|
NV1:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
– GV nhu yếu HS dựa vào văn bản vừa đọc, vấn đáp những câu hỏi :
+ Nhân vật chính trong VB là ai?
+ Phương thức diễn đạt của VB là gì ? Có sự phối hợp nào ở đây không ?
– GV nhu yếu HS xác lập bố cục tổng quan của VB ;
– HS đảm nhiệm trách nhiệm .
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
– HS luận bàn và vấn đáp từng câu hỏi .
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
– HS trình diễn mẫu sản phẩm đàm đạo ;
– GV gọi HS khác nhẫn xét, bổ trợ câu vấn đáp của bạn .
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
– GV nhận xét, bổ trợ, chốt kiến thức và kỹ năng .
NV2:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
– GV đặt câu hỏi gợi dẫn : Thế giới trước và sau khi có sự Open của trẻ nhỏ đã có sự đổi khác. Em hãy nêu những sự biến hóa đó ?
– HS đảm nhiệm trách nhiệm .
– GV nhu yếu HS luận bàn và vấn đáp thắc mắc :
+ Sự đổi khác về quốc tế từ tối tăm sang có ánh sáng chỉ Open trong bài thơ của Xuân Quỳnh hay còn Open ở những câu truyện khác ? Nếu có, hãy kể tên những chuyện đó .
+ Vì trẻ nhỏ mà quốc tế đã đổi khác, điều đó nói lên ý nghĩa gì của trẻ nhỏ so với quốc tế ?
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
– HS bàn luận và vấn đáp từng câu hỏi ;
– Dự kiến mẫu sản phẩm :
+ Thế giới đã có sự đổi khác khi trẻ nhỏ Open. Từ tối tăm sang có ánh sáng. Điều này cho thấy ý nghĩa to lớn của trẻ nhỏ so với quốc tế, trẻ nhỏ là TT của quốc tế, là tương lai của quốc tế .
+ Thế giới từ tối tăm chưa có gì đến có ánh sáng, sắc tố, muôn loài giống với nhiều truyện kể nguồn gốc khác trên quốc tế .
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
– HS bàn luận và vấn đáp từng câu hỏi ;
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
– GV nhận xét, bổ trợ, chốt kỹ năng và kiến thức .
NV3:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
– GV lần lượt đặt câu hỏi :
+ Trong VB, món quà tình cảm nào mà chỉ có mẹ mới đem đến được cho trẻ ?
+ Bà đã kể cho trẻ nghe những câu truyện gì ? Điều bà muốn gửi gắm trong những câu truyện đó là gì ?
+ Điều bố dành cho trẻ có gì khác so với điều bà và mẹ dành cho trẻ ?
+ Bố và bà có yêu thương bé như mẹ yêu thương bé không ?
+ Mỗi thành viên trong mái ấm gia đình cho trẻ những điều khác nhau. Từ đây, em rút ra được điều gì ?
+ Câu chuyện về nguồn gốc của loài người qua lời thơ của tác giả Xuân Quỳnh có gì khác so với những câu truyện nguồn gốc loài người mà em biết ? Sự độc lạ ấy có ý nghĩa như thế nào ?
– HS tiếp đón trách nhiệm .
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
– HS tranh luận và vấn đáp từng câu hỏi ;
– Dự kiến loại sản phẩm :
+ Chỉ có mẹ cho bé tình yêu và lời ru, bế bồng chăm nom ;
+ Bà cho bé những câu truyện rất lâu rồi và câu truyện ngày sau ;
+ Bố cho bé hiểu biết, kỹ năng và kiến thức .
+ Sự độc lạ giữa VB của nhà thơ Xuân Quỳnh và những chuyện kể khác ở chỗ, VB của nhà thơ Xuân Quỳnh tập trung chuyên sâu vào trẻ nhỏ, trẻ nhỏ là TT, trẻ nhỏ có trước, rồi mọi thứ mới có sau .
Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện và thảo luận
– HS đàm đạo và vấn đáp từng câu hỏi .
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
– GV nhận xét, bổ trợ, chốt kiến thức và kỹ năng → Ghi lên bảng .
NV4:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
GV đặt câu hỏi :
+ Em hãy nêu căn cứ để xác định Chuyện cổ tích về loài người là một bài thơ.
+ Nhan đề Chuyện cổ tích về loài người gợi cho em suy nghĩ gì? Tại sao một bài thơ là có nhan đề là chuyện cổ tích? Điều này có gì mâu thuẫn hay đặc biệt không?
Bước 2: HS trao đổi, thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
– HS luận bàn và vấn đáp từng câu hỏi ;
– Dự kiến loại sản phẩm :
+ Các yếu tố để xác lập VB Chuyện cổ tích về loài người là một bài thơ : vần, nhịp điệu, chia thành những khổ .
+ Nhan đề Chuyện cổ tích về loài người là sự tích hợp giữa biểu cảm và tự sự .
Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện và thảo luận
– HS trình diễn mẫu sản phẩm tranh luận ;
– GV gọi HS khác nhận xét, bổ trợ câu vấn đáp của bạn .
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
– GV nhận xét, bổ trợ, chốt kiến thức và kỹ năng .
|
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Tìm hiểu chung
– Nhân vật chính : trẻ nhỏ ;
– Phương thức diễn đạt : trữ tình tích hợp tự sự và miêu tả ;
– Bố cục : 2 phần
+ Phần 1 : Khổ 1 : Thế giới trước khi trẻ con sinh ra ;
+ Phần 2 : Thế giới sau khi trẻ con sinh ra
Khổ 2 : Những biến hóa về vạn vật thiên nhiên tiên phong khi trẻ con sinh ra ;
Khổ 3 : Sự Open của mẹ để cho trẻ tình yêu và lời ru
Khổ 4 : Sự Open của bà để kể cho trẻ nghe những câu truyện cổ
Khổ 5 : Sự Open của bố và tình yêu thương của bố để cho trẻ có nhận thức về quốc tế
Khổ 6 : Sự Open của trường học và thầy giáo để cho trẻ được đi học và có kiến thức và kỹ năng .
2. Tìm hiểu chi tiết
2.1. Thế giới trước khi trẻ con ra đời
– Trời được sinh ra tiên phong. Thế giới lúc này chưa có gì cả, chưa có cây cối, ánh sáng, sắc tố. Tất cả mới chỉ là một màu đen .
2.2. Thế giới sau khi trẻ con ra đời
a. Sự biến đổi :
+ Thiên nhiên : Mặt trời mở màn nhô cao à ánh sáng Open à khởi đầu có sắc tố và sự sống của muôn loài :
Màu sắc : màu xanh của cỏ cây, màu đỏ của hoa
Loài vật : chim hót
Sự vật : gió, sông, biển, đám mây, con đường
Sông cần đến bát ngát / Biển có từ thuở đó – tư duy thơ của Xuân Quỳnh. Có thể liên hệ với bài thơ Sóng : Sông không hiểu nổi mình / Sóng tìm ra tận bể
→ KL1 : Tưởng tượng có nét tương đương với những truyện kể nguồn gốc khác trên quốc tế như : truyện Bàn Canh khai thiên lập địa và Nữ Oa phát minh sáng tạo con người ; truyện trong Kinh Thánh về Jehova phát minh sáng tạo ra quốc tế và con người trong 7 ngày .
→ KL2 : Theo VB, mỗi sự biến hóa trên quốc tế đều bắt nguồn từ sự sinh ra của trẻ con. Các sự vật, hiện tượng kỳ lạ Open đều để nâng đỡ, nuôi dưỡng, góp thêm phần giúp trẻ con trưởng thành cả về vật chất và tâm hồn .
b. Vai trò của sự Open những thành viên trong mái ấm gia đình so với trẻ nhỏ
– Món quà tình cảm chỉ mẹ mới hoàn toàn có thể đem đến được cho trẻ :
+ Tình yêu và lời ru
Tình yêu : bế bồng chăm nom ;
Lời ru : những lời ru quen thuộc, gắn liền khoảng trống hoạt động và sinh hoạt văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn của người Việt ( đã Open nhiều trong văn học dân gian như truyện cổ tích, ca dao, v.v… ) :
cái bống cái bang, cái hoa : không dùng là “ con cá bống ” hay “ bông hoa ” mà dùng chỉ từ “ cái ” – cách nói mộc mạc, đơn giản và giản dị, thân thiện ;
cánh cò, vị gừng, vết lấm, cơn mưa, bãi sông cát vắng, v.v…
– Những câu truyện bà kể cho trẻ và những điều bà muốn gửi gắm :
+ Chuyện bà kể cho trẻ : Chuyện thời xưa, ngày sau
Chuyện rất lâu rồi : Chuyện cổ : con cóc, nàng tiên, cô Tấm, Lý Thông, v.v…
Chuyện ngày sau : chuyện ngày sau này là trong đối sánh tương quan với rất lâu rồi, nó hoàn toàn có thể vẫn là những câu truyện cổ hoặc là chuyện mà với một người nhiều tuổi, có nhiều thưởng thức như bà hoàn toàn có thể đoán định được .
+ Điều bà muốn gửi gắm qua câu truyện : Chuyện cô Tấm ở hiền / Thằng Lý Thông ở ácà Cách gọi : “ cô ” Tấm, “ thằng ” Lý Thông à cách gọi bộc lộ thái độ, mang đặc thù nhận xét .
→ sống có đạo lý, ở hiền gặp lành, được mọi người quý mến, ở ác gặp ác, bị mọi người khinh ghét. Những câu truyện cổ tích đó là suối nguồn trong trẻo nuôi dưỡng, bồi đắp tâm hồn trẻ thơ .
