Trang phục phụ nữ Nước Ta qua những thời kỳ
Trang phục phụ nữ Việt Nam qua các thời kỳ
Nước Việt ta đã trải qua vô số thời kỳ lịch sử dân tộc gắn với những tiến trình tăng trưởng đơn cử về truyền thống văn hóa truyền thống, phong tục tập quán đặc biệt quan trọng phục trang của người Việt trong từng quá trình đã tạo nên những dấu ấn rất riêng, đặc biệt quan trọng là phục trang của người phụ nữ .
Sau đây mythuatms.com mời những bạn xem những đặc thù về phục trang của phụ nữ Việt qua những thời kỳ như dưới đây :
Hình 1: Năm 2000 TCN – 200 SCN
Thời Hùng Vương với văn hoá Đông Sơn
– Trước khi chịu ảnh hưởng từ nhà Hán
Phụ nữ thời Hùng Vương thường mặc áo ngắn đến bụng, xẻ ngực, bó sát vào người, phía trong mặc yếm kín ngực có cổ tròn sát cổ, trang trí thêm hình những tấm hạt gạo. Cũng có những loại áo cánh ngắn, cổ vuông, để hở một phần vai và ngực hoặc kín ngực, hở một phần vai và trên sống lưng. Hai loại sau hoàn toàn có thể là loại mặc chui đầu hay cài khuy bên trái. Trên áo đều có hoa văn trang trí. Thắt lưng có ba hàng chấm trang trí cách đều nhau quấn ngang bụng … Những hoa văn trên mặt trống đồng hay hình khắc trên cán dao bằng đồng có từ thời kỳ này cho thấy phục trang Việt đã được định hình rất rõ nét. Đây cũng chính là căn nguyên cho truyền thống văn hóa truyền thống bộc lộ trong y phục truyền thống lịch sử của người Nước Ta lúc bấy giờ. Theo đó, cả phục trang phái đẹp và phái mạnh đều đã được phân biệt rõ ràng, trong đó phục trang dành cho phái nữ đa dạng và phong phú và mang giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ hơn cả .
Tiền thân của tà áo dài tân tiến và đặc trưng phục trang của người Việt là búi tóc, áo cài bên tả ( khác với Nước Trung Hoa là vắt vạt áo bên hữu ) cũng được xem là đã Open từ thời kỳ này .
Hình 2, 3: Thế kỷ 11 – 13 – Triều Lý
Là một trong những quá trình cực thịnh của triều đại phong kiến, vua thời Lý đã phát hành những lao lý về phục trang để phân biệt giữa những những tầng lớp nhân dân và quan lại. Nhà vua còn biểu lộ niềm tin tự lập tự cường của dân tộc bản địa qua việc không dùng gấm vóc của triều Tống để may lễ phục mà sử dụng những vật liệu vải trong nước .
Điểm điển hình nổi bật nhất trong phục trang thời này là sự tăng trưởng sang một Lever mới của hoa văn trang trí, không còn là những hình ảnh đơn thuần và thô sơ, những hoa văn hình xoắn, hình móc … được thêu tinh xảo trên phục trang, bộc lộ sự giao hòa đầy ý nghĩa giữa vạn vật thiên nhiên và đời sống con người .
Hình 4, 5: Thế kỷ 15 – 16 – Nhà Trần tới tiền Lê
Điểm điển hình nổi bật nhất trong triều đại nhà Trần chính là 3 lần vượt mặt giặc xâm lược Nguyên – Mông. Do liên tục phải cạnh tranh đối đầu với những quân địch hùng mạnh, nên tâm ý chuẩn bị sẵn sàng “ quyết tử cho tổ quốc quyết sinh ” luôn thường trực trong đời sống quân dân thời Trần, ảnh hưởng tác động đến cả phục sức và ý niệm nghệ thuật và thẩm mỹ của cả dân tộc bản địa .
Trang phục dân tộc bản địa của phụ nữ được chia làm 2 quá trình. Từ thế kỷ 13-15 đặc trưng với áo có phần ống tay rộng, phần áo choàng có cổ áo khoét sâu rộng, bên trong mặc một chiếc yếm quây. Đến thế kỷ 15-16, thời kỳ cuối nhà Trần, đầu nhà Lê, phần cổ áo đã được may kín kẽ hơn với phần cổ tròn, ống tay ngăn nắp hơn. Tuy nhiên, sắc tố lại có phần cầu kỳ và đẹp mắt hơn .
Hình 6: Thế kỷ 15 – 16 – Nhà Lê
Có thể nói thời kỳ nhà Lê là thời kỳ thăng hoa của phục trang phụ nữ Nước Ta khi quá trình này Open rất nhiều mẫu mã và phong cách thiết kế vô cùng phong phú. Nhưng nhìn chung những phục trang thời nhà Lê đều có phong cách thiết kế khá cầu kỳ với nhiều lớp áo choàng, sắc tố đẹp mắt. Chịu tác động ảnh hưởng nhiều từ văn hóa truyền thống Trung Quốc nên những phục trang truyền thống cuội nguồn thời kỳ nhà Lê chưa thoát khỏi cái bóng của vùng đất hùng mạnh này. Trang phục của phụ nữ Việt thời Lê có nhiều nét giống với kiểu áo choàng Hanfu của Trung Quốc với phần ống tay rộng, chiếc thắt lưng to ngang eo được dùng để cố định và thắt chặt bộ áo choàng này lại. Chính vì tác động ảnh hưởng bởi văn hóa truyền thống Trung Quốc mà bộ phục trang này không được nhiều người hưởng ứng .
