Cúng tất niên là gì ? Nên cúng tất niên trong nhà hay ngoài trời để gặp suôn sẻ trong năm mới ? Hãy cùng Luật Minh Khuê khám phá trong bài viết dưới đây .
Tất niên hay còn gọi là cúng Tất niên, lễ Tất niên hoặc tiệc Tất niên là một nghi thức nhằm mục đích lưu lại sự kết thúc một năm và chuẩn bị sẵn sàng bước sang năm mới. Đây là phong tục tập quán truyền kiếp, mang nét đẹp văn hóa truyền thống của con người Nước Ta .
Cúng Tất niên thường diễn ra vào chiều ngày 30 Tết. Vào ngày này, mọi người trong mái ấm gia đình thường quây quần bên nhau, tổ chức triển khai tiệc mừng, văn nghệ để tổng kết và nhìn lại một năm đã qua, cùng đón giao thừa và mừng năm mới .
Tất niên còn thể hiện một nếp sống tâm linh của người Việt. Sau một năm làm ăn vất vả, vào các ngày cuối năm, mọi người đều dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ và tươm tất để cúng tất niên, chuẩn bị đón Tết.
2. Thời gian cúng tất niên
Cúng tất niên hoàn toàn có thể được cúng vào 30 tháng Chạp nếu là năm đủ và 29 tháng Chạp nếu là năm thiếu. Lễ cúng được diễn ra vào buổi trưa hoặc chiều tối. Nhưng những năm gần đây nhiều mái ấm gia đình có xu thế làm tiệc tất niên sớm hơn, có nghĩa là không nhất thiết là vào ngày 30 hay 29 Tết mà hoàn toàn có thể cúng là sớm hơn .
Tuy nhiên, dù lễ cúng tất niên được triển khai vào ngày nào thì cũng có mục tiêu chính là lễ cúng tổ tiên về nhà ăn Tết cùng con cháu, bộc lộ sự sum vầy, đoàn kết và ấm cúng trong mái ấm gia đình .
>> Xem thêm: Cúng tất niên 2023 ngày nào, giờ nào tốt?
3. Mâm cúng tất niên gồm những gì?
Với ý nghĩa mong ước no ấm, niềm hạnh phúc, ước cầu một năm mới rất đầy đủ, thịnh vượng và phát đạt, mâm cỗ cúng tất niên của nhiều mái ấm gia đình cũng vì vậy được sẵn sàng chuẩn bị vô cùng tươm tất và kì công. Thông thường, một mâm cúng tất niên gồm có : mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn nến, trầu cau, trà, rượu, bánh chưng và mâm cỗ thức ăn, thường là thức ăn mặn .
Theo đó, mâm ngũ quả, hương hoa thường được đặt trên bàn thờ cúng và sẽ thờ suốt Tết. Mâm cỗ mặn được đặt ở bàn thờ cúng phụ, hoặc một chiếc bàn nhỏ thấp hơn đặt trước bàn thờ cúng chính .
Cụ thể, trong mâm cỗ cúng tất niên, mâm cỗ mặn luôn được chăm chút và thực thi kỳ công nhất. Mâm cỗ biểu lộ sự khéo tay, chu đáo của những người phụ nữ trong mái ấm gia đình và được mái ấm gia đình cùng nhau chiêm ngưỡng và thưởng thức sau khi lễ cúng đã triển khai xong. Mâm cỗ mặn sẽ được bày biện trang nghiêm gồm những món như : canh măng, canh mọc, gà luộc, nem rán, rau, giò, bánh chưng … Tuy nhiên, tùy vào thế hệ, thời kỳ, đặc thù vùng miền mà mâm cỗ mặn cũng được chuẩn bị sẵn sàng rất khác nhau. Bạn đọc hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm 1 số ít món ăn tương thích với từng vùng miền như sau :
Đối với người miền Nam, mâm cỗ tất niên hay có bánh tét, canh măng, thịt kho tàu, chả giò, nem, gỏi tôm thịt …
Đối với người miền Bắc, họ chuẩn bị mâm cỗ mặn rất bài bản, thường trên mâm có 4 bát, 4 đĩa. Cỗ lớn thì 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa… Cũng có nhà chuẩn bị mâm cỗ lớn xếp cao từ 2 đến 3 tầng. Bốn bát gồm: bát giò heo hầm măng lưỡi lợn, bát bóng thả, bát miến, bát mọc. Bốn đĩa của mâm cỗ gồm: đĩa giò lụa, đĩa chả quế, đĩa thịt gà, đĩa thịt heo.
Riêng so với mâm cơm cúng tất niên của người miền Trung ít cầu kỳ hơn, thường có bánh chưng, bánh tét, giò lụa, gà bóp rau răm, gỏi tai heo, thịt heo luộc, ram, thịt heo nướng, vịt quay, bánh xèo, …
Trước đây, mâm cỗ tất niên của miền Bắc nói riêng và mâm cỗ tất niên của người Việt nói chung luôn luôn bảo vệ đủ 6 bát gồm măng, bóng, mực, nấm thả, miến, mọc và 8 đĩa là thịt gà luộc, giò lụa, chả quế, trứng muối, dưa hành, bánh chưng, lòng gà xào dứa và cá kho. Nhưng theo thời hạn, nhiều món ăn truyền thống cuội nguồn dần mất đi mà thay vào đó là những món ăn đặc sản nổi tiếng thời văn minh hoặc những món khoái khẩu của những thành viên trong mái ấm gia đình .
