Như anh chị đã biết âm thanh dẫn dụ chim yến rất quan trọng, tuy nhiên anh chị có một âm thanh tốt nhưng không biết chỉnh amply thì cũng không hề phát huy hết công dụng của âm thanh nhà yến .
Trong âm thanh nhà yến có hai yếu tố quan trọng cần nói đến là tần số âm thanh ( Hz ) và cường độ âm thanh ( Db ) .
Tần số âm thanh nhà yến
Như anh chị đã biết âm bass là âm trầm phát tần số thấp, âm mid là âm trung phát tần số trung và âm treble phát tần số cao .
Thường thì loài chim yến trưởng thành đều phát ra khoảng mười hai tiếng kêu khác nhau với tần số giao động từ 1,000Hz đến 16,000Hz (nằm trong giải trung và treble của amply), phổ biến ở 2,000Hz đến 10,000Hz.
Vào mỗi buổi sáng hoặc chiều muộn chim yến thường lượn vòng quang nhà yến và phát ra những tiếng kêu ồn áo với tần số giao động từ 2,000 Hz đến 10,000 Hz vì thế kiểm soát và điều chỉnh âm thanh ngoài nhà yến trong giải tầng này là tốt nhất .
Trong nhà, chim Yến đinh vị bằng những bước sóng phản hồi ngắn và rất nhanh, âm thanh ta thu được là tiếng “ tạch tạch ” có dải tần số từ 2,000 Hz đến 8,000 Hz, những sóng âm ngắn này khi gặp vật thể rắn sẽ phản hồi lại để chim Yến biết đúng mực bố cục tổng quan trong nhà yến hoặc tìm được vị trí tổ nhanh gọn mà không cần dùng mắt. Vì vậy kiểm soát và điều chỉnh âm thanh dẫn và âm trong nhà yến trong khoảng chừng này .
Sau khi đã nắm được tần số âm thanh của chim yến phát ra, tất cả chúng ta liên tục bàn luận về cách chỉnh amply nhà yến sao cho hiệu suất cao. Như tất cả chúng ta thấy tần số âm thanh ngoài hay âm thanh trong nhà yến tập trung chuyên sâu hầu hết trong 2 dãi mid và streble của amply nhà yến. Vì vậy âm bass của amply hoàn toàn có thể để ở mức thấp hoặc không có. Điều chỉnh 2 giải mid và treble cho tương thích .
Trên đây chỉ là kim chỉ nan thực tiễn âm thanh mix cho nhà yến rất phong phú và mỗi âm có tần số âm khác nhau vì thế cách chỉnh 2 núm mid và streble cũng khác nhau
Xem thêm : Cách chỉnh amply nhà yến
Cường độ âm thanh nhà yến (độ to nhỏ và độ ồn của âm thanh nhà yến đo bằng DB).
Theo những khám phá trước kia của Lộc Bụt về cách chỉnh Db cho âm thanh nhà yến ở Nước Ta thì âm thanh ngoài từ 90 – 110 Db, âm trong cũng phải 60 – 80 Db. Tuy nhiên, với mức âm thanh này rất ồn và lớn. ( 110 DB là max của những dòng hp rồi, 90 Db là max của những dòng loa thạch anh rồi ). Sau khi chỉnh thế này Lộc Bụt nhận thấy tiếng ngoài to ( thứ nhất tác động ảnh hưởng đến hàng xóm, thứ hai chim yến hoàn toàn có thể sẽ sợ ), âm trong chỉnh mức 60 – 80 db là lớn vô nhà yến nghe chói tai. ( không tin hoặc nói thằng Lộc Bụt nói láo thì anh chị cứ thử sẽ biết ) .
Một đặc tính của chim yến theo ông Harry là nếu bật tiếng quá nhỏ chim yến sẽ tìm đến nguồn âm thanh lớn hơn, tuy nhiên âm thanh quá lớn chim yến sẽ sợ và không bay vào miệng lỗ nhà yến. Và ông ta khuyên rằng cường độ âm thanh tốt nhất cho âm trong là khoảng chừng 40 Db ( với âm thanh này nghe rất êm tai và chim yến hoàn toàn có thể tiếp xúc với nhau trong nhà yến ), Còn âm thanh ngoài là không quá 80 Db .
