Hàng hóa là gì ? Các thuộc tính cơ bản của hàng hóa là gì ? Mối quan hệ giữa hai thuộc tính của hàng hoá. Hàng hóa là sự thống nhất của hai thuộc tính giá trị sử dụng và giá trị, nhưng đây là sự thống nhất của hai mặt trái chiều .
Sự sinh ra của hàng hóa gắn liền với sự tăng trưởng của xã hội loài người. Đánh dấu sự sinh ra của hàng hóa là sự hình thành những bộ lạc. Con người không hề tự sản xuất toàn bộ mọi thứ để phân phối nhu yếu của mình và họ mở màn trao đổi với nhau để bảo vệ sự sống sót. Chỉnh bởi tính cấp thiết của hàng hóa trong xã hội, từ trước Mác, đến Mác và sau Mác đã có rất nhiều lý luận sinh ra nhằm mục đích nghiên cứu và điều tra cho loại vật chất mang tên “ hàng hóa ”. Vậy hàng hóa là gì ? Hai thuộc tính của hàng hóa là gì ? Chúng ta hãy cùng nhau khám phá qua bài viết này nhé !
1. Hàng hóa là gì?
Hàng hóa là một phạm trù lịch sử, nó chỉ xuất hiện khi có nền sản xuất hàng hóa, đồng thời sản phẩm lao động mang hình thái hàng hóa khi nó là đối tượng mua bán trên thị trường. Hàng hóa là sản phẩm của lao động, thỏa mãn mong muốn, nhu cầu nào đó của con người thông qua trao đổi hay mua bán.
Karl Marx định nghĩa hàng hóa trước hết là đồ vật mang hình dạng có năng lực thỏa mãn nhu cầu nhu yếu con người nhờ vào những đặc thù của nó. Để vật phẩm trở thành hàng hóa cần phải có :
- Tính hữu dụng so với người dùng
- Giá trị ( kinh tế tài chính ), nghĩa là được ngân sách bởi lao động .
- Sự hạn chế để đạt được nó, nghĩa là độ khan hiếm .
Theo định nghĩa của Karl Marx, hàng hóa là sản phẩm của lao động, thông qua trao đổi, mua bán có thể thỏa mãn một số nhu cầu nhất định của con người. Hàng hóa có thể đáp ứng nhu cầu cá nhân hoặc nhu cầu sản xuất.
Hàng hóa hoàn toàn có thể sống sót dưới dạng vật thể hoặc phi vật thể. Từ khái niệm này, ta hoàn toàn có thể rút ra Tóm lại một vật phẩm muốn trở thành hàng hóa cần phải thỏa mãn nhu cầu 3 yếu tố :
- Hàng hóa là mẫu sản phẩm của lao động
- Hàng hóa hoàn toàn có thể thỏa mãn nhu cầu một nhu yếu nào đó của con người
- Thông qua trao đổi, mua và bán
Sự biến hóa và tăng trưởng nhận thức so với đời sống kinh tế tài chính dẫn đến cách hiểu hàng hóa không như những nhà kinh tế tài chính cổ xưa xác lập. Phạm trù hàng hóa mất đi ranh giới của sự hiển hiện vật lý của vật thể và tiến sát đến gần phạm trù giá trị. Tiền, CP, quyền sở hữu nói chung, quyền sở hữu trí tuệ nói riêng, sức lao động, v.v. được xem là hàng hóa trong khi chúng không nhất thiết có những đặc thù như đã liệt kê trên.
Hàng hóa tiếng Anh là Goods/Commodities
Trong kinh tế chính trị Marx-Lenin, hàng hóa cũng được định nghĩa là sản phẩm của lao động thông qua trao đổi, mua bán.
Hàng tiêu dùng và hàng đầu tư là những thành tố quan trọng tạo nên tổng sản phẩm trong nước.
Hàng hóa kinh tế là những hàng hóa khan hiếm hay những hàng hóa mà mọi người muốn mua nhiều hơn khi điều kiện cho phép.