+ Bà kể đến suốt đời
Cũng không sao hết chuyện
→ Bà là người nhiều tuổi nhất so với bố, mẹ, thầy giáo à am tường nhiều yếu tố của quá khứ, hoàn toàn có thể đoán định tương lai và là người sống tình cảm .
– Điều bố dành cho trẻ : khác với điều mà mẹ và bà dành cho trẻ
+ Bà và mẹ : tình cảm, sự yêu thương chăm nom, lơi ru, câu truyện cổ tích
Mẹ cho tình yêu, mẹ bế bồng chăm nom, mẹ hát
Bà cho thỏa mãn nhu cầu khao khát nghe những câu truyện
+ Bố cho hiểu biết, bố là biểu lộ của lý trí, thay vì tình cảm. Bố không bế bồng, không kể như mẹ, như bà mà bố dạy à vừa nghiêm khắc vừa yêu thương .
→ Mỗi thành viên trong mái ấm gia đình đều yêu thương, chăm sóc đến trẻ. Nhưng mỗi người lại có cách thê thiện tình yêu và vai trò riêng so với trẻ .
+ Hình ảnh trường học và thầy giáo :
Hiện lên với những hình ảnh : chữ viết, ghế, bàn, lớp học, bảng, phấn và thầy giáo
→ Những hình ảnh thân thương, bình dị nhưng đã mang đến cho trẻ thơ những bài học kinh nghiệm về đạo đức, tri thức, nuôi dưỡng những tham vọng đẹp, v.v… giúp trẻ trưởng thành .
c. Sự giống và khác nhau giữa câu truyện của nhà thơ Xuân Quỳnh với những câu truyện nguồn gốc khác
– Giống : đều có những yếu tố hoang đường, kỳ ảo ; đều nói về nguồn gốc của loài người ;
– Điểm độc lạ của nhà thơ Xuân Quỳnh :
+ Không phải người lớn được sinh ra trước mà là trẻ con à Tư tưởng : trẻ con chính là TT của ngoài hành tinh, là những thế hệ mần nin thiếu nhi, tương lai à Cần được nâng niu, hướng dẫn ;
+ Cách kể mang nét độc lạ, thân thiện với ca dao, tưởng không bình thường nhưng lại rất đúng : Có trẻ con rồi người lớn mới trở thành bậc ông bà, cha mẹ : Sinh con rồi mới sinh cha, sinh cháu rồi mới sinh bà sinh ông .
→ Sự độc lạ đó bộc lộ điều nữ nhà thơ muốn nhắn gửi :
+ Tới trẻ nhỏ : Yêu thương những người thân trong gia đình trong mái ấm gia đình từ những cử chỉ, hành vi nhỏ nhất, giản dị và đơn giản, thân mật nhất ;
+ Tới những bậc làm cha mẹ : yêu thương, chăm nom và dành cho trẻ nhỏ những điều tốt đẹp nhất vì những em chính là tương lai của mái ấm gia đình, quốc gia .
III. Tổng kết
1. Giá trị nghệ thuật
– Nhan đề và thể loại :
+ Thể loại : thơ → phương pháp miêu tả : biểu cảm
Mỗi dòng thơ có năm tiếng, những dòng được sắp xếp theo khổ và không số lượng giới hạn số lượng dòng trong một bài ;
Sử dụng vần chân ở hầu hết các dòng thơ (Từ cánh cò rất trắng/ Từ vị gừng rất đắng/ […]/ Từ bãi sông cát vắng);
Mỗi dòng đều được ngắt nhịp 3/2 hoặc 2/3 à tạo âm điệu uyển chuyển như thủ thỉ, tâm tình, thân thiện với trẻ nhỏ :
Trời sinh ra trước nhất
Chỉ toàn là trẻ con
[ … ]
Màu xanh mở màn cỏ
Màu xanh khởi đầu cây
Yếu tố tự sự trong thơ: phương thức biểu cảm kết hợp tự sự; nhan đề chuyện cổ tích gợi liên tưởng tới những câu chuyện tưởng tượng về sự xuất hiện của loài người trong vũ trụ dưới hình thức cổ tích suy nguyên, giải thích nguồn gốc của loài người mang màu sắc hoang đường, kỳ ảo.
→ Thơ trữ tình kết hợp yếu tố tự sự và các màu sắc hoang đường, kỳ ảo.
– Mạch thơ tuyến tính ;
2. Nội dung
Chuyện cổ tích về loài người là một bài thơ với sự tưởng tượng hư cấu về nguồn gốc của loài người hướng con người chú ý đến trẻ em. Bài thơ tràn đầy tình yêu thương, trìu mến đối với con người, trẻ em. Trẻ em cần được yêu thương, chăm sóc, dạy dỗ. Tất cả những gì tốt đẹp nhất đều được dành cho trẻ em. Mọi vật, mọi người sinh ra đều dành cho trẻ em, để yêu mến và giúp đỡ trẻ em.
|
