Điều hòa gen là gì ? Cơ chế điều hòa gen ở sinh vật nhân sơ
1. Khái niệm
– Điều hòa hoạt động giải trí của gen là điều hòa lượng loại sản phẩm của gen được tạo ra .
– Điều hòa hoạt động giải trí của gen nhằm mục đích bảo vệ cho hoạt động giải trí sống của tế bào tương thích với điều kiện kèm theo thiên nhiên và môi trường cũng như hoạt động giải trí sống của khung hình .
– Quá trình điều hòa hoạt động giải trí của gen diễn ra ở nhiều Lever khác nhau như điều hòa phiên mã, điều hòa dịch mã, điều hòa sau phiên mã
2. Cơ chế điều hoà gen ở sinh vật nhân sơ
– Ôpêrôn là nhóm những gen có tương quan về tính năng thường phân bổ liền nhau thành từng cụm, có chung một chính sách điều hòa .
a ) Mô hình cấu trúc ôpêrôn Lac
– Mô hình cấu trúc ôpêrôn Lac được phát hiện bởi 2 nhà khoa học Pháp là F. Jacôp và J. Mônô ở vi trùng E. coli
– Cấu trúc của ôpêrôn Lac
b ) Ôpêrôn Lac gồm có :
+ 3 gen Z, Y, A : là những gen cấu trúc pháp luật tổng hợp enzim tham gia vào quy trình phân giải đường lactôzơ trong thiên nhiên và môi trường .
+ O ( operator ) : vùng quản lý và vận hành, nơi gắn prôtêin ức chế quy trình phiên mã .+ P. ( promotor ) : vùng khởi động, nơi ARN pôlimeraza gắn vào để khởi động phiên mã .
+ Trước ôpêrôn có một gen điều hòa R. Gen R khi hoạt động giải trí sẽ tổng hợp prôtêin ức chế. Prôtêin này bám vào vùng quản lý và vận hành O ngăn cản quy trình phiên mã .
– Hoạt động của ôpêrôn Lac
+ Khi thiên nhiên và môi trường không có lactôzơ : gen điều hòa tổng hợp prôtêin ức chế. Prôtêin này link với vùng quản lý và vận hành ngăn cản hoạt động giải trí của ARN pôlimeraza làm cho những gen cấu trúc không hoạt động giải trí
+ Khi thiên nhiên và môi trường có lactôzơ : một số ít phân tử lactôzơ link với prôtêin ức chế làm biến hóa thông số kỹ thuật khoảng trống của loại pr ô têin đổi khác nên không hề link được với vùng quản lý và vận hành nữa. Do vậy ARN pôlimeraza hoàn toàn có thể triển khai hoạt động giải trí phiên mã những gen Z, Y, A. Sau khi lact ô zơ được phân giải hết, thì prôtêin ức chế được giải phóng và lại link trở lại với vùng quản lý và vận hành quy trình phiên mã bị dừng lại .
Xem thêm kiến thức và kỹ năng trọng tâm và những dạng bài tập Sinh học lớp 12 có đáp án hay khác :
Giới thiệu kênh Youtube VietJack
