Xóm Hoài Khao, xã Quang Thành nằm trong quần thể khu du lịch sinh thái xanh Phja Oắc – Phja Đén ( Nguyên Bình ), vùng đất nổi tiếng giữ gìn truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa Dao Tiền với những bộ phục trang thêu cầu kỳ, thích mắt. Đây là địa chỉ mê hoặc hành khách trong và ngoài tỉnh khi đến du lịch thăm quan, thưởng thức và thưởng ngoạn cảnh sắc vạn vật thiên nhiên hữu tình, thơ mộng tại huyện Nguyên Bình .
 |
| Người dân xóm Hoài Khao, xã Quang Thành (Nguyên Bình) thêu trang phục. |
Đến với Hoài Khao, hành khách thấy những ngôi nhà làm bằng gỗ nép mình bên sườn núi, mái lợp bằng ngói âm khí và dương khí truyền thống cuội nguồn, tạo nên vẻ đẹp truyền thống dân tộc bản địa, trở thành ký ức tuổi thơ của người dân nơi đây. Mỗi mái ấm gia đình ở Hoài Khao có một kho chứa thóc làm bằng gỗ tách biệt với nhà chính, phòng khi xảy ra hỏa hoạn thì kho chứa thóc vẫn bảo đảm an toàn .
Tại đây, hành khách được thưởng thức nét văn hóa truyền thống in hoa văn bằng sáp ong trên vải để làm ra những bộ phục trang cầu kỳ, lộng lẫy của người phụ nữ Dao Tiền. Tất cả phụ nữ đều thành thạo kỹ thuật in hoa văn bằng sáp ong trên vải, tự tay dệt, thêu thùa, may vá phục trang cho mình và người thân trong gia đình trong mái ấm gia đình. Từ đôi bàn tay khôn khéo, phụ nữ thêu lên mặt vải những họa tiết hình học, cỏ cây, hoa lá, chim, thú bộc lộ sự phát minh sáng tạo, tỉ mỉ trong những tấm vải chàm. Theo phong tục, người con gái trước khi lấy chồng phải biết thêu thùa, may vá để sẵn sàng chuẩn bị phục trang ngày cưới cho bản thân. Khi đi lấy chồng, họ dạy cho con cháu nghề thêu thùa, may vá để giữ gìn truyền thống dân tộc bản địa. Ngay từ khi còn nhỏ, những thiếu nữ đã được những bà, những mẹ dạy cách thêu thùa từ những quy trình đơn thuần đến phức tạp để tự tay may những bộ phục trang .
Người Dao Tiền luôn bảo vệ cảnh quan môi trường, rừng ở đây có nhiều cây to, cây cổ thụ. Ở xóm có cây nhội mọc tự nhiên, là cây đơn thân, mọc thẳng, tán tỏa đều xung quanh, được người dân lập miếu bảo vệ, có ý nghĩa thiêng liêng như cây thần. Tháng 9/2020, cây nhội được công nhận là Cây di sản Việt Nam. Lối sống dựa vào thiên nhiên, bảo vệ môi trường khiến cho bà con nơi đây giữ được nét văn hóa cổ xưa, giữ được những cánh rừng cổ thụ giàu giá trị đa dạng sinh học.
Nét độc đáo riêng có ở Hoài Khao chính là những tổ ong khoái, năm nào cũng vậy, cứ vào mùa xuân ở 2 hang động Tà Lạt, Sán Vình có nhiều đàn ong khoái về làm tổ. Trân quý món quà tự nhiên ban tặng, bà con bảo nhau không phá tổ ong lấy mật. Khi lập thu, ong bay đi để lại vỏ sáp, đây là nguyên liệu vô giá để những người phụ nữ đun nấu thành sáp ong tan chảy và sử dụng chấm lên trên thổ cẩm, làm nổi bật thành những hoa văn độc đáo trên bộ trang phục truyền thống. Nếu đến Hoài Khao vào tháng 6, 7 âm lịch, du khách được tận mắt chứng kiến lễ cúng thờ ong khoái của bà con, đây là nét đẹp truyền thống văn hóa của người Dao Tiền lưu truyền từ đời này sang đời khác. Rất nhiều du khách đến xóm Hoài Khao để được đắm mình vào thiên nhiên, trải nghiệm giá trị văn hóa độc đáo của đồng bào dân tộc.
