Biểu tượng phái mạnh
Nam giới / đàn ông là con người giống đực trưởng thành. Trước khi trưởng thành, nam giới được gọi là con trai.
Giống như hầu hết các loài động vật có vú đực khác, bộ gen của đàn ông thường thừa hưởng một dấu X nhiễm sắc thể từ mẹ và một Y nhiễm sắc thể từ bố. Thai nhi nam tạo ra lượng nội tiết tố androgen lớn hơn và lượng estrogen nhỏ hơn so với thai nhi nữ. Sự khác biệt về số lượng tương đối của các steroid sinh dục này là nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt về sinh lý giúp phân biệt nam và nữ. Trong tuổi dậy thì, các hormone kích thích sản xuất androgen dẫn đến sự phát triển của các đặc điểm sinh dục thứ cấp, do đó thể hiện sự khác biệt lớn hơn giữa hai giới. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp ngoại lệ đối với một số nam giới chuyển giới và liên giới tính.
Ở người, giới tính của một thành viên được xác lập tại thời gian thụ tinh bởi vật chất di truyền mang trong tế bào tinh trùng. Nếu một tế bào tinh trùng mang nhiễm sắc thể X thụ tinh với trứng, con cháu thường sẽ là nữ ( XX ). Mặt khác, nếu một tế bào tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y thụ tinh với trứng, thì con cháu thường sẽ là nam ( XY ). Yếu tố quyết định hành động thực sự là gen SRY, thường được tìm thấy trên nhiễm sắc thể Y. Những người có cấu trúc di truyền hoặc sinh lý không rõ ràng được gọi là liên giới tính. Thể dị bội nhiễm sắc thể giới tính, ví dụ điển hình như hội chứng XYY, cũng hoàn toàn có thể xảy ra .Giống như hầu hết những loài động vật hoang dã có vú đực khác, bộ gen của đàn ông thường thừa kế nhiễm sắc thể X từ mẹ mình và một nhiễm sắc thể Y từ cha mình. Thai nhi nam tạo ra lượng nội tiết tố androgen lớn hơn và lượng estrogen nhỏ hơn so với thai nhi nữ. Sự độc lạ về số lượng tương đối của những steroid sinh dục này là nguyên do đa phần gây ra sự độc lạ về sinh lý để phân biệt nam và nữ .Con người biểu lộ lưỡng hình giới tính ở nhiều đặc thù, trong đó có nhiều đặc thù không tương quan trực tiếp đến năng lực sinh sản, mặc dầu hầu hết những đặc thù này đều có vai trò trong việc mê hoặc giới tính. Hầu hết những bộc lộ của lưỡng hình giới tính ở người được tìm thấy ở chiều cao, cân nặng và cấu trúc khung hình, mặc dầu luôn có những ví dụ không tuân theo khuôn mẫu tổng thể và toàn diện. Ví dụ, đàn ông có khuynh hướng cao hơn phụ nữ, nhưng có rất nhiều người ở cả hai giới có chiều cao trung bình của loài .Đặc điểm sinh dục sơ cấp ( hay cơ quan sinh dục ) là những đặc thù có từ khi sinh ra và không hề thiếu trong quy trình sinh sản. Đối với phái mạnh, những đặc thù giới tính chính gồm có dương vật và tinh hoàn. Đặc điểm giới tính thứ cấp là những đặc thù Open trong tuổi dậy thì ở người. [ 1 ] [ 2 ] Những đặc thù như vậy đặc biệt quan trọng rõ ràng trong những đặc thù kiểu hình lưỡng hình về giới tính để phân biệt giữa những giới, nhưng — không giống như những đặc thù giới tính chính — không trực tiếp là một phần của mạng lưới hệ thống sinh sản. [ 3 ] [ 4 ] [ 5 ] Các đặc thù giới tính phụ dành riêng cho phái mạnh gồm có : [ 6 ]
Hệ sinh sản[sửa|sửa mã nguồn]
Hệ thống sinh sản của phái mạnh gồm có cơ quan sinh dục bên ngoài và bên trong. Cơ quan sinh dục ngoài của phái mạnh gồm có dương vật, niệu đạo nam và bìu, trong khi cơ quan sinh dục trong của phái mạnh gồm có tinh hoàn, tuyến tiền liệt, mào tinh hoàn, túi tinh, ống dẫn tinh, ống phóng tinh và tuyến vòi tinh. [ 8 ]Chức năng của mạng lưới hệ thống sinh sản nam là sản xuất tinh dịch, mang tinh trùng và do đó thông tin di truyền hoàn toàn có thể tích hợp với trứng trong người phụ nữ. Vì tinh trùng đi vào tử cung của phụ nữ và sau đó đi tiếp vào ống dẫn trứng để thụ tinh với trứng tăng trưởng thành thai nhi, mạng lưới hệ thống sinh sản của phái mạnh không đóng vai trò thiết yếu trong suốt quy trình mang thai. Nghiên cứu về sinh sản nam và những cơ quan tương quan được gọi là nam khoa .
