Sự tăng trưởng của Fintech trên quốc tế và ở Việt Nam trong thời hạn qua đã cung ứng những hình thức kêu gọi vốn mới cho những doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam .Báo cáo Fintech Ngân hàng số tháng 10/2021 vừa được công bố bởi Ngân hàng TMCP Quân đội ( MBBank ) chỉ ra rằng những doanh nghiệp vừa và nhỏ ( SME ) đang gặp khó khăn vất vả trong việc kêu gọi vốn từ những ngân hàng nhà nước thương mại, đặc biệt quan trọng sau khủng hoảng cục bộ kinh tế tài chính 2008 – 2009. Trong toàn cảnh đó, sự tăng trưởng của Fintech trên quốc tế nói chung và ở Việt Nam nói riêng trong thời hạn qua đã cung ứng những hình thức kêu gọi vốn mới cho những SME. Một trong số đó là crowdfunding – hình thức “ gọi vốn cộng đồng ” .
Crowdfunding là gì?
Theo Ngân hàng Thế giới (World Bank), crowdfunding là một cách thức tăng vốn cho các doanh nghiệp và các tổ chức thông qua mạng Internet dưới hình thức kêu gọi gây quỹ hoặc đầu tư từ các cá nhân trong nền kinh tế. Hiểu một cách đơn giản nhất, crowdfunding là hình thức kết nối người tài trợ cho một doanh nghiệp, một dự án với nhu cầu về vốn thông qua các nền tảng trực tuyến.
Có ba yếu tố quan trọng tạo nên crowdfunding : lượng vốn nhỏ, kêu gọi vốn từ nhiều cá thể hoặc tổ chức triển khai, dựa trên nền tảng công nghệ tiên tiến số .
 |
Có thể phân loại crowdfunding thành 4 nhóm chính, theo phân loại của hai tác giả Eleanor Kirby và Shane Worner ( năm trước ) .
Một là hình thức gây quỹ từ thiện, theo đó tổ chức triển khai hoặc cá thể hoạt động quyên góp trợ giúp vùng thiên tai, người có thực trạng đặc biệt quan trọng …, người hỗ trợ vốn không nhận được doanh thu .
Hai là hình thức gọi vốn trải qua bán CP, theo đó công ty gọi vốn sẽ đưa ra số vốn cần và số CP tương ứng, nhà đầu tư chấp thuận đồng ý bỏ vốn sẽ nắm CP của công ty khởi nghiệp .
Ba là gọi vốn bằng cách vay nợ, tức hình thức được cho phép người cho vay liên kết trực tiếp với người gọi vốn trải qua nền tảng công nghệ tiên tiến .
Cuối cùng là gọi vốn cộng đồng trên cơ sở quà khuyến mãi ngay. Cá nhân cần kêu gọi vốn hay những doanh nghiệp nhỏ ( đặc biệt quan trọng là những doanh nghiệp khởi nghiệp ) sẽ đưa dự án Bất Động Sản mình lên sàn, lôi kéo tương hỗ vốn từ những cá thể. Khi dự án Bất Động Sản triển khai xong, nhà hỗ trợ vốn sẽ nhận được những món quà theo cam kết .
Hình thức crowdfunding không chỉ giúp người đi vay, những doanh nghiệp SME tiếp cận vốn với ngân sách thấp hơn, thuận tiện hơn so với những loại sản phẩm cho vay truyền thống cuội nguồn, mà còn mang lại cho nhà đầu tư có vốn một mức cống phẩm cao so với gửi tiết kiệm ngân sách và chi phí. Nhà góp vốn đầu tư được tự lựa chọn những dự án Bất Động Sản để hỗ trợ vốn dựa trên thông tin những dự án Bất Động Sản phân phối. Nền tảng trực tuyến hoạt động giải trí liên tục, không phân biệt khoảng trống và khoảng cách địa lý, ít sách vở tài liệu và được cho phép quy trình vay và hoàn trả diễn ra nhanh gọn, mang lại sự tiện nghi cho nhà hỗ trợ vốn và người gọi vốn .
Bên cạnh những lợi thế điển hình nổi bật là tính rủi ro đáng tiếc lớn, đặc biệt quan trọng là rủi ro đáng tiếc mất vốn. Tài trợ trải qua crowdfunding, mức độ rủi ro đáng tiếc mất vốn sẽ cao hơn nhiều so với tiến trình ngặt nghèo của ngân hàng nhà nước do những nhà hỗ trợ vốn trải qua nền tảng crowdfunding không nắm giữ bất kỳ tài sản nào của người gọi vốn .
Giá trị thị trường crowdfunding toàn thế giới được Dự kiến sẽ đạt 114 tỷ USD trong năm nay, theo hãng nghiên cứu và điều tra thị trường Statista ( Đức ). Trong đó, Trung Quốc là thị trường crowdfunding tiềm năng bậc nhất toàn thế giới với mức kêu gọi trung bình lên đến 1,3 triệu USD mỗi chiến dịch và vận tốc tăng trưởng giá trị thị trường ước đạt 16 % trong năm nay .
Tại khu vực Đông Nam Á, trung bình mỗi chiến dịch crowdfunding có thể huy động khoảng 122.000 USD, theo thống kê của Fintech Strategist.