Chưa dừng lại ơ đó Lộc Bụt tiếp tục tìm kiếm thêm thông tin trên báo cáo nghiên cứu khoa học của nước ngoài thì tìm thấy bài nghiên cứu về “môi trường bên trong của các nhà yến thành công tại Terengganu” (chắc của indonesia hay malaysia). Thì họ thấy rằng nhiệt độ trong nhà yến trung bình là 30.1 độ C, độ ẩm trung bình là 83.7%, cường độ ánh sáng là 0,16 lux, cường độ âm thanh bên trong trung bình là 47 db và 68 db cho âm thanh bên ngoài.
Lộc Bụt đã chỉnh amply nhà yến theo như vậy là thấy chim yến ra vào miệng lỗ rất ngọt và âm thanh bên trong nghe rất êm tai, nghe được các con chim yến con, chim yến bố mẹ và tiếng đập định vị của chim yến. Đặc biệt hơn với cường độ này rất giống với tiếng những con chim yến phát ra chơi xung quanh nhà yến.
( Bài viết san sẻ của Lộc Bụt )
Hệ Thống Âm Thanh Trong Nhà Yến
Sơ bộ, mạng lưới hệ thống âm thanh trong nhà Yến gồm có 3 phần chính : âm thanh dẫn, âm thanh trong và âm thanh ngoài .
I. Âm thanh ngoài : Thời gian phát từ 5h đến 20h mỗi ngày. Để đạt được hiệu quả thu hút cao, âm thanh ngoài trước tiên phải bảo đảm được phân thành 3 vùng rõ rệt :
- Hút chim tầm xa : đây là nhân tố đầu tiên cho việc dụ chim về nhà yến. Vùng này được sử dụng bằng những loại loa có công suất lớn và khuếch đại tần số để âm thanh vang vọng đi xa, thường được gọi là Bazoka, nhập khẩu Malaysia hoặc được gia công tại Việt Nam. Bazoka hình nón, có độ dài tầm 60 – 80cm, đường kính miệng loa khoảng 15-20cm, vỏ loa thường được làm bằng Inox, Gang hoặc nhựa tốt. Đế loa làm bằng những loại loa nam châm có cấu tạo chống nước tốt, công suất trung bình khoảng 100W, tần số 1.5 – 20 KHz. Bazoka được đặt phóng ra 4 hướng trên mái chuồng cu, độ vang của âm thanh xa khoảng 500m nghe bằng tai và sóng âm thanh khuếch đại cực hạn trung bình hơn 1km. Vì vậy chim đang trên đường bay đi ăn hoặc ngang qua nhà yến sẽ dễ dàng nhận thấy tín hiệu và hạ cao độ để thăm dò nhà Yến.
- Hút chim tầm gần : khi chim đã phát hiện và xuống gần nhà Yến, chúng ta có loại loa thứ 2 để thu hút và gom chim gần đến cửa vào. Thông thường sử dụng loa lục giác hoặc bát giác, là một tổ hợp loa thiết kế theo hình tròn từ 6 hoặc 8 loa thạch anh cỡ trung như Audax 60-65, NX-10, NestPro AX-80…Cụm loa này thiết kế chống nước và được đặt cao 50cm trên cửa ra vào nhà yến, cường độ phát thích hợp nằm trong khoảng 80-95dB.
- Loa cửa vào (loa miệng lỗ) : hiện vẫn chưa có quy định rõ ràng về kích thước và hướng để đặt cửa cho chim vào nhà Yến. Ở Indonesia, Malaysia và Thái Lan, cửa ra vào rất đa dạng về hình dáng lẫn kích thước. Phổ biến dạng cửa vào trên mái, hình vuông hoặc hình ống rất hiệu quả. Tại Việt Nam đa phần làm cửa vào ngay cạnh tường chuồng cu, kích thước trung bình 20cm x 40cm đến 60cm x 120cm đặt nằm ngang hoặc thẳng đứng (chúng tôi sẽ đề cập vấn đề này ở một bài viết khác). Và những cửa ra vào này sẽ được lắp 2 đến 3 loa cỡ trung tùy chủng loại. Với Audax 65,66 hay NX-10 ta sẽ lắp 3 loa theo hàng ngang, tốt hơn nên đặt mép dưới cửa, miệng loa hướng thẳng ra ngoài và chống thấm các mối nối. Với những loại loa lớn hơn như SH 220, SH 250, AXC-400, AXC-500 sẽ lắp 2 cái ở vị trí tương tự. Việc quan trọng là sự phối âm giữa 3 hệ thống loa này. Căn bản ta có 1 biểu đồ đơn giản để không mắc lỗi khi điều chỉnh hệ thống loa ngoài :
Bazoka Bát giác Cửa vào
90dB-110dB >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 80dB-95dB >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 70dB-80dB
II. Âm thanh trong : hệ thống âm thanh trong được chia làm 2 khu vực chính : khu vực trung tâm và cạnh tường. Thời gian phát 24/24h
- Khu vực trung tâm : để dễ dàng cho việc thiết lập đồng bộ hệ thống âm thanh trong nhà, chúng ta sẽ chia nhà yến ra thành từng khu vực có diện tích giống nhau và phân loại. Thông thường mỗi khu vực sẽ có diện tích trung bình là 5m x 4m hoặc 5m x 5m, vậy nhà yến 5m x 20m sẽ chia làm 4 khu vực với diện tích đồng đều 25m2. Phân loại ta có : 1(chuồng cu), 2(trung chuyển), 3(vip1), 4(vip2) theo như sơ đồ :
Chuồng cu là khu vực chim đảo để thăm dò trước khi vào nhà yến, ở đây chúng ta chỉ sử dụng loa dẫn dụ sẽ nói đến ở phần tiếp theo. Vậy ta còn lại 3 khu vực chính để chim ở với tổng diện tích 75m2 . Chúng tôi xin đưa mô hình mẫu cho loa trung tâm ở 3 khu vực này : trung chuyển (4 cụm)(1), Vip 2( 5 cụm), Vip 1(6 cụm + 1 bát giác).
