 Phóng to |
| Học sinh xã Vĩnh Thạnh Hưng, huyện Châu Phú, An Giang đi học mùa lũ. |
TTCN – AQ là viết tắt của Adversity Quotient (chỉ số biểu thị khả năng vượt qua nghịch cảnh, bất hạnh, lao đao… gọi tắt là chỉ số vượt khó). Tại sao một số người trở nên xuất chúng, rất thành công, trong khi những người khác lại nản lòng, thất bại cho dù họ có thừa thông minh hoặc tư cách tốt? Điểm khác nhau giữa họ chính là sự chênh lệch về AQ. Đó là chỉ số dùng để đo xem ai có thể đương đầu và đương đầu có hiệu quả trước bất hạnh và nghịch cảnh.
TTCN – AQ là viết tắt của Adversity Quotient ( chỉ số biểu lộ năng lực vượt qua nghịch cảnh, xấu số, lao đao … gọi tắt là chỉ số vượt khó ). Tại sao 1 số ít người trở nên xuất chúng, rất thành công xuất sắc, trong khi những người khác lại nản lòng, thất bại mặc dầu họ có thừa mưu trí hoặc tư cách tốt ? Điểm khác nhau giữa họ chính là sự chênh lệch về AQ. Đó là chỉ số dùng để đo xem ai hoàn toàn có thể đương đầu và đương đầu có hiệu suất cao trước xấu số và nghịch cảnh .Ý nghĩa của chỉ số AQ
Nhà tâm lý học Paul G. Stoltz ( Mỹ ), tác giả của AQ, đã cho phát hành tác phẩm Adversity Quotient trên mạng Amazon. com vào tháng 5-1999. Tác phẩm đó ngay lập tức làm nức lòng giới tâm lý học và cả những nhà doanh nghiệp tầm cỡ
Báo Washington Post bình luận: “Rất nhiều nhân viên đang ngóng chờ chỉ số AQ mới được hình thành để kỳ vọng những kết quả như họ mong muốn”. Tờ Seattle Post-Intelligencer cũng viết: Báo The Straits Times (Singapore) sau khi phân tích thái độ vượt khó để đạt tới những mục đích cao đẹp, khẳng định: “Chỉ số AQ vừa đo sự nỗ lực quyết tâm, vừa đo trí thông minh sáng tạo của ai đó nằm ở mức nào. Nó cũng là một chỉ báo về bốn mức độ cao thấp của bản lĩnh sống: 1. xoay chuyển cục diện, 2. đảo ngược tình thế, 3. vượt lên nghịch cảnh, 4. tìm được lối ra”.
Chỉ số AQ và chất anh hùng
Các nhà tâm lý học ứng dụng đã hoan nghênh sự sinh ra của chỉ số AQ. Họ cho rằng đây là một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử vẻ vang tăng trưởng tâm lý học cuối thế kỷ 20. Nó chứng tỏ việc lượng hóa những phẩm chất tâm ý bậc cao là một điều hoàn toàn có thể làm được, như đã từng làm với trí tuệ ( IQ ) và cảm hứng ( EQ ) .
Tuy “ sinh sau đẻ muộn ” nhưng những ý tưởng sáng tạo có liên hệ đến AQ từ thời xưa đã được biểu lộ trong những thiên anh hùng ca. Đặc trưng chung của những thiên anh hùng ca bản lĩnh, khí phách của con người trước nghịch cảnh là ý chí không đầu hàng trước số phận. Chất anh hùng ấy không ít đều có trong mỗi người nếu biết khơi dậy .
Chất anh hùng của những người lặng thầm càng có giá trị nhân bản, nghĩa là càng có cả chiều cao lẫn chiều sâu của chỉ số AQ. Họ không xưng danh mà thực ra là những anh hùng vô danh. Đó là những người đã vượt lên nghịch cảnh của chính mình, vượt qua số phận mà định mệnh đã cay nghiệt đè nặng lên mình .
Dù họ hoàn toàn có thể không tạo ra sự lịch sử dân tộc gì to tát cho xã hội, nhưng họ đã tự khẳng định chắc chắn được giá trị bản thân từ nghịch cảnh. Theo nghĩa đó, họ cao nghều hơn những người thông thường rất nhiều. Đó là nhờ chí khí của họ đã tiêu biểu vượt trội, được chính họ rèn giũa để nâng cao .
Như vậy, chỉ số AQ bậc cao vẫn có trong đời thường, trong những người bình dị mà cao quý ( dù hữu danh hoặc vô danh ) chứ không chỉ sống sót trong những bậc anh hùng xuất chúng. Bill Gates ( quản trị Tập đoàn Microsoft ) có nói : “ Những ai tự chế được bản thân hoặc tự vượt lên chính mình dù chỉ trong khoảnh khắc cũng đều có “ máu ” anh hùng. Những lúc như vậy, chỉ số AQ nơi họ tăng đột biến ” .
Nhờ rèn luyện và “ tiêm nhiễm ” từ những tác động ảnh hưởng tích cực, từ những môi trường tự nhiên tích cực ( nhất là môi trường tự nhiên giáo dục nhân bản ), con người hoàn toàn có thể được “ truyền máu ” anh hùng từ tuổi thơ. Cuộc khảo sát của những nhà tâm ý trong suốt 15 năm theo dõi 10 đứa trẻ đã chứng tỏ điều đó .