Xem thêm: Lực lượng sản xuất là gì? Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất ở Việt Nam hiện nay
( Tài liệu tìm hiểu thêm : Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân )
2. Các thuộc tính cơ bản của hàng hóa là gì?
Trong mỗi hình thái kinh tế tài chính – xã hội khác nhau, sản xuất hàng hóa có thực chất khác nhau, nhưng một vật phẩm sản xuất ra khi đã mang hình thái là hàng hóa thì đều có hai thuộc tính cơ bản là giá trị sử dụng và giá trị. – Giá trị sử dụng Giá trị sử dụng là tác dụng của vật phẩm hoàn toàn có thể thỏa mãn nhu cầu nhu yếu nào đó của con người. Ví dụ : Giá trị sử dụng của cơm là để ăn, của áo là để mặc, của máy móc, thiết bị, nguyên nhiên vật tư là để sản xuất … Và ngay mỗi một vật cũng hoàn toàn có thể có nhiều thuộc tính tự nhiên khác nhau, do đó nó có nhiều giá trị sử dụng hay hiệu quả khác nhau : gạo hoàn toàn có thể dùng nấu cơm, nhưng gạo cũng hoàn toàn có thể dùng làm nguyên vật liệu trong ngành rượu, bia hay chế biến cồn y tế .. ố lượng giá trị sử dụng của một vật không phải ngay một lúc đã phát hiện ra được hết, mà nó được phát hiện từ từ trong quy trình tăng trưởng của khoa học – kỹ thuật. Giá trị sử dụng hay hiệu quả của hàng hóa là do thuộc tính tự nhiên của vật thể hàng hóa quyết định hành động. Với ý nghĩa như vậy, giá trị sử dụng là một phạm trù vĩnh viễn.
Giá trị sử dụng chỉ thể hiện khi con người sử dụng hay tiêu dùng, nó là nội dung vật chất của của cải, không kể hình thức xã hội của của cái đó như thế nào. Các Mác chỉ rõ: Chỉ có trong việc sử dụng hay tiêu dùng, thì giá trị sử dụng mới được thể hiện.
Con người ở bất kể thời đại nào cũng đều cần đến những giá trị sử dụng khác nhau của vật phẩm để thỏa mãn nhu cầu những nhu yếu muôn vẻ của mình .
Xem thêm: Mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng
Một vật khi đã là hàng hóa thì nhất thiết nó phải có giá trị sử dụng. Nhưng không phải bất kỳ vật gì có giá trị sử dụng cũng đều là hàng hóa. Chẳng hạn, không khí rất cần cho đời sống con người. nhưng không phải là hàng hóa. Nước suối, quả dại cũng có giá trị sử dụng, nhưng cũng không phải là hàng hóa. Như vậy, một vật muốn trở thành hàng hóa thì giá trị sử dụng của nó phải là vật được sản xuất ra để bán, để trao đổi, cũng có nghĩa là vật đó phải có giá trị trao đổi. Trong kinh tế tài chính hàng hóa, giá trị sử dụng là vật mang giá trị trao đổi. – Giá trị Muốn hiểu được giá trị hàng hóa phải đi từ giá trị trao đổi. Các Mác viết : “ Giá trị trao đổi trước hết biểu lộ ra như thể một quan hệ về số lượng, là một tỷ suất theo đó những giá trị sử dụng loại này được trao đổi với những giá trị sử dụng loại khác ”. Ví dụ : 1 mét vải = 10 kg thóc. Vấn đề đặt ra là, tại sao vải và thóc là hai hàng hóa có giá trị sử dụng khác nhau lại hoàn toàn có thể trao đổi được với nhau, không chỉ có vậy chúng lại trao đổi với nhau theo một tỷ suất nhất định ? Khi hai hàng hóa khác nhau là vải và thóc hoàn toàn có thể trao đổi được với nhau, thì phải có một cơ sở chung nào đó : Cái chung đó không phải là giá trị sử dụng, tuy sự khác nhau về giá trị sử dụng của chúng là điều kiện kèm theo thiết yếu của sự trao đổi. Song, cái chung đó phải nằm ở cả hai hàng hóa. Nếu gạt giá trị sử dụng của mẫu sản phẩm sang một bên, thì giữa chúng chỉ có một cái chung : chúng đều là mẫu sản phẩm của lao động. Để sản xuất ra vải và thóc, nguời thợ thủ công và người nông dân đều phải hao phí lao động để sản xuất ra chúng. Hao phí lao động là cơ sở chung để so sánh vải với thóc, để trao đổi giữa chúng với nhau. Sở dĩ phải trao đổi theo một tỷ suất nhất định, ( 1 m vải = 10 kg thóc ), vì người ta cho rằng lao động hao phí sản xuất ra lm vải bằng lao động hao phí để sản xuất ra 10 kg thóc. Lao động hao phí để sản xuất ra hàng hóa ẩn giấu trong hàng hóa chính là giá trị của hàng hóa. Từ sự nghiên cứu và phân tích trên, rút ra Kết luận : giá trị là lao động xã hội của người sản xuất hàng hóa kết tinh trong hàng hóa. Như vậy, chất của giá trị là lao động, vì thế, mẫu sản phẩm nào không có lao động của người sản xuất kết tinh trong đó thì nó không có giá trị. Sản phẩm nào lao động hao phí để sản xuất ra chúng càng nhiều thì giá trị càng cao. Giá trị hàng hóa là biểu lộ quan hệ giữa những người sản xuất hàng hóa. Giá trị là một phạm trù lịch sử vẻ vang, gắn liền với nền sản xuất hàng hóa. Giá trị là nội dung, là cơ sở của giá trị trao đổi, còn giá trị trao đổi chỉ là hình thức bộc lộ của giá trị. Nếu giá trị sử dụng là thuộc tính tự nhiên, thì giá trị là thuộc tính xã hội của hàng hóa .