Còn so với mâm ngũ quả và hương hoa, bạn nên lựa chọn những loại hoa, quả thông dụng, thích mắt và phải là hoa quả vừa đủ chín hoàn toàn có thể ăn được. Tuyệt đối bạn không được sử dụng hoa quả xanh, hoa quả giả bằng nhựa, sáp, … để cúng gia tiên. Đĩa, mâm ngũ quả không đặt trước chính giữa bát hương, nên để ở hai bên .
4. Ý nghĩa của lễ cúng tất niên
“ Tất ” có nghĩa là xong, là hết, còn “ niên ” có nghĩa là năm. Như vậy, “ Tất niên ” là khởi đầu sẵn sàng chuẩn bị bước sang năm mới và kết thúc một năm cũ. Đây là phong tục mang nét đẹp văn hóa truyền thống và tập quán truyền kiếp của người Nước Ta. Vào những ngày này thì tại những cơ quan, nhà máy sản xuất, … đều tổ chức triển khai những bữa tất niên như để chia tay năm cũ – nhìn lại một năm qua đi đã làm được những gì và nghênh đón năm mới đến với nhiều niềm vui, suôn sẻ. Còn tại những mái ấm gia đình, thì bữa tất niên là dịp để những người con xa quê được trở lại nhà sau một năm bươn chải khó khăn vất vả, từng thành viên trong mái ấm gia đình được ngồi sum vầy bên mâm cơm của chiều 30 Tết. Ở mỗi vùng miền lại có những tập tục khác nhau, gia chủ hoàn toàn có thể mời những vị khách như bè bạn hay người thân trong gia đình đến chung vui. Lễ tất niên từ lâu đã là một nét đẹp, một tập quán mang đậm văn hóa truyền thống truyền thống truyền thống cuội nguồn của người Nước Ta. Bởi đây là cuộc hội ngộ không thiếu nhất mà mỗi năm chỉ có một lần. Cả mái ấm gia đình sum vầy bên mâm cơm vừa đủ món ăn truyền thống lịch sử, cười nói vui tươi để xua tan đi những nhọc nhằn, khó khăn vất vả với đời sống bộn bề của năm cũ. Trong dịp cuối năm này, thì nhà nhà, người người đều quét dọn và trang trí nhà cửa thật ngăn nắp, tươm tất, thật sạch để sẵn sàng chuẩn bị cho những lễ cúng tất niên, lễ cúng giao thừa để mời ông bà tổ tiên về ăn tết với mái ấm gia đình. Với dân cư Nước Ta thì lễ cúng tất niên là nét văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn bao đời để biểu lộ sự tri ân với Trời, Đất, … chứ không hoa mỹ, cầu kỳ. Các vật cúng cũng rất giản dị và đơn giản, thân mật với người con đất Việt .
5. Cúng tất niên trong nhà hay ngoài trời để may mắn
Để ghi nhận thời gian qua năm mới, người ta thường làm 2 mâm cỗ, một mâm cúng gia tiên tại bàn thờ cúng trong nhà và một mâm cúng trời, đất, âm linh, cô hồn ở khoảng chừng sân trước nhà. Người đàn ông lớn tuổi nhất trong nhà sẽ thắp hương và đọc văn khấn, rồi những thành viên khác trong nhà làm lễ vái .
Nội dung chính là mời thần linh, gia tiên về đón Tết cùng mái ấm gia đình. Tùy theo truyền thống lịch sử tín ngưỡng của từng nhà mà chọn cách trang trí và sắp xếp bàn thờ cúng cho tương thích. Nhưng phải luôn hiểu và tôn kính bàn thờ cúng là nơi tưởng niệm, là quốc tế tâm linh do vậy phải thật trang nghiêm và ấm cúng .
Với những mái ấm gia đình dư giả về kinh tế tài chính, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể sẵn sàng chuẩn bị thêm một mâm cúng ngoài trời. Nếu không, mái ấm gia đình chỉ cần một mâm trong nhà, để cúng ông bà tổ tiên là được. Theo ý niệm trong dân gian thì phong tục cúng tất niên đa phần là thời cơ mái ấm gia đình sum vầy, cung kính với tổ tiên, nên không cần bày vẽ. Chúng ta chỉ cần bảo vệ sự trang nghiêm, tấm lòng và trân quý những gì đang có .
Như vậy, cúng tất niên trong nhà hay ngoài trời thì ý nghĩa của lễ cúng vẫn không thay đổi, do đó bạn có thể lựa chọn vị trí cúng và thành tâm là được.
6. Một số điều cần lưu ý khi cúng tất niên
Tuy là một dịp để mái ấm gia đình sum vầy trước thềm năm mới và hầu hết mang ý nghĩa ấm cúng, sum vầy, tuy nhiên để lễ cúng tất niên được diễn ra thuận tiện, cần quan tâm một số ít điều sau đấy :
Như vậy, Luật Minh Khuê vừa gửi tới bạn đọc một số thông tin về lễ cúng tất niên thông qua bài viết Cúng tất niên trong nhà hay ngoài trời để may mắn trong năm Quý Mão 2023. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích. Luật Minh Khuê xin cảm ơn.
