CHĂM SÓC SỨC KHOẺ TÂM THẦN CỘNG ĐỒNG
Tổ chức Y tế thế giới ( WHO ) định nghĩa : “ Sứckhỏe là sự trọn vẹn tự do về sức khỏe thể chất, niềm tin lẫn xã hội chứ không chỉ là không có bệnh tật ”. Do đó, vai trò của sức khỏe tâm thần so với mỗi người là rất thiết yếu,được coi là quyết định hành động đến chất lượng đời sống, niềm hạnh phúc mái ấm gia đình, bình an xã hội và sự phồn thịnh của quốc gia .
Thực hiện kỹ thuật Lưu huyết não, khám, điều trị cho người bệnh tại phòng khám đa khoa Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Kạn. / .
Sức khỏe tâm thần ( SKTT ) không chỉ là một trạng thái không có rối loạn hay dị tật về tâm thần, mà còn là một trạng thái ý thức trọn vẹn tự do, muốn vậy cần phải có chất lượng nuôi sống tốt, có sự cân đối và hoà hợp giữa những cá thể với thiên nhiên và môi trường xã hội .
WHO nhận định, SKTT có tầm quan trọng đứng thứ tư sau các bệnh tim mạch, ung thư, đái tháo đường. Trên thế giới, hiện có khoảng 400 triệu người bị một trong các rối loạn tâm thần. Tại Việt Nam, tỷ lệ người bị rối loạn tâm thần chiếm 20 -30% dân số, vấn đề SKTT thanh thiếu niên, nhất là bệnh trầm cảm, tự kỷ ngày càng gia tăng. Theo số liệu công bố trong nước, Việt Nam có ít nhất ba triệu thanh thiếu niên bị rối loạn tâm thần, chỉ 20% trong số đó được chẩn đoán và điều trị thích hợp.
Năm 1999, nhà nước Nước Ta đã phát hành Chiến lược vương quốc về Sức khoẻ tâm thần, tập trung chuyên sâu vào kiến thiết xây dựng ” quy mô chăm sóc sức khỏe tâm thần dựa vào cộng đồng ” và lan rộng ra nguồn lực về sức khỏe tâm thần vào năm 2025. Mục tiêu chung của Chương trình : Xây dựng mạng lưới, tiến hành quy mô lồng ghép nội dung chăm sóc sức khoẻ tâm thần với những nội dung chăm sóc sức khoẻ khác của trạm y tế xã, phường ; Phát hiện, quản trị và điều trị người bệnh kịp thời để họ sớm trở lại sống hòa nhập với cộng đồng .
Thực hiện Chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng, những năm qua, ngành Y tế tỉnh Bắc Kạn đã tiến hành đồng điệu tại 100 % số xã, phường, thị xã trong tỉnh với 108 / 108 xã, phường duy trì tiến hành chăm sóc sức khỏe tâm thần phân liệt, động kinh ; nhân rộng quy mô xã triển khai quản trị và chăm sóc bệnh nhân trầm cảm dựa vào cộng đồng, từ 02 xã ( năm năm ngoái ) lên 34 xã ( năm 2021 ). Nhờ đó, những người bị tâm thần phân liệt, động kinh, trầm cảm đã được quản trị tại cộng đồng và sự miệt thị đã được giảm bớt. Điều này góp thêm phần trong việc giảm nỗi đau khổ và khó khăn vất vả cho cả bệnh nhân và mái ấm gia đình họ. Trong 9 tháng năm 2021, trên địa phận tỉnh phát hiện mới 21 bệnh nhân, trong đó 16 bệnh nhân động kinh và 05 bệnh nhân tâm thần phân liệt. Hiện nay, toàn tỉnh đang quản trị 1.263 bệnh nhân, trong đó có 677 người bệnh tâm thần phân liệt ; 586 người bệnh động kinh. Điều trị không thay đổi, chống tái phát cho 1.122 bệnh nhân tâm thần phân liệt, động kinh đã được phát hiện và quản trị, đạt 89 %. Quản lý 322 bệnh nhân rối loạn trầm cảm. Thực hiện đáp ứng đủ thuốc cho những bệnh nhân điều trị .
Bên cạnh công tác quản lý và điều trị, hoạt động giám sát, truyền thông được thực hiện thường xuyên. Qua đó, nhận thức về sức khoẻ tâm thần của các cấp chính quyền và người dân ở địa phương đã được thay đổi rõ rệt theo hướng tích cực.
Tuy nhiên, trong đời sống lúc bấy giờ tiềm ẩn rất nhiều yếu tố ảnh hưởng tác động đến những bệnh lý tâm thần. Đặc biệt đại dịch COVID-19 như thể một sang chấn thôi thúc bệnh lý tâm thần diễn ra nhanh hơn, trầm trọng hơn như trầm cảm, lo âu, rối loạn tress sau sang chấn. Do đó, Tổ chức Y tế quốc tế cảnh báo nhắc nhở phải chú ý quan tâm hơn về mặt sức khỏe tâm thần người dân, không riêng gì so với người già, người trưởng thành mà so với trẻ nhỏ và vị thành niên nguy cơ rối loạn tâm thần cũng rất cao .
Để quản lý tốt các bệnh nhân tâm thần, động kinh thì vai trò của gia đình, cộng đồng là rất quan trọng; gia đình cần đưa bệnh nhân đi khám định kỳ, nhắc uống thuốc đều. Cộng đồng cần chia sẻ, giúp đỡ với người bệnh và gia đình người bệnh, nhất là gia đình những người bệnh nghèo, không có thân nhân sống cùng thì cộng đồng cần giúp đỡ, đưa người bệnh đi khám, lĩnh thuốc.v.v…
Để bảo vệ sức khỏe sức khỏe thể chất và tâm thần cho chính mình và những người khác, góp thêm phần không thay đổi kinh tế tài chính, giữ gìn bảo mật an ninh trật tự và phúc lợi xã hội, những Chuyên gia y tế khuyên không nên quá lo ngại, cần biết rõ thực tại về COVID-19 và việc cần làm lúc này là mỗi tất cả chúng ta hãy tuân thủ những nguyên tắc về phòng chống dịch ( 5K + vắc xin ) để bảo vệ cho mình và cho cộng đồng. Các bác sỹ chuyên khoa tâm thần khuyến nghị : Mỗi người dân cần có một lối sống khoẻ mạnh, hoạt động giải trí có ích để có tâm ý tốt, sáng sủa, ẩm thực ăn uống khá đầy đủ chất dinh dưỡng, chính sách thao tác, học tập và nghỉ ngơi hài hòa và hợp lý, liên tục tập thể dục để tăng cường sức khoẻ. Đồng thời, hiểu đúng đắn về tín hiệu, triệu chứng bệnh tâm thần nhằm mục đích giúp cho mình cũng như người thân trong gia đình phát hiện kịp thời, sớm đưa người bệnh đến trạm y tế, phòng khám bệnh tâm thần để được giúp sức, nhằm mục đích đạt tiềm năng : “ Nâng cao chất lượng đời sống ” cho mọi người trong xã hội. / .
P.T