Xem thêm: Quan điểm toàn diện của chủ nghĩa Mác – Lênin và vận dụng quan điểm toàn diện
Hàng hóa là sự thống nhất của hai thuộc tính giá trị sử dụng và giá trị, nhưng đây là sự thống nhất của hai mặt trái chiều. Sự trái chiều và xích míc giữa giá trị sử dụng và giá trị biểu lộ ở chỗ : người làm ra hàng hóa đem bán chỉ chăm sóc đến giá trị hàng hóa do mình làm ra, nếu họ có quan tâm đến giá trị sử dụng cũng chính là để có được giá trị. Ngược lại, người mua hàng hóa lại chỉ chú ý quan tâm đến giá trị sử dụng của hàng hóa, nhưng muốn tiêu dùng giá trị sử dụng đó người mua phải trả giá trị của nó cho người bán. Nghĩa là quy trình thực thi giá trị tách rời quy trình thực thi giá trị sử dụng : giá trị được thực thi trước, sau đó giá trị sử dụng mới được thực thi.
3. Mối quan hệ giữa hai thuộc tính của hàng hóa :
Hai thuộc tính của hàng hóa có quan hệ ngặt nghèo với nhau, vừa thống nhất, vừa xích míc với nhau.
Thống nhất
Hai thuộc tính này cùng đồng thời sống sót trong một hàng hóa. Nếu một vật có giá trị sử dụng ( tức hoàn toàn có thể thỏa mãn nhu cầu nhu yếu nào đó của con người, xã hội ), nhưng không có giá trị ( tức không do lao động tạo ra, không có kết tinh lao động ) như không khí tự nhiên thì sẽ không phải là hàng hóa. trái lại, một vật có giá trị ( tức có lao động kết tinh ), nhưng không có giá trị sử dụng ( tức không hề thỏa mãn nhu cầu nhu yếu nào của con người, xã hội ) cũng không trở thành hàng hóa.
Đối lập
Thứ nhất, với tư cách là giá trị sử dụng thì những hàng hóa khác nhau về chất ( vải mặc, sắt thép, lúa gạo … ). Nhưng ngược lại, với tư cách là giá trị thì những hàng hóa lại như nhau về chất, đều là “ những cục kết tinh giống hệt của lao động mà thôi ”, tức đều là sự kết tinh của lao động, hay là lao động đã được vật hóa ( vải mặc, sắt thép, lúa gạo … đều do lao động tạo ra, kết tinh lao động trong đó ). Thứ hai, quy trình triển khai giá trị và giá trị sử dụng có sự tách rời nhau cả về mặt khoảng trống và thời hạn .
Xem thêm: Phát triển là gì? Nguyên lý về sự phát triển theo Triết học Mác – Lênin?
Người sản xuất chăm sóc tới giá trị, nhưng để đạt được mục tiêu giá trị bắt buộc họ cũng phải chú ý quan tâm đến giá trị sử dụng, ngược lại người tiêu dùng chăm sóc tới giá trị sử dụng để thỏa mãn nhu cầu nhu yếu tiêu dùng của mình. Nhưng muốn có giá trị sử dụng họ phải trả giá trị cho người sản xuất ra nó. Nếu không triển khai giá trị sẽ không có giá trị sử dụng. Mâu thuẫn giữa giá trị sử dụng và giá trị hàng hóa cũng chính là một trong những nguyên do dẫn đến khủng hoảng cục bộ sản xuất thừa.
Kết luận: Hàng hóa là sản phẩm phổ biến trên thị trường hiện nay, vì vậy nắm rõ các thuộc tính cơ bản và bản chất của hàng hóa là nội dung quan trọng, đặt ra sự hiệu quả trong quá trình trao đổi thúc đẩy sản xuất.
