nhanh, đau thắt ngực
- Đổ mồ hôi
- Run rẩy
- Mất kiểm soát
- Khô miệng
- Đau đầu, choáng váng
Triệu chứng sẽ có sự độc lạ tùy theo mức độ sợ hãi của từng bệnh nhân. Trẻ nhỏ mắc hội chứng sợ đàn ông thường hô hào, thút thít, tránh mặt và bỏ chạy khi nhìn thấy phái mạnh .Người trưởng thành mắc hội chứng Androphobia ý thức được nỗi sợ của bản thân là vô lý. Tuy nhiên, ngay cả khi ý thức được điều này, bệnh nhân vẫn không hề trấn áp nỗi sợ, sự lo ngại và không hề ngăn ngừa những triệu chứng sức khỏe thể chất như tim đập nhanh, khô miệng, choáng váng, run rẩy, …
Ảnh hưởng của hội chứng sợ đàn ông
Hội chứng sợ đàn ông ( Androphobia ) không đơn thuần là cảm xúc sợ hãi hay lo ngại khi nhìn thấy đàn ông. Hội chứng này gây ra nỗi ám ảnh kinh hoàng, bồn chồn đi kèm với những triệu chứng sức khỏe thể chất và hành vi tránh mặt. Nếu không được điều trị, sự sợ hãi hoàn toàn có thể lớn dần lên gây ra rối loạn hoảng sợ, trầm cảm, rối loạn lo âu và nhiều yếu tố tâm ý khác .Nam giới chiếm khoảng chừng 50 % dân số quốc tế. Do đó, việc tránh mặt đàn ông sẽ khiến người bệnh số lượng giới hạn khoanh vùng phạm vi nghề nghiệp, khó thăng quan tiến chức, gặp yếu tố trong quy trình học tập và khó hoàn toàn có thể thưởng thức đời sống toàn vẹn. Ngoài ra, tiếp tục nhìn thấy đàn ông ở nơi công cộng hoàn toàn có thể khiến bệnh nhân bồn chồn, mất trấn áp, … Tình trạng này lê dài sẽ khiến người bệnh có khuynh hướng cách ly và tự cô lập chính mình .
Nhiều bệnh nhân mắc hội chứng sợ đàn ông cảm thấy mơ hồ, không hiểu vì sao bản thân lại hình thành nỗi sợ vô lý như vậy. Cảm giác bất lực khiến nhiều người tìm đến rượu bia, chất gây nghiện và thuốc lá để giải tỏa xúc cảm. Tuy nhiên, những thói quen này càng làm nghiêm trọng sự không bình thường của hạch hạnh nhân và ngày càng tăng mức độ lo ngại, sợ hãi .
Chẩn đoán hội chứng sợ đàn ông
Nếu nỗi sợ vô lý về đàn ông gây ra nhiều phiền phức trong đời sống, bệnh nhân nên tìm gặp bác sĩ tâm ý. Như đã đề cập, hội chứng Androphobia chưa được công nhận chính thức. Do đó, bác sĩ sẽ sử dụng thuật ngữ “ rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi ” hoặc “ chứng ám ảnh đơn cử ” để đưa ra chẩn đoán tổng quát .Mặc dù khác nhau về nguyên do gây ra nỗi sợ nhưng nhìn chung hội chứng sợ đàn ông có biểu lộ, chính sách và cách điều trị tương tự như những rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi khác. Hội chứng này sẽ được chẩn đoán khi bệnh nhân có rất đầy đủ những triệu chứng như sau :
- Nỗi sợ mãnh liệt về đàn ông phải kéo dài ít nhất 6 tháng
- Cảm giác sợ hãi, lo lắng, hoảng loạn xuất hiện ngay khi nhìn thấy hoặc nghĩ đến đàn ông
- Luôn có cảm giác sợ với mọi đàn ông (trừ người thân) – kể cả những người không gây nguy hiểm cho bản thân như nhân viên bán hàng, nhân viên y tế,…
- Nỗi sợ chi phối dẫn đến các hành vi né tránh mọi tình huống có thể có sự xuất hiện của đàn ông
- Nỗi sợ vô lý về đàn ông gây ra những cản trở trong cuộc sống từ học tập, làm việc, các hoạt động thường ngày và làm giới hạn việc tận hưởng cuộc sống
Cách khắc phục hội chứng sợ đàn ông
Hội chứng sợ đàn ông (Androphobia) thường phát triển từ tổn thương tâm lý trong quá khứ. Chính vì vậy, liệu pháp tâm lý sẽ là phương pháp chính đối với hội chứng này. Can thiệp trị liệu tâm lý có thể làm giảm nỗi sợ vô lý với đàn ông và giúp bệnh nhân thoải mái hơn trong cuộc sống hằng ngày. Điều trị sớm còn giúp ngăn chặn những ảnh hưởng đối với sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Các chiêu thức điều trị được xem xét cho bệnh nhân mắc hội chứng sợ đàn ông :
1. Liệu pháp tâm lý
Đa phần người bị hội chứng sợ đàn ông ( Androphobia ) đều có cung ứng tốt sau khi trị liệu tâm ý. Phương pháp này tập trung chuyên sâu vào việc đổi khác phản ứng của người bệnh khi nghĩ đến, nghe thấy hoặc nhìn thấy đàn ông. Có khá nhiều chiêu thức được vận dụng trong điều trị hội chứng Androphobia. Tuy nhiên, phần lớn những trường hợp sẽ được tích hợp nhiều liệu pháp để mang lại tác dụng tốt nhất .