Ảnh của một phái mạnh trưởng thành với một phái đẹp trưởng thành để so sánh. Lưu ý rằng lông mu của cả hai người mẫu đều được vô hiệu .
Hormone giới tính[sửa|sửa mã nguồn]
Ở động vật hoang dã có vú, những hormone tác động ảnh hưởng đến sự phân hóa và tăng trưởng giới tính là nội tiết tố androgen ( đa phần là testosterone ), kích thích sự tăng trưởng sau này của buồng trứng. Trong phôi thai chưa phân hóa giới tính, testosterone kích thích sự tăng trưởng của những ống dẫn Wolffian, dương vật và đóng những nếp gấp âm hộ vào bìu. Một loại hormone quan trọng khác trong việc phân hóa giới tính là hormone chống Müllerian, chất này ức chế sự tăng trưởng của những ống dẫn Müllerian. Đối với phái mạnh trong độ tuổi dậy thì, testosterone cùng với gonadotropin do tuyến yên tiết ra sẽ kích thích quy trình sinh tinh .
Mặc dù nhìn chung phái mạnh mắc nhiều bệnh giống như phụ nữ, nhưng họ mắc nhiều bệnh hơn một chút ít so với phụ nữ. Nam giới có tuổi thọ thấp hơn [ 9 ] và tỷ suất tự tử cao hơn [ 10 ] so với phái đẹp .
Tình dục và giới tính[sửa|sửa mã nguồn]
Tình dục và sự hấp dẫn của nam giới khác nhau ở mỗi người, và hành vi tình dục của một người đàn ông có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm khuynh hướng phát triển, tính cách, giáo dục và văn hóa. Trong khi phần lớn nam giới là tình dục khác giới, một số thiểu số đáng kể là đồng tính luyến ái hoặc Song tính.[11] Một số người đàn ông xác định là hầu hết là thẳng (mostly straight).[12]
Một tỷ suất nhỏ những người được chỉ định là nữ khi sinh hoàn toàn có thể xác lập là nam ( thường được gọi là nam chuyển giới ). Ngược lại, 1 số ít người được chỉ định là nam khi sinh hoàn toàn có thể xác lập là nữ ( thường được gọi là chuyển giới nữ ). Một số người được chỉ định là nam khi sinh cũng hoàn toàn có thể được xác lập là không phải nhị nguyên. [ 13 ] Cũng có những người chuyển giới hoàn toàn có thể xác lập là nữ hoặc nam .
David của
Bức tượngcủa Michelangelo là hình ảnh tiểu biểu về vẻ đẹp của nam giới trong nghệ thuật phương Tây.