Tiềm năng thị trường crowdfunding Việt Nam
Báo cáo Fintech Ngân hàng số của MBBank chỉ ra rằng những nhà đầu tư toàn thế giới liên tục sáng sủa về tiềm năng của Fintech tại Việt Nam trong những năm tới khi bơm hàng triệu USD vào những công ty Fintech khởi nghiệp trong nước .
Năm 2019, Việt Nam đứng thứ hai trong khối ASEAN về hỗ trợ vốn cho Fintech, lôi cuốn 36 % tổng vốn góp vốn đầu tư vào Fintech của khu vực. Quan điểm sáng sủa liên tục duy trì khi Việt Nam trải qua thời kỳ bùng nổ về giao dịch thanh toán kỹ thuật số và hoạt động giải trí thương mại điện tử trong toàn cảnh dịch COVID-19 tạo động lực can đảm và mạnh mẽ cho quy đổi số .
Theo báo cáo giải trình của MBBank, tính đến năm 2020, có tổng số 115 công ty Fintech tại Việt Nam. Các doanh nghiệp hầu hết hoạt động giải trí trong 5 nghành nghề dịch vụ Fintech số 1 là thanh toán giao dịch, cho vay ngang hàng, Blockchain, POS, quản lý tài sản ( chiếm 76 % ). Trong đó, chỉ có 5 công ty hoạt động giải trí trong nghành crowdfunding, chiếm 4,5 % .
Điều này phản ánh mức độ tăng trưởng của thị trường crowdfunding ở Việt Nam vẫn đang trong quy trình tiến độ tiên phong, ở dưới mức tiềm năng và còn nhiều dư địa tăng trưởng .
|
Một trong những nền tảng crowdfunding điển hình nổi bật tại Việt Nam hoàn toàn có thể kể đến FundingVN. FundingVN được xây dựng dưới sự bảo trợ Trung tâm Hỗ trợ Thanh Niên Khởi nghiệp thuộc Hội Liên Hiệp Thanh niên TP. Hồ Chí Minh với tiềm năng trở thành nền tảng kêu gọi vốn khởi nghiệp lớn nhất, uy tín nhất và được ủng hộ mạnh nhất tại Việt Nam trong 2 năm tiếp theo và tại châu Á trong 5 năm tiếp theo .
Một ví dụ nữa là Betado, nền tảng crowdfunding được xây dựng từ năm năm ngoái, tiền thân là dự án Bất Động Sản gây quỹ cộng đồng cho hai tập tiên phong của cuốn sách “ Truyền thuyết Long Thần Tướng ”. Đặc điểm của Betado là tăng trưởng từ sớm, lôi cuốn số lượng nhà đầu tư tham gia lớn với hạng mục, nghành tương hỗ phong phú từ âm nhạc, công nghệ tiên tiến, xã hội, kiến trúc, thẩm mỹ và nghệ thuật cho đến ứng dụng, truyện tranh, tỷ suất gọi vốn thành công xuất sắc cao, tiến trình gọi vốn nhanh gọn, đơn thuần .
Một nền tảng crowdfunding khác là Comicola được Liên minh truyện tranh online thành lập năm 2015. Chỉ trong vòng một năm hoạt động, Comicola đã gây quỹ thành công cho 14 tác phẩm truyện tranh. Nền tảng này được phát triển nhằm huy động vốn xuất bản sách hay các ấn phẩm, chủ yếu là truyện tranh.
Trong khi đó, một dự án Bất Động Sản crowdfunding nổi tiếng là IG9 đã phải rời bỏ thị trường, theo báo cáo giải trình của MBBank. IG9 lần tiên phong Open ở Việt Nam vào tháng 4/2013. Trong khoảng chừng 1 năm hoạt động giải trí, IG9 đã gọi vốn cộng đồng thành công xuất sắc cho 40 dự án Bất Động Sản với quy mô kêu gọi trung bình từ 7-15 triệu đồng / dự án Bất Động Sản. Sau một thời hạn hoạt động giải trí, website này đã bí mật đóng cửa vào năm năm trước .
Việt Nam được nhìn nhận là một thị trường tiềm năng cho sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ của Fintech nói chung và crowdfunding nói riêng, với tỷ suất tiếp cận internet cao. Tính đến tháng 1/2021, Việt Nam có 68,72 triệu người dùng Internet, chiếm hơn 70 % dân số. Mức độ phủ sóng và sử dụng di động cao, với số lượng liên kết di động tính đến tháng 1/2021 lên tới 154,4 triệu thuê bao. Nhóm dân số trẻ quy mô lớn giúp thuận tiện tiếp cận những công nghệ tiên tiến mới, quy mô kinh doanh thương mại và kêu gọi vốn mới .
Tuy nhiên, 1 số ít thử thách điển hình nổi bật là rủi ro đáng tiếc bảo mật an ninh mạng và mức độ bảo mật thông tin thông tin chưa cao. Báo cáo Fintech của MBBank chỉ ra rằng hệ sinh thái crowdfunding cũng như nhiều hình thức Fintech khác hiện chưa có sự link ngặt nghèo giữa những chủ thể như cơ quan quản trị Nhà nước, tổ chức triển khai kinh tế tài chính và những doanh nghiệp, quỹ góp vốn đầu tư, hạ tầng kinh tế tài chính – viễn thông, chưa có khuôn khổ pháp lý quản trị chuyên biệt và đồng điệu .