Ghi chú : “cụm” gồm 4 loa chữ nhật loại nhỏ chuyên dụng cho nhà Yến như SB-120, NX-2, SPT-305 (loa trong nhà) gắn theo hình vuông; “bát giác” gồm 8 loa tương tự gắn theo hình tròn.
- Cạnh tường : cạnh tường là chuỗi những loa đơn (loa trong nhà) gắn cặp tường xuyên suốt nhà Yến, miệng loa hướng ra đường vào của chim, đặt vuông góc với thanh làm tổ và được đi dây song song với nhau. Tỉ lệ điển hình là : Trung chuyển (10), Vip 2(15), Vip 1(20).
- Đi dây : sau khi đã thiết lập vị trí và số lượng, việc đi dây để liên kết các hệ thống loa là rất quan trọng, đòi hỏi sự tỉ mỉ và độ chuẩn xác. Nếu hệ thống loa hoạt động không tốt như bị nhiễu, rè hoặc đoản mạch thì hiệu quả hấp dẫn chim ở lại rất thấp. Khi vào nhà chim yến cần nghe tiếng mẹ con, tiếng chim non đòi ăn, tiếng định vị… để yên tâm ở lại, và điều kiện trước nhất là một hệ thống âm thanh trong trẻo, tự nhiên và “đông đảo”. Nếu xét đến các yếu tố tương thích về điện trở, trở kháng của hệ thống loa, dây loa, công suất của loa và ampli, khoảng chênh của loa 1 đến loa n…với mỗi loa trong nhà có thông số : đáp tuyến tần số 4.5-20KHz, độ nhạy 91dB, trở kháng 4 Ohm thì phương pháp tối ưu là 40 đơn vị mắc song song cho 1 đường dây. Và phải tách rời từng khu vực trung tâm và loa cạnh tường để có thể phối hợp theo dạng ziczag nhằm giảm thiểu rủi ro trong công tác quản lý sau này.
III. Hệ thống loa dẫn : loa dẫn đường rất quan trọng trong hệ thống âm thanh nhà Yến, mang nhiệm vụ trung chuyển chim từ phòng lượn qua phòng trung chuyển để đến các phòng Vip. Nếu hệ thống dẫn đường phát huy hiệu quả thì chim Yến khi vào nhà sẽ dễ dàng vào các phòng Vip và tìm được những không gian kín đáo, an toàn để yên tâm ở lại.
- Loại loa sử dụng : Audax 60,61,65 ; NX-10 ; AX-80
- Vị trí : đặt ở vị trí thông tầng, thông phòng hay cửa vào của mỗi khu vực (2),(3),(4) trong nhà yến
- Số lượng : tùy vào diện tích nhà Yến. Ví dụ nhà Yến 5m x 20m sẽ có 12 loa dẫn chia đều cho 3 khu vực ở mỗi tầng.
- Thời gian phát : 5h đến 21h
- Âm thanh : phát tiếng ngoài (outdoor) hoặc tiếng miệng lỗ (hole).
- Đi dây : loa dẫn được mắc song song theo từng cụm 20 đơn vị riêng biệt.
Trên đây là bài viết tìm hiểu thêm cho những người mới thiết kế xây dựng nhà nuôi chim yến