|
| Những ngôi nhà bằng gỗ truyền thống mái lợp ngói âm dương tại xóm Hoài Khao. |
Thực hiện chương trình cải tiến vượt bậc thiết kế xây dựng làng du lịch cộng đồng, những cấp chính quyền sở tại tăng nhanh tuyên truyền, tu dưỡng cho dân cư kiến thức và kỹ năng cơ bản về du lịch cộng đồng ; tổ chức triển khai cho người dân đi du lịch thăm quan, học tập kinh nghiệm tay nghề tại những làng du lịch cộng đồng, tập huấn kiến thức và kỹ năng tiếp đón, ship hàng khách du lịch. Quan tâm góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng Làng du lịch cộng đồng xóm Hoài Khao theo những tiêu chuẩn. Hiện thiết kế xây dựng 7 nhà homestay Giao hàng nhu yếu của hành khách đến thăm quan, nghỉ ngơi ; 3 nhà tọa lạc vật dụng hoạt động và sinh hoạt, dụng cụ lao động sản xuất ; 3 bộ bàn và ghế tại 3 chòi nghỉ dừng chân ; thực thi dịch vụ ngâm chân tại 1 nhà ; lắp ráp 9 thùng rác tại những điểm pháp luật ; tăng cấp nhà văn hóa ; bảo tồn 1 số ít phong tục, tập quán ; trồng những loại hoa, hàng rào 2 bên đường tương thích với truyền thống địa phương ; góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng hạ tầng cơ sở gồm những tuyến đường, mương thủy lợi, điện trị giá 25 tỷ 083 triệu đồng. Đến Hoài Khao, nhiều tuyến đường được bê tông hóa, có hàng rào và hoa, đường đi lại khang trang, sạch, đẹp. Dự kiến trong tháng 4/2022, huyện Nguyên Bình sẽ tổ chức triển khai lễ công bố xóm Hoài Khao trở thành Làng du lịch cộng đồng .
Chương trình tăng trưởng xóm trở thành điểm du lịch cộng đồng được bà con nhiệt tình hưởng ứng, tích cực vệ sinh nhà tại, giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc bản địa. Tích cực sơ tán chuồng chăn nuôi, hiến đất, góp phần vật chất, ngày công lao động thiết kế xây dựng khu nuôi nhốt gia súc tập trung chuyên sâu, trồng mới cây xanh tạo cảnh sắc, thiết kế xây dựng homestay đủ tiêu chuẩn Giao hàng khách du lịch. Lễ cấp sắc, mừng lúa mới của người Dao Tiền mang đậm truyền thống được bà con gìn giữ .
Đến với Hoài Khao, hành khách được người dân nghênh đón nồng hậu, được tận thưởng không khí trong lành, cảnh sắc bình dị với những thửa ruộng bậc thang trải dài sống lưng chừng đồi. Màu xanh của cỏ cây, hoa lá xen kẽ với sắc vàng khi mùa lúa chín, ngồi nhâm nhi chén rượu gạo thơm nồng cùng những món ăn tiềm ẩn cả hương đất, hương trời nơi đây, cảm nhận được tình người nồng ấm khi quây quần bên nhà bếp lửa, nghe bà con kể về đời sống, phong tục, tập quán mang đậm truyền thống dân tộc bản địa. Được mày mò khoảng trống kiến trúc nhà ở làm bằng gỗ, mái lợp ngói âm khí và dương khí, kho chứa thóc bằng gỗ, tạo thành một bức tranh phong cảnh bình dị mang nét hoài cổ, thơ mộng và ấn tượng khó quên .