Các chiêu thức tâm ý trị liệu được vận dụng trong điều trị hội chứng sợ đàn ông :
– Liệu pháp tiếp xúc:
Liệu pháp tiếp xúc là giải pháp phổ cập và mang lại hiệu suất cao cao. Liệu pháp này được tăng trưởng dựa trên quan điểm nỗi sợ hoàn toàn có thể giảm dần và biến mất nếu tiếp xúc tiếp tục. Trong liệu pháp này, bệnh nhân sẽ tiếp xúc với hình ảnh, video clip và tâm lý về việc bản thân sẽ gặp gỡ một người đàn ông nào đó .Tiếp xúc với nỗi sợ sẽ khiến bệnh nhân bồn chồn, sợ hãi và lo ngại. Chuyên gia sẽ hướng dẫn cách đối phó, quản trị để người bệnh hoàn toàn có thể trấn áp những cảm hứng xấu đi. Khi đã quen dần, người bệnh sẽ không còn sợ hãi thái quá khi nhìn thấy đàn ông và hoàn toàn có thể gặp gỡ, trò chuyện với phái mạnh. Thống kê cho thấy, khoảng chừng 90 % bệnh nhân có phân phối tốt với liệu pháp này .
– Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT):
Liệu pháp nhận thức hành vi ( CBT ) được thực thi trọn vẹn bằng hình thức trò chuyện. Trong liệu pháp này, chuyên viên sẽ trò chuyện để hiểu được nguồn gốc gây ra nỗi sợ hãi về đàn ông. Từ đó giúp bệnh nhân biến hóa những tâm lý xấu đi về phái mạnh .Việc kiểm soát và điều chỉnh tâm lý sẽ mất nhiều thời hạn và hoàn toàn có thể gây ra sự căng thẳng mệt mỏi, lo ngại cho người bệnh. Vì vậy trong quy trình trị liệu, chuyên viên cũng sẽ hướng dẫn bệnh nhân những kiến thức và kỹ năng giải tỏa stress và cách tổ chức triển khai lối sống khoa học. Các giải pháp này giúp ích rất nhiều trong việc trấn áp xúc cảm xấu đi do chứng Androphobia gây ra .Tâm lý trị liệu là giải pháp vàng so với những rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi nói chung và hội chứng sợ đàn ông nói riêng. Nếu can thiệp sớm, bệnh nhân hoàn toàn có thể vượt qua nỗi sợ một cách thuận tiện mà không cần đến sự tương hỗ của thuốc .
