Được tổ chức triển khai tại Maldives, Hội nghị Cấp cao Toàn cầu UNWTO 2022 nhằm mục đích khẳng định chắc chắn vai trò của du lịch cộng đồng trong tăng trưởng ngành công nghiệp không khói tiến trình tiếp theo, khi quốc tế có nhiều biến hóa sau đại dịch Covid-19. Sự kiện đã lôi cuốn sự tham gia của khoảng chừng 200 đại biểu đến từ Bộ quản trị du lịch, Cơ quan du lịch vương quốc những nước thành viên UNWTO, những tổ chức triển khai quốc tế, chuyên viên đầu ngành du lịch và những doanh nghiệp, cơ sở giảng dạy du lịch của nhiều vương quốc. Trong đó, Đoàn Việt Nam do Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Trùng Khánh làm Trưởng đoàn đã tham gia.
 |
| Toàn cảnh Hội nghị Cấp cao Toàn cầu UNWTO 2022. (Nguồn: Báo Văn hóa) |
Sản phẩm của hậu đại dịch
Tổng Thư ký UNWTO Zurab Pololikashvili nhận định, Hội nghị được tổ chức vào thời điểm quan trọng khi các thị trường nguồn khách trọng điểm dần mở cửa. Nhu cầu đi du lịch bị dồn nén trong hơn hai năm vừa qua đang được giải phóng và sẽ mang đến nhiều cơ hội cũng như thách thức lớn. Điều này cũng đòi hỏi ngành Du lịch toàn cầu phải chuẩn bị sẵn sàng cho mọi trường hợp, tình huống có thể xảy đến.
Khẳng định du lịch cần được khai thác để mang lại quyền lợi cho cộng đồng địa phương, ông Pololikashvili cho biết, ưu tiên của UNWTO là bảo vệ cộng đồng được hưởng lợi và trao quyền. Hội nghị lần này là dịp để những cơ quan nhà nước, những chuyên viên, doanh nghiệp và cộng đồng cùng san sẻ quan điểm về việc tăng cường đa dạng hóa mẫu sản phẩm du lịch. Chia sẻ tại đây, diễn thuyết chính tại Hội nghị, GS Jafar Jafari – biên tập viên sáng lập Biên niên sử Nghiên cứu Du lịch ( Annals of Tourism Research ) cho biết, sau đại dịch, góc nhìn so với ngành Du lịch trên quốc tế đã có nhiều đổi khác. Ở đó, chất lượng được đề cao hơn số lượng, thay vì những đoàn du lịch đông người ta đi theo những nhóm nhỏ, du lịch cộng đồng là lựa chọn thân thiện với đổi khác khí hậu … GS Jafar Jafari nhận định và đánh giá một nơi đáng sống sẽ là một nơi đáng để đi du lịch. Bởi vậy, du lịch cộng đồng phải là tổng hòa của sức khỏe thể chất, sung túc và niềm hạnh phúc cho cả cộng đồng và khách du lịch. Qua những điều tra và nghiên cứu và hội thảo chiến lược về du lịch, ông Jafari đưa ra những chữ “ S ” về ngành Du lịch sau đại dịch, đó là : Safety – bảo đảm an toàn, Security – bảo mật an ninh, Sanitation – vệ sinh, Service – dịch vụ, Sympathy – đồng cảm, Small – nhỏ, đơn thuần, Sustainability – bền vững và kiên cố. Theo ông, đây là thời gian thích hợp để làm mới mẫu sản phẩm du lịch và triển khai những loại sản phẩm ngách dành cho nhóm nhỏ hành khách trở nên thông dụng hơn như : du lịch ẩm thực ăn uống, du lịch y tế / chăm nom sức khỏe thể chất / spa chăm sóc sức khỏe và làm đẹp, du lịch xe đạp điện, du lịch âm nhạc / yoga, du lịch nông nghiệp / trang trại / làng, du lịch dành cho lứa cao tuổi … Ông Safari cũng cho rằng slow tourism – du lịch chậm, như một giải pháp được chăm sóc trở lại sau đại dịch nhằm mục đích nâng cao chất lượng du lịch và lê dài thời hạn lưu trú của hành khách. Một số giải pháp khác được gợi ý để hồi sinh ngành Du lịch và tăng trưởng du lịch cộng đồng : chú trọng sự hiếu khách của ngành Du lịch, điều đã khá mai một sau đại dịch ; lắng nghe quan điểm của cộng đồng địa phương ; xác lập sức chứa của điểm đến để quản trị hiệu suất cao việc quá tải du lịch ; kiến thiết xây dựng mạng lưới những bên tương quan trong ngành. Bên cạnh đó, cần tập trung chuyên sâu vào chất lượng thay vì số lượng khách đến ; chú trọng đến sự hài lòng của cộng đồng địa phương ngang với sự hài lòng của hành khách để ngành Du lịch cân đối được quyền lợi của cả hai phía.