Nam tính (đôi khi còn được gọi là nam tính hoặc nam tính ) là một tập hợp các thuộc tính, hành vi và vai trò liên quan đến con trai và nam giới. Mặc dù nam tính được xây dựng về mặt xã hội,[14] một số nghiên cứu chỉ ra rằng một số hành vi được coi là nam tính có ảnh hưởng về mặt sinh học.[15] Nam tính bị ảnh hưởng về mặt sinh học hoặc xã hội ở mức độ nào là chủ đề tranh luận.[15] Nó khác với định nghĩa về giới tính nam sinh học, vì cả nam và nữ đều có thể biểu hiện các đặc điểm nam tính.[16]
Các tiêu chuẩn về nam tính hay nam tính khác nhau giữa các nền văn hóa và giai đoạn lịch sử khác nhau.[17] Mặc dù các dấu hiệu bên ngoài của nam tính trông khác nhau ở các nền văn hóa khác nhau, nhưng có một số khía cạnh chung trong định nghĩa của nó giữa các nền văn hóa. Trong tất cả các nền văn hóa trong quá khứ, và vẫn còn giữa các nền văn hóa truyền thống và không phải phương Tây, kết hôn là sự phân biệt rõ ràng và phổ biến nhất giữa thời trai trẻ và thời kỳ nam giới.[18] Vào cuối thế kỷ 20, một số phẩm chất truyền thống gắn liền với hôn nhân (chẳng hạn như “ba chữ P” bảo vệ, cung cấp và sinh sản ) vẫn được coi là dấu hiệu của việc đã đạt được tuổi đàn ông.[18][19]
Nhân chủng học đã chỉ ra rằng nam tính tự nó có địa vị xã hội, giống như sự giàu có, chủng tộc và tầng lớp xã hội. Ví dụ, trong văn hóa phương Tây, người có nam tính cao hơn thường mang lại địa vị xã hội cao hơn. Nhiều từ tiếng Anh như đức hạnh và dương vật (từ gốc Ấn-Âu vir nghĩa là con người) phản ánh điều này.[20][21]
Mô hình Parsons được sử dụng để so sánh và minh họa những quan điểm cực đoan về vai trò giới. Mô hình A diễn đạt sự tách biệt trọn vẹn giữa vai trò nam và nữ, trong khi Mô hình B diễn đạt sự xóa bỏ trọn vẹn những rào cản giữa những vai trò giới. [ 22 ]
Bình đẳng nam nữ[sửa|sửa mã nguồn]
Trong lịch sử loài người, sau khi chế độ mẫu hệ tàn lụi, hầu hết các nền văn hóa đã theo chế độ phụ hệ, với sự đề cao các quyền lợi của nam giới. Theo đó nam giới luôn là những người lãnh đạo bộ lạc, dân tộc, quốc gia v.v. và mọi của cải đều truyền cho con trai với ý nghĩa “quyền huynh thế phụ”[23]. Quan niệm Nho giáo tại các nước phương Đông cũng nhấn mạnh thêm vai trò thống trị tuyệt đối của nam giới, “nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô”[24].[cần dẫn nguồn]
Hiện nay nền văn minh quả đât đang hướng tới bình đẳng nam nữ với sự tôn vinh quyền bình đẳng trong xã hội của phái đẹp tương tự phái mạnh. Tuy nhiên đó là về mặt pháp lý, còn những đặc thù tự nhiên về giới tính được hình thành qua hàng triệu năm tiến hóa thì không đổi khác, vì thế phái mạnh vẫn chiếm lợi thế trong xã hội so với nữ giới [ 25 ] :
- Nam giới có xu hướng hành động nhanh chóng, quyết đoán, trong khi phụ nữ có xu hướng thụ động, bị cảm xúc chi phối.
- Phụ nữ yếu hơn nam giới về thể chất, bởi vì trong hàng triệu năm tiến hóa phụ nữ không thực hiện nhiệm vụ yêu cầu cao về thể chất như nam giới (phụ nữ chỉ hái lượm, trong khi nam giới phải đi săn thú hoặc chiến đấu để bảo vệ bộ lạc).
- Chức năng não: phụ nữ nói nhiều hơn, trong khi nam giới được định hướng nhiều hơn cho hành động. Nam giới học các môn khoa học tự nhiên (cần tư duy logic học) tốt hơn, còn phụ nữ tư duy ngôn ngữ tốt hơn do họ nói nhiều hơn. Tuy nhiên khi sáng tác văn học, vốn cần kết hợp tính ngôn ngữ với tính logic thì nam giới vẫn vượt trội hơn (ví dụ: trong 28 giải Nobel văn học được trao trong giai đoạn 1990-2018, có 21 người là nam và chỉ có bảy người là nữ).
- Phụ nữ luôn có xu hướng tìm kiếm một người đàn ông mạnh mẽ để đạt được sự bảo vệ
- Nam giới có tinh thần sắn sàng đối mặt với thử thách cao hơn phụ nữ.
