23.630
Máy điều hoà là một thiết bị rất phổ biến và có nhu cầu sử dụng cao ở Việt Nam. Để hiểu rõ hơn về sản phẩm điện gia dụng này, bài viết sau của Điện máy XANH sẽ điểm lại lịch sử hình thành và phát triển của chiếc máy điều hoà ngày nay.
Những mô hình làm mát đầu tiên
Người Ai Cập cổ đại đã biết sản xuất ra quy mô làm mát để Giao hàng cho chính mình. Mô hình đơn thuần nhất được người Ai Cập sản xuất ra đó là treo lau sậy trên những hành lang cửa số rồi phun nước lên .
Mục đích của quy mô này là khi gió thổi vào sẽ đi qua quy mô và mang theo hơi nước vào phòng, giữ ẩm và làm mát cho không khí bên trong. Biện pháp này giúp người Ai Cập cổ giảm bớt đi cái nóng từ sa mạc nơi họ sinh sống .
Mô hình làm mát của người Ai Cập trên các hình vẽ trên tường
Một cách làm mát khác của người La Mã cổ đại chính là họ bao quanh tường nhà mạng lưới hệ thống ống nước, khi nước lưu thông sẽ làm mát ngôi nhà. Làm mát bằng nước cũng được người Ba Tư thời trung cổ vận dụng. Hệ thống của họ gồm có tháp gió và những bể chứa nhiều nước giúp làm mát không khí trong nhà .
Mô hình làm mát của người Ba Tư
Tháp gió làm mát biểu diễn qua sơ đồ
Những nhà khoa học là “cha đẻ” của máy điều hoà không khí
Thế kỷ 17, nhà phát minh Cornelis Drebble đã nghĩ ra cách làm mát không khí bằng cách cho thêm muối vào nước. Hệ thống “ biến mùa hè thành mùa đông ” của ông đã được trình làng cho nhà vua nước Anh lúc bấy giờ .
Nhà phát minh Cornelis Drebble (1572-1633)
Năm 1758, nhà phát minh John Hadley đã điều tra và nghiên cứu và phát hiện ra mối liên hệ giữa sự bay hơi của chất lỏng và quy trình làm lạnh không khí .
Nhà phát minh John Hadley (1731-1764)
Năm 1820, nhà hóa học người Anh Michael Faraday đã thành công xuất sắc khi cho nén và hóa lỏng khí amoniac. Ông điều tra và nghiên cứu được rằng khi bay hơi, khí amoniac có năng lực làm lạnh không khí xung quanh .
Đó là cơ sở tiên phong để năm 1842 bác sĩ người Scotland John Gorrie ( 1803 – 1855 ) tạo nên cỗ máy tạo băng làm mát cho cả một tòa nhà lớn .
Nhà hóa học, vật lý và phát minh người Anh, Michael Faraday (1791-1867)
Bác sĩ người Scotland John Gorrie (1803-1855)
Tuy nhiên sau đó mô hình tạo băng của bác sĩ John Gorrie không được ủng hộ
Năm 1851, kỹ sư James Harrison sản xuất thành công xuất sắc cỗ máy làm nước đá tiên phong. Năm 1854, cỗ máy này chính thức được kinh doanh thương mại hóa. Năm 1855, ông được trao bằng bản quyền sáng tạo mạng lưới hệ thống tủ lạnh nén khí ete .
Kỹ sư James Harrison – người đầu tiên chế tạo thành công cỗ máy tạo băng
Cỗ máy tạo băng của Harrison
Hành trình của chiếc máy lạnh đầu tiên
Cuối thế kỷ 19, người ta sử dụng mạng lưới hệ thống làm lạnh từ những đường ống dẫn không khí ẩm đi vòng quanh một tòa nhà. Hệ thống này giúp dữ gìn và bảo vệ 1 số ít thực phẩm, làm mát bia và 1 số ít thức uống .
Ngày 17 tháng 7 năm 1902, Willis Carrier phát minh sáng tạo ra chiếc máy điều hòa không khí tiên phong chạy bằng điện .
Nhà phát minh Willis Carrier (1875-1950)
Hệ thống điều hòa không khí của Willis Carrier được dùng trong một xí nghiệp sản xuất in. Hệ thống này giúp trấn áp nhiệt độ và còn giữ nhiệt độ trong nhà máy sản xuất. Nguyên lý giữ ẩm cho không khí của Carrier vận dụng khá đơn thuần, thay vì đẩy không khí qua ống nung nóng, dòng không khí vận động và di chuyển qua ống được làm lạnh bằng amoniac hóa lỏng .