Kinh nghiệm thực tế từ các nước
Tại Hội nghị này, ông Faisal Naseem – Phó Tổng thống Maldives cho biết, Maldives là một trong những vương quốc có ngành Du lịch hồi sinh nhanh gọn sau đại dịch, tuy nhiên còn đương đầu nhiều thử thách trong công cuộc bảo vệ thiên nhiên và môi trường, thay đổi và quy đổi số, bảo vệ bình đẳng và công minh quyền lợi cho những bên tham gia … Phó Tổng thống Faisal Naseem chứng minh và khẳng định, xu thế của Maldives là tăng trưởng trở thành một điểm đến du lịch dễ tiếp cận hơn, công minh về quyền lợi và thân thiện với môi trường tự nhiên, nhằm mục đích bảo vệ du lịch trở lại can đảm và mạnh mẽ, liên tục đóng vai trò là ngành kinh tế tài chính tạo ra việc làm tốt, thu nhập không thay đổi và bảo vệ di sản văn hóa truyền thống, vạn vật thiên nhiên vương quốc. Maldives nổi tiếng về du lịch nghỉ ngơi đắt đỏ và sang chảnh. Vì vậy việc đổi khác kế hoạch tiếp thị để hướng tới nhiều đối tượng người tiêu dùng khách cho phân khúc du lịch cộng đồng còn nhiều thử thách. Tuy nhiên theo xu thế chung của giới trẻ là mong ước chuyển dời và tò mò nhiều hơn, lúc bấy giờ những quy mô du lịch cộng đồng và home stay đang dần được tiến hành tại nước này. Cũng tại sự kiện, một số ít Bộ trưởng Du lịch, tổ chức triển khai quốc tế đã tham gia đàm đạo cấp cao về du lịch cộng đồng để cùng san sẻ về những xu thế mới sau đại dịch, đồng thời chỉ rõ những yếu tố thiết yếu tăng trưởng cộng đồng thịnh vượng, bảo vệ được những quyền lợi và giá trị của địa phương. Malaysia nhấn mạnh vấn đề tầm quan trọng của giảng dạy năng lượng để người dân địa phương trở thành những “ người kể chuyện ”. Nước này cũng đề xuất kiến nghị có những chủ trương tương thích khuyến khích người trẻ tuổi ở lại địa phương và tham gia vào ngành Du lịch, thay vì di dời tới những thành phố lớn.
|
| Du lịch cộng đồng được coi trọng tại Malaysia. (Nguồn: Pinterest) |
Đối với Nicaragua, du lịch là ngành quan trọng để xóa đói giảm nghèo, nâng cao mức sống của người dân và góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa và di sản địa phương. Vì vậy, Chính phủ nước này ban hành các chính sách hỗ trợ phát triển du lịch và nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của du lịch, tạo điều kiện cho cộng đồng địa phương tiếp cận với tài chính và đầu tư, được đào tạo về công nghệ và quảng bá số.
Indonesia hiện tập trung chuyên sâu vào những chương trình cấp ghi nhận vững chắc môi trường tự nhiên cho doanh nghiệp và điểm đến du lịch cộng đồng, thời hạn gần đây tăng cường đào tạo và giảng dạy cho cộng đồng về những quá trình, thủ tục mới bảo vệ bảo đảm an toàn sức khỏe thể chất trước đại dịch Covid-19. Gambia đặt trọng tâm vào tăng trưởng hạ tầng, lôi cuốn góp vốn đầu tư, giảng dạy nguồn nhân lực và đặc biệt quan trọng mở những văn phòng quản trị du lịch tại những vùng trên cả nước. Trong khi đó, Đông Timor trước mắt đang trong quá trình tăng nhanh giảng dạy nguồn nhân lực địa phương, tuyên truyền về quyền lợi của du lịch cộng đồng và thuyết phục người dân ủng hộ, tham gia vào hoạt động giải trí du lịch.