Một số đặc thù khác hoàn toàn có thể kể đến như : Đàn ông hoàn toàn có thể đọc những bản hướng dẫn kỹ thuật và giải thuật chúng thuận tiện hơn phụ nữ ; đàn ông có xu thế tự tâm lý để tìm giải pháp cho yếu tố thay vì tốn thời hạn để trao đổi nó với bè bạn, cha mẹ và người thân trong gia đình như so với phụ nữ ; đàn ông ít chăm sóc đến những yếu tố li ti như thời trang, phong thái ăn mặc như thể phụ nữ ; phụ nữ dễ đổi khác quan điểm bởi tác động ảnh hưởng bên ngoài trong khi đàn ông kiên trì hơn trong quan điểm và xúc cảm của họ về bất kỳ điều gì. [ 26 ]Theo điều tra và nghiên cứu của Kinda B. Coffman và Christine L. Exley, hai giáo sư trợ giảng tại Trường Kinh doanh Harvard, nhìn chung những nhà tuyển dụng tại Mỹ thích tuyển phái mạnh hơn, không phải vì họ có thành kiến hoặc thích phân biệt đối xử với phụ nữ, mà vì đàn ông có hiệu suất cao thao tác trung bình tốt hơn ở một số ít nghành nhất định, nhất là nghành tương quan đến sức khỏe thể chất và tư duy logic [ 27 ]Quyền lực và sự trấn áp là động cơ xã hội thực sự đằng sau việc phân loại những vai trò giới tính, trải qua phân công lao động. Không chỉ đơn thuần là sự độc lạ về ý niệm xã hội, những đặc thù tự nhiên đem lại lợi thế cho phái mạnh ( sức khỏe thể chất, tư duy logic, mức độ tập trung chuyên sâu trí óc đều tốt hơn phụ nữ ), vẫn thường thấy xu thế phái mạnh nổi trội rõ ràng trong những việc làm phức tạp như nhà chỉ huy, nhà khoa học, nghệ nhân … Ngay cả với những việc làm thường được dành cho phụ nữ như nấu ăn, những cá thể điển hình nổi bật nhất ( đầu bếp chuyên nghiệp ) vẫn thường là đàn ông. [ 25 ]
Vai trò giới tính[sửa|sửa mã nguồn]
Lịch sử quả đât đến thời nay vẫn được lưu lại bởi sự thống trị của phái mạnh trong chính trị, mái ấm gia đình, khoa học … Nhiều tôn giáo trên quốc tế thuyết giáo về sự thống trị của phái mạnh. Về mặt sinh học, phái mạnh có những lợi thế về sức khỏe thể chất và trí tuệ so với phái đẹp, do đó số lượng những nhân vật xuất chúng là phái mạnh luôn tiêu biểu vượt trội so với phái đẹp. Theo thống kê, tỉ lệ thiên tài trên quốc tế gồm có những nhà khoa học, nhà văn, chính trị gia, họa sỹ, nhà soạn nhạc … đều nghiêng tiêu biểu vượt trội về phía phái mạnh [ 28 ] .Có nhiều vai trò chỉ dành riêng cho phái mạnh. Ví dụ như chức vị Giáo hoàng trong Giáo hội Công giáo Rôma chỉ dành riêng cho phái mạnh hay những vị trí tối cao là quốc vương của một vương quốc ( vua trong trường hợp là nam ) thời phong kiến trong những vương quốc theo chính sách quân chủ lập hiến thường được ưu tiên cho phái mạnh. Hoặc những việc làm chỉ nam giới mới hoàn toàn có thể làm được như hoạn quan ( thái giám ) …
Hình mẫu người đàn ông tốt hay một chàng trai tốt, một người tốt là thuật ngữ được nhắc đến nhiều trong công luận nói chung, trong xã hội, báo chí và trong văn hóa đại chúng mô tả một người nam trưởng thành hoặc thanh niên với những đặc điểm tính cách thân thiện, tốt bụng nhưng không quá quyết đoán, lấn át trong bối cảnh của một mối quan hệ với một người phụ nữ.[29]
Ngày 19 tháng 11 hàng năm là Ngày Quốc tế Nam giới .
Trong tiếng Việt có nhiều từ dùng để chỉ phái mạnh. Để gọi khái quát hoàn toàn có thể có những từ ” nam “, ” đàn ông ” ; gọi phái mạnh còn trẻ tuổi hoàn toàn có thể là ” con giai “, ” con trai “, ” giai ” ” nam người trẻ tuổi ” ; gọi người cao tuổi hoàn toàn có thể dùng những từ ” ông già “, ” cụ già “, ” lão già ” ; nói về phái mạnh với ý nghĩa hơi mỉa mai, tếu táo hoàn toàn có thể gọi ” đực rựa “, ” đực ” ; gọi trong đối sánh tương quan với nữ giới và có chút ngữ nghĩa văn chương hoàn toàn có thể gọi là ” phái mạnh ” hay ” đấng mày râu ” .Trong xưng hô ngôi thứ ba, phái mạnh được gọi bằng những từ ” thằng “, ” thằng ấy “, ” đực “, ” rựa “, ” cậu “, ” ông “, ” bố “, ” chú “, ” bác ” v.v.