Hệ thống điều hoà không khí đầu tiên của Willis Carrier
Năm 1906, kỹ sư Stuart Cramer nghĩ ra sáng tạo độc đáo sản xuất thiết bị thông gió lắp vào nồi chứa nước cất của mạng lưới hệ thống dệt để tạo ra nhiệt độ. Quá trình này được đặt tên là “ điều hòa không khí ” .
Kỹ sư Carrier đứng ở hàng giữa, thứ 3 từ phải qua
Máy điều hoà được phổ biến như thế nào?
Năm 1911, Carrier ra mắt “ công thức làm lạnh với tỷ suất nhiệt độ hài hòa và hợp lý ” cho hội kỹ sư cơ khí của Hoa Kỳ. Phương pháp làm lạnh này được vận dụng cho tới thời nay .
Năm 1914, hộ mái ấm gia đình tiên phong tại Minneapolis đã lắp ráp mạng lưới hệ thống điều hòa của Carrier sản xuất .
Carrier và hệ thống điều hoà trên nóc toà nhà
Từ năm 1917 đến năm 1930, dân cư hoàn toàn có thể tận thưởng không khí mát từ máy điều hòa ở những rạp chiếu phim. Năm 1922, Carrier sửa chữa thay thế chất sinh hàn ô nhiễm amoniac bằng một hợp chất bảo đảm an toàn hơn đó là dielene .
Các thế hệ máy điều hòa tiếp theo đã được giảm thiểu tối đa kích cỡ, nhỏ gọn hơn và được lắp ráp tại nhiều nơi như shop bách hóa, những con tàu, …
Koan Maru là chiếc tàu thủy tiên phong được trang bị mạng lưới hệ thống điều hòa không khí
Cửa hàng bách hoá được trang bị máy điều hoà
Từ năm 1924 đến năm 1930, máy điều hòa được thông dụng ở nhiều cơ sở thao tác của chính phủ nước nhà Mỹ .
Năm 1928, kỹ sư người Mỹ Thomas Midgley lần tiên phong sản xuất thành công xuất sắc khí Freon làm chất sinh hàn trong công nghệ tiên tiến làm lạnh được sử dụng thoáng rộng cho những thế hệ máy lạnh đến năm 1994 .
Kỹ sư người Mỹ Thomas Midgley (1889-1944)
Năm 1931, Schultz và Sherman sản xuất thành công xuất sắc máy điều hòa có size nhỏ gọn đặt trên bệ hành lang cửa số và làm mát một căn phòng .
Máy lạnh ngày nay ngày càng được cải tiến và thân thiện với môi trường
Năm 1946, 30.000 máy điều hòa gia dụng được sản xuất và cung ứng cho người dân trên khắp nước Mỹ. Năm 1953, hơn 1 triệu máy điều hòa đã được sản xuất và bán ra .
Máy lạnh được lắp đặt bên ngoài giảng đường Đại học California
Năm 1957, kỹ sư người Đức Heinrich Krigar sản xuất thành công xuất sắc máy nén khí ly tâm tiên phong trên quốc tế. Với kỹ thuật này, máy điều hòa được sản xuất với size nhỏ, khối lượng nhẹ, quản lý và vận hành êm và đạt hiệu suất cao hơn .
Thời gian sau này, máy điều hòa được sản xuất với nhiều công nghệ tiên tiến mới, tiêu biểu vượt trội và ngày càng thân thiện với môi trường tự nhiên .
Máy lạnh ngày này sử dụng công nghệ Inverter tiết kiệm chi phí nguồn năng lượng
Hiện nay, hầu hết máy lạnh đều sử dụng công nghệ tiên tiến Inverter. Công nghệ này sử dụng máy nén biến tần để đạt được nhiệt độ mong ước với tần số biên độ nhiệt tối thiểu giúp tiết kiệm ngân sách và chi phí nguồn năng lượng tiêu thụ. Đây là dòng máy lạnh được sử dụng thoáng đãng nhất lúc bấy giờ và được Dự kiến sẽ liên tục tăng trưởng và thông dụng trong tương lai .