Bài học thực tế ở Việt Nam
Ở Việt Nam, du lịch cộng đồng thường được hiểu là hoạt động giải trí của một cộng đồng dân cư tham gia làm du lịch, hay nói cách khác đây là mô hình du lịch trong đó cộng đồng địa phương tham gia vào chuỗi đáp ứng và quản trị du lịch. Loại hình này được tăng trưởng trên cơ sở văn hóa truyền thống của cộng đồng, do cộng đồng dân cư quản trị, tổ chức triển khai khai thác và hưởng lợi. Xuất hiện từ những năm 1990 tại một số ít tỉnh, thành phố như Hòa Bình, Tỉnh Lào Cai, Quảng Nam …, đến nay, du lịch cộng đồng đã lan rộng ra trên khắp những tỉnh, thành phố trên cả nước. Giai đoạn năm ngoái đến nay là quãng thời hạn hoạt động giải trí du lịch cộng đồng tăng trưởng sôi động và lôi cuốn sự chăm sóc ở rất nhiều địa phương. Theo nhìn nhận của ông Nguyễn Quý Phương, Vụ trưởng Vụ Lữ hành, mô hình này đem lại nhiều quyền lợi kinh tế tài chính, xã hội cho người dân địa phương trải qua tạo sinh kế, nâng cao thu nhập, cải tổ đời sống cộng đồng, có ý nghĩa to lớn trong công cuộc xóa đói giảm nghèo của Đảng và nhà nước, đặc biệt quan trọng ở một số ít địa phương như Tỉnh Lào Cai, Hòa Bình, Lai Châu, Quảng Nam … Bên cạnh quyền lợi kinh tế tài chính xã hội, du lịch động đồng đã giúp khai thác, phát huy, ra mắt và góp thêm phần bảo tồn, lưu giữ những tài nguyên tự nhiên và văn hóa truyền thống rực rỡ của Việt Nam. PGS. TS. Phạm Hồng Long, Trưởng khoa Du lịch, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, cũng cho rằng du lịch cộng đồng là du lịch về nhà và là xu thế của quốc tế. Đối với mỗi người, du lịch về nhà là tạo ra không khí thân thiện, ấm cúng, tự do và yên tâm cho hành khách. Khi tham gia du lịch cộng đồng, người dân địa phương bảo tồn văn hoá của họ, tăng niềm tự hào và kết nối trong cộng đồng, giúp bình đẳng giới và giữ chân người trẻ ở lại tăng trưởng địa phương. Là một trong những địa phương có vận tốc tăng trưởng du lịch cộng đồng nhanh của cả nước, ông Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Giang cho rằng thời gian này mới bàn việc tương hỗ tăng trưởng du lịch cộng đồng là hơi muộn, bởi lẽ ra tất cả chúng ta đã phải có chủ trương tăng trưởng hiệu suất cao cho mô hình này từ lâu. Trong khi đó, ông Phạm Ngọc Thủy, Giám đốc Sở Du lịch Quảng Ninh, cho biết Quảng Ninh sẽ thiết kế xây dựng thêm nhiều điểm du lịch cộng đồng có giá trị nổi trội về tài nguyên du lịch, giá trị văn hóa truyền thống, lịch sử dân tộc, phân phối tiêu chuẩn về năng lực đáp ứng, tính cộng đồng và giá trị bền vững và kiên cố vào quy trình tiến độ 2023 – 2025. Sau đó, tỉnh sẽ tập trung chuyên sâu vào việc nhìn nhận và thanh tra rà soát tác dụng thực thi chủ trương, kiểm soát và điều chỉnh, update số lượng những điểm tăng trưởng du lịch cộng đồng còn lại theo điều kiện kèm theo thực tiễn và cân đối nguồn ngân sách.
 |
| Du lịch cộng đồng Việt Nam phát triển mạnh tại Tây Nguyên. (Nguồn: Vntrip) |
Với xu thế tăng trưởng du lịch cộng đồng trên quốc tế như lúc bấy giờ, có một số ít bài học kinh nghiệm về chủ trương và tăng trưởng thị trường cần được xem xét cho việc tăng trưởng mô hình tại Việt Nam trong thời hạn tới. Ông Phạm Hải Quỳnh, quản trị Hội Du lịch cộng đồng Việt Nam, cho rằng du lịch cộng đồng góp thêm phần tăng trưởng du lịch vững chắc cũng như bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống, giá trị làng nghề và tạo công ăn việc làm cho cộng đồng địa phương.
Về vấn đề này, TS. Vũ Nam, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường Du lịch, Tổng cục Du lịch, cũng nêu một số bài học quốc tế. Theo ông, du lịch cộng đồng cần được coi trọng và là một trong những nội dung không thể thiếu trong các chính sách, chiến lược và đề án phát triển du lịch của Việt Nam nói chung và các địa phương trong thời gian tới.
Ngoài ra, chủ trương tăng trưởng du lịch cộng đồng cần được lồng ghép trong những chủ trương khác về tăng trưởng vùng, tăng trưởng cộng đồng, chủ trương thiết kế xây dựng nông thôn mới, cũng như Nhà nước cần có chủ trương góp vốn đầu tư và tương hỗ thích đáng.
 |
Cuộc sống ở ngôi làng hẻo lánh vùng Viễn Đông Nga Là ngôi làng hẻo lánh thuộc khu tự trị Chukotsky, nằm ở vùng Viễn Đông nước Nga, cách Alaska ( Mỹ ) chỉ hơn 95 km, Uelen được … |