Hình 7: Thế kỷ 16 – Nhà Mạc
Trang phục trong triều đại này đã rất gần với chiếc áo tứ thân, vấn khăn mỏ quạ của phụ nữ làng quê Việt Nam vào thế kỷ 19-20, với sự xuất hiện của “mốt” để tóc dài, vấn khăn, rẽ đường ngôi giữa, mặc áo dài tứ thân cổ tròn, thắt lưng buông dài trước bụng, váy dài và rộng. Thời trang hơn, phụ nữ quý tộc còn mang những dải xiêm nhiều màu sắc rủ xuống chân, góp phần mang lại vẻ đẹp yểu điệu, thướt tha. Trang sức cũng ngày càng đa dạng hơn về kiểu dáng, màu sắc, với vòng tay tròn dẹt, hoa tai hình quả bầu, hình hoa sen hay khuyên tròn đẹp mắt.
Hình 8, 9, 10, 11, 12: Thế kỷ 17 – 18 – Thời Hậu Lê
Cho đến thời kỳ Hậu Lê khởi đầu Open nhiều kiểu phục trang khác nhau và những bộ váy áo đã biểu lộ được nét văn hóa truyền thống riêng. Những bộ phục trang của phụ nữ thời kỳ Hậu Lê rất kín kẽ với nhiều lớp áo mang nhiều sắc tố khác nhau. Đặc trưng nhất vẫn là phần ống tay rộng. Trang phục hầu gái ( hay quan hầu trong cung ) có áo cổ tròn, hoàn toàn có thể vạt áo tay dài hay ngắn, váy đơn hay xếp lớp, tay áo rộng hay hẹp …
Hình 13: Thế kỷ 18 – Thời Hậu Lê – Tây Sơn
Trang phục phụ nữ thời Tây Sơn khá cầu kỳ với những chi tiết cụ thể thêu, may đắp tỉ mỉ và đặc biệt quan trọng phục trang của phụ nữ thời này hơi giống chiến phục và thay vì váy thì họ mang quần. Những năm đầu thế kỷ 19, phụ nữ bị cấm mặc váy vì cho là dung tục .
Hình 14, 15, 16, 17: Thế kỷ 19 – Thời nhà Nguyễn
Đời sống xã hội trong thời kỳ này có ảnh hưởng tác động không nhỏ đến phục trang của dân cư. Nếu như phục trang của những tầng lớp thống trị ngày càng bị “ pha tạp ” theo lối đua đòi cải cách nửa mùa, thì trong xã hội, những phục trang truyền thống cuội nguồn như áo dài, áo yếm, áo tứ thân, khăn mỏ quạ, nón quai thao … đã trở thành hơi thở và là kết tinh văn hóa truyền thống của cả dân tộc bản địa. Trong khi chiếc yếm đào vượt khỏi chốn cung đình để cùng người phụ nữ cần lao “ dầm mưa dãi nắng ” ngoài đồng ruộng, hay cùng áo tứ thân lượt là trong những buổi hội Lim, thì thời trang phương Tây với những chiếc đầm xòe công sở, những chiếc đầm cải cách văn minh cũng dần gia nhập và được phụ nữ quý tộc trẻ ưu thích, trong đó Hoàng hậu Nam Phương – vị hoàng hậu sau cuối của triều đại phong kiến Nước Ta, là người rất thích mặc phục trang Tây phương và mặc rất đẹp .
Hình 18, 19, 20, 21, 22: Giữa thế kỷ 20 đến nay
Đến thế kỷ 19, 20, áo dài khởi đầu trở thành thứ phục trang không hề thiếu trong đời sống xã hội Việt, từ những bà hoàng, công chúa trong hoàng cung với những kiểu áo dài được may sang chảnh, sang trọng và quý phái bằng vật liệu gấm, thêu chỉ vàng … đến những bà, những cô vận áo dài đến trường, đến văn phòng, ra chợ, dạo phố. Một thời hạn dài trong thế kỷ 19-20, áo dài đã trở thành một loại thường phục được nam phụ lão ấu trên đất Việt ưu thích. Trải qua nhiều dịch chuyển lịch sử vẻ vang, cùng với sự gia nhập của khuynh hướng thời trang phương Tây, áo dài đã có nhiều nâng cấp cải tiến theo từng trào lưu nhất định. Tuy nhiên, dù ở bất kể trào lưu cải cách nào, từ áo dài Le Mur, áo may dạng chít eo hay cổ thuyền theo “ mốt ” Trần Lệ Xuân đến những loại áo dài vạt dài sát đất như lúc bấy giờ, áo dài vẫn chứng tỏ năng lực không bao giờ thay đổi mà không phải loại phục trang nào cũng làm được : đó là tôn lên dáng vóc và nét đẹp điệu đàng êm ả dịu dàng cho người phụ nữ .
>>> Nguyên tắc thiết kế thời trang
>> > Phương pháp làm thời trang
>> > Diễn họa thời trang
>> > Giáo trình phong cách thiết kế thời trang
