PV: Theo thông tin từ VEC E, vào chiều tối ngày 10.2.2019, xe mang BKS 51A-55850 di chuyển vào làn thu phí số 07, hướng từ Long Thành về TP Hồ Chí Minh, khi đến cabin thu phí, đã cố tình dừng tại làn thu phí, đồng thời để nhiều người già, phụ nữ và trẻ em xuống xe, cố tình gây rối tại làn thu phí và lôi kéo các phương tiện ở các làn khác gây ách tách giao thông. Một trường hợp khác là xe BKS số 51G-77256 cũng có hành vi tương tự tại làn 8. Luật sư có ý kiến như thế nào về những hành vi này?
Luật sư Trần Đình Dũng: Tôi cũng vừa đọc được thông tin trên các báo về việc Công ty quản lý tuyến cao tốc TP HCM – Long Thành – Dầu Giây thông báo về hành vi vi phạm của hai xe như nói trên khi lưu thông qua trạm thu phí của tuyến cao tốc.
Tôi cho rằng, hành vi cản trở, gây ách tắc giao thông vận tải là vi phạm pháp lý, cần phải giải quyết và xử lý nghiêm đúng theo lao lý. Quy định mà tôi nói đến là lao lý pháp lý giao thông vận tải đường đi bộ, chứ không phải pháp luật riêng của bất kể tuyến đường nào. Ngoài những chế tài luật định ra, những đơn vị chức năng chủ góp vốn đầu tư và những đơn vị chức năng quản trị đường đi bộ không được phép đặt ra bất kể lao lý nào khác .
Như vậy, VEC E cấm hai xe có BKS 51A-55850 và 51G-77256 lưu thông trên các tuyến cao tốc do VEC E quản lý có đúng luật hay không?
VEC E là Công ty Cổ phần Dịch Vụ Thương Mại Kỹ thuật Đường cao tốc Việt Nam, là một tổ chức triển khai kinh tế tài chính, hoạt động giải trí kinh doanh thương mại. Hiện không có pháp luật pháp lý nào được cho phép một công ty cấm phương tiện đi lại giao thông vận tải đường đi bộ đơn cử lưu thông trên đường đi bộ. Việc VEC E cấm hai xe lưu thông tựa như như phát hành cho hai xe này một mức kỷ luật do người điều khiển và tinh chỉnh phương tiện đi lại có hành vi theo VEC E là vi phạm pháp luật .
Lĩnh vực quản trị khai thác những tuyến đường cao tốc được nhà nước kiểm soát và điều chỉnh bằng nghị định số 32/2014 / NĐ-CP ngày 22/4/2014 và Bộ Giao thông vận tải đường bộ hướng dẫn vận dụng 1 số ít nội dung của nghị định bằng Thông tư số 90/2014 / TT-BGTVT ngày 31/12/2014. Trong hai văn bản luật này, không có bất kể lao lý nào được cho phép đơn vị chức năng quản trị hay chủ góp vốn đầu tư tuyến cao tốc được phép giải quyết và xử lý nghiêm cấm lưu thông phương tiện đi lại giao thông vận tải vi phạm. Ngoài ra, cũng không có bất kể pháp luật pháp lý nào khác được cho phép những tổ chức triển khai này được triển khai chế tài so với xe xe hơi. Tôi cho rằng, VEC E cấm xe lưu thông trên những tuyến cao tốc do VEC E quản trị khai thác là trọn vẹn không đúng lao lý pháp lý .
Có ý kiến cho rằng, đơn vị bỏ vốn ra đầu tư xây dựng tuyến đường cao tốc nên họ có toàn quyền đối với việc cho ai hay không cho ai sử dụng tuyến đường của họ?
Tôi tin rằng, ý kiến của nhà báo vừa đưa ra cũng chính là cách suy nghĩ của những người điều hành Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Đường cao tốc Việt Nam (VEC E) khi họ thông báo không cho hai xe chạy trên cao tốc do họ quản lý khai thác thu phí. Ở đây không phải đơn thuần như một khách sạn chúng ta xây lên, khai thác kinh doanh và có quyền từ chối khách hàng vào thuê. Đối với một khách sạn thì chủ sở hữu hay bộ phận quản lý hoàn toàn có quyền không cho ông A, bà B… đến thuê. Nhưng với một tuyến đường thì hoàn toàn khác.
Luật sư có thể nói rõ hơn về trường hợp tuyến đường thì như thế nào khi cấm cụ thể ai đó lưu thông?
Chủ góp vốn đầu tư khi góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng một tuyến đường để khai thác kinh doanh thương mại hoặc mang ý nghĩa phúc lợi xã hội, đều không phải là đơn vị chức năng sở hữu tuyến đường như chiếm hữu những gia tài là khu công trình kiến thiết xây dựng như tòa nhà cao ốc, khách sạn …. Đối với việc xây đường cao tốc, chủ góp vốn đầu tư phải tuân theo pháp lý về giao đông đường đi bộ và nghị định về góp vốn đầu tư đối tác chiến lược công tư. Sau khi kiến thiết xây dựng đường xong, đơn vị chức năng chỉ được quyền khai thác thu phí xe cộ lưu thông qua đường và thực thi những nghĩa vụ và trách nhiệm duy tu sửa chữa hư hỏng đường. Sau một thời hạn hạn định được thu phí ( so với tuyến cao tốc TP Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây được phép thu phí đến hết năm 2034 ) thì nó là tuyến đường của công cộng tự do đi lại như bao tuyến đường khác. Bản chất chiếm hữu của những tuyến đường thuộc về nhà nước, những công ty góp vốn đầu tư ( dù là công ty nhà nước ) chỉ là đơn vị chức năng bỏ vốn ra và nhận lại quyền thu phí xe chạy qua mà thôi .
Phạm vi góp vốn đầu tư đường và khai thác thu phí được kiểm soát và điều chỉnh theo những nghị định đối tác chiến lược công tư ( Nghị định số 108 / 2009 / NĐ-CP, số 24/2011 / NĐ-CP, số 15/2015 / NĐ-CP, số 63/2018 / NĐ-CP ). Theo đó, công ty chủ góp vốn đầu tư ( hay công ty được chuyển giao ) chỉ có quyền thu phí phương tiện đi lại giao thông vận tải chạy qua tuyến đường, không có bất kể quyền gì khác ngoài quyền này. Các quyền giải quyết và xử lý vi phạm pháp lý so với phương tiện đi lại giao thông vận tải đường bộ thuộc về Cảnh sát giao thông vận tải .
Hành vi của người điều khiển xe tại trạm thu phí nếu vi phạm pháp luật thì sẽ bị xử tùy vào mức độ, nhẹ có thể bị phạt vi phạm hành chính, nghiêm trọng có thể bị truy tố hình sự bởi các tội danh như cản trở giao thông đường bộ, gây rối trật tự công cộng… (tùy vào hành vi).
Tôi khẳng định chắc chắn rằng, công ty quản trị đường cao tốc không có quyền hạn cấm xe mang biển số này xe mang biển số kia lưu thông vào đường cao tốc .
Cảm ơn luật sư !
(Bài đăng trên báo Kinh tế & Đô thị: http://kinhtedothi.vn/vec-e-khong-co-quyen-cam-xe-luu-thong-vao-cao-toc-335963.html)