Thường những ai có chỉ số EQ cao thì AQ cũng có phần cao. Nhưng không phải bao giờ và ở ai giữa EQ và AQ đều có tỉ lệ thuận. Thực tế cho thấy rất nhiều người tốt về cảm xúc, tốt về nhân cách nhưng… việc không thành, cuộc đời vẫn lắm bất hạnh. Nói như tác giả của chỉ số AQ (Paul G.Stoltz): “Người tốt vẫn có thể là người không bền lòng theo đuổi mục đích.
Dù biết đó là mục tiêu cao đẹp nhưng họ không đủ can trường để đi tới. Bởi vì, khi nào cũng vậy, mục tiêu cao đẹp luôn đi kèm với những thử thách cực kỳ khó mà chỉ ai dám vượt khó mới hoàn toàn có thể tới đích ” .
Nói cách khác : Nếu không tự nâng cao chỉ số AQ, người mưu trí và người hiền thục vẫn hoàn toàn có thể là người xấu số, không vượt qua được nghịch cảnh. Sự thành đạt hay niềm niềm hạnh phúc khi thành công xuất sắc, khi nào cũng có “ giá ” phải trả. Giá càng “ đắt ” và càng chính đáng ( ngay thật ) thì niềm hạnh phúc càng lớn và càng đáng để ta tự hào. Chỉ số AQ còn có một ý nghĩa như vậy .
Khi đo về sức bật kiên cường của con người trước nghịch cảnh, chỉ số AQ xem xét sức bật đó hoàn toàn có thể “ động ” ( gây tiếng vang ) mà hoàn toàn có thể “ tĩnh ” ( rất bí mật ). Như sự vượt khó, sự hi sinh lặng lẽ của những bà mẹ việt nam anh hùng : “ ba lần tiễn con đi, trăm lần khóc thầm lặng lẽ … ”, nhưng “ nước mắt của mẹ thường nuốt vào trong để tạo nên sự rắn rỏi, kiên cường ngoài da thịt, để cứng hơn sắt, để vững hơn đồng …, để vượt qua bão táp cuộc chiến tranh ”. Đấy là biểu lộ cao về chỉ số AQ của nhiều bà mẹ việt nam .
Những bà mẹ ấy yếu về sức khỏe thể chất nhưng rất mạnh về ý thức. Chỉ số AQ là số đo về sức mạnh niềm tin theo hướng chân – thiện – mỹ ( nghĩa cao, chí lớn ). Anh hùng có trong nhân dân, vì nhân dân nói chung có một sức mạnh ý thức rất to lớn, tiêu diệt được cường quyền và đấm đá bạo lực .
Chỉ số AQ và giá trị bản thân
Ai trong tất cả chúng ta cũng biết Walt Disney – nhà doanh nghiệp và cũng là nhà văn hóa tài danh của nước Mỹ. Nhưng thuở cơ hàn lúc nhỏ của ông thì ít người chú ý. Trong lời tự bạch về thời lận đận của mình, ông đã rút ra ba điều tận tâm :
1. Khó khăn không phải ở hoàn cảnh trói tay, mà ở chí khí cạn kiệt khiến ta không quyết tiến. 2. Ta phải “tiến” cả những lúc trắng tay, không tiền. Không tiền để mua báo, nhưng lặn lội đến sạp báo hoặc thư viện để coi báo. Đó là một cách để tiến.3. Khi có tiền mà không lo học hành và luyện tập, kể như không tiến. Đó là lúc tiền thì dư dả mà chí khí thì mất sạch!
… Ngày nay, việc giáo dục để nâng cao chỉ số AQ gắn liền với xu thế tăng trưởng của từng cá thể và cả hội đồng. Cách đây không lâu, trước sự báo động về chủ nghĩa thực dụng và chủ nghĩa tiêu dùng đang lấn chiếm tâm hồn nhiều bạn trẻ, nền giáo dục và giới tiếp thị quảng cáo Nước Singapore đã đưa ra những thông điệp như sau :
1. Những ai không muốn làm nô lệ cho kẻ khác nhưng lại chuẩn bị sẵn sàng làm nô lệ cho đồng xu tiền, người đó vẫn có chỉ số AQ rất thấp. 2. Trước áp lực đè nén của đồng xu tiền, người nào có gan không làm nô lệ cho đồng xu tiền và vật chất, người đó có chỉ số AQ cao. 3. Chủ nghĩa thực dụng lấy đồng xu tiền làm thước đo giá trị bản thân, kể cả khi đồng xu tiền đó bị dây bẩn, thậm chí còn vấy máu. 4. Kẻ học làm sang ( nhưng không biết làm người ) luôn lấy áo quần, tư trang, xe cộ … làm vật trang sức đẹp cho giá trị bản thân. 5. Kẻ làm người nhưng không biết giá trị chân chính luôn lấy tiện lợi vật chất để đánh giá và thẩm định giá trị bản thân và giá trị của người khác .
… Như vậy, khi bạn có tuổi trẻ trong tay mà biết nuôi chí lớn, đồng thời có đầy dũng khí để thực thi chí lớn, đó chính là cách đầu tư chiều sâu và rất cơ bản cho mọi giá trị cao quý của bản thân .