2. Sử dụng thuốc
Thuốc không được khuyến nghị dùng trong điều trị rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi. Bởi không có bất kể loại thuốc nào hoàn toàn có thể làm giảm nỗi sợ vô lý. Hơn nữa, quyền lợi mà thuốc mang lại thường thấp hơn so với rủi ro đáng tiếc tiềm tàng. Vì nguyên do này, thuốc chỉ được dùng trong những trường hợp thật sự thiết yếu .Thuốc hoàn toàn có thể được dùng thời gian ngắn để giảm bớt sự lo ngại, căng thẳng mệt mỏi và cải tổ những triệu chứng sức khỏe thể chất có tương quan đến hội chứng sợ đàn ông. Các loại thuốc thường được sử dụng gồm có :
- Thuốc chẹn beta: Thuốc chẹn beta thường được dùng để điều trị các vấn đề liên quan đến tim mạch. Nhóm thuốc này cũng có thể dùng để giảm các triệu chứng thể chất liên quan đến lo lắng, sợ hãi như tăng nhịp tim, đau thắt ngực, đau đầu,… Tuy nhiên, thuốc chẹn beta gây ra khá nhiều tác dụng phụ nên chỉ được cân nhắc sử dung khi cần thiết.
- Thuốc an thần: Thuốc an thần được sử dụng để giảm bớt sự lo lắng, căng thẳng, đồng thời giúp người bệnh bình tĩnh và dễ ngủ hơn. Tuy nhiên, thuốc có thể gây nghiện nên chỉ được dùng ngắn hạn. Nếu dùng loại thuốc này, tuyệt đối không được ngưng thuốc đột ngột mà chỉ được ngưng thuốc khi có chỉ định.
3. Các biện pháp thư giãn
Việc tránh mặt đàn ông thường không khả thi. Vì vậy, dù không mong ước, bệnh nhân vẫn phải liên tục nhìn thấy phái mạnh. Tình trạng này khiến cho người bệnh phải đương đầu với stress, lo âu và không an tâm dai dẳng. Do đó, những giải pháp thư giãn giải trí được xem là một phần quan trọng trong kế hoạch điều trị .
Các giải pháp thư giãn giải trí dành cho bệnh nhân mắc hội chứng sợ đàn ông :
- Yoga
- Hít thở sâu
- Massage, bấm huyệt
- Liệu pháp mùi hương
- Sử dụng trà thảo mộc
- Dành thời gian cho các hoạt động yêu thích như nghe nhạc, vẽ tranh, chăm sóc cây cối,…
Các biện pháp thư giãn sẽ giúp giải tỏa tinh thần, giảm lo lắng, căng thẳng và ổn định tâm trạng. Điều này giúp ích rất nhiều trong việc kiểm soát nỗi sợ vô lý khi nhìn thấy đàn ông. Ngoài ra, người mắc các rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi khác cũng có thể thực hiện các biện pháp thư giãn để cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần.
4. Tổ chức lại lối sống
Lối sống khoa học sẽ tương hỗ đáng kể cho quy trình điều trị. Do đó, bệnh nhân mắc hội chứng sợ đàn ông ( Androphobia ) cần lên kế hoạch chăm nom tương thích .Lối sống dành riêng cho bệnh nhân mắc hội chứng sợ đàn ông :
- Thiếu ngủ, mất ngủ có thể gia tăng mức độ lo lắng và hoảng loạn. Do đó, hãy cố gắng ngủ đúng giờ và đủ giấc. Một giấc ngủ ngon sẽ giúp tinh thần sảng khoái và bản thân người bệnh cũng sẽ kiểm soát tốt sự sợ hãi khi nhìn thấy đàn ông.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, cân bằng.
- Tránh xa rượu bia, thuốc lá, chất gây nghiện,… Ngoài ra, nên hạn chế dung nạp quá nhiều caffeine vì caffeine sẽ gia tăng mức độ lo âu, căng thẳng.
- Stress có thể làm nghiêm trọng hội chứng sợ đàn ông (đặc biệt là các triệu chứng thể chất). Vì vậy, nên trang bị các biện pháp giải tỏa căng thẳng và tránh làm việc, học tập quá mức.
- Tập thể dục thường xuyên là cách kiểm soát cảm xúc và giải tỏa căng thẳng hữu hiệu. Ngoài ra, thói quen này còn giúp ích rất nhiều trong việc cải thiện các triệu chứng thể chất có liên quan.
Hội chứng sợ đàn ông gây ra nhiều cản trở, khó khăn vất vả trong đời sống. Tuy nhiên, bệnh nhân trọn vẹn hoàn toàn có thể vượt qua nỗi sợ vô lý của bản thân sau khi trị liệu. Điều trị hội chứng này hoàn toàn có thể mất nhiều thời hạn nên cần sự kiên trì và nỗ lực để đạt được hiệu quả tốt nhất .
